ÇEVRE VE TOPLUM Hava Kirliliği Prof. Dr. Orhan KURAL

... konulu sunumlar: "ÇEVRE VE TOPLUM Hava Kirliliği Prof. Dr. Orhan KURAL"— Sunum transkripti:

1 ÇEVRE VE TOPLUM Hava Kirliliği Prof. Dr. Orhan KURAL
Muhammet YAMAN Aylin CİVİL Esma Mine TÜRKYILMAZ Cengiz Altuğ BEKTAŞ

2 Hava Kirliliği Hava Nedir Hava Kirliliği ve Nedenleri
Türkiye’de Hava Kirliliği Hava Kirliliği Sonuçları Önlemler Kaynakça

3 Hava Nedir ? Hava; Dünya'yı çevreleyen, çoğunluğu azot ve oksijenden oluşan, renksiz ve kokusuz gaz kütlesidir. Tüm canlılar için hayati öneme sahiptir. Yerküreyi saran gaz kütlesine atmosfer adı verilmektedir.

4 Hava Kirliliği ve Nedenleri
Atmosfere salınan kirletici gazlarının ve partiküllerin belirli miktar ve sürede havada bulunarak atmosferin doğal bileşimini değiştirmesi, insana, bitkiye ve hayvanlara zarar vermesi hava kirliliği olarak tanımlanabilir. Yetişkin bir insan günde ortalama 20 m3 hava solur… Çocuklar ise yetişkinlere göre %50 daha fazla hava solumaktadırlar. Bu yüzden solunan havanın temiz veya kirli olması insan sağlığı için oldukça önemlidir. Dünyada her yıl 3 milyon insan hava kirliliğinden ölmektedir. Bu, dünyadaki toplam ölümün (ortalama 55 milyon) %5’idir. Bu ölümlerin %90’ı gelişmekte olan ülkelerde görülmektedir.

5 Kirletici Kaynaklarına Göre Hava Kirliliği
Tabii kaynaklardan meydana gelen kirlilik İnsan faaliyetleri sonucu suni kaynaklardan meydana gelen kirlilik Ulaşım Katı yakıtlar Elektrik santralleri 4. Endüstriyel işlemler

6 Tabii kaynaklardan meydana gelen kirlilik ;
Tozlar, meteorlardan, yer yüzeyindeki büyük çöl alanlarından ve kumluk alanlardan rüzgarlarla atmosfere taşınırlar; orman yangınları ile atmosfere önemli miktarlarda duman ve zehirli gazlar karışır; foto kimyasal olaylarla azot dioksit; yanardağlardaki volkanik faaliyetler sonucunda kükürt dioksit, hidrojen klorür, hidrojen flüorür; deniz çalkalanmasından sodyum klorür sayılabilir.

7 İnsan faaliyetleri sonucu suni kaynaklardan meydana gelen kirlilik
İnsan yapımı kirlilik kaynakları: 1. Ulaşım 2. Katı yakıtlar 3. Elektrik santralleri 4. Endüstriyel işlemler İnsan tarafından oluşturulan kaynaklardan oluşan bu kirlilik, bulunan bölgenin endüstriyel gelişimi, nüfusu, şehirleşme durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişim gösterir.

8 Türkiye’de Hava Kirliliği
Türkiye’de hava kirliliğinin tarihçesi hızlı ve düzensiz kentleşme, sanayileşme ve artan motorlu taşıt sayısıyla aynı dönemde başlatılabilir.

9 Ulaşım Motorlu taşıtlar %47 oranla hava kirliliğine sebep olan en büyük etkendir. Ülkemizde ulaşımın %95 gibi büyük bir oranda kara yoluyla yapılması, hava kirliliğinin çok büyük bir kısmının kara yolu motorlu taşıtlarından kaynaklandığını göstermektedir. (Oranlar tahmini ve ölçüldüğü yıla ait istatistikler sonucu oluşturulmuştur.)

10 Katı Yakıtlar Kükürt oksitler ve partikül madde emisyonlarında, ısınma amaçlı yakıt tüketimi büyük bir pay oluşturmaktadır Özellikle kış mevsiminde içeriği tam olarak bilinmeyen yakıtların hava kirliliğine olumsuz etkisi olabilmektedir. Katı yakıt kullanımı nedeni ile kış aylarında sisli ve rahatsız edici hava koşulları sıklıkla gözlenmektedir.

11 Elektrik Santralleri Türkiye’de elektrik üretiminin sera gazı, özellikle de CO2 emisyonu üretimine büyük katkısı olduğu bilinmektedir. Toplam elektrik üretiminin 2009 yılı itibariyle %80’i fosil yakıtlı santrallerde gerçekleştirilmiştir. Bunun yanında kirletici miktarı yüksek linyit ve taşkömürü yakıtlı elektrik santralleri bazı bölgelerde yoğun olarak bulunmaktadır. - Aliağa/İzmir –Motorin Bazı santraller; Soma/Manisa -Fuel Oil-Motorin - Tunçbilek/Kütahya -Fuel Oil-Motorin

12 Endüstriyel işlemler Endüstrileşme başlamadan önce, yaklaşık nüfusun %80’i kırsal kesimde yaşarken, günümüzde nüfusun %60’ından büyük bölümü şehir ve metropollerde yaşamaktadır . Çimento endüstrisi, kentleri ve kasabaları önemli ölçüde kirleten kireçtaşı tozunun en önemli kaynağıdır. Diğer yandan, demir-çelik endüstrisi, bu endüstrilerin yoğun olduğu bölgelerde önemli bir hava kirliliği kaynağıdır. Ayrıca, petrol endüstrisi, endüstriyel kentlerde büyük oranlarda hava kirliliğine yol açmaktadır . Akçansa/ Çanakkale – çimento fabrikası İsdemir/ İskenderun – demir çelik fabrikası

13 HAVA KİRLİLİĞİNİN SONUÇLARI

14 Hava Kirliliği

15

16 Hava Kirliliğinin Sonuçları
Küresel Isınma ve İklim Değişiklikleri İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri Tabiat Üzerindeki Etkileri

17 Küresel Isınma ve İklim Değişiklikleri

18

19

20 İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) raporuna göre hava kirliliği enfeksiyon, akciğer kanseri ve kalp rahatsızlıkları gibi birçok problemi yanında getiriyor.

21 Tabiat Üzerindeki Etkileri
Hava kirliliğinin en önemli sonuçlarından biri de asit yağmurlarıdır.

22

23 Dinlediğiniz için teşekkürler…

24 Hava Kirliliğine Karşı Alınan Önlemler
Hava Kalitesi Yönetimi Mevzuat ve Uygulamaları Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği (1986) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmenliği (2004) Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (2005) Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (2005) Benzin Ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2005) Hava Kalitesi Değerlendirme Ve Yönetimi Yönetmeliği (2008)

25 Bireysel Olarak Alınabilecek Önlemler
Çocuklar için farkındalık programı başlatılmalı Ebeveynlere yönelik eğitim programları sürdürülmeli Bölgesel işbirliği ile multidisipliner projeler üretilmeli Yetkililerin ve Sorumluların Alabileceği Önlemler Tanımlama: kirlilik ölçüm ağı kurmak, hava kalitesini, kaynakları belirlemek Planlama: hava kalitesinin nasıl iyileştirileceğinin planlanması Yerine getirme: planlanan adımları amacına uygun olarak yerine getirme Kontrol: tüm süreçlerin periyodik olarak kontrol edilmesi

26 Endüstriyel Önlemler Kirletici Kontrolü Kaynakta Kontrol
enerjinin etkin kullanımı ve yönetimi proses optimizasyonu temiz yakıt kullanımı alternatif enerji kaynaklarının kullanımı Bacada Kontrol Kirlilik önleyici teknolojiler. Gaz ve partikül madde giderici, Filtreler, absorpsiyon, adsorpsiyon vs.(Tutucu Sistemler)

27 Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederiz..

28 Kaynakça http://tr.wikipedia.org/wiki/Hava
Balıkesir Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü