Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanAltaner Buyuk Değiştirilmiş 9 yıl önce
1
McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2008 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved. CHAPTER 9 Sağlık Hizmetleri Piyasası
2
9-2 Sağlık Göstergeleri 200020012002200320042005 Hastane Yatağı Sayısı172.449175.190178.135180.797187.788192.685 Yatak Başına Nüfus391390389388379374 Doktor Başına Nüfus792753728718717715 Sağlık Ocağı Sayısı5.7005.7635.7735.8936.0666.203 Sağlık Evi Sayısı (Toplam)11.74411.78711.389 11.7407.676*6.088*
3
9-3 Sağlık Göstergeleri (Devam) 200020012002200320042005(1) Hekim85.11790.75795.19097.763104.226106.576 Dişhekimi015.86617.10818.07318.36319.460 Eczacı23.26622.92222.32223.63224.61524.734 Hemşire71.61275.87979.05982.24682.61685.654 Ebe41.59041.15841.51341.27342.44942.223 Sağ.Memuru +Sağ.Teknisyeni46.52845.56049.32450.43257.72356.851
4
9-4 Sağlık Bakanlığı Bütçesi Kons.Büt.İçin.pay (%) Kamu Yat.İçin.Pay(%) Share in Cons.Bud.(%) Share in Tot.Pub.Inv.(%) Toplam-Total Yatırım-Investment Başlangıç YılÖdeneğiHarcamaÖdeneğiHarcama YearsApprop.Expend.Approp.Expend. 20002,32,46,62,2 20012,62,33,22,7 20022,42,63,64,2 20032,42,64,12,4 20043,03,25,63,5 20053,54,73,9 2,9
5
9-5 Sosyal Sigorta (Sosyal Güvenlik) Sosyal güvenlik – kişileri istenmeyen olaylara karşı korumak için devletin uyguladığı programlara denir. Örnekler Yaşlılık Aylığı Sağlık Hizmetleri Yardımı Malüllük Aylığı
6
9-6 Sağlık Sigortası Nasıl Çalışır? Sigorta Primi; istenmeyen bir olayın ortaya çıkması durumunda ödeme yapılmasını garanti etmek için sigorta şirketine yapılan parasal ödemelere denir. Beklenen Değer (Expected Value) Beklenen Değer (EV) = Olayın gerçekleşme Olasılığı 1) * (Olay için Ödeme 1) + Olayın Gerçekleşme Olasılığı 2)*(Olay için Ödeme 2) + … + (Olayın Gerçekleşme Olasılığı n)*(Olay için Ödeme n)
7
9-7 Beklenen Değerin Hesaplanması (EV) Bir deste oyun kağıdından kart çekelim Kupa çekilmesi durumunda, 12 TL kazanılsın Karo, Sinek ve Maça çekilmesi durumunda, 4 TL kaybedilsin Kupa çekme Olasılığı = 13/52 = ¼ Karo, Sinek ve Maço çekme olasılığı = 39/52 = ¾ Beklenen Değer (EV) = (1/4)($12) + (3/4)(-$4) = $0 Beklenen değer; bir olayın meydana gelme olasılıkları ile ağırlıklandırıldığında bütün olası belirsiz çıktıların ortalama değeridir.
8
9-8 Neden Sigorta Poliçesi Satın Alınır? Sigortalama Seçenekleri GelirSağlıklı Olma Olasılığı Hastalanma Olasılığı Hastalan ıldığında ki Gelir Kaybı (A)(B)(C) Sağlıklı Olursa Gelir Hastalanırsa Gelir Beklenen Değer Seçenek 1: Sigorta Almamak 50,000 TL 10’da 910’da 130,00050,00020,00047,000 Sigorta 2: Tam Sigorta (3,000 TL prim ödeyerek 30,000 TL’lik kayıp sigortalansın) 50,000 TL 10’da 910’da 130,00047,000 Aktüeryal Olarak Adil Sigorta Primi; belirli bir süredeki yapılan beklenen değer ödemelerine eşit prim miktarına denir.
9
9-9 Beklenen Fayda ve Risk Dengeleme Beklenen Fayda (Expected Utility); bütün muhtemel belirsiz çıktılar için gerçekleşme olasılıklarına bağlı olarak ağırlıklandırılmış ortalama fayda düzeyidir. Risk Dengeleme (Risk Smoothing); beklenmedik bir olayın gerçekleşmesi durumunda belirli bir düzeyde geri ödemeyi garanti etmek için ödeme yapılmasıdır.
10
9-10 İnsanlar Neden Sigorta Yaptırmak İster? Gelir Fayda 20,000 47,00050,000 UAUA UCUC UDUD UBUB D C B A
11
9-11 İnsanlar Yükleme Harçlı Sigorta Satın Alırlar Mı? • Risk Aversion • Risk Premium • Loading Fee
12
9-12 Sigortalama İle İlgili Bazı Kavramlar Riskten Kaçınma (Risk Aversion); beklenmeyen bir olayın gerçekleşmesi durumunda geri ödemeyi garanti etmek için aktüeryal olarak adil prim seviyesinden fazlasını ödeme yönündeki tercih. Risk Primi (Risk Premium); riskten kaçınan bireyin beklenmeyen bir olayın gerçekleşmesi durumunda geri ödemeyi garanti etmek için ödemeye razı olduğu ve aktüeryal olarak adil prim seviyesinden fazla olan miktar. Yükleme Harcı (Loading Fee); sigorta şirketinin talep ettiği prim ile aktüeryal olarak adil prim seviyesi arasındaki farktır. Yükleme harcının hesaplanmasında kullanılan yollardan biri piyasa sigorta priminin elde edilecek geri ödemeye oranıdır.
13
9-13 Risklerin Birleşmesinin Rolü Küçük nüfuslu Sigorta; sadece bir kişinin sigorta edilmesi durumunda meydana gelecek riskin finansal yükü sigorta şirketine transfer edilmiş olur. Sosyal açıdan risk azaltılmamış olur sadece transfer edilmiş olur. Büyük nüfuslu Sigorta Büyük Sayılar Kanunu (Law of large numbers)
14
9-14 Sağlık Sigortası Piyasasında Tersine Seçim (Adverse Selection in the Health Insurance Market) Bilgi Eksikliği (Asymmetric information); ekonomik mübadeleye taraflardan birinin diğer tarafa oranla daha fazla bilgili olmasıdır. Tersine seçim, mübadelede eksik bilgiye sahip tarafın tam olarak yanlış kişilerle mübadeleye girmesine denir.
15
9-15 Bilgi Eksikliği ve Tersine Seçim (Asymmetric Information and Adverse Selection) (A)(B)(C)(D)(E)(F) Beklenen Yarar OlasılıkGelir KaybıBeklenenEksi Prim TutarıEksi Prim SigortalıHasta OlmaHasta iseGelir Kaybı(Prim Farkı)(Prim = 3,000 TL)(Prim = 4,500 TL) Emily1 / 5 (Yüksek Risk)$30,000$6,000$0$3,000$1,500 Jacob1 / 5 (Yüksek Risk)$30,000$6,000$0$3,000$1,500 Emma1 / 5 (Yüksek Risk)$30,000$6,000$0$3,000$1,500 Michael1 / 5 (Yüksek Risk)$30,000$6,000$0$3,000$1,500 Madison1 / 5 (Yüksek Risk)$30,000$6,000$0$3,000$1,500 Joshua1 / 10 (Düşük Risk)$30,000$3,000$0 -$1,500 Olivia1 / 10 (Düşük Risk)$30,000$3,000$0 -$1,500 Matthew1 / 10 (Düşük Risk)$30,000$3,000$0 -$1,500 Hannah1 / 10 (Düşük Risk)$30,000$3,000$0 -$1,500 Ethan1 / 10 (Düşük Risk)$30,000$3,000$0 -$1,500 Sigortacının Net Kârı $0-15,000 TL$0
16
9-16 Tersine Seçim Devlet Müdahalesini Haklılaştırır Mı? Bilgi Eksikliğinden Kaçınma Yolları. Tecrübe Derecelendirmesi (Experience rating); sigorta şirketlerinin sağlık sigortası yapacakları kişileri hasta olma risklerine göre elemesi ve farklı prim uygulamasıdır. Tecrübe derecelendirmesinde temel eksiklik genetik olarak hasta kimselerin çok yüksek prim ödemek zorunda kalması ya da sigorta piyasasından dışlanmalarıdır (eşitlik). Toplumsal Derecelendirme (Community rating); değişik hastalanma riski olan kişilere tek bir prim ödenmesi suretiyle sağlık sigortası sağlanmasıdır (adalet).
17
9-17 Sigorta ve Ahlakî Risk (Insurance and Moral Hazard) Ahlaki Risk (Moral hazard); Sigortalının sigorta nedeniyle değişen davranışları sonucunda sigortalınan olayın gerçekleşme olasılığının artmasıdır. Katkı Payı (Co-payment) sigortalının sağlık hizmetlerinden sigorta çerçevesinde yararlanmak üzere her seferinde ödediği sabit miktar. Co-insurance; sigortalının sağlık hizmetinin ne kadarlık maliyetine katlanacağını gösteren oran.
18
9-18 Ahlakî Risk (Moral Hazard) Yıllık Sağlık Hizmetleri Fiyat DmDm SmSm M1M1 M0M0 0 P0P0.2P 0 a b h Refah kaybı (deadweight loss)
19
9-19 Sağlık Hizmetleri Harcaması ve Sağlık Çıktıları
20
9-20 Sağlık Hizmetleri Piyasasındaki Diğer Piyasa Başarısızlıkları Bilgi Problemleri (Information Problems); hastaların bilgilerinin eksik olması devletin uyguladığı düzenleme cinsinden müdahaleleri haklılaştırabilir. Doktor lisansının olması, YÖK tarafından akredite edilmiş bir tıp fakültesinden mezun olması, TUS sınavını başarmış olması vb. Dışsallıklar (Externalities)
21
9-21 Sağlık Hizmetleri Piyasasının Etkin Hizmet Sağlamasını İstyor muyuz? Pederşahi Devlet (Paternalism) sağlık insanların kendi ellerine bırakılamayacak kadar önemli bir konudur. Sigortasızlar Sorunu? Fırsat Eşitliği; bazı özel malların (eğitim, sağlık gibi) topluma maliyeti ve yararı ne olursa olsun, şartları ne olursa olsun herkese sunulması gerektiği düşüncesidir.
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.