Öğrt. Gör. Ahmet Cengizhan Dirican

... konulu sunumlar: "Öğrt. Gör. Ahmet Cengizhan Dirican"— Sunum transkripti:

1 Öğrt. Gör. Ahmet Cengizhan Dirican
BİL 110 Bilgisayara Giriş Donanım (Hardware) 3 Öğrt. Gör. Ahmet Cengizhan Dirican Bilgisayar Müh. Böl.

2 İçerik Depolama Sabit Diskler Taşınabilir Depolama

3 Sabit Diskler

4 Sabit Diskler (Hard Disks)
Bilgisayarların temel kalıcı hafızalarıdır. Bilgisayarın kullanacağı tüm yazılımlar ve veri temel olarak burada saklanır. Kapasiteleri diğer hafıza ortamlarına göre oldukça büyüktür Flash belleklerden hızlı fakat RAM’e göre oldukça yavaş çalışırlar. Bilgisayara tornavida yardımıyla takılıp sökülebilir. Bir masa üstü bilgisayara birden fazla sabit disk takılabilir. Özel kutular vasıtası ile taşınabilir ve USB üzerinden kullanılabilir hale getirilebilirler.

5 Sabit Disk Sınıflandırmaları
Bağlantı arayüzleri (ATA ve SCSI) Depolama kapasitesi (GB - TB) Fiziksel büyüklük (3.5”, 2.5” …) Dönüş hızları (5.400 RPM, RPM …) Ön bellek miktarları (8MB - 64MB)) İlave teknolojiler (NCQ, TCQ …) Daha önceki donanım incelemelerimizde olduğu gibi, sabit disklerin sınıflandırmalarında da temel özelliklerini esas alacağız. Sabit disklerde en temel sınıflandırma, bağlantı arayüzleridir. Bugün piyasada en aktif bulunan sabit disk arayüzleri ATA ve SCSI arayüzleridir. Kişisel bilgisayarlarda daha yaygın kullanılmasından dolayı ATA sabit diskleri daha fazla görürsünüz. SCSI’nin de kendi gelişim sürecinde alt arayüzleri vardır. Ancak biz daha çok ATA türünün değişik versiyonları olan PATA, SATA ve e-SATA ile ilgileneceğiz. Sabit disklerin günlük kullanımda en çok kapasiteleri ile anıldığını göreceksiniz. Genellikle diğer teknik özellikleri teferruat kabul edilir. Fiziksel büyüklük sınıflandırmasının ise günlük hayatta, 3.5” veya 2.5” yerine PC sabit diski veya notebook sabit diski şeklinde kullanıldığını görebilirsiniz. Sabit disklerin sınıflandırılmasında kullanılan diğer özellikler olarak ise, içindeki plakaların dönüş hızları, ön bellek miktarları ve sunduğu yeni teknolojileri sayabiliriz. Şimdi sırasıyla bu özellikleri detaylı şekilde ele alalım.

6 Kapasite Sabit disklerin kapasiteleri bayt ve katları olarak ifade edilir TB, güncel olarak en yüksek düzeydir KB: Kilobyte, MB: Megabyte, GB: Gigabyte, TB: Terabyte Yakın gelecekte daha yüksek kapasiteler söz konusu olacaktır PB: Petabyte, EB: Exabyte, ZB: Zetabyte, YB: Yottabyte 400 GB veya 1 TB depolanabilecek bilgi miktarını belirtir Disk üreticileri, disk kapasitelerini 1000'in katlarına göre sınıflandırır Ancak gerçek kapasite 1024'ün katlarına göre hesaplanır Örneğin 250 GB olarak aldığınız bir sabit disk gerçekte 232,83 GB‘tır Kapasite bir depolama cihazının depolayabileceği veri büyüklüğünü ifade eder. Sabit disklerin kapasiteleri bayt ve katları olarak ifade edilir. Günümüzde terabyte seviyesinde diskler bulunabilmektedir. Yakın gelecekte ise daha yüksek kapasiteler söz konusu olacaktır. 400 GB veya 1 TB ifadeleri depolanabilecek bilgi miktarını belirtir. Ancak disk üreticileri, disk kapasitelerini 1000'in katlarına göre sınıflandırır. Gerçek kapasite ise 1024'ün katlarına göre hesaplanır. Dolayısıyla örnek olarak 250 GB olarak aldığınız bir sabit disk gerçekte 232,83 GB olacaktır.

7 Fiziksel Büyüklük Disk büyüklüğü inç olarak ifade edilir
Bilgisayarda yaygın olarak 2 tip büyüklük vardır Masaüstü bilgisayarlarda 3.5 inç Dizüstü bilgisayarlarda ve taşınabilir ünitelerde 2.5 inç Özel cihazlar için daha farklı boyutlarda diskler bulunabilir Bu ölçülendirme mantığında belirtilen ölçüler yaklaşık olarak, sabit disk içindeki kayıt diskinin ölçülerini belirtir Dış ölçüler biraz daha büyüktür Disk büyüklüğü inç olarak ifade edilir. Bilgisayarda yaygın olarak kullanılan 2 tip büyüklük vardır. Masaüstü bilgisayarlarda 3.5 inç, dizüstü bilgisayarlarda ve taşınabilir ünitelerde ise 2.5 inç boyutunda diskler kullanılmaktadır. Ancak özel cihazlar için daha farklı boyutlarda diskler de bulunabilir. Bu ölçülendirme mantığında belirtilen ölçüler yaklaşık olarak, sabit disk içindeki kayıt diskinin ölçülerini belirtir. Dış ölçüler biraz daha büyüktür.

8 Dönüş Hızları Kayıt diskinin dönme hızıdır
RPM, yani dakikadaki tur sayısı olarak ifade 3.600, 5.400, 7.200, , RPM vb. Disk üzerindeki verilere ulaşılması için geçen zaman büyük ölçüde bu hıza bağlıdır Dönüş hızı, sabit diskin hızını tek başına ifade etmeye yetmez Erişim süresi ve aktarma hızı değerleri de önemlidir Sabit diskin önbellek miktarı da, bu sürelerin üzerinde etkileşimli olarak rol oynar Bir sabit diskin dönüş hızı, kayıt diskinin dönme hızını gösterir ve RPM, yani dakikadaki tur sayısı olarak ifade edilir. 3.600, 5.400, 7.200, , RPM gibi hızlara sahip sabit diskleri piyasada bulabilirsiniz. Disk üzerindeki verilere ulaşılması için geçen zaman, büyük ölçüde bu hıza bağlıdır. Ancak dönüş hızı, sabit diskin hızını tek başına ifade etmeye yetmez. Erişim süresi ve aktarma hızı değerleri de beraber değerlendirilmesi gereken etkenlerdir. Sabit diskin önbellek miktarı da, bu sürelerin üzerinde etkileşimli olarak rol oynar.

9 Önbellek Okuma kafasının veriye ulaşması ile bu verinin ana sisteme ulaşması arasında geçen zamana aktarma süresi denir. Günümüzde sabit disklerde veriler okuma kafası tarafından okunduktan sonra, sabit diskin içinde yer alan ön belleğe aktarılarak oradan ana sisteme iletilirler Ön bellek zaman kaybını önlemek için kullanılır. Piyasada 2, 8, 16 ve 32 MB önbellekli sürücüler bulunmaktadır Okuma kafasının veriye ulaşması ile bu verinin ana sisteme ulaşması arasında geçen zamana aktarma süresi denir. Günümüzde sabit disklerde veriler okuma kafası tarafından okunduktan sonra, sabit diskin içinde yer alan ön belleğe aktarılarak oradan ana sisteme iletilirler. Bu ön bellek, zaman kaybını önlemek için kullanılır. Üreticiler, kayıt diskinden ön belleğe ve ön bellekten ana sisteme iletim hızlarını ayrı olarak belirtmektedirler. Ön belleğe iletim hızı Mbit/sn, ana sisteme iletim hızı ise MB/sn olarak ifade edilir.

10 Disk Erişim/Gecikme Süresi
Sabit disk üzerinde verilerin okunabilmesi için, önce ilgili sektöre ait kafanın bu kısma erişmesi gereklidir Kafanın sabit disk üzerindeki herhangi bir bölüme ulaşması için gereken bu süre erişim süresidir ve milisaniye ile ifade edilir Daha düşük bir erişim süresi daha hızlı bir sabit disk demektir Dönüş hızı ile ters orantılı şekilde azalmaktadır Ancak dönüş hızı dışında kullanılan disk erişim teknolojisi, önbellek nitelikleri ve önbellek miktarı ile de alakalıdır Sabit disk üzerinde verilerin okunabilmesi için, önce ilgili sektöre ait kafanın bu kısma erişmesi gereklidir. Kafanın sabit disk üzerindeki herhangi bir bölüme ulaşması için gereken bu süre erişim süresidir ve milisaniye ile ifade edilir. Seek time veya latency kavramı ile de ifade edilir. Daha düşük bir erişim süresi daha hızlı bir sabit disk demektir. Dönüş hızı ile ters orantılı şekilde azalmaktadır. Ancak dönüş hızı dışında kullanılan disk erişim teknolojisi, önbellek nitelikleri ve önbellek miktarı ile de alakalıdır

11 Yeni teknolojiler: SSD (Solid State Drive)
Bu tür, tamamen flaş bellekten oluşturulmuştur. Düşme ve sarsılma sonrası içindeki verilerin kaybolması veya diskin bozulması sonuçlarını önlemeyi amaçlar. DRAM tabanlı belleklere sahip olan SSD'lerde okuma ve yazma hızları standart sabit disklere göre çok daha yüksek seviyededir. İçinde hareketli bir parça olmaması en önemli avantajıdır Normal sabit diskler, 2 ms içinde 350 G'ye dayanabilirken, SSD'ler 0,5 Milisaniye içinde 1500 G'ye dayanabilmektedir 2.5” dizüstü diskleri 2 Watt harcarken, SSD'ler 0,5 Watt harcar Standart diskler 0/60oC'de çalışırken, SSD'ler -25/85oC'de çalışabilir. Kapasiteleri henüz düşük tür. Buna rağmen doldukça pahalıdırlar. SSD olarak adını duyurmaya başlayan “Solid State Disk” yani katı hal diskleri, sabit disk teknolojisinin geleceği olarak nitelenmektedir. SSD, bu ders kapsamında öğrenilen tüm şeyler çöpe gönderebilecek yapıdadır ve bu potansiyele sahiptir. Bu tür, tamamen flaş bellekten oluşturulmuştur. Temel amacı düşme ve sarsılma sonrası içindeki verilerin kaybolması veya diskin bozulması sonuçlarını önlemektir. En önemli avantajı, içinde hareketli bir parça olmamasıdır. Normal sabit diskler, 2 ms içinde 350 G'ye dayanabilirken, SSD'ler 0,5 Milisaniye içinde 1500 G'ye dayanabilmektedir. Ayrıca 2.5” dizüstü diskleri 2 Watt harcarken, SSD'ler 0,5 Watt harcar. SSD’lerin ısı dayanımı da daha yüksektir. Standart diskler 0/60oC'de çalışırken, SSD'ler -25/85oC'de çalışabilir. SSD'ler sundukları hız ve dayanıklılıkla beğeni topluyor. SSD almak isteyip de hangi modeli tercih edeceğine karar veremeyenlere bu rehber ile yardımcı oluyoruz. 25/05/ :30 Depolama çözümlerinin geleceğine baktığımızda SSD'leri görüyoruz. Her ne kadar şu an için sabit diskler (HDD) tüm bilgisayarlarda kullanılıyor olsa da bu cihazların dezavantajları, yakın gelecekte SSD'lerin onların yerini almasını doğal kılıyor. İçinde hareketli parça barındırmayan SSD'ler bu özellikleri sayesinde hem daha dayanıklı oluyor, hem daha az güç harcıyor, hem de sessiz çalışıyorlar. İçlerinde Corsair'in modellerinin de olduğu çok sayıda SSD bulunuyor Avantajları Neler? SSD'lerin en büyük avantajı ise hız konusunda. DRAM tabanlı belleklere sahip olan SSD'lerde okuma ve yazma hızları standart sabit disklere göre çok daha yüksek seviyede. Bu kadar çok avantajı olan SSD'lerin piyasada çok farklı modelleri bulunuyor. Bir SSD almak istediğinizde hangi modeli seçeceğinize karar veremiyorsanız, size yardım eli uzatıyoruz.

12 Yeni teknolojiler: Hibrit Sabit Diskler
Standart 2.5” dizüstü sabit disklerine, diske göre daha düşük kapasiteli flash bellek eklenmesiyle oluşturulan disklerdir Bu sürücüler sistem açılışını yarı zamana indirebilmektedirler. Disklerin sürekli dönmek zorunda olmamaları taşınabilir bilgisayarda dk. fazladan batarya süresi sağlamaktadır. Hibrit sabit diskler, standart 2.5” dizüstü sabit disklerine 128 MB veya 256 MB flash bellek eklenmesiyle oluşturulan disklerdir. Bu sürücüler sistem açılışını yarı zamana indirebilmektedirler. Disklerin sürekli dönmek zorunda olmamaları taşınabilir bilgisayarda dk. fazladan batarya süresi sağlamaktadır. Shiftdelete.net’ten SSD'ler bir önceki makalemizde bahsettiğimiz üzere oldukça performanslı ama klasik sabit disklere göre daha az kapasiteli ve de yüksek fiyat etiketine sahip. Yani gigabayt başına düşen fiyat, SSD'lerde oldukça yüksek. Mekanik yani klasik sabit disklerin de fiyatları daha ucuz ve daha fazla depolama alanı sunabiliyorlar. Hibrit sabit diskler, SSD ve klasik sabit diskleri orta noktada buluşturan teknoloji diyebiliriz. Hibrit disklerin yapısına bakacak olursak, klasik sabit diskin yanı sıra bir de disk içerisinde oldukça hızlı bir bellek bölümü yer alıyor. Yani klasik sabit diskin yüksek kapasite avantajı ile SSD'lerin hız avantajı bir araya geliyor. Hibrit disklerin ilk örneklerinden birisi Seagate'in Momentus XT modeli. Bu modelde 500 GB kapasitenin yanı sıra 4 GB'lık bir SSD kullanılmış. Ayrıca üzerinde Seagate'in geliştirdiği özel bir kontrolcü bulunuyor. Bu kontrolcü sayesinde hibrit disk üzerinde gerekli optimizasyon sağlanıyor. Seagate'in Adaptive Memory adını verdiği bu teknoloji sayesinde hibrit diskinizde bulunan SSD kısma sabit diskte sık sık eriştiğiniz dosyaları kendi kendine akıllı bir şekilde öğreniyor ve kopyalıyor. Ancak bu SSD kısmı normal bir depolama alanı gibi kullanamıyorsunuz. Sadece kontrolcü tarafından öğrenilip sık erişilen dosyalar bu alana kopyalanıyor ve bir dahaki sefere direkt SSD'den çok daha hızlı olarak bu dosyalara ulaşılıyor

13 Fiyat Karşılaştırması
Kapasite Fiyat (TL) HDD 1TB 184 SSD 1623 Hybrid 337

14 Taşınabilir Depolama Araçları
Portable Storage Tools Fon müziği

15 Disket Sürücü ve Teyp Sürücüler
FDD / Floppy Disk Drive & Type Drive Taşınabilir aygıtların bugün en az kullanıma sahip olan atası, floppy disket sürücülerdir. 8” ~100 KB 5.25” ~1.2 MB 3.5” ~1.44 MB …

16 Temel Bilgiler Şu anki disketler 3.5" genişliğindedir ve 1.44 MB veri depolar. Uzun yıllar bilgisayarı başlatmanın temel aracı olmuştur Microsoft ve Intel’in yaklaşımı ve alternatiflerin güçlenmesi ile yılından itibaren kullanımı giderek azalmaktadır Disketin içeriğine ulaşmak için 3.5" disket sürücü kullanılır Güncel sürümleri 1.44 MB veri saklayabilen bu küçük disketler, bilgisayarların en başından beri en temel parçasıdır. Disketler uzun yıllar bilgisayarı başlatmanın temel aracı olmuştur. Oldukça basit, stabil ve bütün BIOS’lar tarafından destekliyor olması bundaki en temel etkenlerdir. Microsoft ve Intel, 2001 yılında “legacy-free computing” adıyla eski teknolojiye sahip bilgisayarlardan kurtulma çabasını başlattı. Bu endüstriyel zorlama yüzünden son birkaç yıldır disket sürücüsüz bilgisayarlar görülmeye başlanmıştır. Aynı zamanda USB hafıza araçlarının yaygınlaşması ve kullanım kolaylıkları da bu konudaki önemli etkenlerdendir. Bu nedenle disket sürücüsü yakın zamanda bilgisayarlardan tamamen kaybolacaktır.

17 Optik Diskler ve Sürücüler
Optical Discs & Drivers Disketlerden sonra bilgisayarlar arası veri taşınmasında en aktif araçlar, optik disklerdir.

18 Temel Kavramlar Optik Disk: Bütün 12 cm çapındaki diskler, optik diskler olarak adlandırılır. Optik Sürücü: Bunları okuyan ve yazan araçlara ise optik sürücüler denir. Üç temel optik disk türü vardır CD: Compact Disc DVD: Digital Versatile Disc / Dijital Çok Yönlü Disk Blu-Ray: Mavi Lazer Teknolojili Diskler Bu disklerin okunma ve yazılabilme yeteneklerine göre bir çok türü vardır CD-ROM, CD-R, CD-RW, DVD, DVD+RW İngilizce terminolojide disc ve disk kelimeleri farklı kavramları ifade eder Disk: Manyetik medya Disc: Optik medya Bütün 12 cm çapındaki diskler, optik diskler olarak adlandırılır. Bunları okuyan ve yazan araçlara ise optik sürücüler denir. Üç temel optik disk türü vardır; CD, DVD ve BluRay CD, compact disk kelimelerini kısaltılmış halidir. DVD’nin açılımı “digital versatile disk”, yani dijital çok yönlü disktir. Aynı zamanda dijital video disk olarak da bilinir ki, bu isimlendirme de çok yanlış sayılmaz. BluRay ise, mavi lazer teknolojili yeni nesil optik disklerin ticari ismidir. Bütün disklerin okunma ve yazılabilme yeteneklerine göre isimlendirilen bir çok türü vardır. Bunlara eğitim içerisinde sırası geldikçe değineceğiz. İngilizce terminolojide disk kelimesinin sonunun k veya c harfi ile bitiyor olması, iki farklı kavramı ifade eder. Sabit disklerde kullanılan manyetik medyalar için sonu “k” ile biten, optik medyalar için ise sonu “c” harfi ile biten ifade kullanılır. Türkçede ise daha çok sabit disk ve optik disklerin tür isimleri olan CD, DVD kelimeleri kullanılır.

19 Optik Sürücülerin Genel Yapısı
Optik sürücülerin en önemli bileşeni optik lazerdir. Genel olarak bu lazerle diskler üzerindeki verini okunması sağlanır. Lazer hiçbir şekilde açık durumda çalıştırılmamalıdır Sürücülerin iç yapısında yapmanız gereken hiç bir şey yoktur. Tüm sürücülerin ön yüzeyinde bir kullanım LED’i yer alır Ayrıca sorunlu durumlarda optik diski elle çıkartmanızı sağlayan bir açma deliği yer alır Optik sürücülerin en önemli bileşeni optik lazer veya göz olarak adlandırılan parçadır. Kirlenmesi ya da tozlanması sürücünün okuma performansını etkiler. Bu bileşen radyoaktif ışınlar ürettiğinden kesinlikle açıkta çalıştırılmamalıdır. Zaten esas olarak sürücülerin iç yapısında yapmanız gereken hiç bir şey yoktur. Tüm sürücülerin ön yüzeyinde içerisindeki optik diskin kullanım durumunu gösteren bir LED yer alır. Ayrıca çoğu sürücüde herhangi bir nedenle sürücü kilitlendiğinde ya da bozulduğunda içerisindeki diski çıkarmanızı sağlayan bir delik vardır.

20 CD: Compact Disk İlk CD’ler CDDA (CD Digital Audio) adındaki formatta müzikleri çalmak ve düzenlemek için üretilmiştir Audio CD olarak da adlandırılırlar Bu CD’ler müzik saklamak için mükemmeldirler Ancak hata denetimi, dosya veya klasör yapısına sahip değildirler Bu yüzden CD üzerine veri saklamak için özel yöntemler geliştirilmiştir CD-ROM, dosya ve klasör desteği eklenmiş halidir. CD’ler CD ROM’lar tarafından okunur. Okuma hızı CD ROM Hızı x 150 KB 52x150 = 7800 KB, yaklaşık 7,61 MB/sn İlk CD’ler CDDA adındaki formatta müzikleri çalmak ve düzenlemek için üretilmiştir. Audio CD olarak da bilinen bu CD’ler, müzik saklamak için mükemmeldirler. Ancak hata denetimi, dosya veya klasör yapısına sahip değildirler. Bu yüzden CD üzerine veri saklamak için özel yöntemler geliştirilmiştir. CD-ROM, CD’lerin üzerine dosya ve klasör desteği eklenmesiyle elde edilen disk türüdür.

21 CD-R: CD-Recordable CD-R türü, kullanıcılara CD üzerine veri kaydetme imkanı sağlar 74 ve 80 dakikalık 650 ve700 MB kapasiteye sahip 2 türü vardır CD-R teknolojisi veriyi kaydetmek için diskin içinde gömülü bulunan özel organik boyalar kullanır Yazma yeteneğine sahip sürücüler, okuyucu lazerlerden yaklaşık 10 kat daha güçlü ikinci bir yakıcı lazere sahiptirler Dolayısıyla sürücülerin okuma ve yazma yetenekleri farklıdır Yazma hızı da 150 KB/sn hızının katı olarak ifade edilir Her zaman okuma hızına eşit ya da ondan daha yavaş olur CD-R türü, kullanıcılara CD üzerine veri kaydetme imkanı sağlar. Tabii ki bu iş için geliştirilmiş özel bir sürücüye ihtiyaç vardır. CD-R’nin 74 ve 80 dakikalık 650 ve 700 MB kapasiteye sahip 2 türü vardır. CD-R teknolojisi veriyi kaydetmek için diskin içinde gömülü bulunan özel organik boyalar kullanır. Yazma yeteneğine sahip sürücüler, okuyucu lazerlerden yaklaşık 10 kat daha güçlü ikinci bir yakıcı lazere sahiptirler. Dolayısıyla sürücülerin okuma ve yazma yetenekleri farklıdır. Ancak yazma hızı da yine 150 KB/sn hızının katı olarak ifade edilir. Yazma hızı, her zaman okuma hızına eşittir ya da ondan daha yavaştır.

22 Tekli ve Çoklu Oturum Eski CD-R sürücüleri, kullanılmayan disk alanının boşa harcamasına neden olan tek kullanımlık oturumda yazıyorlardı. Daha sonra kalan boş alanı kullanma imkanı oluşturuldu ve çoklu oturumlu yazma kavramı gelişti Çoklu oturum disk dolana kadar defalarca veri eklenmesine olanak sağlar Çoklu oturum aynı zamanda kısmen dolmuş bir CD-R’yi kapatarak sonradan üzerine veri yazılmasını durdurabilir Eski CD-R sürücüleri yazma işleminde CD’lerin kullanılmayan disk alanına tekrar veri yazmıyorlardı. Tek kullanımlık oturumda yazma işlemi, bu alanın boşa harcamasına neden olmaktaydı. Daha sonra kalan bu boş alanı kullanma imkanı oluşturuldu ve çoklu oturumlu yazma kavramı gelişti. Çoklu oturum disk dolana kadar üzerine defalarca veri eklenmesine olanak sağlar. Çoklu oturum aynı zamanda kısmen dolmuş bir CD-R’yi kapatarak sonradan üzerine veri yazılmasını durdurabilmektedir de.

23 CD-RW: CD-Rewritable CD-R disk türü halen yoğun şekilde kullanılır; ancak CD-R sürücüleri yerlerini CD-RW sürücülere bırakmıştır Optik disk ile sürücü kavramlarını birbirine karıştırmayınız RW disklerin kullanımı yaygın olmasa da, RW sürücüler popülerdir; kullanıcılar az kullanıyor olsalar da bu özelliğe sahip olmak ister CD-RW yeniden yazılabilir CD türünü ifade eder CD-R disklere bir kez veri yazılabilir ve geri silinemez CD-RW bir disk silinebilir ve tekrar veri yazılabilir CD-RW sürücüler 3 farklı hıza sahiptir; Yazma, yeniden yazma, okuma 8 x 4 x 32 veya 48 x 24 x 48 RW sürücüler, eski tüm formatları okuyabilir ve yazabilir CD-R disk türü günlük hayatımızda halen yoğun şekilde kullanılır. Ancak CD-R sürücüleri yerlerini kısa sürece CD-RW sürücülere bırakmıştır. RW disklerin kullanımı yaygın olmasa da, RW sürücüler popülerdir. Çünkü kullanıcılar az kullanıyor olsalar da, satın aldıkları sürücülerin bu özelliğe de sahip olmak isterler. CD-RW yeniden yazılabilir CD türünü ifade eder. CD-R disklere bir kez veri yazılabilir ve geri silinemezken, bir CD-RW diskinin içindeki veri silinebilir ve tekrar yazılabilir. CD-RW sürücüler, yazma, yeniden yazma ve okuma olmak üzere 3 farklı hıza sahiptir. Bir RW sürücü, eski tüm formatları okuyabilir ve yazabilir.

24 DVD: Digital Versatile Disk
DVD ilk olarak film endüstrisinin VHS kasetlerine alternatif arayışı olarak çıkmıştır 1995’de ilk olarak “Dijital Video Disk” olarak piyasaya sunuldu DVD’lerin veri saklama ortamına dönüşümünde ismi “versatile” yani çok yönlü olarak değiştirildi Bunun yerine veri DVD ile film DVD’leri arasındaki ayrım “DVD Video” terimi ile yapılmaktadır DVD Video’lar, MPEG-II görüntü kod çözücüsüne ihtiyaç duyar DVD’lerde CD lere göre daha küçük oyuklar mevcuttur Bu sayede daha fazla veri saklar ve daha dar lazer ışığı kullanır DVD’ler ilk olarak film endüstrisinin VHS kasetlerine alternatif arayışı olarak çıkmıştır. 1995’de ilk olarak piyasa sunulduğunda adı “Dijital Video Disk” idi ve VHS formatının sonunu getirmiştir. DVD’nin veri saklama ortamına dönüştürülmesi gündeme geldiğinde ise ismi dijital çok yönlü (versatile) disk olarak değiştirildi. Halen her iki ismin de kullanıldığını duyabilirsiniz. Versatile kavramının ardından film endüstrisi DVD filmleri “DVD Video” olarak etiketlemeye başladı. DVD Video’lar, standart MPEG-II görüntü kod çözücüsüne ihtiyaç duyar. DVD teknolojisi CD lere göre daha küçük oyuklar içerir. DVD’’ler Bu sayede daha fazla veri saklar ve bunun için daha dar lazer ışığı kullanmak durumundadır.

25 DVD Kapasitesi Tek veya çift yönlü kullanılan türleri vardır
SS: Single Sided / DS: Double Sided Ayrıca çift veri katmanı olan DVD türleri de vardır SL: Single Layer / DL: Double Layer Bu özelliklere göre 4 farklı DVD sürümü bulunur DVD-5 (SS/SL) 4.37 GB DVD-9 (SS/DL) 7.95 GB DVD-10 (DS/SL) 8.74 GB DVD-18 (DS/DL) 15.9 GB Yaygın olarak DVD-5 ve DVD-9, yani single sided türleri kullanılır DVD’yi en iyi tanımlayan tek kelime kapasitedir. Önceki tüm optik ortamlar en fazla 700 MB bilgi ve 80 dakika video saklayabiliyorlardı. En düşük kapasiteli DVD’ler ise 4.37 GB bilgi ve 2 saatlik video saklayabilme yeteneğine sahiptir. DVD’lerin kapasite artışında, daha küçük oyuklar kullanmanın dışında etkenler vardır. Bunlardan ilki DVD’ler tek yönlü yani “single-sided” ve çift yönlü yani “double-sided” olarak kullanılabilmesidir. İsminden de anlaşıldığı gibi çift yönlü diskler tek yönlü disklerdeki veriyi ikiye katlarlar. Fakat diğer taraftaki veriye ulaşmak için diski ters çevirmeniz gerekir. Bunun dışında DVD’ler tek katmanlı yani “single-layer” ve çift katmanlı yani “dual-layer” biçimlerinden oluşur. Çift katmanlı olanlar her iki tarafta her birinde farklı yansıma dizinleri olan iki katmanlı oyuklar kullanırlar. Bu özelliklere göre 4 farklı DVD sürümü bulunur. Ancak bunlardan yaygın olarak tek yönlü DVD’ler kullanılır. DVD-5 tek katmanlı olup 4.37 GB veri depolarken, DVD-9 çift katmanlı olup yaklaşık 8 GB veri depolayabilir.

26 DVD Türleri DVD-ROM'lar, 16 GB'lık veri saklama kapasitesine sahip olması dışında CD-ROM’larla eşit standartlara sahiptirler DVD-R ve DVD+R, CD-R türüne karşılık gelir ve yazılabilirdir DVD-RW ve DVD+RW türleri ise CD-RW gibi yazma ve yeniden yazma yeteneğine sahip türleri ifade eder - ve + ifadeleri farklı firmaların standartlarını ifade eder Her iki türü de destekleyen sürücüler ± simgesini kullanırlar DVD-RAM ise kartuş kullanır ve özel bir sürücü gerektirir. Bu teknoloji DVD’ler ile uzun süre saklamak istendiğinde tercih edilmektedir. DVD-ROM'lar, 16 GB'lık veri saklama kapasitesine sahip olması dışında CD-ROM’larla eşit standartlara sahiptirler. DVD-R ve DVD+R türleri ise CD-R türüne karşılık gelir ve yazılabilir DVD’leri ifade eder. Tahmin edebileceğiniz gibi DVD-RW ve DVD+RW türleri ise CD-RW gibi yazma ve yeniden yazma yeteneğine sahip türleri ifade eder. Buradaki - ve + ifadeleri farklı firmaların standartlarını ifade eder. Her iki türü de destekleyen sürücüler genelde ± simgesini kullanırlar. Tüm türler ile sorunsuz çalışmak için, bu tarz sürücülerin alınması önemlidir. DVD-RAM ise kartuş kullanan tek optik disk türüdür ve özel bir sürücü gerektirir. DVD-RAM is one of three competing technologies for rewritable DVDs. Its competitors are DVD-RW and DVD+RW. DVD-RAM technology provides excellent data integrity, data retention and damage protection through a number of mechanisms and properties. Therefore, DVD-RAM is perceived by people (who need to store their data on DVDs for long periods of time) to be better than the other DVD technologies for traditional computer usage tasks such as general data storage, and especially data backup and archival.

27 DVD Sürücüler ve Oynatıcılar
Bilgisayar için DVD’ler ilk olarak Combo olarak adlandırılan sürücülerle geldi Combo sürücüler aslında DVD okuyabilen CD-RW sürücülerdi ve kısa sürede yerlerini DVD±RW sürücülere bıraktılar Bilgisayar ortamında oluşturulan her DVD formatı, televizyona direkt bağlanan DVD oynatıcılar tarafından desteklenmeyebilir. DVD için 1x hızı KB/s’dir CD için bu hız 150 KB/s idi; yani CD’den yaklaşık 10 kat hızlıdır DVD Tür Katman Boyut Hız DVD-R SS 4,707 GB 24x DVD+R 4,700 GB DS 8,554 GB 12x 8,548 GB 16x DVD-RW 6x DVD+RW 8x Bilgisayar dünyası için DVD’ler ilk olarak Combo sürücülerle geldi. Combo sürücüler aslında DVD okuyabilen CD RW sürücüleri idi ve kısa sürede yerlerini DVD RW sürücülere bıraktılar. Güncel DVD RW sürücüler yüksek uyumluluk düzeyine sahiptir. Ancak bilgisayar ortamında oluşturulan her DVD formatı, televizyona direkt bağlanan DVD oynatıcılar tarafından desteklenmeyebilir. DVD için 1x hızı KB/s olarak tanımlanmıştır. CD için bu hızın 150 KB/s olduğunu hatırlayın. Yani DVD hızı CD’nin yaklaşık 10 katıdır. Güncellendi

28 HD DVD HD DVD’nin tek katmanda 15 GB depolama kapasitesi vardır
Çift katmanlı bir HD DVD 8 saatlik yüksek çözünürlüklü video saklar Kapasite dışında DVD formatı ile aynı özelliklere sahiptir Yüksek çözünürlüklü video için H.264/MPEG-4 desteği sunar Blu-Ray ile HD DVD rekabetinde başlangıçta Toshiba, NEC, Microsoft ve Intel desteğiyle öne çıkan HD DVD olmuştur 2004’de Hollywood film stüdyoları HD DVD için özel olarak destek vermeyi kesmiştir 2008’de de teknolojinin lideri olan Toshiba HD DVD’yi tamamen durdurmuştur Blu-Ray’in en büyük destekçisi Sony’dir Yüksek yoğunluklu DVD’lerin tek katmanda 15 GB, çift katmanda ise 30 GB depolama kapasitesi vardır. Çift katmanlı bir HD DVD 8 saatlik HD bir videoyu saklayabilir. HD DVD’ler kapasite dışında DVD formatı ile aynı özelliklere sahiptir. Elbette HD videolar için H.264/MPEG-4 kod desteği sunmaktadır. Toshiba, NEC, Microsoft ve Intel HD DVD’nin çıkması ve yaygınlaşmasına ciddi bir destek sağlamıştır. Bu formatında rakibi ise Sony’nin desteklediği Blu-Ray formatıdır. Bu rekabette başta HD DVD öne çıkmış olsa da, önce 2004’de Hollywood film stüdyoları HD DVD için özel olarak destek vermeyi kesmiştir. Ardından 2008’de de teknolojinin lideri olan Toshiba HD DVD’yi tamamen durdurmuştur. Bugün Blu-Ray’in en büyük destekçisi halen Sony’dir.

29 Blu-Ray Diskler Tek katmanlı (single side) bir Blu-Ray disk 25 GB kapasite ile HDTV kalitesinde 2 saatten fazla, standart çözünürlükte ise 13 saat civarında ise görüntüyü saklayabilir Çift katman ve çift yön kullanım desteği de sunmaktadır CD ve DVD’den farklı olarak kırmızı yerine mavi lazer kullanır Ancak optik okuyucu CD ve DVD’de okuyabilmektedir Mavi lazer daha kısa dalga boyu ile daha hassas odaklama yapabilmektedir Tek katmanlı bir Blu-Ray disk 25 GB kapasite ile HDTV kalitesinde 2 saat, standart çözünürlükte ise 13 saat civarında ise görüntüyü saklayabilir. DVD’lerde olduğu gibi çift katmanın yanında çift yönlü kullanım desteği de sunmaktadır. Blu-Ray’in CD ve DVD’ teknolojisinden en büyük farkı kırmızı yerine mavi lazer teknolojisini kullanmasıdır. Mavi lazer kullanımı Blu-Ray sürücülerin CD ve DVD’de okumasına engel teşkil etmez. Mavi lazer, daha kısa dalga boyu ile diskler üzerinde daha hassas odaklama yapabilmektedir.

30 Blu-Ray’de İsimler ve Türler
Blu-ray, ismini veri yazıp okumak için kullandığı mavi-mor lazer ışınının “Blue” su ile optik ışının “ray” inin birleşmesinden alır Blu-ray yazımındaki “e” harfinin eksikliği, adın bir ticari marka olarak kaydettirilebilmesi için bilerek yapılan bir oynamadır CD ve DVD’ye karşılık gelen türleri vardır BD-ROM: Dağıtımlar için sadece okunabilir biçim BD-R: Üzerine veri kaydedilebilir biçim BD-RE: Yeniden yazılabilir (rewritable) biçim Blu-ray, ismini veri yazıp okumak için kullandığı mavi-mor lazer ışınının “Blue” su ile optik ışının “ray” inin birleşmesinden alır. Blu-ray yazımındaki “e” harfinin eksikliği, adın bir ticari marka olarak kaydettirilebilmesi için bilerek yapılan bir oynamadır. Blu-Ray’in de CD ve DVD’ye karşılık gelen türleri vardır. BD-ROM, dağıtımlar için sadece okunabilir biçimi, BD-R üzerine veri kaydedilebilir biçimi, BD-RE ise yeniden yazılabilir biçimi ifade eder.

31 Blu-Ray Hızları Blu-ray’de 1x hızı 36 MB/s olarak tanımlanmıştır
DVD için 1x hızı KB/s, CD için ise 150 KB/s idi Ancak BD-ROM filmler en az 54 MB/s veri hızına ihtiyaç duyduklarından, ilk nesil cihazlar 2x olarak piyasaya çıkmıştır Yüksek dönme hızları kullanılan CD malzemeleri için bir fiziksel sınır bulunmaktadır Blu-ray’de kullanılan sayısal açıklık değeri ile 8x’e kadar bir dönme hızı hedeflenmektedir Blu-ray’de 1x hızı 36 MB/s olarak tanımlanmıştır. DVD için 1x hızın KB/s, CD için ise 150 KB/s olduğunu dikkate aldığımızda çok ciddi bir hız artışının olduğunu görebiliriz. Buna rağmen BD-ROM filmler en az 54 MB/s veri hızına ihtiyaç duyduklarından, ilk nesil cihazlar 2x olarak piyasaya çıkmıştır. Yüksek dönme hızları kullanılan CD malzemeleri için bir fiziksel sınır bulunmaktadır. Üreticiler, blu-ray’de kullanılan sayısal açıklık değeri ile maksimum 8x’e kadar bir dönme hızına ulaşmayı hedeflenmektedirler.

32 Ek Uygulamalar Okuyucu sürücüler için hiçbir ek uygulama gerekmez
Ancak yazma yeteneğine sahip optik sürücülerin bu özelliğinin kullanılması için ek uygulamalara gerek vardır Windows yerleşik olarak kısıtlı özelliklerde optik sürücü yazma yeteneğine sahiptir İleri düzey optik ortam oluşturan popüler yazılımlar vardır Nero Roxio CDBurnerXP Alcohol CloneCD Sadece okuma yeteneğine sahip sürücüler için hiçbir ek uygulama gerekmez. Ancak yazma yeteneğine sahip optik sürücülerin bu özelliğinin kullanılması için ek uygulamalara gerek vardır. Windows XP ve Vista yerleşik olarak kısıtlı özelliklerde optik sürücü yazma yeteneğine sahip olsa da, ileri düzey optik ortam oluşturan popüler yazılımlar vardır. Bu yazılımlar başlatılabilir ortamlar, video CD veya DVD video gibi özel disk yazma işlemlerini çok basit bir şekilde gerçekleştirebilirler.

33 Disk ve Yazma Sorunları
Optik endüstrisindeki gelişmeler, diskler ve sürücüler arasındaki uyumsuzluk sorunlarının önemli miktarda artırmıştır Farklı marka CD-R ve CD-RW diskler arasında önemli kalite farkları bulunmaktadır En ideal yöntem sürücünüzün en sağlıklı çalıştığı disk türlerini deneyerek tespit etmenizdir Disk yüzeyinde kullanılan renk kalite açısından bir anlam ifade etmez Yazma sorunlarının en yaygın sebebi tampon seviyesinin yetersiz kalması, yani “Buffer Underrun” durumudur Optik endüstrisindeki gelişmeler, optik diskler ve sürücüler arasındaki uyumsuzluk sorunlarının önemli miktarda artırmıştır. Farklı marka CD-R ve CD-RW diskler arasında önemli kalite farkları bulunmaktadır. En ideal yöntem sürücünüzün en sağlıklı çalıştığı disk türlerini deneyerek tespit etmenizdir. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli kriter de, optik disklerin de sürücülere paralel hızlarının olmasıdır. Kullandığınız optik disk ile sürücü hız açısından da birbiri ile uyumu olmalıdır. Optik disklerin yüzeyinde kullanılan renk kalite açısından bir anlam ifade etmez. Yazma sorunlarının en yaygın sebebi tampon seviyesinin yetersiz kalması, yani “Buffer Underrun” durumudur.

34 ISO Dosyaları – Disk Image
ISO dosyaları, optik sürücünün içeriğinin tam bir kopyasıdır. Önyüklenebilir CD veya DVD’lerin paylaşımı için kullanılır Artan geniş bant internet ortamında optik içeriğin bozulmadan taşınabilirliğini artırmaktadır Ayrıca sanal sürücü yazılımlarının yardımı ile, sanki bir sürücüye takılmış optik disk gibi Windows’da kullanılabilir ISO dosyaları, buffer underrun sorunlarında da bir çözüm alternatifi olarak kullanılabilir ISO dosyaları, optik sürücünün içeriğinin tam bir kopyasıdır. Çoğunlukla önyüklenebilir CD veya DVD’lerin paylaşımı için kullanılır. Artan geniş bant internet ortamında optik içeriklerin bozulmadan taşınabilirliğini artırmaktadır. Ayrıca IS dosyaları sanal sürücü yazılımlarının yardımı ile, sanki bir sürücüye takılmış optik disk gibi Windows’da kullanılabilir. ISO dosyaları, buffer underrun sorunlarında da bir çözüm alternatifi olarak kullanılabilmektedir.

35 Firmware Güncellemesi
Optik sürücülerin işletim sistemleri için geliştirilmiş özel aygıt sürücü yazılımları yoktur; standart sürücüler kullanırlar Optik sürücüler yükseltilebilir flash ROM yongası ile gelirler Eğer sürücü belirli bir tür içeriği okuyamıyorsa veya düzensiz okuma/yazma sorunları varsa, üreticinin web sitesinden bir firmware güncellemesi olup olmadığı kontrol ediniz Firmware güncellemesi var ise bunu nasıl yapacağınıza dair yazılım ve yönlendirmeler üretici web sitesinde vardır Ancak bu işlemin yetkili teknik servis ortamında yapılması daha sağlıklı olacaktır Kurulum kısmında söylediğimiz gibi optik sürücülerin işletim sistemleri için geliştirilmiş özel aygıt sürücü yazılımları yoktur. Standart ATAPI sürücüleri kullanırlar. Ancak buna karşın optik sürücüler yükseltilebilir flash ROM yongası ile gelirler. Eğer bir sürücü belirli bir tür içeriği okuyamıyorsa veya düzensiz okuma/yazma sorunları varsa, üreticinin web sitesinden bir firmware güncellemesi olup olmadığı kontrol ediniz. Firmware güncellemesi var ise bunu nasıl yapacağınıza dair yazılım ve yönlendirmeler üretici web sitesinde vardır. Ancak bu işlemin yetkili teknik servis ortamında yapılması daha sağlıklı olacaktır.

36 Optik Sürücülerin Bakımı
Çok nadir de olsa optik sürücülerin temizlenmesi mümkündür Ancak maliyetlerin düşük olması, sorun çıkması durumunda çoğunlukla yeni bir sürücü alınmasını mantıklı kılar Optik sürücünün en ciddi problemi aşırı tozlu ortamlarda kullanılması durumunda optik kalitenin düşmesidir Temizleme araçları çoğunlukla sorunlu aygıtları düzeltmez Sadece bakım açısından belirli dönemlerde uygulanması aygıtın ömrünü uzatabilir En iyi tedbir, aygıtı aşırı tozlu ortamlarda kullanmamaktır Optik sürücülerin bakımı için aslında yapılabilecek çok fazla bir şey yoktur. Sadece, çok nadir de olsa optik sürücülerin özel araçlarla temizlenmesi mümkündür.. Ancak maliyetlerin düşük olması, sorun çıkması durumunda çoğunlukla yeni bir sürücü alınmasını daha mantıklı kılar. Optik sürücünün en ciddi problemi aşırı tozlu ortamlarda kullanılması durumunda lazerin tozlarla engellenmesi ve optik kalitenin düşmesidir. Temizleme araçları çoğunlukla sorunlu aygıtları düzeltmeye yetmez, sadece bakım açısından belirli dönemlerde uygulanması aygıtın ömrünü uzatabilir. En iyi tedbir, aygıtı aşırı tozlu ortamlarda kullanmamaktır.

37 Optik Disklerde Sorun Giderme
Eğer bir optik disk için özellikle okuma sorunu yaşıyorsanız, yüzeylerin temiz ve sağlam durumda olduğundan emin olun Disk üzerindeki kir veya çizik lazer ışığının yansıması gerekirken yansımamasına ve hatalı veri okunmasına neden olabilir Hafif nemli bir bez ile disk üzerindeki kiri temizleyebilirsiniz Eğer disk üzerindeki bilgi sizin için çok değerliyse temizleme ve çizik kapatma donanımları alarak onarmayı deneyin Eğer hasar optik diskin üst yan etiket yüzeyinde ise çoğu zaman yapılacak bir şey kalmamıştır Eğer bir optik disk için özellikle okuma sorunu yaşıyorsanız, yüzeylerin temiz ve sağlam durumda olduğundan emin olun. Disk üzerindeki kir veya çizik lazer ışığının yansıması gerekirken yansımamasına ve hatalı veri okunmasına neden olabilir. Hafif nemli bir bez ile disk üzerindeki kiri temizleyebilirsiniz. Eğer disk üzerindeki bilgi sizin için çok değerliyse temizleme ve çizik kapatma donanımları alarak onarmayı deneyin. Eğer hasar optik diskin üst yan etiket yüzeyinde ise çoğu zaman yapılacak bir şey kalmamıştır.

38 Sıkışmış Diskin Çıkartılması
Nadir de olsa bazen sürücüler, içerisindeki optik diski çıkartamazlar Buna işletim sistemindeki bir kilitlenme sebep olabileceği gibi, mekanik bir arıza sebebiyle de disk çıkarılamayabilir Bu durumlar için sürücünün ön yüzeyinde bir delik bulunur Sivri uçlu bir kalem veya ataş ile bu deliği kullanarak mekanizmanın açılmasını elle sağlayabilirsiniz Nadir de olsa bazen sürücüler içerisindeki optik diski çıkartamazlar. Buna işletim sistemindeki bir kilitlenme sebep olabileceği gibi, mekanik bir arıza sebebiyle de disk çıkarılamayabilir. Bu durumlar için sürücünün ön yüzeyinde bir delik bulunur. Sivri uçlu bir kalem veya ataş ile bu deliği kullanarak mekanizmanın açılmasını elle sağlayabilirsiniz.

39 USB Flash Sürücüler ve Hafıza Kartları
USB Flash Sticks & Memory Cards Günümüzün hızlı, pratik ve yüksek kapasiteli taşınabilir depolama çözümü flash hafıza türü uygulamalarıdır.

40 Flash Bellek Nedir? Flash, güç kesildiğinde de veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bir bellek türüdür Yaygın olarak USB bellek aygıtlarında ve özel donanımların içinde yer alan hafıza kartlarında kullanılır Sabit diskler bölümünde ele aldığımız ve yeni gelişen bir tür olan SSD sürücüler de bir flash bellek türüdür Flash hafıza türü, elektrik gücü kesildiğinde bile sakladığı veriyi tutabilen ve elektronik olarak içeriği silinip, yeniden programlanabilen bir bellek türüdür. Flash hafızalar yaygın olarak USB bellek aygıtlarında ve bir çok özelleşmiş aygıtın içinde yer alan hafıza kartlarında kullanılır. Aynı zamanda sabit diskler bölümünde ele aldığımız ve yeni gelişen bir tür olan SSD sürücülerin de bir flash bellek türü olduğunu tekrar hatırlatalım.

41 Taşınabilir USB Bellekler
Genellikle veri taşımak için disketlerin yerine kullanılmaktadır Sadece uygun USB portuna takılması yeterlidir; sitemin yeniden başlatılması gerekmez Harici güç kaynağına ihtiyaç duymazlar; USB enerjisi yeterlidir Bilgisayarda, sabit sürücülerin yanında çıkarılabilir sürücü olarak listelenirler Disk yönetimi yazılımından sabit disk sürücüleri gibi yönetilebilirler Bootable aygıt olarak kullanılabilir Farklı tip işletim sistemlerinde ve bilgisayar dışında değişik platformlarda kullanılabilirdir Flash kelimesi, günümüzde taşınabilir USB bellekler ile eşanlamlı hale gelmiş durumdadır. USB flash bellekler, her zaman zor bir süreç olan bilgisayarlar arasında bilgi taşıma işlemlerini son derece basitleştirmiştir ve yoğun olarak disketlerin yerine kullanılır durumadır. Bu aygıtların kurulumu sadece uygun USB portuna takılmasından ibarettir. Sitemin yeniden başlatılması bile gerekmez. Harici güç kaynağına ihtiyaç duymazlar; USB enerjisi bu aygıtlar için son derece yeterlidir. Bir USB flash belleği bilgisayara taktığınızda, “bilgisayarım” bölümünde sabit sürücülerin yanında “çıkarılabilir sürücü” adıyla görünür. Her bağlanan aygıt bir sürücü harfi alır ve disk yönetimi yazılımından sabit disk sürücüleri gibi yönetilebilir. Hatta bootable aygıt olarak da kullanılabilir. USB flash bellekler, farklı tip işletim sistemlerinde ve bilgisayar dışında değişik platformlarda rahatlıklar uyum sorunu yaşamadan kullanılabilir durumdadır.

42 Hafıza Kartları Yaygın olarak PDA, fotoğraf makinesi veya cep telefonları gibi depolama birimine ihtiyaç duyan aygıtlarda kullanılır Bu tarz bir çok aygıtın hem sabit, hem de değiştirilebilir olmak üzere iki tip flash belleği vardır Sabit hafızalar çıkartılamazlar, temel fonksiyonelliği sağlamak için kullanılırlar ve genellikle çok düşük boyutlardadır Çıkarılabilir kartlar ile ilgili farklı standartlar vardır CF, SmartMedia, MemoryStick, SD, xD Her formatın kendisine uygun bir kart yuvası standardı vardır Hafıza kartları bir çok yönden flash bellekler ile aynıdır. Farklı olan değişik şekil ve bağlantı faktörleridir. Yaygın olarak PDA, fotoğraf makinesi veya cep telefonları gibi depolama birimine ihtiyaç duyan aygıtlarda kullanılırlar. Bu tarz bir çok aygıtın her sabit, hem de değiştirilebilir olmak üzere iki tip flash belleği vardır. Sabit hafızalar çıkartılamazlar, temel fonksiyonelliği sağlamak için kullanılırlar ve genellikle çok düşük boyutlardadır. Çıkarılabilir hafıza kartlar ile ilgili bir çok farklı standart söz konusudur. Birazdan bazı yaygın özel hafıza kartı türlerini ele alacağız. Ancak genel olarak her formatın kendisine uygun bir kart yuvası standardı olduğunu bilmeniz önemlidir.

43 Bilgisayara Bağlama ve Kart Okuyucular
Hafıza kartları bilgisayarlara yaygın olarak okuyucular ile takılır Kart okuyucular masaüstü bilgisayarlarda genellikle USB genişleme aygıtı olarak bulunurken, dizüstü bilgisayarlarda standart bileşen olarak yer alır Çok sayıda kart formatını destekleyen kart okuyucular vardır Bunun dışında fotoğraf makinesi gibi özel aygıtların USB arayüz kabloları ile cihaz üzerinden çıkarılmadan da bağlanabilirler Her durumda da sistemde birer sürücü olarak görünürler Hafıza kartları bilgisayarda sabit disk gibi davranır ve yönetilir Hangi flash belleği kullanırsanız kullanın, kartın içindeki bilgilere bilgisayardan ulaşmak için genellikle bir kart okuyucuya ihtiyacınız vardır. Kart okuyucular masaüstü bilgisayarlarda genellikle USB genişleme aygıtı olarak bulunurken, dizüstü bilgisayarlarda standart bileşen olarak yer alır. Çok sayıda kart formatını aynı anda destekleyen kart okuyucular vardır ve fiyatları da oldukça ucuzdur. Bunun dışında fotoğraf makinesi gibi özel aygıtların USB arayüz kabloları ile cihaz üzerinden çıkarılmadan da bağlanabilirler. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, hangi flash kartını veya bağlantı türünün kullanırsanız kullanın; bilgisayarınızda hepsi birer sürücü gibi görünür ve sabit disk gibi davranır. Gerektiğinde biçimlendirilebilir, içine bir şey yükleyip, silinebilir ve yeniden adlandırılabilir.

44 Güvenli Kaldırma İşlemi
Flash depolama ürünlerinin, kullanımda oldukları sırada bilgisayardan çıkartılması donanım hasarlarına yol açabilir USB portları, takılı aygıtlara sürekli enerji beslemesi sağlarlar Elektrik ve veri geçişinin kontrollü olarak kesilmesi zorunludur Windows, bu işlem için bir güvenli kaldırma aracı sunar Diskin güvenle çıkarılabileceği uyarısını almadan, depolama birimlerinin fiziksel bağlantısını sakın kesmeyin Eğer sürekli kullanımda uyarısı alıyorsanız, aygıtı sisteminizi tamamen kapattıktan sonra çıkartın Flash depolama ürünlerinin, kullanımda oldukları sırada bilgisayardan çıkartılması donanım hasarlarına yol açabilir. USB portları, takılı aygıtlara sürekli olarak enerji beslemesi sağlarlar. Yani veri kopyalaması yapılmadığı durumlarda bile, belleği sorunsuz şekilde sistemden çekebileceğinizi düşünmeyin. Elektrik ve veri geçişinin kontrollü olarak kesilmesi zorunludur. Windows, bu işlem için bir güvenli kaldırma aracı sunar. Bu uygulamadan güvenli kaldırma komutunu verin ve diskin güvenle çıkarılabileceği uyarısını almadan, depolama birimlerinin fiziksel bağlantısını sakın kesmeyin. Eğer tüm denemelerinize rağmen sürekli olarak kullanımda olduğu yönünde uyarı alıyorsanız, aygıtı sisteminizi tamamen kapattıktan sonra çıkartın. Yeni Eklendi

45 Harici Depolama Aygıtları
External Storage Devices Optik sürücü ve diskler yaşamlarını sürdürseler de, günümüzün en popüler taşınabilir depolama aygıtları harici sürücülerdir.

46 Temel Özellikler Harici depolama aygıtları olarak sabit disk sürücüler ve optik sürücüler bulunurlar. Çoğunlukla USB veya FireWire arayüzü ile sisteme bağlanırlar. Özellikle taşınabilir sabit disk sürücüler son zamanlarda oldukça yaygınlaşmıştır. Çoğunlukla kendi özel güç beslemeleri veya fazladan güç çekmek için çift uçlu özel USB kabloları bulunur. Özel bir sürücü kurulumu gerektirmezler. En yaygın sorun bağlantı sorunlarıdır ve bu durumlarda genel USB uyarılarına göre davranmanız gerekir Bugün piyasada harici depolama aygıtları olarak sabit disk sürücüler ve optik sürücüler bulunurlar. Bu aygıtlar çoğunlukla USB veya FireWire arayüzü ile sisteme bağlanır. Özellikle taşınabilir sabit disk sürücüler son zamanlarda oldukça yaygınlaşmıştır. Çoğunlukla kendi özel güç beslemeleri veya fazladan güç çekmek için çift uçlu özel USB kabloları kullanırlar. Bu aygıtlar bağlandıkları arabirim kurallarına göre davranırlar ve çoğunlukla özel bir sürücü kurulumu gerektirmezler. Karşılaşabileceğiniz en yaygın sorun bağlantı sorunlarıdır ve bu durumlarda genel USB uyarılarına göre davranmanız gerekir.

47 Harici Sabit Diskler Sabit disk kapasitelerindeki artış ve ucuzlama, taşınabilir sabit disklerin popülerliğini artırmıştır 3.5” sabit diskler için USB enerjisi yeterli değildir Genellikle taşınabilirlik yeteneği az olup, daha çok güvenli yedekleme çözümü olarak kullanılırlar 2.5” sabit diskler ise yaygın olarak çift USB girişi ile enerji alırlar Cepte rahatlıkla taşınabilecek boyutlara sahiptirler Taşınabilir sabit disklerin çoğu (SSD’ler hariç) standart sabit disktir ve çalışma esnasında hareket ettirilmemelidir Ayrıca düşme ve darbelere karşı hassas cihazlardır Sabit disk kapasitelerindeki artış ve ucuzlama, taşınabilir sabit disklerin popülerliğini artırmıştır. 3.5” sabit diskler için USB enerjisi yeterli değildir. Genellikle taşınabilirlik yeteneği az olup, daha çok güvenli yedekleme çözümü olarak kullanılırlar 2.5” sabit diskler ise yaygın olarak çift USB girişi ile enerji alırlar ve cepte rahatlıkla taşınabilecek boyutlara sahiptirler. SSD’ler hariç, taşınabilir sabit disklerin çoğu standart sabit disktir ve çalışma esnasında hareket ettirilmemelidir. Ayrıca düşme ve darbelere karşı hassas cihazlar olduğu da unutulmamalıdır.

48 Güvenli Kaldırma İşlemi
Flash depolama ürünlerinde olduğu gibi, diğer harici depolama aygıtları da sitemden güvenli kaldırma yoluyla ayrılmalıdırlar Taşınabilir disklerde bu işlem disk kafalarının uygun yere park edilmesi sağladığından kritik derecede önemlidir Ayrıca sistemden güvenli kaldırma onayı verilse dahi, elinizle harici disk ünitesini kontrol edin; plaka devir ve motor işlemlerinin tamamlandığına emin olduktan sonra çıkartın Flash depolama ürünlerinde olduğu gibi, diğer harici depolama aygıtları da sitemden güvenli kaldırma yoluyla ayrılmalıdırlar. Taşınabilir disklerde bu işlem disk kafalarının uygun yere park edilmesi sağladığından kritik derecede önemli bir işlemdir. Ayrıca sistemden güvenli kaldırma onayı verilse dahi, öncelikle elinizle harici disk ünitesini kontrol edin. Ses ve titreşimleri bir süre kontrol ederek, plaka devir ve motor durdurma işlemlerinin tamamlandığına emin olun ve bağlantıyı öyle kesin. Yeni Eklendi