A C İ L A Y D I N L A T M A V E Y Ö N L E N D İ R M E

... konulu sunumlar: "A C İ L A Y D I N L A T M A V E Y Ö N L E N D İ R M E"— Sunum transkripti:

1 A C İ L A Y D I N L A T M A V E Y Ö N L E N D İ R M E S İ S T E M L E R İ N D E S İ S T E M T A S A R I M I V E U Y G U L A M A E S A S L A R I

2 A c i l A y d ı n l a t m a N e d i r ? Binalarda aydınlatma sistemi yangın, deprem, sabotaj vb. nedenlerle devre dışı kaldığında, derhal devreye girerek, yeterli düzeyde aydınlatma sağlayan ikincil bir aydınlatma türüdür.

3 Acil aydınlatma normal şartlarda gereksinimi hissedilen bir aydınlatma türü değildir. Ancak acil bir durumun ne zaman ortaya çıkacağı belli değildir. Can ve mal güvenliği açısından gerektiği an gerektiği gibi çalışacak şekilde hazır olmalıdır.

4 Ülkemizde Uygulamaların Başlaması
Büyük şehirlerde Belediye yönetmelikleri ile Yabancı yatırımcıların kendi iç tüzükleri ile Nato tesislerinde Amerikan yönetmelikleri ile Fabrikalar, alışveriş merkezleri, oteller, büyük iş merkezleri vb binalarda giderek yaygınlaşmaya başladı.

5 Ülkemizde Uygulamaların Başlaması
1999 Marmara Depremleri ile çalışmalarına başlanan ve 2002 yılında yayınlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve AB uyum yasaları çerçevesinde kabul edilen Direktifler (Yönergeler-Yönetmelikler)

6 Yasal Dayanaklar – Ürün Standartları
TS EN Aydınlatma Armatürleri - Genel Kurallar TS 8710-EN Acil Aydınlatma Armatürleri TS EN Lamba Kontrol Düzeni - Güvenlik TS EN Lamba Kontrol Düzeni – Akkor Lmb TS EN Lamba Kontrol Düzeni – Acil Ayd Bl. TS EN Lamba Kontrol Düzeni – Fl.Bl TS EN Merkezi Güç Besleme Sistemleri

7 Yasal Dayanaklar – Uygulama Standartları
TS EN 1838 Aydınlatma Uygulamaları – Acil Aydınlatma TS EN 50172 Acil Kaçış Aydınlatma Sistemleri

8 ? Problemler Uygulama Kanunlar ………………………..Var Yönetmelikler
Uygulama Standartları Ürün Standartları ………………………..Var ……………………Var … …Var … Var Uygulama ?

9 Acil Durum Aydınlatma Sisteminde Bulunması Gereken Cihazlar
Durumda Aydınlatma Sağlayan Cihazlar Acil Durumda Yönlendirme Sağlayan Cihazlar

10 Acil Durumda Aydınlatma Sağlayan Cihazlar
Oynar Başlıklı Acil Durum Aydınlatma Cihazları Acil Durum Aydınlatma Dönüştürme Üniteleri Montaj Yükseklikleri 2 ~ 4.5 metre olmalıdır

11 Acil Durumda Yönlendirme Sağlayan Cihazlar
Harici Olarak Aydınlatılan Yönlendirme İşaretleri Montaj Yükseklikleri 2 ~ 2.5 metre olmalıdır

12 Kaçış Yolu Aydınlatması Açık Alan Aydınlatması
Acil Aydınlatma (Emergency Lighting) TS EN 1838 Acil Kaçış Aydınlatması Yedek Aydınlatma Emergency Escape Lighting Standby Lighting Kaçış Yolu Aydınlatması Escape Route Lighting Açık Alan Aydınlatması Open Area Lighting Yüksek Riskli Alan Aydınlatması High Risk Task Area Lighting

13

14 K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı
2 metreye kadar olan kaçış yolunun merkez hattı boyunca min 1 Lux olmalı max 2 m 1 Lux

15 K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı
Kaçış yolu genişliğinin yarısından az olmaması gereken orta bant ise min 0.5 Lux olmalı min 1/2d d 0.5 Lux

16 K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı

17 K a ç ı ş Y o l u A y d ı n l a t m a s ı

18 A ç ı k A l a n A y d ı n l a t m a s ı
Duvar 0.5 metre aralık hariç min 0.5 Lux Masa altı hariç

19 A ç ı k A l a n A y d ı n l a t m a s ı

20 A ç ı k A l a n A y d ı n l a t m a s ı

21 Yüksek Riskli ve Tehlikeli Alanların Aydınlatılması
hangisi yüksekse en az 15 Lux yada normal aydınlatma seviyesinin %10'u

22 Yüksek Riskli ve Tehlikeli Alanların Aydınlatılması
Stroboskobi olmamalı

23 U Y A R I Genellikle civa buharlı veya metal halide vb. deşarj lambalar ile aydınlatılan alanlarda elektrik kesilip tekrar geldiği zaman bu lambalar rejime geç girdikleri (tekrar devreye girerek normal çalışmaya başlaması birkaç dakika sürdüğü) için hemen aydınlatma sağlamazlar dolayısıyla ortam karanlıkta kalabilir. Bu açıdan bu ortamlarda bulunan acil aydınlatma armatürleri elektrikler geldikten belli bir süre sonra gecikmeli olarak (10-15 dakika) devreden çıkmalıdır.

24 Tasarım ve Uygulama Ana çıkış kapısının üzerinde Yönlendirme
Kaçış yolu üzerinde bulunan diğer çıkış kapılarının üzerinde Yönlendirme ! h max : 2.5m

25 Tasarım ve Uygulama Son çıkış kapısının dışında Aydınlatma

26 Tasarım ve Uygulama Koridorlarda Aydınlatma
Koridor sonundaki kapının üzerinde Yönlendirme ! Kapı çıkışında başka bir işaret görülmeli

27 Koridorların dönüş noktalarında
Tasarım ve Uygulama Koridorların dönüş noktalarında Yönlendirme

28 Tasarım ve Uygulama Yolların - koridorların kesişme noktalarında Aydınlatma ! Burada bir işaret görülmeli

29 Işıksız yönlendirme işaretlerinin yanında
Tasarım ve Uygulama Işıksız yönlendirme işaretlerinin yanında Aydınlatma ! d max = 2m

30 Döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde
Tasarım ve Uygulama Döşeme seviyesinin değiştiği yerlerde Aydınlatma ! Gölge oluşmamalı

31 Tasarım ve Uygulama Merdivenlerde ve yürüyen merdivenlerde Aydınlatma
! Gölge oluşmamalı

32 Yangın söndürme teçhizatının bulunduğu yerlerde Aydınlatma
Tasarım ve Uygulama Yangın söndürme teçhizatının bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

33 Yangın alarm uyarı butonunun bulunduğu yerlerde Aydınlatma
Tasarım ve Uygulama Yangın alarm uyarı butonunun bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

34 İlkyardım malzemesinin bulunduğu yerlerde Aydınlatma
Tasarım ve Uygulama İlkyardım malzemesinin bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

35 İlkyardım odasının kolay bulunması
Tasarım ve Uygulama İlkyardım odasının kolay bulunması için kapısında ve içinde Aydınlatma ! d max = 2m

36 Bina yerleşim planının bulunduğu
Tasarım ve Uygulama Bina yerleşim planının bulunduğu yerlerde Aydınlatma ! d max = 2m

37 Tasarım ve Uygulama Asansörlerin içinde Aydınlatma

38 Engelli tuvaletlerinde 8m²’den büyük tuvaletlerde
Tasarım ve Uygulama Engelli tuvaletlerinde ve 8m²’den büyük tuvaletlerde Aydınlatma

39 Tehlike riski yüksek alanlarda
Tasarım ve Uygulama Tehlike riski yüksek alanlarda Aydınlatma

40 Elektrik üretim, dağıtım ve kumanda odalarında
Tasarım ve Uygulama Elektrik üretim, dağıtım ve kumanda odalarında Aydınlatma

41 Garajlarda ve yaya yollarında
Tasarım ve Uygulama Garajlarda ve yaya yollarında Aydınlatma ve Yönlendirme

42 Yönlendirme İşaretleri
92/58/AB sayılı Avrupa Birliği Konsey Direktifi esas alınarak hazırlanan Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Yönetmeliğine uygun, yeşil zemin üzerine beyaz renkli işaretler olmalıdır.

43 Yönlendirme İşaretleri Açısından
Uygulama Hataları

44 Yönlendirme İşaretleri
Azami Görüş uzaklığı İçeriden aydınlatılan Dışarıdan aydınlatılan 200 x h x h

45 Yönlendirme İşaretleri
1- İşaretin üzerinde herhangibir noktada aydınlatma şiddeti 2cd/m²'den daha az olmamalıdır. 2- Aynı renkteki bölümlerin en az ve en fazla aydınlatılan bölümleri arasındaki aydınlatma şiddeti oranı 10:1'den daha fazla olmamalıdır. 3- Beyaz ve yeşil bölümler arasındaki aydınlatma şiddeti oranı 5:1'den daha az, 15:1'den daha fazla olmamalıdır.

46 Ç a l ı ş m a M o d u

47 Ç a l ı ş m a S ü r e s i S e ç i m i Standarda göre kaçış yollarında ve açık alanlarda, tahliye amaçlı acil aydınlatma süresi en az 1 saat olmalıdır. Tehlike riski yüksek olan bölgelerde, risk devam ettiği sürece acil aydınlatma sağlanmalıdır.

48 Ç a l ı ş m a S ü r e s i S e ç i m i Otel, Hastane, Huzurevi, Yurt vb. binalarda saatlik süre seçilmesinde fayda vardır.

49 Çalışma Sistemi Seçimi
Bağımsız Sistem Merkezi Sistem ! Acil aydınlatma sistemi tasarımcısı arıza olasılığını hesaba almalıdır. Mesela büyük bir alan çok kuvvetli ışık çıkışı olan tek bir cihaz ile aydınlatılabilir fakat acil aydınlatma açısından bu tercih edilen bir durum değildir çünkü lamba arızası, lambanın ömrünün dolması veya cihazın içinden kaynaklanan bir arıza dolayısıyla cihaz gerektiği an aydınlatma yapmayabilir ve tahliye problemleri yaşanabilir. Bu açıdan daha düşük güçlü birkaç cihazın kullanılması ve riskin dağıtılması, daha uygun bir seçim olacaktır.

50 J e n e r a t ö r l e r ! Jeneratörler elektrik arızası durumunda binada tahliye amaçlı değil, normal çalışmayı devam ettirmek açısından gerekli olan elektrik enerjisini sağlarlar, fakat acil aydınlatma sistemlerinde kullanılamazlar.

51 Standart Bağlantı

52 Güvenlik Aydınlatmasına Uygun Bağlantı

53 Acil Dönüştürme Kitleri için Bağlantı

54 TS EN 50172 Uygulama Standardına Göre
T e s t , B a k ı m v e G a r a n t i TS EN Uygulama Standardına Göre Günlük Kontrol : Sadece Merkezi Sistem için Aylık Test : 5-10 dakika gibi fonksiyon testi Tıllık Test : Tam süre testi Bakım : Lamba , batarya, vb Garanti : min 2 yıl

55 Ü r ü n l e r d e O l m a s ı G e r e k e n l e r
Standart – Sertifika (TSE, VDE, KEMA, vb.) Elektronik devre için standarda uyum (aynı) Güvenilirlilik Elektrik çarpması riski … Yangın riski … Maliyet odaklı tasarım … Standarda uymayan tasarım … Kalitesiz malzeme kullanımı … Ucuz tip batarya kullanımı …

56 T e ş e k k ü r l er