Kazanım 3 Haritalardan ve görsel materyallerden yararlanarak Türkiye’de görülen iklim tiplerinin dağılışında Coğrafi Konumun ve Yeryüzü şekillerinin etkisini.

... konulu sunumlar: "Kazanım 3 Haritalardan ve görsel materyallerden yararlanarak Türkiye’de görülen iklim tiplerinin dağılışında Coğrafi Konumun ve Yeryüzü şekillerinin etkisini."— Sunum transkripti:

1 Kazanım 3 Haritalardan ve görsel materyallerden yararlanarak Türkiye’de görülen iklim tiplerinin dağılışında Coğrafi Konumun ve Yeryüzü şekillerinin etkisini açıklar

2 Hava Durumu ve İklim Aşağıda bir günlük hava durumu verilmiştir. Hava durumunda hangi olaylarla ilgili bilgi verilir?

3 Hava Durumu Bir yerdeki kısa bir süre etkili olan hava olaylarına Hava Durumu denir. İnceleyen bilim Meteorolojidir.

4 İklim Bir bölgede uzun süre etkili olan karakteristik hava koşullarına İklim denir. Hava olaylarının uzun yıllar (35-50 yıl) ortalamasıdır. İklimi inceleyen bilim Klimatolojidir.

5 İklimi Etkileyen Başlıca Unsurlar
Enlem Rüzgarlar Yükselti Denizellik Bakı

6 Enlem

7 Güneş Işınlarının Geliş Açısı
Dünya’nın şeklinden dolayı, kutuplara gidildikçe güneş ışınlarının düşme açısı küçülür, atmosferde aldıkları yol uzar. Bu nedenle kutuplara gidildikçe sıcaklık azalır. Buna enlem etkisi denir Kutuplara gidildikçe sıcaklık düzenli bir biçimde azalır mı? Yeryüzünde sıcaklık dağılışını etkileyen en önemli etmen enlemdir

8 Enlem Güney kıyılarımız ekvatora daha yakın olduğu için daha sıcaktır

9 En yüksek ve en düşük sıcaklıklar nerelerde görülmektedir?
Dünya Yıllık Ortalama Sıcaklık Dağılışı Kuzey yarım kürede kuzeye gittikçe, güney yarım kürede ise güneye gittikçe sıcaklık düşmektedir En yüksek ve en düşük sıcaklıklar nerelerde görülmektedir?

10 Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur?
Enlem Örnek Soru : Normal koşullarda yeryüzünde sıcaklık, Ekvator’dan kutuplara doğru giderek azalır. Bu durum aşağıdakilerden hangisinin bir sonucudur? A) Yerin şeklinin B) Yerin hareketlerinin C) Hava hareketlerinin D) Deniz etkisinin Cevap : A

11 Rüzgarlar

12 Rüzgarlar Bir yerde güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı
Soğuk Sıcak Ekvator Sıcak Soğuk Bir yerde güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı düşürüyorsa bu yer hangi yarı kürededir? Kutup çevresi soğuk olduğuna göre kutuplardan ekvatora doğru esen rüzgarlar nasıldır? Ekvator çevresi sıcak olduğuna göre ekvatordan kutuplara doğru esen rüzgarlar nasıldır?

13 Bu durum, ülkemizin kuzey yarımkürede yer aldığını gösterir
Rüzgarlar Yurdumuzda kuzeyden esen rüzgarlar soğuk iken güneyden esen rüzgarlar ılık esmektedir Bu durum, ülkemizin kuzey yarımkürede yer aldığını gösterir

14 Rüzgarlar I III II K Örnek Soru : Rüzgârlar, geldikleri yönlere göre hava sıcaklığını düşürücü ya da yükseltici bir etki yapar. Buna göre yukarıdaki şekilde ok yönünde estiği görülen rüzgârlar numaralı bölgelerin hava sıcaklığını hangi yönde etkiler? I. Bölge II. Bölge III. Bölge A) Düşürür Yükseltir Düşürür B) Yükseltir Düşürür Yükseltir C) Yükseltir Yükseltir Düşürür D) Düşürür Yükseltir Yükseltir Cevap : B

15 Yükselti

16 Yükselti Yükseklerde atmosfer yoğunluğu az olduğu Için, yüksek yerler çabuk ısınır, çabuk soğur. 200 metre yükselti arttığında normal şartlarda 1 derece hava sıcaklığı azalmaktadır Yaz aylarında insanlar serinlemek için nerelere gitmektedir? Kışın karlar ilk nerelere yağmaktadır?

17 Yükselti artarsa sıcaklık düşer
Deniz seviyesinde sıcaklık daha yüksektir Türkiye fiziki haritasına bakarak ülkemizde nerelerin soğuk olması gerekir söyleyiniz?

18 Yükselti Örnek Soru : Aynı boylam üzerinde bulunan noktalarda aynı saatte ölçülen sıcaklıkların Ekvator’dan kutuplara doğru düzenli bir biçimde azalması gerekir. Gerçekte böyle bir düzenliliğin gözlenememesi aşağıdakilerden hangisine bağlanabilir? A) Yükselti B) Yerin hareketlerine C) Güneş enerjisindeki dalgalanmalara D) Dünya’nın şekline Cevap : A

19 Denizellik

20 Ortalama 15-20 cm’ye kadar işler.
Denizellik Karalar çabuk ısınır, çabuk soğur. Denizler geç ısınır, geç soğur. En yüksek ve en düşük sıcaklıklar karalarda yaşanır. Denizden esen rüzgarlar, yazın soğutucu etki yapar Deniz kıyılarında yaz ve kış ayları arasındaki sıcaklık farkı kara içlerine göre azdır Denizden esen rüzgarlar, kışın ısıtıcı etki yapar Ortalama 200 m derine işler. Ortalama cm’ye kadar işler. Yaz Serin Kış Ilık Deniz her zaman ılıtıcı etki yapar.

21 Denizellik Antalya’daki ve Isparta’daki en sıcak ve en soğuk
Antalya niçin Isparta’dan daha sıcaktır? Antalya’daki ve Isparta’daki en sıcak ve en soğuk dereceler nedir?

22 Bakı

23 Bakı Kuzey yarım kürede ağaçların yosun tutan tarafı hangi yönü gösterir? Neden? Türkiye’de kiralamak ya da satın almak istenilen evlerin güneye bakması istenir. Neden? Kuzey yarım küredeki dağların güneyi, Güney yarım küredeki dağların kuzeyi bakı durumundadır. Bakı durumu nedir? Bakı durumunda olan yamaçlar, diğer yamaçlara göre daha çok ısınır. Bakı Dağların kuzey yamaçları daha fazla ısınıyorsa bu yer hangi yarım kürededir?

24 Dünya Sıcaklık Dağılışı
Ekvatordan kutuplara gidildikçe sıcaklık düzenli bir biçimde azalmakta mıdır? Neden? Yukarıdaki haritadaki sıcaklık değeri hangi döneme ait olabilir? En yüksek ve en düşük sıcaklıklar hangi yarım kürelerde yaşanmaktadır?

25 Sıcaklık Dağılışı Ankara ile Erzurum’u karşılaştırınız.
Hangisinde sıcaklık daha düşük? Neden? Aynı enlemde bulunan İzmir ile Malatya’yı karşılaştırınız. Hangisi daha sıcak? Neden? Sıcaklık, kutuplara gidildikçe düzenli bir biçimde azalmakta mıdır? Neden? Hangi merkezlerde sıcaklık farkı fazladır? Neden? Kuzey kıyılarla güney kıyıların sıcaklıklarını karşılaştırınız. Hangisi daha yüksektir? Neden?

26 KENDİMİZİ DEĞERLENDİRELİM
Yeryüzünde sıcaklık dağılışının en önemli nedeni nedir? 2. Deniz kıyısı yakınlarında kışlar neden çok soğuk değildir 3. Kuzey ve Güney yarım kürelerde bakı durumunda olan yamaçlar hangileridir? 4. Günün en sıcak ve en soğuk zamanları hangileridir? Neden? 5. Kuzey yarım kürede kuzeyden ve güneyden esen rüzgarlar sıcaklığı nasıl etkiler?

27 İklim Meteoroloji Azalır 200 Güney Düşürür
Bir yerdeki uzun süreli ortalama hava olaylarına………………. denir Meteoroloji Hava tahminlerini……………………….. yapmaktadır Azalır Enlemin etkisi ile ekvatordan kutuplara doğru gittikçe sıcaklık…………….. Her ……….metrede 1 derece hava sıcaklığı düşmektedir 200 Güney Kuzey yarım kürede dağların…………… yamaçları bakı durumundadır Düşürür Yazın denizden karaya doğru esen rüzgarlar sıcaklığı……………….

28 ÖRNEK CÜMLELER Doğru Yanlış
Her zaman güneydeki yer kuzeydeki yere göre daha sıcaktır İklimleri belirleyen en önemli unsur yükseltidir Karalar denizlere göre erken ısınır ve erken soğur Adana’daki sıcaklığın Sinop’tan fazla olmasının sebebi denizelliktir Kara içlerinde yaz ve kış ayları arasında sıcaklık farkı fazla olur

29 B) Akarsuyun yatağını değiştirmek.
SBS 2009 Resimdeki akarsu, yılın belli dönemlerinde taşarak su baskınlarına sebep olmakta, çevresindeki tarım alanlarına ve konutlara büyük zararlar vermektedir. Yaz döneminde ise kuruyarak yöreyi susuz bırakmaktadır. Bu durumda yapılması gereken en doğru uygulama aşağıdakilerden hangisidir? A) Dağlık bölgeye baraj yapmak. B) Akarsuyun yatağını değiştirmek. C) Tarım arazilerine sanayi tesisleri kurmak. D) Yörede ekonomik faaliyetlere son vermek.

30 A) Dağda bitki örtüsü yoktur. B) Dağda ekonomik faaliyet yapılamaz.
SBS 2009 Dağ tırmanışı yapan bir araştırma grubu 3 gün boyunca aynı saatte yükselti ve sıcaklı­ğı ölçmüşlerdir Tabloda verilen bu ölçümler göz önüne alınarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Dağda bitki örtüsü yoktur. B) Dağda ekonomik faaliyet yapılamaz. C) Yükselti arttıkça hava sıcaklığı düşer. D) Dağda kayak tesisleri bulunmaktadır.

31 Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe sıcaklıkların düşmesinin sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Dünyanın kendi ekseni etrafında dönmesi. B) Kuzey yarım kürede karaların daha fazla yer kaplaması C) Güneş ışınlarının ekvatordan kutuplara doğru daha eğik açı ile gelmesi D) Ekvator çevresinde çöllerin , kutuplar çevresinde buzulların yer alması

32 Deniz seviyesinden ne kadar yükseğe çıkılırsa sıcaklık o kadar azalır
Deniz seviyesinden ne kadar yükseğe çıkılırsa sıcaklık o kadar azalır. Ortalama her 200 metre’ de 1°C de azalır. Bu bilgiye göre aşağıda verilen illerden hangisinin ortalama sıcaklığı daha düşüktür? 200 m 400 m 10°C - 11°C - A ) Konya B ) Kocaeli C ) Erzurum D ) Antalya

33 Şehirler Ocak Ayı Ortalama Sıcaklığı
I Şanlıurfa II Antalya III Adana IV Ankara Yukarıdaki tabloda dört kentimizin Ocak ayı ortalama sıcaklıkları verilmiştir. En yüksek sıcaklıkların Adana ve Antalya’da görülmesinde aşağıdakilerden hangisi daha etkili olmuştur? A) Enlem – denizellik B) Boylam – denizellik C) Bakı – yükselti D) Hava kütleleri – karasallık