BâKi’NiN HAYATI,EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESELERİ

... konulu sunumlar: "BâKi’NiN HAYATI,EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESELERİ"— Sunum transkripti:

1 BâKi’NiN HAYATI,EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESELERİ

2 1526'da İstanbul'da dünyaya geldi. 1600 yılında İstanbul'da öldü
1526'da İstanbul'da dünyaya geldi yılında İstanbul'da öldü. Osmanlı Divan Edebiyatı'nda şiire biçim ve içerik açısından birçok yenilik getiren ve yaşarken "Sultanü'ş Şuârâ" (şairler sultanı) unvanını alan şairin asıl adı Mahmud Abdülbaki. Fatih Camii müezzinlerinden Mehmet Efendi'nin oğlu. Çocukluğunda bir süre esnaf yanında çıraklık yaptı. Güçlü okuma isteği sonucu medreseye girdi. Zamanın ünlü müderrislerinden Karamanlı Ahmet ve Mehmet efendilerden ders aldı. Birçok ünlü edebiyatçı ile tanıştı. Hocası Mehmet Efendi için yazdığı "Sümbül Kasidesi" ününü artırdı. Dönemin ünlü şairlerinden Zâtî'nin dikkatini çekti yaşlarında ünlü bir şair oldu.

3 Süleymaniye Medresesi'nde Ahmet Şemseddin Efendi'nin derslerine devam etti. 1955'te Nahçıvan seferinden dönen Kanuni Sultan Süleyman'a sunduğu kasideyle saray çevrelerine girmeyi başardı. Kadılık göreviyle Halep'e gönderilen hocası Ahmet Şemseddin Efendi ile Halep'e gitti. 1560'ta İstanbul'a dönüşünde Şeyhülislam Ebussuud Efendi ile tanıştı. Kanuni Sultan Süleyman'ın ölümü üzerine duyduğu üzüntüyü "Kanuni Mersiyesi" ile dile getirdi.

4 2. Selim döneminde Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın korumasına girdi
2. Selim döneminde Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa'nın korumasına girdi. Saray toplantılarına çağrılmaya başlandı. 3'üncü Murat döneminde de yerini korudu. Süleymaniye Müderrisi oldu. Düşmanlarının bir oyunu ile bir süre gözden düştü. Edirne'ye sürüldü. Medine ve Mekke kadılıkları yaptı. 1581'de İstanbul'a döndü. 1584'te İstanbul Kadısı oldu. 1591'de Rumeli Kazaskerliği görevine getirildi. Şeyhülislam olmak istiyordu ama bu görevi elde edemeden yaşamını yitirdi.

5 Zevke ve eğlenceye düşkün, neşeli, hoş sohbet ve hırslı bir kişiliği vardı. Nükteci ve dedikoducu yapısı yüzünden zaman zaman döneminin önde gelenlerini darıltıp zor durumlara da düştü. Hicviyeleri ile ünlüdür. Özel yaşamındaki özgürlüğüne ve sınırsızlığına rağmen kadılık görevlerinde adalete düşkünlüğü ile dikkat çekti. Mesnevi yazmadı. Başarılı kasideleri de olmasına rağmen gazel şairi olarak tanınır. Dünyanın geçiciliğinden yakınan, okurları aşk ve şarabın tadını çıkarmaya çağıran gazelleriyle ünlendi

6 Şiirlerinde tasavvufi değil, dünyevi aşka önem verdi
Şiirlerinde tasavvufi değil, dünyevi aşka önem verdi. Mersiye, methiye ve fahriyelerinde içten ve abartısız bir anlatım kullandı. Edebiyatta geleneklere bağlı kaldı ama şiir diline yeni bir düzen ve akıcılık getirdi. Nazım tekniğini geliştirdi, birçok büyük şairin "kaçınılmaz" olarak gördüğü nazım kusurlarından kurtulmayı bildi. Çağdaş şairlere göre daha sade ve anlaşılır bir dil seçti. Biçim açısından kusursuz şiirleri, duygu ve anlam bakımından Fuzûlî'ninkiler kadar derin, Nefi'ninkiler kadar içten bulunmaz

7 Eserleri, 16'ncı Yüzyıl Osmanlı toplumunun beğenisine uygun, sanat incelikleri ve hayal güzellikleri ile doludur. Duru ve temiz bir İstanbul lehçesinin yanı sıra şiirlerinde halk deyimleri ve söyleyişleri de kullandı. Divan’ı , Kanuni Sultan Süleyman döneminde hazırlandı. Ama bu divan bütün şiirlerini kapsamaz. Başında manacaat ve na't bulunmayan divanında 27 kaside, 2 terkib-i bend, 1 terci-i bend, 7 tahmis, 619 gazel, 24 kıta, bir tarih ve 38 müfred yer alır. Çevirileri ve dinsel konularda eserleri de var.

8 Eserleri: Dîvân-(4508 beyitlik, en önemli eseri) Fazâ'ilü'l-Cihad Fazâil'i-Mekke Hadîs-i Erbain Tercümesi Kanuni Mersiyesi

9     Baki'nin Son Şiiri Âlâyiş-i dünyâdan el çekmege niyyet var Yakında adem dirler bir şehre azîmet var Uçdı bu fezâlardan mürg-ı dil-i nâlânım Ârâm idemez oldum efkâr-ı seyâhat var Nûş eylese bir âşık tâ haşre dek ayılmaz Bezm-i feleğin bilmem câmında ne hâlet var Bu hâlet ile ey dil sağ olmada âlemde Derd ü gam-ı dilberle ölmekte letâfet var Gitdükçe harâb eyler mülk-i dil-i vîrânı Dehrün bu cefâsından bir şâha şikâyet var Ser terkine kâ'ildir dünyâya gönül virmez Terk ehlinin ey Bâkî başında sa'adet var.

10 (Günümüz Dili) Dünyanın süslerinden el çekmeye niyetim var Yakında yokluk derler bir şehre seyahatim var Uçtu gitti bu göklerden inleyen gönül kuşum Fırsat bulamaz oldum yolculuk kederim var İçse bir aşık -ta kıyamete kadar ayılmaz Feleğin meclisinde -bilmem kadehinde ne haller var Bu haller ile ey gönül sağ olmaktansa alemde Dilberlerin gam derdinden ölmekte incelik var Gittikçe viran gönül ülkesini harap ediyor Zamanın bu cefasından bir şaha şikayet var Baş vermeye razıdır da dünyaya gönül vermez Ayrılık ehlinin ey Bâkî başında saadet var.

11 Gazel (Hoş Geldi Bana Mey-kedenin Âb Ü Havâsı)
Hoş geldi bana mey-kedenin âb ü havâsı Billâh güzel yerde yapılmış yıkılası Zibâ yaraşır hil’at-i nâz ol boyu serve İki kolumu etsem ana bel dolaması Dikkatler ile seyr ederiz yâri serâpâ Görmez mi idik biz de eğer olsa vefâsı Dünyâ değer ol mâh-likaa dilber-i garrâ Yusuf’ta dahi yoktur anı hüsn ü behâsı Meddâh olalı çeşm-i gazâlânına Bâki Öğrendi gazel tarzını Rûm’un şuarâsı 

12 Nice muTLu seneLeRe..! <3
İyi Ki doğDun ÜLgen..! Dikkat! Bu sayfa sevgi, neşe ve iyi dilekler içermektedir. Bir dakika için yaşamın ve seni düşünen birilerinin olduğunun sevincini hisset ve mutlu ol! Şimdi bu mutluluğuna sımsıkı sarıl ve ümidini koskoca bir yıl boyunca hiç yitirme! Nice muTLu seneLeRe..! <3