Finlandiya’da Sosyal Güvenlik

... konulu sunumlar: "Finlandiya’da Sosyal Güvenlik"— Sunum transkripti:

1 Finlandiya’da Sosyal Güvenlik
AB Eşleştirme Projesi, Ankara 6. Ders Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü

2 İçerik Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı Sosyal Güvenlik Şemaları
Rolü ve Yükümlülükleri Sosyal Güvenlik Şemaları Sosyal güvenliğin genel prensipleri Şemalar ve Yardımlar Sonuçlar ve İzleme AB Bağlamında Finlandiya Sosyal Politikaları Politika Stratejileri ve Karar Verme Prosedürleri

3 Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı
Bakanlık aşağıdakilerden sorumludur: Sosyal ve sağlık politikası Sosyal koruma ve sağlık teşviki Çevresel sağlık hizmeti Sosyal ve sağlık hizmetleri Sosyal sigorta (emeklilik, sağlık ve işsizlik sigortası) Özel sigortaların geliştirilmesi İş güvenliği ve sağlık Cinsiyet eşitliğinin teşviki Sektör araştırma ve geliştirmesinde tutarlılık AB de dahil olmak üzere uluslar arası işbirliği

4 Bakanlığın ana görevleri
Mevzuat işlevi (tasarlama, uygulama, rehberlik, AB mevzuatı, etki değerlendirmesi, kalite, geliştirme) İdari sektörün yönlendirilmesi (performans rehberliği, proje yönetimi, araştırma – geliştirme – inovasyon) AB ve uluslar arası bağlamda ilgili görevler (hükümetler arası işbirliği, konseyler, vs., fonlar, uluslar arası organizasyonlar) Eylem ve ekonomik planlama, izleme ve raporlama

5 Sosyal Koruma İçin Temel Prensipler
Ana prensipler ve hedefler Yapı Maliyet Key principles and targets Structure Finansman ve harcama

6 Finlandiya Sosyal Korumasının Temel Prensipleri
Sosyal koruma seviyesi mantıklı ve yeterlidir Sosyal koruma vatandaşları harekete geçirir ve kendi kendine yetmeyi cesaretlendirir Sorumluluklar açık ve uygundur Sosyal korumanın finansmanı sürdürülebilir bir temeldedir A3 05/2005/tao/paht

7 Sosyal olarak Sürdürülebilir bir Toplum için Sosyal ve Sağlık Politikası
Refah için güçlü bir yapı Hür türlü politikada sağlık ve refah Sağlık ve işlevsel kapasitenin teşviki Çalışma hayatının çekiciliğini artırmak suretiyle daha uzun çalışma kariyeri Sürdürülebilir sosyal koruma finansmanı Herkes için refaha erişim Yoksulluğun ve sosyal olarak dışlamanın azaltılması Etkin hizmetlerin ve mantıklı bir gelir güvenliğinin sağlanması Sağlıklı ve güvenli bir yaşam ortamı Toplumun istisnai koşullarda da işlevini yerine getirebilmesinin sağlanması STM

8 Finlandiya’da Sosyal Güvenlik Ağı
Sosyal Güvenlik Dalları Emeklilik koruması (Ulusal emeklilik sigortası ve İstihdam emeklilik sigortası) Aile sosyal yardımı İşsizlik sosyal sigortası İş kazası mesleki hastalık sigortası Hastalık sigortası Halk Sağlığı Hizmeti ve Rehabilitasyon Hizmetleri Sosyal Hizmetler Çocuklar için günlük bakım Uzun vadeli bakım Diğer sosyal hizmetler

9 Fin Sosyal Koruma Sistemi
Önleyici Sosyal ve Sağlık Politikası Sosyal ve Sağlık Hizmetleri Sosyal Sigorta Sağlık koruma ve çevresel sağlık Radyasyon koruması İş güvenliği ve sağlık, çalışma kapasitesinin korunması Sosyal dışlama, uzun vadeli işsizliğin aktivasyonu Alkol ve uyuşturucu kullanımı ile ilgili konular Sağlık teşviki (sigara, kaza, önleme) Genetik teknolojisi Küçük çocuklar için kreş ve evde bakım ödeneği Çocukların ve genç nüfusun bakımı Yaşlıların bakımı Engelliler için hizmetler Birincil sağlık bakımı (ana sağlığı hizmeti, aşılar) Belli bir alanda uzmanlaşmış tıbbi bakım Tıbbi ilaçlar Çocuk ödeneği Sosyal yardım Ulusal emeklilik şeması İstihdam emekliliği şeması Hastalık ve doğum sigortası Engellilik ödeneği İşsizlik güvenliği İş kazası sigortası Hasta sigortası Hayat sigortası ve kişisel sigorta Motorlu taşıt üçüncü şahıs sigortası 9 06/04/ Klaus Halla

10 Sosyal Güvenlik Ağı Yapısı
Üç Yapı Bloğu Aidatlar / İşçiler / İşverenler Kazanca bağlı Nakdi Yardımlar Sosyal Sigorta Aidat temelli Sağlık Bakımı ve Sosyal Hizmetler Vergi gelirleriyle finansman Asgari Nakdi Yardımlar Temel Sosyal Sigorta Vergi gelirleriyle finansman Belediyeler Devlet Bütçesi

11 1980 – 2008 arasında ana grup tarafından yapılan sosyal harcama
2008 fiyatlarında milyon Euro Hastalık ve sağlık Kazazedeler Konutlandırma Engellilik Aile ve çocuk Diğer Yaşlılık İşsizlik İdare Kaynak: Ulusal Sağlık ve Refah Kurumu /04/ Maliye ve Planlama Bölümü

12 2008 yılında Finlandiya’da sosyal harcamanın (müşteri ücreti haricinde) dağılımı (%)
2008’de sosyal harcama 48.6 milyon Euro Çocuk yardımları Belediye Sosyal Hizmetleri Konut ödeneği Belediye Sağlık Hizmetleri İşsizlik Sosyal Yardım Sağlık sigortası Askeri, mesleki yaralanma ile motorlu taşıt sorumluluk sigortası İdare Diğer Ulusal Emeklilik Kazanca ilişkin emeklilik Kaynak: MSAH & THL /04/ Maliye ve Planlama Bölümü

13 yılları arası sosyal koruma giderinin gelişimi (hasta ücretleri hariç) ve 2050 yılı tahmini, GSYİH % GSYİH % Diğer Sosyal kamu hizmetleri Kamu sağlık hizmetleri İşsizlik Ulusal sağlık sigortası Kaza sigortası Emeklilik maaşları Gelire dayalı ek emeklilik Kaynak: Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı

14 Finansmanın Temel Prensipleri
Temel yararlar daha çok vergi gelirleriyle finansman DİKKAT ! Belediyeler vergi için yetkilidir Kazanca bağlı yardımlar işverenlerden ve işçilerden / sigortalı olanlardan sigorta primi ile finanse edilir

15 2010 Yılı Sosyal Koruma Giderlerinin Finansmanı
Devlet %28.0 Emlak geliri %6.7 Belediyeler %18.3 Toplam sigorta %11.0 İşverenler %38.4 Kaynak: Ulusal Sağlık ve Refah Kurumu 15

16 Devlet bütçesinden finanse edilen sosyal koruma giderleri, 2010 yılı sosyal güvenlik gideri %
Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı %19,8 Bütçe dışı finansman %61,7 Maliye Bakanlığı %17,3 Toplam sosyal koruma gideri 54,9 milyar € Bütçeden finanse edilen toplam sosyal koruma gideri 21,0 milyar € İstihdam ve Ekonomi Bakanlığı %0,9 Tarım ve Orman Bakanlığı %0,3 16 Etunimi Sukunimi

17 Ulusal Yaklaşım Açık Ve Net Olarak Başarılı Bir Yaklaşımdır
Bu evrensel yaklaşım aşağıdakilerle uyumludur Hükümler Yoksulluğu önlemede başarılıdır İyi teminat kapsamı Yeterli yardımlar Maliyetler Maliyetler AB ortalamasının biraz altındadır Krizde stabilite

18 Sosyal Güvenlik Şemaları
Sosyal Sigorta şemaları Nakdi yardımlar Ayni yardımlar Yararlanıcılar ve yararlanma seviyeleri Sosyal koruma sonuçları

19 Sosyal Güvenlik Şemaları
Nakdi yardımlar Emeklilik Sigortası Ulusal emeklilik sigortası Kazanca bağlı emeklilik sigortası şemaları Hastalık Sigortası İş Kazası ve Mesleki hastalık sigortası İşsizlik Sigortası Temel ödenek (meşru) şeması İsteğe bağlı kazanca bağlı ödenek şeması Ayni yardımlar Sağlık hizmeti belediye hizmetleri tarafından sunulur

20 İstihdam temelli yardımlar İkamet temelli yardımlar
Mesleki hastalıklar ve kazalar İstihdam temelli yardımlar İkamet temelli yardımlar Aile yardımı Hastalık ve doğum (nakdi yardımlar) Ulusal emeklilik • yaşlılık • engellilik • kazazedeler Emeklilik maaşı İşsizlik Sağlık hizmeti İsteğe bağlı işsizlik STM

21 Sosyal Sigorta Şemaların Temel Mevzuat Tarihleri – Kilometre Taşları
1937 Ulusal Emeklilik Yasası, 1956’larda revize edilmiştir Aile yardımları : çocuk ödeneği ve doğum yardımı Hastaneler Yasası İşsizlik Sigortası İşveren Emeklilik Yasası Hastalık Sigortası 1970 Serbest Meslek Sahipleri Emeklilik Yasası ve Çiftçi Emeklilik Yasası Birincil Sağlık Hizmeti Yasası 1980’ler Konsolidasyon ve Reformlar 1990’lar Düzenleme; Mali sürdürülebilirliğe odaklanma Stratejik Reformlar

22 Emeklilik Şeması Temel Prensipler
Bireysel haklar Temel teminat kapsamı için bütün nüfusu korumak Benzer temel dayanaklar için nüfusu korumak Tam bir çalışma hayatından sonra yeterli yaşam standardını sağlamak Yardımlar: yaşlılık, engellilik ve kazazedeler için emeklilik (işsizlik emekliliği)

23 Ulusal Emeklilik Şeması
İkamet temelinde hak kazanma 16 – 64 yaş arası ülkede ikamet eden bütün kişileri kapsar 40 yıldan sonra garantili emeklilik sunar (ikamet yılına bağlı olarak artış) Yardımlar aşağıdaki gibidir: 65 yaşından itibaren yaşlı emekliliği Engellilik emekliliği Kazazede emekliliği Garanti emeklilik miktarı ( itibariyle) Finlandiya’da ikamet eden kişiler için toplam asgari emekliliği garanti eder; test edilir

24 Ulusal Emeklilik Şeması
İdare: Sosyal Sigorta Kurumu (Kela) Finansman: vergi gelirleriyle finansman (tax-financed); elde bulunan kaynaklarla finansman (pay-as-you–go)

25 Ulusal Emeklilik Şeması (2)
Temel prensipler: Asgari bir emeklilik olarak, ulusal emeklilik küçük bir kazanca bağlı emeklilik ekler (2009 yılında kazanca bağlı emeklilik bekarlar için aylık 1207 Eurodan az, evliler için aylık 1075 Eurodan fazla idi) Genel emeklilik yaşı 65 yaş Yardımlar fiyat seviyesindeki değişikliklere endekslenmiştir ve ulusal emeklilik endeksine göre yıllık olarak düzenlenir. Uygulama: Sosyal Sigorta Kurumu Fon: Devlet, işverenler ve Sosyal Sigorta Kurumu

26 İstihdam Emeklilik Şeması
Kazanç temelindedir ve artan niteliktedir Sigorta şeması Aktif olan herkesi kapsar Yardımlar aşağıdaki gibidir: 63 – 68 yaşları arası için yaşlılık emekliliği 62 yaşından itibaren daha az avantajlı erken yaşlılık emekliliği Engellilik emekliliği Kazazede emekliliği (İşsizlik emekliliği; 2005’te feshedilmiştir)

27 Kazanca Bağlı Emeklilik Şeması (1)
Kazanca bağlı emeklilik maaşlı çalışma ve serbest meslek temellidir. Yardımlar: İleri yaşlılık emekliliği, engellilik emekliliği, kısmi engellilik emekliliği, mesleki rehabilitasyon, kazazede emekliliği, işsizlik emekliliği ve yarı zamanlı emeklilik 2005 itibariyle temel prensipler: 18 yaş itibariyle bütün istihdam şekilleri için emeklilik artar. Bir emeklilik bütün kariyer boyunca kazançtan etkilenir. Esnek emeklilik yaşı 63 ila 68 yaşları arasındadır. Ödenebilir emeklilik ve başlangıç emekliliği için bütün iş yaşamı boyunca hesaplanmış kazançlar endekslenir ve endeks tüketici fiyatları ve ücretlerindeki değişikliklerden etkilenir. 2007 yılı başından itibaren özel sektörde ve kamu sektöründe emeklilik yardımları aynı içeriğe sahip olmuşlardır.

28 Kazanca Bağlı Emeklilik Şeması (2)
Uygulama: Yetkili emeklilik sigorta şirketleri, emeklilik fonları, emeklilik kuruluşları, Hazine ve Yerel Hükümet Emeklilik Kurumları Fin Emeklilik Merkezi işbirliği kurumudur Fon: Şema yardım temellidir ve iş yaşamı süresince kazanç ilintili emeklilik hedef seviyesi mevzuatla belirlenmiştir. Maliyetler, işverenler, işçiler ve serbest meslek sahiplerinden toplanan aidatlarla sağlanır. Devlet, serbest meslek sahipleri için emekliliğe karşılık fon için katkıda bulunur. Aidatların bir bölümü mevcut emeklilikleri ödemek için kullanılır. Bir bölümü ise ilerideki çok yaşlı emekliler için fonlanır. Aidat seviyeleri özel ve kamu sektörlerine göre değişiklik gösterir.

29 İdare Özel emeklilik kurumları tarafından idare edilir
Merkezi Emeklilik Güvenlik Kurumu (ETK) özel sektör enstitüleri koordinasyon yapısını oluşturur Düzenlenmiştir ve sınırlı rekabet vardır Emeklilik kurumları kar amacı gütmeyen organizasyonlardır

30 Emeklilik Tutarı İstihdam emekliliği artan yapıdadır
Hedef emeklilik 40 yıl içerisinde aşağı yukarı % 60’tır Hayat süresi boyunca kazanılan temelindedir 1,5 % x ÜCRET x HIZMET 53 yaşından sonra 1,9 % 60 yaşından itibaren 2,5 % 63 – 68 yaşları arasında 4,5 % Ortalama yaşam süresi katsayısı (temel alınan yıl: 2010)

31 Emeklilik Artış Oranı (%)
4,5 2,5 1,9 1,5

32 Emeklilik Artışı %’nin toplamı x Yıllık kazanç
% = 18 – 52 yaş arasında %1,5 53 yaşından sonra ,9 % 60 yaşından itibaren 2,5 % 63 – 68 yaşları arasında 4,5 % % yıllık kazanç üzerinden hesaplanmıştır

33 Emeklilik Şemalarının Fonu
Ulusal emeklilik Vergi gelirleriyle finansman (işveren sigorta primleri 2010 yılında feshedilmiştir) Elde bulunan kaynaklarla finansman şeması Kazanca bağlı (istihdam) emekliliği İşveren ve işçiler tarafından ödenen aidatlar Serbest meslek sahipleri ve çiftçiler tarafından ödenen aidatlar Kısmi olarak fonlanmaktadır

34 Kısmi olarak fonlama: İleri yaşlı emeklilikler için artışın kısmi olarak fonlanması (53 yaşına kadar 1/3) Engellilik emekliliğinin başlangıç miktarı fonlanır Kazazedelerin emekliliği elde bulunan kaynaklar ile finansman sistemi yoluyla fonlanır Elde bulunan kaynaklar ile finansman sistemi yoluyla fonlanan diğer yardımlar Teminat kapsamı endeksi elde bulunan kaynaklar ile finansman sistemi yoluyla fonlanır

35 İşçilerin Kısmi Fonlanmış Emeklilik Şeması
Aidat Elde bulunan kaynaklar ile finansman Fonlanacak Bileşen Masrafların yüklenmesi Toplanmış bileşen Fonlanan bileşen Ödenmiş emeklilik Teknik faiz oranı STM

36 2003 yılında emeklilik sigortası % olarak gayri safi yurtiçi hasıladan ödenen sigorta primleri, aktifler ve emeklilikler 1. kolon 2. kolon 3. kolon Toplam meşru isteğe bağlı isteğe bağlı % GSYH M€ şema kolektif bireysel şemalar sigorta Yazılı sigorta primleri 11, , ,4 11, Emeklilik aktifleri 56, ,3 4,4 67, Ödenen emeklilikler11, , ,1 11, STM

37 Toplam Emeklilik 2011 Emeklilik Euro / ay Ücret Euro / ay Kazanca göre
Työeläke 50 % palkasta. Kansaneläke ja takuueläke alkaa 65-vuotiaana, mutta mahdollista työeläkkeen 4,5 % lisäkarttumaa 63 ikävuodesta alkaen ei ole otettu huomioon. Antti Mielonen Kazanca göre Garanti İkamet temelli Net

38 EMEKLİLİK BİLEŞENİNE GÖRE BÜTÜN EMEKLİLİK YARARLANICILARI
Sayı Ulusal emeklilik Hem ulusal hem de meşru kazanç - İlgili emeklilik Meşru kazanç Sadece ilgili emeklilik STM

39 BÜTÜN NÜFUSUN YAŞ YAPISI1) VE EMEKLİLİK YARARLANICILARI 31.12.2007
Erkek Kadın 85– 80–84 75–79 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 10–14 5–9 –4 1,000 kişi Finlandiya’da oturan emekliler Nüfusun geri kalanı 1) Sosyal Sigorta Kurumu (Kela) tarafından sigortalanmış nüfus. Kaynak: Kela STM

40 İleri Yaşlı Emeklilikleri 31.12.2001
Toplam emeklilik Euro / ay Erkek / Kadın Lähde: Eläketurvakeskus Kuvio 33

41 Kazançlardan % olarak ortalama emeklilik
41 Lähde: ETK

42 GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILANIN EMEKLİLİK HARCAMASI
DİĞER Kamu sektörü ulusal Kazanca bağlı emeklilik Özel sektör STM

43 TOPLAM EMEKLİLİK HARCAMASI, 2007 19.6 milyon euro
İsteğe bağlı emeklilik 0.2 milyon Euro * SOLITA emekliliği 1) 0.5 milyon Euro * Ulusal emeklilik 2.8 milyon Euro Özel sektör emekliliği 9.9 milyon Euro (Çiftçiye özel emekliliği de kapsar) Kamu sektörü emekliliği 6.1 milyon Euro 1) İş Kazaları Yasası, Motorlu Taşıt Sorumluluk Sigortası Yasası ve Askeri Yaralanmalar Yasası STM

44 Sağlık Koruma Bütün ikamet edenleri kapsar
Belediyeler organize eder ve birincil ve özel sağlık hizmetini finanse eder 5 Üniversite Hastane bölgesi Hasta ücretleri yasa tarafından düzenlenir Ayakta tedavi ilaçları ve seyahat masrafları Sickness Insurance Scheme (Hastalık Sigortası Şeması) yoluyla karşılanır

45 Ulusal Sağlık Hizmeti Vergi gelirleriyle finansman ( belediye vergisi ve devlet tamamlayıcılığı) Müşteri ücretleri maliyetin aşağı yukarı % 8’ini karşılar

46 Hastaneler Hükümet Belediyeler Sağlık ocağı (temel sağlık hizmetleri)
Para Kurallar (mevzuat) Bilgi Strateji projeleri İzleme € Belediyeler € € Araştırma Eğitim € Sağlık ocağı (temel sağlık hizmetleri) Hastaneler Üniversite hastaneleri

47 5 Üniversite Hastanesi 20 Hastane Bölgesi
HYKS /AA KYS OYS © Genimap TYKS TAYS Etelä-Pohjanmaan shp Keski-Suomen shp Vaasan shp Keski-Pohjanmaan shp Pohjois-Savon shp Itä-Savon shp Etelä-Savon shp Päijät-Hämeen shp Pohjois-Karjalan shp Kanta-Hämeen shp Etelä-Karjalan shp Pirkanmaan shp Kymenlaakson shp Helsingin ja Uudenmaan shp Satakunnan shp Varsinais-Suomen shp Kainuun shp Pohjois-Pohjanmaan shp Lapin shp Länsi-Pohjan shp 5 Üniversite Hastanesi 20 Hastane Bölgesi STM / STO 06/04/2017 47

48 Beş gelir grubuna göre 1992 – 2003 yılları arasında Finlandiya’da yaşa göre ayarlanmış önlenebilir ölüm (her kişide yaşları arası erkekler, CAD hariç) Yaş standartlı ölüm oranı Beş grup En az En çok Yıl Keskimäki ym. 2007

49 Finlandiya’da sosyal sınıflara göre doğumla bağlantılı ölüm oranı
Rehberlerin kombine edilmiş etkileri, hizmete özgür erişim, katılıma bağlı yardım + pozitif ayrımcılık O III II I Gissler M et al. 2003

50 Sağlık sigortası Hastalık sigorta şeması
Bütün ikamet edenleri kapsar Yardımlar Günlük sigorta ödeneği 7 günden 300 güne kadar günlük hastalık ödeneği Annelik, babalık ödeneği ( gün) Bakım sigortası İlaçların ve seyahat masraflarının geri ödenmesi Özel bakım için geri ödeme İşverenlerden, işçilerden, diğer sigortalılardan ve devletten alınan sigorta primleri ile finanse edilir.

51 Sağlık Sigortası Şeması (1)
Kazançların kayıplarının tazmini Kazanç temelinde ya da asgari teminat olarak ödenebilir Hastalık sigortası ve işe dair kısa süreli engellilik nedeniyle kazançların kayıpları için kısmi hastalık ödeneği Hamilelik ve çocuk bakımı nedeniyle annelik, babalık ve aile teminatı Çocuğun hastalığı ya da yaralanması döneminde, ailenin çocuğun bakımında veya rehabilitasyonda yer alması nedeniyle meydana gelen, kazançların kısa dönem veya geçici kayıpları için özel bakım teminatı Uygulama: Sosyal Sigorta Kurumu (Kela) Fon: işçiler, serbest meslek sahipleri ve işverenler; asgari teminat devlet tarafından fonlanır

52 Sağlık Sigortası Şeması (2)
Tıbbi bakıma yönelik tazminatlar İlaç geri ödemeleri Özel doktorların ve diş hekimlerinin ücretlerinin geri ödemesi ile özel muayene ve bakımın geri ödenmesi Seyahat masrafları Uygulama: Sosyal Sigorta Kurumu Fon: işçiler, serbest meslek sahipleri, işverenler ve devlet Geri ödeme statüsü ve tıbbi ürünlerin toptan fiyatları Eczacılık Fiyatlandırma Kurulu tarafından teyit edilir.

53 Sağlık Sigortası Şeması (3)
Rehabilitasyon Meşru rehabilitasyon Çok ciddi engeli olan kişiler için tıbbi rehabilitasyon Engeli olan kişiler için mesleki rehabilitasyon İsteğe bağlı rehabilitasyon Rehabilitasyon ödeneği, bakım ödeneği ve rehabilitasyon müşterileri için isteğe bağlı rehabilitasyon yardımı Uygulama: Sosyal Sigorta Kurumu Fonlama: İşçiler, serbest meslek sahipleri, işverenler ve devlet

54 Hastalık sigortasının finansmanı

55 Toplam Sağlık Bakım Maliyetlerinin Finansmanı
Hastalar / Sigortalılar Diğer1) KELA / Hastalık Sigortası Belediyeler (Belediye vergisi) Devlet (Genel gelir) 1) İşveren ödemeli sağlık bakımı, şirket hastalık fonları, özel sigortalar

56 % İsveç OECD ortalaması Danimarka Norveç Finlandiya
1980 – 2000 yıllarında Gayri Safi Yurtiçi Hasılada Sağlık Bakım Harcaması (% olarak) % İsveç OECD ortalaması Danimarka Norveç Finlandiya

57 İşsizlik Yardımları Temel işsizlik ödeneği
(meşru sigorta; sabit fiyat) Kazanca bağlı işsizlik teminatı. (isteğe bağlı sigorta, ancak gerçekte bütün işçiler sigortalıdır; serbest meslek sahipleri için de isteğe bağlıdır) Sigorta yardımları istihdam kaydı gerektirir ve azami 500 gün için ödenebilir şekildedir İş piyasası desteği (herhangi bir istihdam kaydı olmayanlar ya da teminat ödemeleri için azami zaman aşılmışsa sabit fiyat yardımı) Limitsiz

58 İşsizlik Sigortası Şeması (1)
İşsizlik sigortası şeması işsiz iş arayanların işsizlikleri süresince temel gelirini garanti eder. İşsizlik yardımı: Temel teminat, kazanca bağlı teminat ve iş piyasası desteği Eğitim yardımı: İş piyasası eğitim sübvansiyonu, yetişkin eğitim sübvansiyonu ve eğitim teminatı Uygulama: - işsizlik yardımı: Sosyal Sigorta Kurumu ve işsizlik fonu - eğitim yardımı: Sosyal Sigorta Kurumu , işsizlik fonu ve Eğitim Fonu Fon: İşverenlerin ve işçilerin sigorta aidatları, işsizlik fonuna üyelik aidatları; Devlet temel güvenliği sağlar

59 İşsizlik Sigortası Şeması (2)
İşsizlik teminatı İş piyasası desteği KAZANCA BAĞLI TEMİNAT İstihdam koşulunu sağlamış olan ve bir işsizlik fonu üyesi olanlara ödenebilir (28 ay boyunca 10 ay süresince istihdam edilmiş) Temel bir miktarı, kazanca bağlı miktarı ve çocuk artışını kapsar En fazla 500 gündür İşsizlik fonuna başvuru TEMEL TEMİNAT Herhangi bir işsizlik fonuna üye olmayan ve istihdam koşulunu sağlamış olan kişilere hitap eder (kazanca bağlı teminatta olduğu gibi) Temel bir miktarı ve çocuk artışını kapsar En fazla 500 gündür Sosyal Sigorta Kurumuna başvuru İŞ PİYASASI DESTEĞİ İstihdam koşulunu tamamlamayan ya da azami süre için işsizlik teminatı almış kişiler içindir Temel bir miktarı ve çocuk artışını kapsar İsteğe bağlı: Eşlerin ve kendi gelirleri yardımın miktarını azaltır Azami süre yoktur Sosyal Sigorta Kurumuna başvuru

60 1980 – 2003 yılları arasında sosyal koruma harcamasının finansmanı
% Devlet Yerel yönetimler İş verenler Sigortalılar Diğer Kaynak: Sosyal İşler ve Sağlık Bakanlığı, Finlandiya C3 12/2004 tao/paht

61 Temel İşsizlik Yardımları
Temel İşsizlik Teminatı günlük Eurodur ve hafta başına 5 gün için ödenir. Alıcı ile aynı hanede yaşayan 18 yaşından küçük çocuklar için bu rakam arttırılmıştır. Artış aşağıdaki gibidir: Bir çocuk için günlük 4.88 Euro İki çocuk için günlük 7.16 Euro Üç çocuk ve daha fazlası için günlük 9.23 Euro Çocuklar için artış olmadan Temel İşsizlik Teminatı aylık ortalama 553 Eurodur (21,5 x 25.74).

62 Kazanca Bağlı İşsizlik Yardımı
İşsizlik fonuna isteğe bağlı üyelik Yardım formülü Temel teminat TT + 0,45 (maaş-TT) Maaş<2691€ + 0,20 (maaş- 2691€) Ortalama maaş (2009) €/ay yardım € %

63 Kaza Sigorta Şeması İşveren sigorta aidatları ile finanse edilir.
Çiftçiler için kaza sigortası çiftçiler ve devlet tarafından ortaklaşa finanse edilir. Özel hayat dışı sigorta şirketleri tarafından organize edilir (Çiftçi Kaza Sigortası MELA tarafından) Yardımlar Günlük hastalık teminatı, sağlık bakım masrafları, engellilik emekliliği (ileri yaş emekliliği), kazazede emekliliği, engellilik sübvansiyonu, cenaze sübvansiyonu

64 Kaza Sigorta Şeması İşçileri ve çiftçileri, işte meydana gelen kaza ve mesleki hastalıklar sonucu meydana gelen çalışma kabiliyetlerinin kaybı için ve diğer bedensel yaralanmalar için tazmin eder. Bütün işçileri, çiftçileri ve işle ilintili durumda olan özel grupları kapsar. Bütün işverenler ve çiftçiler için bu sigortayı satın almak meşrudur. It is statutory for all employers and farmers to take out this insurance. İşveren sigorta aidatları tarafından finanse edilir. Çiftçiler için kaza sigortası ise serbest meslek sahipleri sigorta aidatları ve devlet fonları tarafından finanse edilir.

65 İş Kazaları 140000 140000 120000 120000 100000 100000 80000 80000 60000 60000 Serbest meslek sahipleri 40000 40000 İşçiler 20000 20000 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 NB! 2005 yılında yasal değişiklik - TVL/JS

66 Şüpheli bulunan durumlar da dahil olmak üzere mesleki hastalıklar
- 7000 7000 6000 6000 5000 5000 4000 4000 Serbest meslek sahipleri 3000 3000 İşçiler 2000 2000 1000 1000 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 TVL/JS

67 Hasta günlerine göre işçilerin engellilikleri
<4 120000 4 - 6 7 - 14 100000 15 - 30 80000 31 - 90 60000 91-360 - - 40000 20000 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 TVL/JS

68 Meşru Kaza Sigortası (2008)
Toplam aidat geliri 691,3 € Toplam talep harcaması 501,9 € İşlemsel harcamalar 77,4 € Talep sayısı Sigorta şirketlerinin sayısı (Finlandiya’da kayıtlı olan 12 adet bir başka AB / AET ülkesinde 1 adet)

69 Sosyal Güvenlik Sigortası Şemasının Finansmanı 2010 (% olarak)
Şema Devlet İşverenler Sigortalılar Diğer Ulusal emeklilik Ulusal aile emekliliği 100 Hastalık sigortası İstihdam emekliliği (çiftçi şeması için destek serbest meslek sahipleri, denizciler) İşsizlik sigortası Kazanca bağlı temel + LMS

70 Aile Yardımları Çocuk yardımı Çocuk bakım destek yardımı
0 – 16 yaş arası ikamet eden bütün çocuklar Sabit fiyat miktarları çocuk çocuk çocuk çocuk çocuk ve daha fazlası Tek ebeveynli ailelerde her çocuk için Euroluk artış alır Çocuk bakım destek yardımı

71 Çocuk Bakım Destek Yardımları
Çocuk bakım yardımları Ebeveyne verilen ödeneklerden sonra ya da uzatılmış babalık ödeneği artık ödenmiyorsa, ebeveynler, 3 yaşından küçük bir çocuğa bakmak amacıyla tüm istihdam güvencesiyle çocuk bakım izni alabilirler. Diğer taraftan anne ve baba aynı anda tam zamanlı izin alamazlar. Çocuk bakım sübvansiyonları Ebeveynler çocuklarını, belediye tarafından işletilen bir gündüz bakım evine yerleştirmeyi ya da Evde Çocuk Bakım Ödeneği ya da Özel Gündüz Bakım Ödeneği alarak veya çocuk bakımı için kendilerine has düzenlemeleri yaparak çocuklarına bakmayı seçebilirler.

72 Çocuk Bakım Destek Yardımları
Çocuk Ev Bakım Ödeneği Çocuk ev bakım ödeneği, belediye gündüz bakım evinde olmayan 3 yaşından daha küçük çocuğu olan ailelere ödenebilir. Eğer verilirse, ödenek bakımı aynı şekilde düzenlenmiş olan okul çağı yaşı altında olan diğer çocuklar için de ödenir. Özel Gündüz Bakım Ödeneği Özel Gündüz Bakım Ödeneğinin amacı okul çağı yaşı altında olan çocuklar için gündüz bakım düzenlemelerine yardım etmektir. Ebeveynler tarafından belirlenen özel çocuk bakım hizmeti sağlayan yerlere ödenebilir. Ailede uygun olan her çocuk için ebeveyn ödenek dönemi ya da uzatılmış babalık izni sonundan çocuğun okula başlamasına kadar ödenebilir.

73 Uzun Vadeli Bakım Ve Diğer Sosyal Hizmetler
Belediyeler tarafından sunulan uzun vadeli bakım Müşteri ücretleri düzenlenmiştir Belediye tarafından sunulan diğer hizmetler Rehabilitasyon Ev yardımı Ev hastabakıcılık hizmeti Genel sosyal hizmet

74 İleri Yaş Hizmetleri Alıcıları 1991 – 2001 ; Bütün yaş gruplarının %’si
75 yaş ve üstü kişilerin oturduğu haneler için ev yardım hizmetleri 65 yaş ve üstü müşteriler için destek hizmetleri 65 yaş ve üstü kişilerin oturduğu haneler için ev yardım hizmetleri 75 yaş ve üstü kişilerin yaşadığı yaşlılar evi – Aralık 31 Uzun vadeli hastane hizmetinden yararlanan 75 yaş ve üstü kişiler – Aralık 31 Hizmet evlerinde yaşayan 65 yaş ve üstü kişiler – Aralık 31 65 yaş ve üstü kişiler için resmi olmayan bakım teminatı Kuvio 37

75 Faydalanıcılar Ve Yardım Seviyeleri
İleri yaş emekliliği kişi erkek 1688 €/ay kadın 1098 €/ay Ulusal emeklilik kişi sadece ulusal emeklilik Tam emeklilik 584 €/ay Garanti emeklilik 685 €/ay Engellilik emekliliği kişi - erkek €/ay - kadın €/ay İşsizlik yardımı Temel ödenek kişi 551 €/ay İş piyasası desteği kişi Kazanca bağlı teminat kişi erkek 1326 €/ay kadın 1017 €/ay

76 Başlıca Zorluklar: Yaşlanan Bir Nüfus
Nüfusun oranı (%) Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş Yaş 1960 – 2040 yılları arasında nüfus yaş - yapısı

77 Yeniden Yapılandırma ve Adaptasyon Tedbirleri
Daha uzun kariyerler için verilen önem 2005’teki emeklilik reformu İş yaşamı koşullarını iyileştirmek için programlar: Yaşlı çalışanları aktif tutmak için desteklemek Kısmi engellileri işe kazandırmak için desteklemek üzere yeni tedbirler Paydaşlar arasında yüksek işbirliği Sağlıklı yaşlanmayı teşvik edecek artırılmış tedbirler

78 Yoksulluk ya da iş karşısında dışlanma riskinde olan insanların oranı (%); 2009
İstihdam oranı 20-64, 2009 Yoksulluk ya da dışlanma riskinde olan insanların payı, 2009

79 Sosyal koruma yardımlarına ilişkin, işleve göre, brüt harcama (Gayri safi yurtiçi hasılanın yüzdesi olarak – 2008) Hastalık / Sağlık bakımı Aile / Çocuk Konutlandırma ve sosyal dışlanma n.e.c Çok yaşlılar ve kazazedeler Engellilik İşsizlik

80 2005 yılında AB ülkelerinde sosyal koruma harcamasının fonlanması (% olarak)
Finansör başına sosyal harcama fonu oranı (%) Devlet ve belediyeler İşverenler Sigortalılar Diğer * = tahmini ** = 2004 verisi Kaynak: Eurostat /04/ Finans ve Planlama Bölümü

81 2007 yılında sosyal korumaya ilişkin toplam harcama, gayri safi yurtiçi hasılanın oranı, % olarak
Gayri safi yurtiçi hasıla oranı (%) Kaynak: Eurostat

82 2007 yılında AB ülkelerinde yoksulluk oranı
Nüfusun oranı (%) Proportion of population (%) Toplam nüfus 0 – 17 yaş arası nüfus Göreceli yoksulluk eşik değeri ulusal medyan (orta değer) denkleştirilmiş harcanabilir gelirin % 60’ı olarak belirlenmiştir. Kaynak: Eurostat /04/ Finance and Planning Department

83 Sonuçlar Sosyal güvenlik ağları sosyal dahil olmayı teşvik eder ve yoksulluğu önler ve ekonomik büyüme faktörü olarak görev yapar Sosyal güvenlik ağları aşama aşama kurulabilir. En hassas (korumasız) olanın korunması devletin sorumluluğundadır ancak evrensel yaklaşım iyi sonuçlar sunmuştur. İyi tasarlanmış bir sosyal güvenlik hem yeterli ödenek sunar hem de mali olarak sürdürülebilir olabilir. İstihdam, sosyal güvenliği sunmanın temel yoludur.

84 Grup Ödevi: Değerlendirme
Sigorta şemasına göre: Teminat kapsamı Yardım seviye yeterliliği (düşük gelir, orta gelir, yüksek gelir) Mali sürdürülebilirlik Geçerliliği kabul edilmiş zorluklar