Çocuklarımız ve Biz Prof. Dr. Hasan BACANLI G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi

... konulu sunumlar: "Çocuklarımız ve Biz Prof. Dr. Hasan BACANLI G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi"— Sunum transkripti:

1 Çocuklarımız ve Biz Prof. Dr. Hasan BACANLI G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi
Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi

2 Bunları şöyle bir aklımızdan geçirelim.
Nasıl bir anne baba olduğumuzu, en azından kendi kafamızda görelim… Bunlar biraz sonra paylaşacaklarımız içinde zaman zaman yer alacak… Gerek kendimizi, gerekse çocuklarımızı değerlendirebileceğiz.

3 Günümüzde anababalık Aileler çekirdek aileye dönüştü. Geniş aile küçüldü. Büyüklerimizden ayrı yaşamamız gerekti. Bunlar iyi gibi görünebilir. Ama, bizi geleneklerden uzaklaştırdı. Geleneksel bilgi olmayınca, işimiz zorlaştı. Anababalığı kendimiz, deneme yanılma yoluyla öğrenmek zorunda kaldık.

4 Zaman da değişti… Eskiden çocuklar şu veya bu şekilde büyüyüp gidiyorlardı. Şimdi okumaları gereken birçok sınıf, girmeleri gereken birçok sınav, vermeleri gereken birçok karar var.

5 Eee, sonuç? Hepimiz acemiyiz.
Biz acemiyiz: İlk defa anne baba olduk ve eskilerin yardımı olamadı. Çocuklarımız acemi: İlk defa ergen oluyorlar, ilk defa çocuk oluyorlar, ilk böyle bir sınava giriyorlar.

6 Eee, şimdi ne olacak? Çıkarmamız gereken bir sonuç var:
Hoşgörü. İyimserlik Öncelikle şunu kabul etmeliyiz ki: Hepimiz çocuklarımızın iyiliğini istiyoruz. Hepimiz elimizden geleni yapıyoruz. Hepimiz aynı taraftayız.

7 Arkadaş olalım mı? Acemiliğin diğer bir sonucu da arkadaş olmak.
Ne yapacağımızı bilemediğimiz için, çocuğumuzla arkadaş olursak, iyi bir davranış olacağını düşünüyoruz. O bize nasıl davranmamız gerektiğini söyleyecektir. Bunun modern bir anababalık olduğunu da düşünürüz. Biz (özellikle) babamızla ilişkimizde diken üstündeydik ya… Çocuğumuzla arkadaş olmak iyi mi?

8 Anababa mı, arkadaş mı? Aradaki fark ne?
Anababalıktan istifa edemezsiniz, arkadaşlıktan edebilirsiniz. Anababa doğal destekçidir, arkadaş istekli destekçi. Anababa karşılıksızdır, arkadaş karşılıklı. Vs

9 Bütüncü yaklaşım Hepimiz aynı hedefe ulaşmak için çalışıyoruz.
Anababa olarak biz, kurum olarak okul ve dershane. Amacımız aynı. Aynı amaca yönelik çalışıyorsak, birbirimizin işin kolaylaştırmamız lazım. Birbirimizin çabasını etkisizleştirmemiz lazım, çünkü onun başarısı bizim başarımız.

10 Kısa vadeli –anababalık- Uzun vadeli
Bağımlı, isyankar, mutsuz insanlar yetiştirir Hayat becerileri ile donatılmış, sorumlu kişiler yetiştirir Sadece davranışla ilgilenme Davranışın arkasındaki düşünceyle ilgilenme Hataları engellemeye çalışma Hataları hoş görme ve öğrenme fırsatı olarak değerlendirme Kendi düşüncelerinde ısrar Farklı düşünceleri paylaşım ve saygı Koruma ve kontrol Güvenme ve yetki verme Şart koşma Kabullenme İhmal Olumlu ilgi, zaman ve etkinlik paylaşma Ödül / ceza Sonuçlar üzerinde düşünmeye yöneltme Yetişkinin kararlarını uygulama Birlikte problem çözme (aile toplantıları) Duyguları gizleme / yok sayma Duyguları paylaşma Kurallar koyma ve ceza Süre tanıma ve destek verme Bilgiçlik / patronluk taslama Yetenek gelişimi için fırsatlar hazırlama

11 Ergeni anlamak Anababadan ne bekliyorlar Anababadan ne istemiyorlar
Karar vermede ve hareket etmede serbest olmak Kontrol altında tutulmak, Koyu bir disiplin altında emir almak Değer kazanmak, kıymet verilmek Yok farz edilmek, değer verilmemek Anlaşılmak Yanlış anlaşılmak İyi bilgilendirilmek Bilgilendirilmemek Övülmek, takdir edilmek Azarlanmak, tenkit edilmek Yeteneklerini sergilemek Yetersiz olarak görülmek Katılımcı olmak Takım / grup dışında bırakılmak Kendini güvende hissetmek Kendini güvenli hissetmemek Tarafsız davranılması Taraflı davranılması İlgi çekici işler yapmak Sıkıcı işler yapmak zorunda bırakılmak

12 Ergenlerde davranış bozukluğuna neden olan yetişkin davranışları
Onlar için çok şey yapma Onlara çok şey verme Aşırı koruma / kurtarma Cezalandırma / aşırı denetim Onlar adına karar verme Aşırı eleştiri Aşırı hırs Aşırı hoşgörü Fiziksel ceza Duygusal ceza Azarlama Kıyaslama

13 Ergenlerde özgüveni geliştiren yetişkin davranışları
Dinleme Duygusal destek Güvenildiğini hissettirme Karar vermeden önce onay alma Aile toplantıları Problemleri birlikte çözme / uzlaşma Kendi yeteneklerini tanıması için fırsatlar tanıma Ağırbaşlılık ve nezaket Düşünce ve duyguları paylaşma Sorunlara soğukkanlı yaklaşım Koşulsuz kabul

14 Verimli ders çalışma Evinizin koşulları uygunsa, çocuğunuza bağımsız bir oda tahsis edin. Çocuklarınız çalışma masasında çalışma alışkanlıklarının gelişmesine yardımcı olun. Çocuklarınızda düzenli, dikkatlerini dağıtmayan sade bir odada, mümkünse boş bir duvara dönük çalışma alışkanlığı kazandırmaya çalışın. 18-20 derece sıcaklık, ışığı yeterli bir çalışma masası hazırlayın.

15 2 Ders çalışmada başarı, dersle baş başa olmayı gerektirir. Başka bir iş yaparken ders çalışılmaz. TV seyrederken ders çalışılmaz, ama iyi bir planlama, çocuğun arada TV seyretmesine imkan vermelidir. Çalışma yatarak ya da uzanarak da yapılmaz. Çalışmaya başlamadan önce tüm fiziksel ihtiyaçları gidermeli ve ders çalışırken kesinlikle bir şeyler atıştırılmamalıdır. Dolayısıyla, annelerin çocukların masasına ısıtılmış süt, soyulmuş elma gibi şeyler getirmeleri de uygun değildir.

16 3 Eğlenmeye ve dinlenmeye ayıracakları saatler ile çalışmaya ayıracakları saatleri doğru tayin etmelidir. Bunun için önce plan, sonra kayıt, sonra değerlendirme. Çocukların hayatında arkadaşlarının özel ve önemli bir yeri vardır. Ancak gerektiğinde plan doğrultusunda arkadaşlarına hayır diyebilmelidir. Çocuklar genelde bu durumda anababalarına kızarlar ve hayır dediklerinde siz istediğiniz için hayır derler ve bunun nedenini anlayamazlar. Onlara gösterilmelidir ki, arkadaşları ona hayır demektedirler. Önemli problemlerden biri de çalışmayı sürekli erteleme alışkanlığına sahip olmaktır.

17 4 Gündüz rüyası / hayal kurma gelişim döneminin doğal bir sonucu olabilir. Ama; Kaçınılamıyorsa, ders çalışma bırakılır, kendine 10 dakika süre tanınır ve hayal tamamlanır. Çalışma masasından kalkılır ve soğuk suyla eller ve yüz yıkanır. Oda havalandırılır. Fiziksel egzersiz yapılır.

18 5 Ders çalışırken not tutmayı alışkanlık haline getirmelidir.
Ders çalışırken sık ve uzun ara vermek çalışmanın kalitesini düşürür. Ne kadar ara, derseniz; eğitim sisteminin yöntemi iyidir dak ya dak. Sayısaldan yorulunca sözele yönelik çalışma önerilir. En azından ders değişikliği yapılabilir. Çocukların kendilerine hedefler ve amaçlar belirlemelerine yardımcı olmak ve teşvik etmek gerekir. Ulaşılabilir hedefler geliştirme becerisi

19 6 Hedefler için çalışmayı programlamayı da öğrenmeleri gerekir.
Zamana yayılmış bir çalışma, yoğunlaştırılmış kısımlar halinde çalışmaktan daha iyidir. Farklı konular için farklı yöntemler kullanmak ders çalışmayı aktif ve sürdürülebilir hale getirir. Sıkıcılıktan kurtarmalı, kalıcı hale getirmeli. Ben dilini kullanın.

20 Sınava hazırlanma sürecinde çocuklarınıza nasıl destek olursunuz?
Çocuğunuz ile ilişkilerinizi hemen bugün gözden geçirin. Ben nasıl bir anneyim? Bugünden itibaren inanarak, çocuğunuza “sana güveniyorum” mesajını verin. Güvensizlik içeren mesajlar vermeyin. Çocuğunuz ile konuştuğunuz konular hep okul, kurs, ders olmasın. Bunların dışında olabildiğince özel ve duygusal konular gündeminizi oluştursun. Çocuklarınızı kesinlikle başka çocuklar ile kıyaslamayın.

21 2 Çocuklarınızı tanımaya çalışın.
Onların ilgi ve yeteneklerinin dışında alanlara zorlamayın. Çocuklarınızın başarılı olmaları çok çalışmalarına değil, düzenli çalışmalarına bağlıdır. Hiçbir sebeple ve hiçbir şart altında çocuklarınızı “sevgisizlikle” cezalandırmayın.

22 Tamam, kazanmaları çok önemli. Ama kazanamamak hayatın sonu değil.
Bunlar bizim çocuklarımız ve biz hayatımız boyunca onlarla birlikteyiz. Her halde onlarla gurur duyacağız. Bunu onlara hissettirmeliyiz.