TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ

... konulu sunumlar: "TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ"— Sunum transkripti:

1 TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ
9. Bölüm TÜRKİYE’NİN NÜFUS ÖZELLİKLERİ VE NÜFUS HAREKETLERİ

2

3 KONULAR TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu Türkiye’nin Kır ve Kent Nüfusu TÜRKİYE’DE NÜFUSUN TARİHSEL GELİŞİMİ Türkiye’de Nüfus Sayımları Türkiye’de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi Türkiye’de Nüfusun Artışı ve Nedenleri ÜLKEMİZDE GÖÇLER İç Göçlerin Nedenleri Göçün Sonuçları

4 TEMEL KAVRAMLAR KONULAR İÇİNDE Ekonomik Kalkınma Mübadele Aktif Nüfus
İtici Faktörler Çekici Faktörler

5 TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ
yılı nüfus sayımı verilerinden yararlanarak yaşadığınız il nüfusunun yapısal özellikleri (nüfus miktarı, yaş grupları, nüfusun cinsiyeti, eğitim durumu ve ekonomik faaliyet kollarına dağılımı) hakkında bilgi toplayınız. 2. Yaşadığınız ilde hangi sektörde (tarım, sanayi, hizmet) çalışanların sayısı daha fazladır? Tahmin ediniz?

6 BURSA’DA KENT-KÖY NÜFUS ORANLARI
Grafikte Bursa ilindeki kırsal ve kentsel nüfus oranları verilmiştir. Grafikten yararlanarak verileri okuyup yorumlayınız?

7 BURSA NÜFUS PRAMİDİ Pramide bakarak Bursa’nın nüfusu ile ilgili yorumlarda bulununuz?

8 2007-2008 yılları arası değişim
Bursa’nın ilçelerinde görülen bir yıl içindeki nüfus değişimlerini yorumlayınız?

9 TÜRKİYE NÜFUSUNUN YAPISAL ÖZELLİKLERİ

10 Nüfusun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
Nüfus miktarı kadar önem taşıyan bir başka kriter de nüfusun yaş yapısıdır. Çünkü, yaş grupları nüfusun genel yapısı ve doğurganlık oranı hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar. Ayrıca iş, eğitim, sağlık vb. ihtiyaçların belirlenmesinde ve geleceğe yönelik planlamanın yapılabilmesinde önemli rol oynar. Nüfusumuzun en önemli özeliği genç ve dinamik yapı göstermesidir. yaş grubu, nüfusun % 49’ unu oluşturur.

11 Nüfus piramidine bakarak ülkemiz nüfus özelliklerine göre hangi ülke grubuna girdiğini söyleyiniz.
Nüfusun yaş yapısına bakarak olumlu ve olumsuz yönlerini belirtiniz. Tabanının giderek daralmasından nasıl bir sonuç çıkarabiliriz? Hangi yaş grubu daha fazladır? Genç nüfus (15-35) miktarı yaklaşık ne kadardır? Piramidin geniş tabanlı bir üçgene benzemesinin nedenleri nelerdir?

12 Nüfusun Cinsiyete Göre Dağılımı
Nüfus sayımlarından elde edilen önemli sonuçlardan biri de cinsiyet durumudur. Nüfusun cinsiyet durumu bir ülkedeki kadın ve erkek nüfusu ifade eder. Kadın ve erkek nüfusu sadece demografik anlam taşımaz. Bu nüfus, sosyal ve ekonomik bakımdan da önemlidir. Örneğin I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nda Türkiye büyük bir erkek nüfusu kaybına uğramıştır. Bu durum evlenecek yaştaki erkeklerin savaşa katılması nedeniyle doğum oranının düşmesine yol açmıştır.

13 Erkek nüfus az, Kadın nüfusu az (ARTVİN) Erkek nüfus fazla (KOCAELİ)
Bir şehirde kadın ve erkek nüfus arasındaki farkı; sanayi, şehrin göç alıp vermesi, askerî birlik bulunup bulunmaması gibi faktörler etkiler. Erkek nüfus az, Kadın nüfusu az (ARTVİN) Erkek nüfus fazla (KOCAELİ)

14 Türkiye kırsal nüfusu (TÜİK, 2004)
Türkiye kentsel nüfusu (TÜİK, 2004) Yukarıdaki grafiklerde Türkiye’nin yıllara göre kır ve kentlerde yaşayan kadın ve erkek nüfusu verilmiştir. Grafiklerden yaralanarak kır ve kentlerdeki cinsiyet dağılımını karşılaştırınız.

15 Bazı illerimize göre erkek-kadın nüfusu
Nedenleri İstanbul Göç almış,Askeri birlik var,sanayi İzmir Kocaeli Kastamonu Kırşehir Sinop Kars Erzincan

16 Çalışan Nüfusun Ekonomik Faaliyet Kollarına Göre Dağılımı
Çalışma çağındaki nüfus dilimi içinde bulunan ve belirli bir işi olan nüfusa “çalışan nüfus” veya “aktif nüfus” denir. Çalışma çağındaki nüfus dilimi içerisine girdiği hâlde işi olmayan nüfusa da “iş gücüne dahil olmayan” nüfus veya “işsiz nüfus” adı verilmektedir. Türkiye’de cinsiyet durumuna göre iş gücüne katılma oranı (TÜİK, 2000) Türkiye’de iş gücüne katılma oranı

17 Ülkelerin gelişmişlik ölçütlerinden biri de toplam nüfus içindeki aktif nüfus oranı ve aktif nüfusun faaliyet kollarına göre dağılımıdır. Bu konuda belirleyici olan faaliyet kolları tarım (birincil), sanayi (ikincil) ve hizmet (üçüncül) sektörüdür. Gelişmiş ülkelerde tarım alanında çalışan nüfus oranı azdır. Türkiye’de çalışan nüfusun en fazla olduğu ekonomik faaliyet kolu tarımdır. Cumhuriyetin ilk yıllarında tarım alanında çalışanların oranı daha fazla iken sanayi ve hizmet sektöründeki gelişmelere paralel olarak azalmaktadır.

18 Türkiye’de çalışan nüfusun iş kollarına göre dağılımı (TÜİK, 2000)
Çalışan nüfusun 2000 yılında iş kollarına dağılımı grafiğine bakarak Türkiye'nin ekonomik yapısı hakkında neler söyleyebilirsiniz? Sektörlere göre çalışan nüfus oranlarında nasıl değişim olmuştur? Bu değişim ülkemizin ekonomik yapısı hakkında nasıl bir fikir vermektedir?

19 Türkiye Nüfusunun Eğitim Durumu
1927 yılında 6 yaş ve üstü nüfus dikkate alındığında genel nüfusumuzun sadece %11'i okuryazarken 2000'de bu oran % 88'e çıkmıştır. Ancak okuryazar olmayan nüfusun % 71'ini kadınlar oluşturmaktadır.

20 Türkiye nüfusunun cinsiyetlere göre okuryazarlık oranları
1927 ve 2000 yıllarında cinsiyetlere göre okuryazarlık oranını karşılaştırınız. Ülkemizde okuma yazma oranı kadınlarda neden düşüktür? Bu oranın yükseltilmesi için neler yapılabilir? Türkiye'nin yılların da kadın ve erkek nüfusu arasındaki okuma ve yazma artış oranını karşılaştırınız.

21 Türkiye’nin Kır ve Kent Nüfusu
Bir ülkenin kırsal alanlarında ve kentlerinde bulunan nüfus miktarları, o ülkenin ekonomik ve sosyal yapısını yansıtan önemli göstergelerden biridir. Gelişmiş ülkelerde kırsal nüfus oranı toplam nüfusun % 10'nunu geçmemektedir. Ülkemizde nüfusu 'in altında bulunan yerleşmelerde yaşayan nüfus “kırsal nüfus” olarak adlandırılır. Kırsal nüfusun geçimi önemli ölçüde tarıma ve hayvancılığa dayanmaktadır.

22 Cumhuriyetin ilk yıllarında kırsal nüfus, toplam nüfusumuzun büyük kısmını oluşturuyordu. 1927'de ülkemiz nüfusunun % 83,8'i kır, %16,2'si şehir yerleşmelerinde yaşıyordu. Kırsal nüfusun bu miktarının fazlalığı etkisini giderek kaybetmesine rağmen 1970'li yılların sonlarına kadar devam etmiştir. İlk olarak 1980 yılında ülkemizde yapılan nüfus sayımında şehir nüfusu, kırsal nüfusundan daha yüksek sayıya ulaşmıştır.

23 1950-1970 ile 1980-2000 yılları arasındaki kent ve kırsal nüfus oranlarını karşılaştırınız.
Kırsal kesimde doğum oranı fazla olmasına rağmen kırsal nüfusun giderek azalmasının nedeni nedir? Kent ve kırsal nüfus arasındaki en büyük fark hangi yıllarda görülmektedir? Türkiye'de kent nüfusu hangi yıldan sonra oran olarak artmaya başlamıştır?

24 Kadın nüfus oranı Okuma yazma bilmeyenler Kırsal alanda yaşayanlar Ülkemizin nüfus yapısıyla ilgili içinde bu kavramların geçtiği bir metin yazınız. Yaşlı nüfus Genç nüfus Üniversite mezunları Kentte yaşayanlar Erkek nüfus oranı Ortalama ömür

25 TÜRKİYE’DE NÜFUSUN TARİHSEL GELİŞİMİ
1. Yaşadığınız yerin nüfusunu öğreniniz. 2. Yaşadığınız yerde nüfusun artma ya da azalma nedenleri nelerdir? Araştırınız. 3. Yaşadığınız yerin nüfusu artıyorsa size göre bu artış hızlı mı yoksa yavaş mıdır? Yıllara göre karşılaştırınız.

26 BURSA İLÇELERİ NÜFUS DEĞİŞİMİ
1990 2000 2007 2008 Değişim% Nilüfer ,62% Osmangazi ,33% Yıldırım ,18% Büyükorhan ,63% Gemlik ,70% Gürsu ,81% Harmancık ,21% İnegöl ,30% İznik ,02% Karacabey ,14% Keles ,08% Kestel ,26% Mudanya ,66%

27 Tabloya göre Bursa’nın nüfusu artmış mıdır?Sebebi nedir?
M.Kemalpaşa ,17% Orhaneli ,93% Orhangazi ,66% Yenişehir ,90% Toplam ,79% Tabloya göre Bursa’nın nüfusu artmış mıdır?Sebebi nedir? Bursa’nın ilçeleri içinde nüfusu azalanlar hangileridir?Bu azalmanın nedenleri neler olabilir? Mudanya'nın nüfusunun artışında etkili olan faktörler nelerdir?

28 Türkiye’de Nüfus Sayımları
Dünya nüfusu gibi Türkiye nüfusu da sürekli bir değişim ve artış içindedir. Bu değişim ve artış, hızını kaybetmekle beraber günümüzde de sürmektedir. Nüfustaki artış ve değişim belirli aralıklarla yapılan genel nüfus sayımlarıyla belirlenir. Osmanlı Devleti’nde ilk nüfus sayımı II. Mahmut döneminde gerçekleştirilmiştir. Cumhuriyet Döneminde ilk kapsamlı nüfus sayımı 1927 yılında yapılmıştır.

29 1935'teki nüfus sayımından sonra 1990'a kadar sayımların sonu “0” ve “5” ile biten yıllarda, 1990'dan sonra ise 10 yılda bir yapılmasına karar verilmiştir. Ülkemizdeki nüfus sayımlarında ülke sınırları içinde bulunanlar, bulundukları yerlerde sayılırlar. Bu nedenle sayım günü çeşitli nedenlerle yurt dışında olanlar sayılmaz. (II. Mahmut dönemi): 1831 yılında asker ve vergi yükümlülerini belirlemeye yönelik olarak yapılan nüfus sayımında Anadolu'nun nüfusu 7-7,5 milyon olarak sayılmıştır. (Abdülmecit dönemi ): 1844 yılında nüfus belgesi verilecek nüfusu tespit etmek amacıyla yapılan nüfus sayımında Anadolu’nun nüfusu 10-10,5 milyon olarak sayılmıştır.

30 Türkiye nüfusunun yıllara göre artışı
Artış Hızı 1927 13 648 1935 16 158 21,10 1940 17 821 19,59 1945 18 790 10,59 1950 20 947 21,72 1955 24 065 27,75 1960 27 755 28,53 1965 31 391 24,63 1970 35 605 25,19 1975 40 348 25,01 1980 44 737 20,65 1985 50 664 24,88 1990 56 473 21,71 2000 67 804 18,35

31 Türkiye nüfusu sürekli aynı oranda mı artmıştır? Neden?
En düşük artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir?

32 En yüksek artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir?
Yıl Nüfus Artış Hızı 1927 13 648 1935 16 158 21,10 1940 17 821 19,59 1945 18 790 10,59 1950 20 947 21,72 1955 24 065 27,75 1960 27 755 28,53 1965 31 391 24,63 1970 35 605 25,19 1975 40 348 25,01 1980 44 737 20,65 1985 50 664 24,88 1990 56 473 21,71 2000 67 804 18,35 En yüksek artış hızı hangi sayım dönemleri arasında gerçekleşmiştir?

33 Türkiye’de Nüfusun Yıllara Göre Değişimi
Doğumlar ve alınan göçlerle artan nüfus, ölümler ve verilen göçlerle azalır. Cumhuriyet Döneminde yurdumuza zaman zaman çeşitli ülkelerden göçler olduğu gibi yurdumuzdan da başka ülkelere göçler gerçekleşmiştir. Nüfus artışımız üzerinde yurdumuza toprak katılımının da etkisi söz konusudur (Hatay’ın ana vatana katılışı).

34 Nüfus hızlı bir şekilde artmaktadır.
67,8 milyona yılları arasında ülke nüfusundaki değişim şu başlıklarla belirtilebilir: Nüfus hızlı bir şekilde artmaktadır. Erkek nüfusu, kadın nüfusundan daha fazladır. Nüfusun eğitim düzeyi giderek yükselmektedir. Ortalama yaşam süresi giderek uzamaktadır. Kentsel nüfus giderek artmaktadır. İç ve dış göçler yoğun olarak yaşanmıştır. 13,6 milyondan kişi artmıştır.

35 NÜFUS ARTIŞ HIZI Yıllık nüfus artış hızı …………....…. döneminden sonra sürekli düşüş göstermiştir. 1945’ten sonra ilk kez ……………... döneminde nüfus artış hızı o/oo 20'nin altına düşmüştür. Yıllık nüfus artış hızı ………....……. döneminde % ………….. ile en yüksek seviyededir. Yıllık nüfus artış hızının ……………. döneminde % ………….. ile en düşük seviyede olmasının nedenleri nelerdir?

36 Türkiye’de 1935-2000 yılları arasında doğum ve ölüm oranları
Ölüm oranları yıllarında en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Doğum oranları ’ten itibaren sürekli düşüş göstermiştir. Türkiye’de yılları arasında doğum ve ölüm oranları

37 Nüfus Artışı ve Azalışı Üzerinde Etkili Olan Başlıca Olaylar
Doğal nüfus artışı Lozan Antlaşması nedeniyle mübadeleye tabi tutularak Türkiye'den gidenler Çalışmak için başka ülkelere tek başına ya da aileleriyle birlikte gidenlerin oluşturduğu göçler Türkiye’de Nüfus Artışı ve Azalışı Üzerinde Etkili Olan Başlıca Olaylar Politik, siyasi ve sosyal baskılar nedeniyle Türkiye'ye gelenler Lozan Antlaşması nedeniyle mübadeleye tabi tutularak Türkiye'ye gelenler Hatay'ın ana vatana katılması

38 Türkiye’de Nüfusun Artışı ve Nedenleri
Yurdumuzda nüfus artışını etkileyen temel faktör doğal nüfus artışıdır. Nüfus artışında doğumlar kadar ölümler de etkilidir. Doğumlarla ölümler arasındaki fark doğal nüfus artışını oluşturur. Türkiye'nin doğal nüfus artışı incelendiğinde özellikle 1950'lerden itibaren ölüm oranlarında, 1960'lardan itibaren ise doğum oranlarında bir düşmenin söz konusu olduğu görülmektedir. Buradan anlaşıldığına göre doğum oranları azalırken ölüm oranları da azalmakta, yani insan ömrü uzamaktadır.

39 Türkiye'de nüfusun artmasında doğal artışlardan başka nedenler de rol oynamaktadır.
yıllarında nüfus artışının % 28,9'luk kısmını başka ülkelerde yaşayan Türklerin siyasal baskılar nedeniyle yurdumuza göç etmesi oluşturur. 30 Haziran 1939'da Hatay'ın ana vatana katılması yıllarında %12,5'lik bir artışa neden olmuştur.

40 yıllarında seferberlik hâlinin kalkması, ekonomik şartların düzelmeye başlaması, evlenmelerin artması, doğum oranlarının yükselmesi, bu ve bundan sonraki dönemdeki artışları da etkilemiştir. yıllarında 200 bin kadar işçinin yurt dışına çalışmak için gitmesi nüfus artışında bir yavaşlamaya neden olmuştur. 1975 yılından itibaren nüfus artış hızımızın düşmesinde, kentleşme ve sanayileşmeyle birlikte doğum oranlarında meydana gelen azalmanın da etkisi olmuştur.

41 NÜFUSLA İLGİLİ İZLENEN POLİTİKALAR
1.DÖNEM( ):Cumhuriyetin kurulduğu yıllarda yurdumuzun uzun yıllar süren savaşlarda erkek nüfusunun önemli bir kısmını kaybetmiş olması, toplam doğurganlık oranını oldukça düşürmüştür. Bu nedenle 1965'e kadar nüfus artışını teşvik edici politikalar izlenmiştir. 2.DÖNEM(1965 VE SONRASI):1965'ten itibaren doğurganlığı teşvik edici politikaların yerine nüfus planlamasına önem verilmesi ise nüfus artışının yavaşlamasında etkili olmuştur.

42 NÜFUS ARTIŞININ SONUÇLARI
Kırsal kesimdeki nüfus artışı sonucu her geçen gün kişi başına düşen arazi miktarı azalmaktadır. Kentlerde konut sıkıntısı baş göstermekte ve gecekondulaşma görülmektedir. Ülkemizin batı ve orta kesimlerinde yer alan illerde nüfus artışında doğurganlığın yanı sıra göçlerin de etkisi vardır. Kırsal kesimde yapılan yatırımlardan verim alınamamaktadır. Türkiye'de nüfus artışı bazı sorunlara yol açmaktadır. Çevre sorunları oluşur, göç artar, millî gelir azalır ve refah seviyesi düşer, hizmetler aksar, bağımlı nüfus artar, konut sıkıntısı yaşanır, düzensiz şehirleşme görülür.

43 ÜLKEMİZDE GÖÇLER 1. Çevrenizde göç ederek yaşadığınız şehre gelenler var mı? Bunların hangi nedenlerden dolayı göç ettiklerini tespit ediniz. Sınıftan çıkan sonuçlarla göçün nedenlerini belirlemeye çalışınız. 2. Yakınlarınızdan yurt dışına giden ve oraya yerleşen insanlar var mı? Bu insanların göç etme nedenleri nelerdir? Tartışınız.

44 Şehriniz göç alıyor veya göç veriyor mu
Şehriniz göç alıyor veya göç veriyor mu? Hangi nedenlerden dolayı göç aldığını ya da göç verdiğini tartışınız. ÇEKİCİ FAKTÖRLER Gelişen sanayi ve iş sahaları Eğitim, sağlık, sosyal ve kültürel hizmetlerin gelişmiş olması ve yararlanma isteği Uygun iklim ve toprak şartları Ulaşım kolaylıkları Bayındırlık hizmetlerinin gelişmiş olması Kentlerdeki eğlenceli yaşam, kültürel faaliyetlerin yaygın olması, yaşam koşullarının daha iyi olması Ulaşım haberleşme alanındaki gelişmelerin etkisi İTİCİ FAKTÖRLER Tarım alanlarının mirasla bölünmesi Tarımda makineleşme Sağlık şartlarının yetersizliği Eğitim şartlarının yetersizliği Sosyal ve kültürel yetersizlikler Kan davaları İş olanaklarının sınırlı olması Tarım alanlarının verimsizleşmesi (Erezyon) Olumsuz iklim şartları Doğal afetler Kamulaştırma.

45 İÇ GÖÇLERİN NEDENLERİ Oğlum hasta ve iyi bir hastanede tedavi görmesi
Bir arkadaşım şehirde iyi bir iş buldu. Ev sahibi oldu Ailemi geçindirecek bir işim yok. Köyümüze baraj yapıldı. Tarlalarımız sular altında kaldı. İyi bir okula gitmek ve kariyeri yüksek bir iş sahibi olmak istiyorum. Erozyon topraklarımızı verimsizleştirdi. Oğlum hasta ve iyi bir hastanede tedavi görmesi lazım. Hareketli şehir yaşamı ilgimi çekiyor.

46 GÖÇ DOĞRULTULARI Ülkemizde göçler, yurt dışına ve yurt içine olmak üzere iki yöndedir. Dış göçler, ülke sınırlarının aşılması ile yapılır. İç göç, ülke sınırları içinde olur ve büyük kısmı kırsal bölgelerden kentlere doğru yapılır.

47 GÖÇÜN NEDENLERİ Ülkemizde, kırsal alanlarda geçim zorluğu, buna karşılık şehirlerde başta sanayi olmak üzere diğer sektörlerde iş bulma imkânları kırdan kente göçü teşvik etmektedir. Kırsal alanlardan şehirlere doğru göç, kademeli olarak gerçekleşmiştir. Önce köyden büyük kasaba veya küçük şehirlere, oradan da büyük şehirlere göç şeklinde olmuştur. 1950’lerde göç hareketi köyden kente iken 1980’lerden sonra küçük şehirlerden büyük şehirlere doğru gerçekleşmiştir.

48 Türkiye'de dış göç hareketi 1960’tan sonra iş gücüne ihtiyaç duyan Batı Avrupa’nın sanayileşmiş ülkelerine gidişle başlamıştır. 1974’teki petrol bunalımı ve bunu izleyen ekonomik durgunluk, bu ülkelerin iş gücü ihtiyacını azaltınca; iş gücü akımı başta Suudi Arabistan ve Libya olmak üzere Orta Doğu ve Kuzey Afrika ülkelerine yönelmiştir. Sovyetler Birliği’nin dağılması ile yeni kurulan Türk Cumhuriyetlerine de 1991’den itibaren Türkiye'den göçler olmuştur.

49 Ayvalık’taki yazlığımıza
Ben her yaz Ayvalık’taki yazlığımıza giderim. Yazın yaylaya, dedemlerin yanına giderim. Yaz aylarında para kazanmak için Marmaris'te turizm sektöründe çalışıyorum. Gittikleri yerde sizce ne kadar kalacaklar? Ve ne yapacaklar? Fotoğraftaki insanlar bulundukları yerden başka bir yere neden gidiyorlar?

50 1990 ile 2004 yılları arasında kırsal kesimde %0 20’nin üzerinde göç veren illerden bazıları “Tunceli, Sinop, Kastamonu, Kırşehir”dir. Bu illeri Türkiye fiziki haritasın da inceleyerek daha önceki coğrafi bilgilerinizi de kullanarak neden göç verdiklerini tartışınız.(ulaşım,iklim,yüzey şekilleri vb) 1990 ile 2005 yılları arasında en fazla göç alan ilk on il: İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Mersin, Bursa, Antalya, Malatya, Manisa ve Kocaeli. 1990 ile 2005 yılları arasında en fazla göç veren ilk on il: Adıyaman, Ağrı, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elâzığ, Hakkâri, Mardin, Muş.

51 BEYİN GÖÇÜ Beyin göçü; iyi eğitim görmüş, nitelikli ve alanında yetişmiş bireylerin başka ülkeye göç edip yerleşmesidir. Beyin göçünün başlıca nedenleri; alanında iş bulamama, verimli çalışma koşullarından yoksunluk ve düşük ücrettir. Ülkemizden yurt dışına gitmiş beyin cerrahları, kalp cerrahları ve astrofizikçiler gibi bilim dallarında uzmanlaşmış kişiler bugün dünyaca ünlüdürler.

52 GÖÇÜN SONUÇLARI Göç Edenlerin Yaşadıkları: Çocuklarımız iyi
eğitim alıyor. Tekstil sektöründe çalışıyorum, iyi bir işim ve gelirim var. Sosyal hayatımız oldukça renkli. Yaşamak için uygun ve sağlıklı bir evde oturuyoruz. Şehirde hayat pahalıdır. İhtiyaçlarımızı karşılamak için yeteri kadar gelirimiz yok. Köyümü ve arkadaşlarımı özlüyorum Çocuklarımıza iyi bir eğitim imkânı sunamıyoruz. Gecekondu adı verilen evlerimiz son derece sağlıksız ve yaşamaya uygun değil. Oturduğumuz yerde alt yapı hizmetleri yetersiz. Gelirimiz yetmediği için çocuklarımız da çalışmak zorunda kalıyor.

53 GÖÇÜN NEDENLERİ Hızlı nüfus artışı
Miras yoluyla tarım topraklarının parçalanması Tarımda makineleşme nedeniyle işsizliğin oluşması Yüzey şekilleri nedeniyle tarım topraklarının küçük ve parçalı olması Tarımsal üretimdeki verim düşüklüğü İş imkânlarının kısıtlı olması Eğitim, sağlık ve sosyal hizmetlerden yararlanma isteği

54 GÖÇÜN SONUÇLARI Nüfus dağılışında dengesizlik
Çarpık kentleşme, çevre kirliliği, belediye hizmetlerinde aksama Şehirlerde işsizlik Eğitim ve sağlık olanaklarında aksama Şehir yaşamına uyum zorluğu Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik Önceleri kent dışında bulunan sanayi tesisleri zamanla kent içinde kalır. Konut sıkıntısı,gecekondulaşma

55 GÖÇÜ ÖNLEMEK İÇİN ALINABİLECEK ÖNLEMLER
Modern tarım yöntemleri yaygınlaştırılmalı. Besi ve ahır hayvancılığı geliştirilmeli. Tarıma dayalı sanayi kolları, kırsal alanlara kaydırılmalı. Kırsal alanlarda eğitim, sağlık, yol, su, elektrik gibi hizmetler yaygınlaştırılmalı. Yüksek doğal nüfus artış hızının aşağı çekilmesi Sanayi nüfusu yurt çapında dengeli dağıtılmalı

56 O yüzden İzmir'e yerleştim.
Akdeniz kıyısında güzel bir köyde yaşıyordum. Fakat hastayım ve sürekli kontrol altında olmalıyım. O yüzden İzmir'e yerleştim. Babam öldükten sonra topraklarımız miras yolu ile bölündü. Tarımda makineleşme insan gücüne duyulan ihtiyacı azalttı. Şehre göç ettik. Önay Hanım Hasan Bey Eğitimimi tamamladıktan sonra İstanbul’a yerleştim. İstanbul’da eğitim ve sağlık hizmetlerinden, kültürel etkinliklerden daha fazla yararlanabiliyorum. Orman yangınları ve erozyon sonucu tarım topraklarımız verimsizleşti. Güler Hanım Alaattin Bey

57 Hasan Bey Önay Hanım Güler Hanım Alaattin Bey Menekşe Hanım İsmail Bey
Küçük bir kentte, küçük bir işletmem vardı. İstanbul’a gelip işlerimi büyüttüm. Burada pazar ve ulaşım şartları çok iyi. Menekşe Hanım Yaşadığımız yer, depremde büyük hasar gördü. Ankara bizim için yeni bir yaşam umudu oldu. İsmail Bey BİREYLER İTİCİ FAKTÖRLER ÇEKİCİ FAKTÖRLER Hasan Bey Sağlık şartları yetersizliği Sağlık olanakları Önay Hanım Tarım alanlarının bölünmesi Güler Hanım Eğitim sağlık kültürel olanakların fazlalığı Alaattin Bey Tarım alanlarının verimsizleşmesi Menekşe Hanım Doğal afetler İsmail Bey İş şartlarının uygunluğu

58 Uygun olanı işaretleyiniz.
FAKTÖR İTİCİ FAKTÖRLER ÇEKİCİ FAKTÖRLER Sağlık hizmetlerinin yetersizliği İş imkânlarının fazla oluşu Eğitim imkânlarının yetersizliği Daha kaliteli bir yaşam Toprakların miras yolu ile bölünmesi Tarımda makineleşme Doğal afetler

59 Bulmaca B E Y İ N G Ö Ç Ü R O Z Y O N S N A İ T A R I
M A K İ N E L E Ş M E A M A N Y A 3. Toprak örtüsünün dış kuvvetler tarafında taşınması. 6. Göç alan yerlerde nüfusu çeken önemli ekonomik faktörlerden biri. 'lardan itibaren Türkiye'den en çok işçi göçü alan Avrupa ülkesi. 1. Tarımda insan gücüne duyulan ihtiyacı azaltarak göçe neden olur. 2. Kariyer sahibi kişilerin yurt dışına gidip bilimsel çalışmalarını o ülkelerde sürdürmesi. 5. Göç veren bölgelerde halkın temel geçim kaynağı.

60 DEĞERLENDİRME Aşağıdaki grafikten yararlanarak Türkiye’deki nüfus artışı ile seçilmiş ülkelerin nüfus artışlarını karşılaştırınız.

61 1. 1927-2000 yılları arasında Türkiye'de şehir nüfusu köy nüfusuna göre daha çok artış göstermiştir.
Şehir nüfusundaki artış hızının çok olmasında aşağıdakilerden hangisi daha çok etkilidir? A) Çocuk ölümlerinin az olması B) Evli nüfusun artması C) Ortalama ömrün uzaması D) Göçle gelen nüfusun artması E) Sağlık şartlarının iyileşmesi

62 2. Türkiye'de 1950'den sonra nüfus artış hızının yükselmesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi olmamıştır? A) Bebek ölümlerinin azalması B) Sağlık şartlarının iyileşmesi C) Gıda üretimindeki artış D) Hayat standardının yükselmesi E) Köyden kente göçün artması

63 3. Türkiye'de yerleşme ve nüfus dağılışını etkileyen en önemli faktör aşağıdakilerden hangisidir?
A) İklim B) Bitki örtüsü C) Toprak D) Deprem E) Doğal afetler

64 4. Aşağıdakilerden hangisi nüfus artış hızının yüksek veya düşük olmasında etkili değildir?
A) Yüz ölçümü B) Sanayileşme C) Kadınların çalışması D) Sosyo-kültürel yapı E) Ekonomik hayat seviyesi

65 İndirdiğiniz site: Hazırlayan: Hakan BACI MUDANYA AHMET RÜŞTÜ LİSESİ BURSA