Prof. Dr. Ali Pekcan DEMİRÖZ Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi

... konulu sunumlar: "Prof. Dr. Ali Pekcan DEMİRÖZ Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi"— Sunum transkripti:

1 HASTANE ENFEKSİYONLARINDAN KORUNMA YÖNTEMLERİ VE DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR
Prof. Dr. Ali Pekcan DEMİRÖZ Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi Enfeksiyon Kliniği Eğitim ve İdari Sorumlusu Memur-Der Akademisi 2. Başkanı

2 Sağlık ve güvenlik konularının ülkemizde yakın zamana kadar sadece işçiler için algılanan ve mevzuat yapılanmasında da hep böyle kurgulanmış bir kavram olduğu söylenebilir. Aslında sağlık ve güvenlik konuları her çalışanın hak ve ihtiyacıdır. Sağlık kuruluşları ve özellikle hastaneler çok fazla teknolojik çeşitliliğin kullanıldığı ve çok çeşitli meslek grubunun bir arada çalıştığı işletmelerdir.

3

4 Bu bakımdan sağlık çalışanlarının maruz kaldığı
riskler de çok ve çeşitlidir. Bu anlamda sağlık çalışanlarımız, başta hepatit A, B ve C, AIDS, son zamanlarda Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) Tüberküloz olmak üzere bir çok enfeksiyon hastalığına maruziyet riski altında çalışmaktadırlar.

5 Bu hastalıklar; iğne ve diğer sivri uçlu cisim yaralanmaları, enfekte kan, diğer vücut salgı ve çıkartılarının ciltle teması, solunum ve diğer yollarla bulaşabilmektedir.

6 Radyoterapi, Nükleer Tıp ve Radyoloji çalışanları başta olmak üzere, sağlık çalışanları, iyonizan ve non iyonizan radyasyon risklerine maruz kalırlar. Bunların çeşitli kanserojen ve teratojen, mutajen etkileri söz konusudur. Ayrıca ultraviyole, laser, mikrodalga, ultrason, fotokopi makinaları gibi riskli çalışma ortamlarında sürekli bulunma, bir kısım kümülatif zararlara neden olabilmektedir.

7

8 Bilgisayar ekranları, gürültü, aydınlatma koşulları, havalandırma sistemleri, iç ortam hava kirliliği sorunları, sağlık kurumlarında sürekli bulunan sağlık çalışanlarını, buralarda sadece geçici olarak bulunan hasta ve yakınlarına göre çok daha fazla etkilemektedir.

9 Patoloji, Biyokimya, Hematoloji ve diğer laboratuvarlarda kullanılan;
asit ve alkaliler, tuzlar, boyalar, uçucu organik solventler, başta kanser ilaçları olmak üzere çeşitli ilaçlar, allerjiden kansere kadar bir dizi hastalığın oluşumu için önemli risk faktörleridir.

10

11 Sterilizasyon ve dezenfeksiyon için kullanılan
çeşitli deterjanlar, formaldehit, glutaraldehit, gaz sterilizasyonunda kullanılan etilen oksit, kullananlar için hiç de masum olmayan zararlı ajanlardır.

12 Hastanelerin tıbbi ve evsel atıklarının,
diğer pek çok atıklara göre daha fazla mesleki risk taşıdığı bilinmektedir. Ameliyathanelerde kullanılan anestezi gazlarının, koter ve laserle dokunun yakılması işlemi sırasında ortaya çıkan dumanların, çeşitli sağlık zararlarına neden olduğu da bilinmektedir.

13 Ayrıca, sağlık çalışanlarının
doğrudan insanın kendisi ile uğraştıkları için, çok yoğun dikkat gerektiren, hata affetmeyen bir işle yüz yüze oldukları, çalışma koşulları, özlük hakları, emeklilik güvenceleri ve daha bir çok risk faktörü üst üste konulduğunda yoğun bir iş stresine maruz kaldıkları,

14

15 sadece yardımcı sağlık personeli değil,
hekimlerin bile gelecek endişesi taşıdığı bu meslek grubunun ağır derecede tükenmişlik sendromu bulguları yaşadıkları, yapılan bilimsel çalışmalarla gösterilmektedir.

16 Personeller çalışma hayatında sağlık ve güvenliklerini tehdit eden birçok sorunla karşı karşıyadır.
Sağlık ve güvenlik programlarının genel amacı, sağlık ve güvenlik sorunlarını gidermekten önce bu sorunlar henüz ortaya çıkmadan önlemektir. Bunu başarabilmek için sorunların neler olduğunun ve nedenlerinin çok iyi bilinmesi gerekmektedir.

17 Nedeni ne olursa olsun sağlık problemleri
personelin hem sosyal yaşamını hem de çalışmasını olumsuz etkiler. İşletme faaliyetlerinin aksamasına ve verimliliğin düşmesine neden olurlar. Bu nedenle sağlıkla ilgili sorunların çözümü ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturulması işletmelerin en önemli amaçları arasındadır.

18 06 Nisan 2011 Tarihli Resmi Gazetede
27897 sayılı Sağlık Bakanlığının Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanmasına Dair Yönetmelik de:

19 ‘Bu Yönetmeliğin amacı;
2 nci madde kapsamındaki tüm sağlık kurumlarında, hasta ve çalışan güvenliği için güvenli hizmet sunumu ve güvenli bir ortam sağlanmasına, hizmet sunumunda kalitenin artırılmasına, sağlık kurumunda hasta ve çalışanlar için muhtemel risklerin belirlenmesine,

20 bu risklerin giderilmesi için
uygun yöntem ve tekniklerin belirlenmesine ve hizmet içi eğitimler ile güvenli hizmet sunumu ve güvenli çalışma ortamının sürdürülebilirliğinin sağlanmasına yönelik usul ve esasları düzenlemektir.’ denilmektedir.

21 Bu düzenlemelerle ilgili başlıklar şunlardır
Hasta güvenliği uygulamaları Çalışan güvenliği uygulamaları Hasta ve çalışan güvenliği ortak uygulamaları

22 Çalışan güvenliği uygulamaları
Çalışan güvenliği programının hazırlanması, b) Çalışanlara yönelik sağlık taramalarının yapılması, c) Engelli çalışanlara yönelik düzenlemelerin yapılması, ç) Çalışanların kişisel koruyucu önlemleri almasının sağlanması, d) Çalışanlara yönelik fiziksel saldırıların önlenmesine yönelik düzenleme yapılması, hususlarında gerekli tedbirleri alır ve düzenlemeleri yapar.

23

24

25 Hasta ve çalışan güvenliği ortak uygulamaları-1
Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesi ile ilgili olarak; Enfeksiyonların kontrolü ve önlenmesine yönelik bir programın hazırlanması, Hastane enfeksiyonlarının izlenmesine yönelik sürveyans çalışmalarının yapılması, El hijyeninin sağlanmasına yönelik düzenlemelerin yapılması, İzolasyon önlemlerinin alınması, Temizlik, dezenfeksiyon ve sterilizasyon uygulamalarının gerçekleştirilmesi,

26 b) Laboratuvar güvenliği ile ilgili olarak;
Hasta ve çalışan güvenliği ortak uygulamaları-2 b) Laboratuvar güvenliği ile ilgili olarak; Biyogüvenlik düzeyine göre gerekli önlemlerin alınması, 2) Laboratuvarda çalışılan testlerin kalite kontrol çalışmalarının yapılması, 3) Panik değerlerin bildiriminin sağlanması, c) Radyasyon güvenliği ile ilgili olarak; Tanı ve tedavi amaçlı radyoaktif madde kullanılan alanlarda koruyucu önlemlerin alınması,

27 Hasta ve çalışan güvenliği ortak uygulamaları-3
ç) Renkli kod uygulamaları ile ilgili olarak; Mavi kod uygulamasının yapılması, Pembe kod uygulamasının yapılması, Beyaz kod uygulamasının yapılması,

28 d) Güvenlik raporlama sistemi ile ilgili olarak;
Güvenlik raporlama sisteminin kurulması, 2) Bildirimi yapılacak olayların asgari ilaç güvenliği, transfüzyon güvenliği, cerrahi güvenlik, hastaların düşmesi, kesici delici alet yaralanmaları, kan ve vücut sıvıları ile temas konularını kapsaması, 3) Bildirimi yapılan olaylar ile ilgili düzeltici ve önleyici faaliyetlerin uygulamaya konulması,

29

30 Hasta ve çalışan güvenliği ortak uygulamaları-4
e) Eğitimler ile ilgili olarak; Sağlık kurumlarında görevli tüm çalışanlara, hasta ve çalışan güvenliği konusunda eğitimlerin verilmesi, f) Komitelerin kurulması ile ilgili olarak; Hasta güvenliği komitesi, Çalışan güvenliği komitesi kurulması, hususlarında gerekli tedbirleri alır ve düzenlemeleri yapar denilmektedir.

31 Bu yönetmelikte yer alan usul ve esasların
kesintisiz ve etkin bir şekilde uygulanması, uygulama sırasında tespit edilen sorun ve aksaklıkların giderilmesi için gerekli tedbirlerin alınması, uygulamanın takip edilmesi ve değerlendirilmesi, ilgili sağlık kurumunun en üst amirinin sorumluluğundadır.

32 Bakanlık bu yönetmelik kapsamındaki sağlık kurumlarını hasta ve çalışan güvenliği açısından değerlendirir. Sağlık kurumlarının değerlendirilmesi sürecinde Hizmet Kalite Standartları (HKS ) kullanılır. Değerlendirmeler değerlendiriciler tarafından yılda en az bir defa Hizmet Kalite Standartlarından seçilecek bölümler üzerinden yapılır. Sağlık kurumlarının bu kapsamda değerlendirilen bölümlerde yer alan hasta ve çalışan güvenliği ile ilgili standartlardan 100 üzerinden en az 80 puan alması gerekmektedir.

33 GELECEĞİN HASTA ODASI

34 Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına İlişkin
Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’in çalışan güvenliği başlıklı 15.maddesi şöyledir: Çalışan güvenliği için alınması gereken tedbirler şunlardır: Çalışanları olası risk ve tehlikelere karşı korumak amacıyla, riskli alan ve gruplar belirlenir. Çalışan Güvenliği Programı oluşturulur ve uygulamaya konulur.

35 b) Riskli bölümlerde çalışan personel için ilgili
mevzuat doğrultusunda düzenli olarak sağlık taramaları yapılır. c) İğne ucu yaralanmaları takip edilir ve gerekli önlemler alınır. ç) Kemoterapi hazırlama ve uygulama alanları gibi yüksek riskli bölümlerde çalışan personelin güvenliği için yürürlüğe konulan Antineoplastik İlaçlarla Güvenli Çalışma Rehberi doğrultusunda uygulama yapılır.

36 d) Kan veya vücut sıvısının damlama/sıçrama riskinin
olduğu tüm hasta bakım ve müdahale bölgelerinde önlük, eldiven, yüz maskesi, gözlük ve benzeri kişisel koruyucu ekipmanlar bulundurulur. e) Bulaş özelliği yüksek hastalar ve özellikli grupların tedavi ve bakım sürecinde, hasta ve çalışanları korumak için Kurum gerekli tedbirleri alır.

37 f) Radyasyona tabi çalışan kişilerin dozimetre kontrolleri
düzenli olarak yapılır. Türkiye Atom Enerjisi Kurumunca önerilen takip sürelerine uyulması zorunludur. g) Lateks allerjisi olan personele yönelik düzenlemeler yapılır. h) Çalışanların bulaş riski olan hastalıklara karşı korunması için, Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından aşı listesi oluşturulur ve riskli alanlarda çalışan personelin aşılanması sağlanır.

38

39 ÇALIŞAN SAĞLIĞI NEDİR? Çalışanların;
Fiziki, ruhsal ve sosyal durumlarının en üst düzeye taşınması, Sağlıklarına gelebilecek zararların en aza indirilmesi için Korunma yöntemlerinin uygulanması, Kişinin işine ve işin kişiye uygunluğudur. World Health Organization.

40 TÜRKİYE’DE SAĞLIK KURUMLARINDA….
Hastane çalışanları için kesici delici alet yaralanmalarının ve diğer küçük iş kazalarının yetersiz rapor edildiği bilinmektedir. Bildirim mekanizması oluşmuş ender hastanelerde de; yaralanmaların %60 kadarının rapor edilmediği saptanmıştır. Çalışan güvenliği kavramı konusunda farkındalık yetersizdir. Çalışan Güvenliği ile ilgili amacın doğru algılanması gerekmektedir.

41 Sağlık Sektöründe “ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ” Faaliyetlerinde Amaç
Tüm kurum personelinin (hizmet satın alımı ile çalışanlar dahil) Çalışma ortamları ve yaptıkları işlerden dolayı Karşılaşabilecekleri; Tehlikeleri tanımlamak Risk değerlendirmesi yapmak ve Koruyucu önlemler almak esasına dayanır.

42 Sağlık Çalışanlarında RİSK DEĞERLENDİRMESİ 5 adımda yapılabilir
Tehlikelerin tanımlanması Risklerin değerlendirilmesi Önlemlerin belirlenmesi (İşleyiş ve Yasal zorunluluklar) Önlemlerin uygulanması İzleme ve gözden geçirme (Çalışan Güvenliği vizitleri)

43 Sağlık kurumlarında; Çalışan Güvenliği Ekibi kurulmalı, Faaliyetlerin Planlanması yolu ile Çalışan Güvenliği Kültürü oluşturulmalı, Çalışanlar işe başlarken; İşe giriş muayeneleri yapmalı, Çalışanlara ait veriler; kişisel sağlık kartları ile kayıt altına alınarak takip edilmeli, Riskli alan çalışanlarına periyodik sağlık taramaları yapılması gerekir.

44 KİŞİSEL SAĞLIK FİŞİ ……….. ………… ….... SAĞLIK TARAMALARI KARNE BİLGİLERİ
BURSA YÜKSEK İHTİSAS EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ SON GÖREV YERİ :   ………….. KARNE SERİ NO: MİYOPİ CAM VE ÇERÇEVE ALINDI DEVREDEN BİLGİ 2.Kez KAÇINCI KEZ ALDIĞI TARİH: …… KADRO DERECE : EMEKLİ SİCİL NO: ….... SİCİL NO: KARNE BİLGİLERİ KULLANMIYOR SİGARA 2 ÇOCUK Mehmet Fatih Oğuz Kağan B.Y.KİŞİ SAYISI LİPİT PROFİL: YOK DEVAMLI İLAÇ: KR. HAST: BAĞIŞIK AŞILI Titre pozitif HEPATİT : 85 KİLO: 1.75 BOY: 0 RH (+) KAN GRUBU: RÖNTGEN TEKN GÖREVİ: BALIKESİR DOĞUM YERİ / TARİHİ: ……….. ………… ADI / SOYADI: KİŞİSEL SAĞLIK FİŞİ ANTİ HCV (-) , ANTİ HIV (-) Hmg NORMAL 2006 YILI TARAMA BAĞIŞIK Hmg NORMAL ANTİ HBS(+) , HBS Ag (-) ANTİ HCV (-) , ANTİ HIV (-) Hmg NORMAL 2005 YILI TARAMA UYGULANAN TEDAVİ TANI TETKİKLER TARİH VE PROTOKOL SAĞLIK TARAMALARI

45 SAĞLIK PERSONELİ TARAMALARI
SGOT , SGPT Kretinin Üre Yılda bir Elektrolitler (Ca,K,Mg,CI;Na) Sitotoksik Ajanlar Üroloji kliniğinde yapılan onkoloji tedavileri Hemogram Odio takipleri Gürültü Anamnez, Anket Etilen Oksit Sterilizasyon - Et O Desimetre Anamnez , Anket Latex Allerjisi Olay olduğunda Kesici , delici alet yaralanmaları Travma Laboratuar Hepatit B , Tetanoz,Grip İnfeksiyon Diyaliz 6 ayda bir Anjio Radyoaktıvite 2 ayda bir Dozimetre takipleri Endoskopi-skopi Manuel periferik yayma X - Ray Radyoloji Grip Tüm Çalşanlar İlk İşe Giriş AŞILAMALAR Tetanoz Hepatit B PERİYOT TAKİP İŞLEMLERİ RİSKLER RİSK GRUBU Kesici ve delici alet yaramaları Latex Allerjisi SAĞLIK PERSONELİ TARAMALARI

46 Çalışan güvenliği için
bir raporlama sistemi geliştirilmeli, “İş kazası bildirimi” prosedürü hazırlanarak hastane içinde veri toplanması sağlanmalı, Toplanan iş kazası bildirimleri düzenli olarak gözden geçirilerek; işyerinde koruyucu önleyici tedbirler alınmalı ve kurumsal düzenlemeler yapılmalı, Ulusal raporlama çabalarına katkıda bulunulmalıdır.

47 ÇALIŞANLARIN GÜVENLİĞİNİ DÜZENLEYEN YASA, STANDARTLAR:
İş Kanununun 77. maddesinde; İşverenler iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için; her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, İşçiler de; iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler denmektedir.

48

49 Bu YASA Kapsamında Çıkarılan YÖNETMELİKLER
İş sağlığı ve güvenliği y. İş ekipmanları kullanımında sağlık ve güvenlik şartları y. İş yeri, bina ve eklerinde alınacak sağlık ve güvenlik önlemlerine ilişkin y. Tıbbi atıkların kontrolü y. Tehlikeli atık y. Radyasyon güvenliği y. Biyolojik etkenlere maruziyet risklerinin önlenmesi hakkında y.

50 Kimyasal maddelerle çalışanlarda sağlık ve
güvenlik hakkında y. Ekranlı araçlarla çalışmalarda sağlık ve Kanserojen ve mutojen maddelerle çalışmalarda sağlık ve güvenlik hakkında y. Titreşim y. Radyoloji, radyom ve elektrikli tedavi müesseseleri hakkında nizamname Elle taşıma işleri y. İş kanununa ilişkin çalışma süreleri y.

51 Geçici ve belirli süreli işlerde iş sağlığı ve güvenliği hakkında y.
Özel güvenlik görevlileri sağlık şartları güvenliği Kişisel koruyucu önlemlerin işyerinde kullanılması hakkında y. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin usul ve esasları hakkında y. Ağır ve tehlikeli işler y. Gebe ve emziren kadınların çalıştırılma şartıyla emzirme ve çocuk bakım yurtlarına ait y. Gürültü yönetmeliği

52 Çalışanın Yükümlülükleri
Madde 5 — Çalışanlar; Sağlıklı ve güvenli bir çalışma ortamının tesisi için işyerinde düzenlenecek olan iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmak ve Bu konudaki talimat ve prosedürlere uymakla yükümlüdürler.

53 Siz siz olun kurumlarınıza dinlemeyi öğretin
işi yapmayı nasıl olsa öğrenecekler Uzm. Süleyman DEMİREL Hasta Güvenliği 53 53

54 SAĞLIK SEKTÖRÜNDE İŞ KAZALARI RİSK GRUPLARI:
Hemşireler Hekimler Temizlik Görevlileri Teknik Personel Diğer Sağlık Çalışanları

55 ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİ TEHDİT EDEN ANA UNSURLAR
Radyasyon kaynaklı risk unsurları Gürültü Travma Tehlikeli atıklar Kanserojen mutojen maddeler (Sitotoksik ajanlar) Tıbbi atıklar (enfekte ve biyolojik atıklar)

56 Enfeksiyon bulaşma riski
Alerjen maddeler Tesis kaynaklı risk unsurları Donanım, elektrik ve elektronik cihazlar Laboratuvar kaynaklı risk unsurları

57

58 TIBBİ ATIKLAR Kurumlarda Tıbbi atık çalışma grupları oluşturulmalı
Ünite içi atık yönetimi planı oluşturulmalı Özel eğitimli Tıbbi Atık Personeli (Tıbbi atık konusunda düzenli eğitimler yapılmalı) Hijyenik el yıkama talimatı Eldiven kullanma talimatı gibi hazırlıklar yapılmalı

59 İĞNE UCU YARALANMALARI
İĞNE UCU YARALANMALARI... Sağlık sektöründe En sık görülen sorunlardan biridir.

60 ENFEKSİYON RİSKİ Kan ve diğer vücut sıvıları salya, vajinal sekresyon,
serebrospinal sıvı, sinovial sıvı, perikardial sıvı, pleural sıvı, amnion sıvısı vb.

61 Kan ve diğer vücut sıvıları yolu ile bulaşan patojenler
Önem sırasına göre: HIV Hepatit B, Hepatit C, Hepatit A Stafilokok ve Streptokok enf. Shigella ve Salmonella enf. Pnömoni Sifilis Sıtma Kızamık

62 KORUYUCU ÖNLEMLER Sağlık çalışanları koruyucu ekipmanlar kullanmalıdır. (kep, maske, koruyucu gözlük...) Kesici ve sivri uçlu aletler için atık kutuları Riskli alanlar için daha güvenli enjeksiyon sistemleri seçilebilir. Temizlik ve çamaşırhane çalışanları için enfekte materyaller işaretli ve izole taşınmalı. Personele yönelik aşı programları planlanmalıdır.

63 Hastane enfeksiyonlarından
korunma becerisi eğitimi

64 AŞILAR ve TARAMALAR Hepatit B Tetanos / Difteri
Grip Aşısı (Riskli bölge çalışanlarına ücretsiz) PPD ve akciğer film taraması (Gereken durumlarda) Erişkin aşı programı çerçevesinde riskli hastalığı bulunan yada immünsupresif çalışanlara özel aşılar

65 Sağlık personelinin önde gelen mesleki riskleri
enfeksiyon, radyasyon, toksik-kimyasal riskler, Fizik riskler (ısı,gürültü,toz,vb), kas-iskelet sistemi sorunları ve stres olarak sayılabilir.

66 Hastane ortamında çalışan tüm sağlık personeli ve
hizmet alım personeli ( temizlik, yemek, bilgi işlem, hasta karşılama, güvenlik vb. ) enfeksiyon hastalıkları açısından risk altındadır. Hastane çalışanlarının hem kendilerini bu enfeksiyonlardan korumak, hem de enfeksiyonların hastane içinde yayılmasını önlemek amacıyla Hastane Çalışanlarını Enfeksiyonlardan Koruma ve Önleme Prosedürleri geliştirilmiştir

67 Enfeksiyonların kontrolü ve
önlenmesine yönelik bir programın hazırlanması Bu görevi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komiteleri (EKK ) üstlenmiştir.

68 EKK görevleri Hastane içinde nozokomiyal enfeksiyonları azaltmak-önlemek için enfeksiyon kontrol politikaları belirlemek ve uygulamak Hastane personeline eğitim vermek Sterilizasyon ve dezenfeksiyon ile ilgili uygulamaları kontrol etmek Tıbbi atık kontrolünü sağlamak Mesleki risk oluşturan enfeksiyonlar için önlem almak ve personelin sağlık durumunu takip etmek

69

70 Hastane enfeksiyonu - Tanım
Hasta hastaneye yattığında inkübasyon döneminde değilse veya o enfeksiyonun belirti ve bulguları yoksa hastanede ortaya çıkan enfeksiyonlardır. Genellikle hastaneye yatışın saatinde veya taburcu olduktan sonra 10 gün içerisinde gelişir. Eğer hasta ameliyat olmuş ise bu süre 30 gün, protez ameliyatı yapılmış ( yabancı cisim takılmış ) ise 1 yıldır.

71 Hastane enfeksiyonları neden önemlidir?
Morbidite ve mortalite artar. Hastanede yatış süresi uzar. Daha geniş spektrumlu antibiyotikleri daha uzun süre kullanmak zorunda kalırız. Antibiyotik direnci gelişmesi artar. Maliyet artar. İş gücü artar.

72 Enfeksiyon Kaynağı Hastanın kendi florası
Diğer hastalar (infekte, kolonize) Sağlık çalışanları Kronik taşıyıcılar Tıbbi aletler Su, hava gibi çevresel faktörler Yiyecekler Hasta ziyaretçileri Vektörler

73 Sürveyans Hastanede ortaya çıkan hastane enfeksiyonlarını ve
hangi klinikte geliştiğini, enfeksiyonlara neden olan mikroorganizmaları ve duyarlılıklarını belirlemek amacıyla sürveyans yapıyoruz.

74 Hastane atıkları Hastane içinde ve laboratuvarlarda oluşan tüm atıklar, hastane atıklarını oluşturur. Bu atıklar potansiyel bir enfeksiyon kaynağıdır. Ancak hastaneden çıkan her atık da Enfeksiyöz atık değildir.

75 Hastane atıklarının sınıflandırılması
Tıbbi atıklar → Kırmızı poşet İnsan doku ve organları Kan ve plesanta ile bulaşmış atıklar Laboratuvar ve atıkları, idrar ve gaita kapları Bulaşıcı hastalığı olan hastaların odalarından çıkan atıklar Sondalar, sargılar, bandajlar

76 Geri dönüşümlü atıklar → Siyah poşet
Cam malzemeler Evsel nitelikli atıklar → Siyah poşet Ambalaj atıkları → Mavi poşet

77 Kesici ve delici atıklar delinmeyen, sızdırmayan,
ağzı kapatılabilen kutularda toplanmalıdır.

78

79 İzolasyon önlemleri Hastaların izolasyonunda amaç
infekte veya kolonize hastalardan diğer hastalara, hastane ziyaretçilerine ve sağlık personeline mikroorganizmaların bulaşmalarını önlemektir.

80 İzolasyon önlemleri Bu amaçla hastanın ayrı bir odaya alınması,
odaya girenlerin koruyucu giysiler giymesi, el yıkama ve eldiven kullanımı, hastanın atık ve çıkartılarının eliminasyonu gibi önlemler alınır.

81 İzolasyon önlemleri Standart önlemler Her hasta için Temas önlemleri
Ör. MRSA, şigella inf, açık abse vb Damlacık önlemleri Grip, kızamıkçık, kabakulak Solunum önlemleri Kızamık, suçiçeği, tüberküloz

82 Dünya genelinde yaklaşık 36 milyon sağlık çalışanı bulunduğu tahmin edilmektedir.
Ülkemizde Sağlık Bakanlığına bağlı kurumlarda çalışan sağlık personeli sayısı yaklaşık civarındadır. CDC her yıl sağlık çalışanının HBV ile karşılaştığını ve kişide klinik hastalık, yeni taşıyıcı, fulminan hepatit, siroz ve hepatosellüler karser gibi nedenlerle 250 ölüm vakası olduğunu rapor etmektedir.

83 Sağlık personeline kan yoluyla bulaşan
Enfeksiyon hastalıkları ve Korunmak için alınacak önlemler Hastanedeki günlük faaliyetleri sırasında hastaların kan ve çeşitli vücut sıvılarıyla temas etme ihtimali olan sağlık personeli, kan yoluyla bulaşan hastalıklar açısından yüksek risk altındadır.

84 Bulaşma riski olan hastalıklar:
HIV-1 (Human ImmunodeficiencyVirus-1), Hepatit B (HBV), Hepatit C (HCV), Hepatit D (delta, HDV) KKKA viruslarıdır. Sağlık personeline bulaş oranları: Perkütan temas ile bulaş riski: Hepatit B → % 30 (% 2-40), Hepatit C → % 3 (% 3-10), HIV → % 0.3 (% ) – Mukozal temas ile bulaş riski daha azdır (HIV → % 0.09)

85 Kan yoluyla bulaşan hastalıklar açısından
bulaştırma riski taşıyan vücut sıvıları; -Kan -Genital sekresyonlar, -Plevra, perikard, periton, serebrospinal, sinoviyal ve amnion sıvılarıdır.

86 Buna karşın Dışkı, idrar, ter, tükrük, balgam, burun sekresyonları ve kusma materyali içinde gözle görülür miktarda kan içermedikleri takdirde bulaştırma riski taşımazlar.

87 Sağlık personeline bulaşma açısından
günlük uygulamada en sık karşılaşılan yollar; hastalarda kullanılan iğnelerin ele batması, kanla kontamine kesici aletlerle yaralanma veya infekte kan ya da diğer vücut sıvılarının mukozalara sıçramasıdır.

88 İnvaziv bir işlem sırasında uyulması gerekli kurallar;
Tüm invaziv işlemler sırasında eldiven ve cerrahi maskeler, gözlük ve koruyucu önlük giyilmelidir. İşlem sırasında eldiven yırtılır veya iğne batması ya da bir başka kaza olursa eldiven çıkartılarak yenisi giyilmeli ve kazaya yol açan alet steril sahadan uzaklaştırılmalıdır.

89 Mesleki temas sonrası hastane personelinin yapması gerekenler Yaralanma bölgesi su ve sabunla yıkanmalıdır. Daha sonra antiseptik ile bakım yapılabilir. Yaralanma bölgesi kanatma amacı ile sıkılmamalı, zedelenmemelidir. Hemen enfeksiyon kontrol komitesi ile temasa geçilmelidir.

90

91 HBV ile temas HBsAg pozitif bir hastanın kan veya
diğer vücut sıvılarıyla temas eden anti-HBs veya anti-HBc antikoru negatif sağlık personeline: Ilk saat içinde 0,06 ml/kg Hepatit B Hiperimmunglobu (HBIg) intramüsküler yolla yapılmalıdır Eş zamanlı olarak Hepatit B aşısı 0, 1 ve 6. aylarda uygulanmalıdır Anti HBs ve/veya anti-HBc antikoru pozitif olan ya da HBsAg antijeni pozitif sağlık personeline temas sonrası aşı ya da HBIg uygulamasına gerek yoktur.

92 HCV ile temas Temas sonrası uygulanabilecek aşı veya immünglobulin yoktur. Akut HCV infeksiyonu gelişirse antiviral tedavinin kronikleşmeyi önlediği bilinmektedir. Enfeksiyon hastalıkları kliniğinde takibe alınacaktır

93 HIV ile temas Temas sonrası kişinin durumu değerlendirilerek profilaktik olarak antiretroviral ilaç tedavisi başlanabilmektedir. Bu uygulamalar Enfeksiyon Hastalıkları kliniğinde yapılacaktır.

94

95 Dünyada bugüne kadar KKKA’lı hastalardan
sağlık personeline sınırlı sayıda da olsa bulaş bildirilmiştir. İlk bulaş 1979 yılında Dubai’den rapor edilmiş ve KKKA’lı hastalardan 5 sağlık personeline bulaş olduğu ve bunlardan 2’sinin öldüğü bildirilmiştir.

96 Türkiye’de 2002 yılından bu yana
KKKA hastalığının görülmeye başlaması ile sağlık personeline bulaş sonucu 2006 yılında Çorum'da hemşire Nazlı Yazıcı, 2008 yılında da Bolu'da hemşire olarak görev yapan Arzu Öğren, 2009 yılında Samsun'da 18 yaşındaki sağlık teknisyeni Kübra Yanık ve son olarak yine Samsun'da doktor Mustafa Bilgiç hayatlarını kaybettiler.

97 KKKA’LI hastalara ait kan, vücut doku ve sıvıları ile bulaşmaların çoğu hemşirelerde olmakta, vakaların geri kalanlarını da hastalarla temas eden, muayene eden, girişimde bulunan, bakımını ve tedavisini üstlenen Doktorlar ve diğer sağlık personeli oluşturmaktadır.

98 Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi Ateş, Üşüme, Titreme Yaygın Kas Ağrıları
Baş Ağrısı Yüzde ve Gözlerde Kızarıklık Bulantı-Kusma, İshal şikâyetleri ile başlayan kanamalarla ölüme kadar giden bir hastalıktır. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZOONOTİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

99 Bulaşma Yolu Vücuda kene tutunması ile,
Kenelerin çıplak elle çıkarılması ya da ezilmesi ile, Hasta insanların tükürük ve kan gibi vücut sıvılarına temas etmekle bulaşır. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZOONOTİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

100 Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunma
Hasta kişilerin kullandığı malzemeler ve tuvaletler çamaşır suyu ile temizlenmelidir. Çamaşır suyu TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZOONOTİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

101 Kırım Kongo Kanamalı Ateşinin Aşısı Var mıdır?
Hayır. Ancak aşı geliştirme çalışmaları yoğun bir şekilde devam etmektedir. Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinin Tedavisi Var mıdır? Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak tedavi, hastaya verilen destek tedavi ile sağlanmaktadır 101

102 Bulaş İnfekte kenenin tutunması veya ezilmesi, Viremik dönemdeki hayvanlarla temas, KKKA tanılı hastanın kan ve vücut sıvıları ile temas Hastalığın kuluçka süresi: Kene tarafından ısırılma durumunda genellikle 1-3 gün; en fazla 9 gün, Enfekte kan, doku veya vücut sıvısına temas durumunda ise 5-6 gün: en fazla 13 gün.

103 Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunmak için
Hayvanların ve insanların kanlarına ve vücut sıvılarına korunmasız temas etmeyiniz. Kenelerin bulunduğu alanlardan uzak durunuz, bu gibi alanlara çıplak ayak ya da kısa giysiler ile gitmeyiniz. TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ ZOONOTİK HASTALIKLAR DAİRE BAŞKANLIĞI

104 Sağlık personeline uygulanan tarama testleri
Hepatit taraması ve aşılama programı Döküntülü hastalıklar ve bağışıklama Tetanoz ve bağışıklama Tüberküloz ile infeksiyon

105 EL YIKAMA VE ÖNEMİ

106

107 %30 azalma İyi, doğru bir el yıkama hastane enfeksiyonlarında
sağlayabilmektedir. 107

108

109 El Yıkama Sosyal El Yıkama: En azından 10 saniye için belirli bir teknik ile sabun ve su kullanılarak köpüklü elin tüm yüzeyinin hızlı bir şekilde yıkanmasıdır. Hijyenik El Yıkama: Antiseptik özellikte bir solüsyon kullanılarak saniye elin tüm yüzeyinin yıkanmasıdır. Cerrahi El Yıkama: Antiseptik özellikte bir solüsyon kullanılarak 2-3 dakika süreyle ellerin bilekten dirseğe kadar olan kısmını da kapsayacak şekilde yıkanmasıdır.

110 EL YIKAMA NE ZAMAN YAPILMALI?
İnvaziv işlemlerden önce İnfekte olduğu bilinen enfeksiyona yatkın hastalarda (örn: bağışıklık sistemi yetersiz olan, yenidoğan, yoğun bakım hastaları) temastan önce, temastan sonra ve bir hastadan diğerine geçerken Yaralara ve üretral kateterlere dokunmadan önce ve sonra Eldiven takmadan önce ve çıkardıktan sonra İdrar torbası, aspiratör gibi patojen bakterilerle kontaminasyon olasılığı yüksek olan cisimlerle temastan sonra

111

112 Etkili el yıkama Eller suyla ıslatılır

113 Etkili el yıkama Ellere 3-5ml sıvı sabun alınır

114 Avuç içi avuç içine alınarak
ovalama hareketi yapılır

115 Sağ avuç içine sol el sırtı gelecek
şekilde yerleştirilerek ovalanır.

116 Aynı hareket diğer el için de tekrarlanır.

117 Etkili el yıkama Sağ eli sol el sırtına koyarak
parmak araları birbirinin içine gelecek şekilde tekrarlanır. Etkili el yıkama

118 Aynı hareket sol el için de tekrarlanır.
Etkili el yıkama

119 Sağ el parmak sırtları sol elin avuç içine gelecek şekilde yerleştirilir, ovalama tekrarlanır.
Etkili el yıkama

120 Sağ el baş parmağı sol avuç içine alınarak rotasyonel olarak ovalanır

121 Sağ el parmak ucu iç kısımları sol el avuç içine gelecek şekilde konur, ovalanır

122 Aynı hareketler sol el parmak uçları için de yapılır

123 Eller iyice durulanır

124 Ellerin kurulanması

125 Kağıt havluyla eller iyice kurulanır.

126 Kağıt havlu kullanarak musluk kapatılır

127 Kullanılmış havlu çöp kutusuna atılır

128 ELLERİNİZİ YIKAMAYI UNUTMAYINIZ!
1 Ellerinizi su ve sabunla en az 20 saniye yıkayınız 2 5 3 4 Yemekten önce ve sonra, Tuvaletten çıktıktan sonra, Hasta bakımından önce ve sonra ELLERİNİZİ YIKAMAYI UNUTMAYINIZ!

129 ELLERİNİZİ YIKAMAYI UNUTMAYINIZ!
1 Ellerinizi su ve sabunla en az 20 saniye yıkayınız 5 2 4 3 Eller görünür kirli ise veya kan veya diğer vücut sıvıları ile kontamine olmuş ise Her hasta ile direkt temastan önce İnvazif araç takılması sırasında eldiven giymeden önce Aynı hastanın kontamine vücut bölgesinden temiz vücut bölgesine geçişte Cansız yüzeylerle temastan sonra Eldivenleri çıkardıktan sonra Yemekten önce ve sonra ve istirahat odasından çıkarken ELLERİNİZİ YIKAMAYI UNUTMAYINIZ! 2-6. maddeler sözkonusu ise el yıkama yerine ALKOL BAZLI BİR SOLÜSYON ile el dezenfeksiyonu yapılabilir.

130

131

132 Adnan GÖKÇE Çevre Mühendisi
TIBBİ ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TOPLANMASI, TAŞINMASI VE GEÇİCİ DEPOLANMASI Adnan GÖKÇE Çevre Mühendisi 132

133 Sağlık hizmeti veren birçok kuruluşun faaliyetleri esnasında ortaya çıkan her türlü atığa hastane atığı denir. Gelişmiş ülkelerde tıbbi kuruluşlar her yıl yarım milyon ton atık üretmektedir. Hastaneler tıbbi atıkların %77’sini üretmektedir. Sağlık uygulamalarının tek kullanımlık malzemeye dayandırılması da bu atık miktarını arttırmaktadır.

134 SAĞLIK KURULUŞLARINDAN KAYNAKLANAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
EVSEL NİTELİKLİ ATIKLAR A-GENEL ATIKLAR B-AMBALAJ ATIKLARI Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar,hasta olmayanların muayene edildiği bölümler,ilk yardım alanları,idari birimler,temizlik hizmetleri,mutfaklar ambar ve atölyelerden gelen atıklar,B,C,D,E,F ve G gruplarında anılanlar hariç tıbbi merkezlerden gelen atıklar. Tüm idari birimler, ambar, mutfak, atölye v.s den kaynaklanan tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklar: -Kağıt -Karton -Mukavva -Plastik -Cam -Metal V.b

135 SAĞLIK KURULUŞLARINDAN KAYNAKLANAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
TIBBİ ATIKLAR C:ENFEKSİYÖZ ATIKLAR D:PATOLOJİK ATIKLAR F:KESİCİ DELİCİ ATIKLAR Enfeksiyöz ajanların yayılımını önlemek için taşınması imhası özel uygulama gerektiren atıklar: 1-Mikrobiyolojik laboratuar atıkları -Kültür ve stoklar -İnfeksiyöz vücut sıvıları -Serolojik atıklar -Diğer Kontamine atıklar(Lam- Lamel,pipet,petri v.b.) 2-Kan ve Kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuş nesneler 3-Kullanılmış ameliyat giysileri(Kumaş,önlük ve eldiven v.b) 4-Diyaliz atıkları(atık su ve ekipmanlar) 5-Karantina atıkları 6-Bakteri ve virüs içeren hava filtreleri 7-Enfekte deney hayvanı leşleri,organ parçaları,kanı ve bunlarla temas eden tüm nesneler Anatomik atık dokular, organ ve vücut parçaları ile ameliyat, otopsi v.b. tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvıları: Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar v.b (insani patolojik atıklar) Biyolojik deneylerde kullanılan kobay leşleri Batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar: enjektör iğnesi, iğne içeren diğer kesiciler -bistüri lam-lamel cam pastör pipeti kırılmış diğer cam v.b

136 SAĞLIK KURULUŞLARINDAN KAYNAKLANAN ATIKLARIN SINIFLANDIRILMASI
F: TEHLİKELİ ATIKLAR G: RADYOAKTİF ATIKLAR Fiziksel veya kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısı ile özel işleme tabi olacak atıklar Tehlikeli kimyasallar Sitotoksik ve sitostatik ilaçlar Amalgam atıkları Genotoksik ve sitotoksik atıklar Farmasötik atıklar Ağır metal içeren atıklar Basınçlı kaplar Vücut ve organ görüntülenmesi, tümör lokalizasyonu veya tedavi amacıyla , çeşitli araştırmalarda kullanılan katı, sıvı ve gaz atıklardır. Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı hükümlerine göre toplanıp uzaklaştırılır.

137 ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE AYRILMASI, TOPLANMASI
I- Tıbbi atıklar Kesici-delici atıklar II- Evsel atıklar III- Ambalaj atıkları

138 ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE AYRILMASI, TOPLANMASI
IV- Tehlikeli atıklar V- Radyoaktif atıklar TAEK

139 ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE AYRILMASI, TOPLANMASI
Tıbbi Atıkların Kaynağında Ayrı Toplanması İçin Konteynır Örnekleri Ayrı toplanan her bir atığın konteynırının üzerine konteynıra atılacak atığın türünün yazılması ve ilgili yerlere atıklarla ilgili talimatların yazılması atıkların ayrı toplanmasındaki başarıyı yükseltecektir.

140 ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE AYRILMASI, TOPLANMASI
Delici ve Kesici Atıklar İçin Konteynır Örnekleri

141 ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TAŞINMASI Tıbbi Atık Kıyafeti ve Yardımcı Malzemeler

142 ATIKLARIN ÜNİTE İÇİNDE TAŞINMASI Tıbbi Atık Taşıma Konteynırları

143 TIBBİ ATIKLARIN GEÇİCİ DEPOLANMASI
Evsel Atıkların Depolanması Tıbbi Atıkların Atık Deposunda Depolanması Geçici Atık Deposu Yerine Konteynır Kullanılması

144

145

146 Radyoloji Personeli Açısından Hastane Enfeksiyonları ve Korunma Yöntemleri
Radyoloji klinikleri hızlı değişimlere uğramaktadır. Konvansiyonel röntgen uygulamaları dışında izotop görüntüleme, US, BT, MRG, DSA incelemeleri değişimdeki bu ivmeyi hızlandırırken

147 girişimsel radyoloji gibi yeni bir disiplin alanı
yeni sorunları da beraberinde getirmiş; hem hasta hem sağlık personeli için enfeksiyöz patojenlerin bulaş ihtimali artmıştır. Değişimin önemli sonucu olarak hasta sayısında artış ve incelemelerin daha komplike oluşu nedeniyle hastaların radyoloji kliniklerinde daha uzun süre kalışları söz konusu olmuştur.

148 Girişimsel radyolojik uygulamalar;
kontrast madde enjeksiyonu için damar yolu açma girişimleri, enteroklizis, kolon grafisi, sistografi gibi incelemelerde kullanılan kateterizasyon ve benzeri işlemler hasta ile çalışanların doğrudan temasını gerekli kılmaktadır.

149

150 Bu hastalarda ortak kullanılan alet ve araçların
uygun sağlık koşullarında uygulanması ve her türlü malzemenin kullanılmasıyla ortaya çıkan atıklarının uygun şekillerde atılması radyoloji kliniklerini ciddi yeni sorumluluk alanlarına sokmaktadır. Radyoloji cihazlarının pahalı ve genellikle taşınamaz oluşu ya da radyologların sayısal anlamda kısıtlılığı hastaların bir merkezde toplanmasını gerektirmektedir.

151

152 Bu durum ise hastanede yatan hastalardan
ayaktan kabul gören hastalara, yoğun bakım hastalarından acil travma hastalarına, kemoterapi gören hastalardan tüberkülozlu hastalara kadar herkese aynı cihaz ile aynı ortamda radyoloji hizmeti vermeyi gerektirmektedir.

153 Radyoloji kliniklerindeki doktor,
teknisyen ve hemşire kadrolarının asepsi-antisepsi gibi konulardaki bilgi ve donanım eksikliğinin bulunması üstelik radyoloji teknisyenlerinin mesleki bilgileri içinde asepsi ve antisepsi kavramlarına yer verilmediği de bir gerçektir.

154 Hasta yoğunluğu artmış ve hastalara yapılan uygulamalar
şekil değiştirerek invaziv özellik kazanmış böylece Radyoloji klinikleri hastane enfeksiyonu açısından riskli bölgeler haline gelmiştir. Radyoloji bölümlerinin hastane enfeksiyonlarını kontrol yönünden standartlarının bulunmayışı da bu riski daha çok artırmaktadır.

155

156 Radyoloji klinikleri için geliştirilen evrensel standartlardan hazırlanmış öneri paketleri
1.Tüm Radyoloji Personelinin Hepatit B enfeksiyonuna karşı aşılanması önerilmeli ve temin edilmelidir. 2.Personel, hastane enfeksiyonları konusunda her eğitim yılı başında bilgilendirilmeli ve konuyla mücadelenin sürekliliği sağlanmalıdır. 3.Katlarda ve yoğun bakımlarda yatan hastaların bulundukları klinik ya da sahip oldukları hastalık, hastane enfeksiyonu yönünden riskli ise bu hastaların röntgen çekimleri mobil röntgen cihazları ile katlarında yapılmalıdır.

157

158 4.Bölüm dışında çekime giden personel, çekim öncesinde ve sonrasında mutlaka ellerini yıkamalıdır. Yine aynı personel çekim yaptığı film kasetini cihaz temizliğinde kullanılan dezenfektanlar ve solüsyonlarla temizlemelidir. 5.Personele hijyenik el yıkama alışkanlığı kazandırılmalı, bunun rutinleşmesi için uygun yerlere kolay erişilebilir, malzemesi tam, el kurulama havlusu bulunan el yıkama yerleri yapılmalıdır. 6.Radyoloji kliniklerinin yapımı planlanırken havalandırma ve güneş ışığından yararlanma amaçlanmalıdır.

159 7.Radyoloji personeline
iğne batması, bistüri kesisi, kan ve kanlı sıvılarla potansiyel olarak enfekte olması durumunda ne yapılması gerektiğine dair eğitim verilmelidir. 8.Bölümdeki tüm atıkların genel atık merkezine teslimine kadar olan zincir iyi kurulmalı ve sürekli kontrol çizelgeleri ile kontrol edilmelidir.

160 Hastane enfeksiyon etkeni mikroorganizmalar, uygun ve yeterli önlemler alınmaz ise;
hastadan - hastaya, hastadan - personele, pesonelden – hastaya kolaylıkla geçebilir. Hastane dışında çalışanların ellerinde %6, Hastane çalışanlarının ellerinde %60-70 oranında hastalık yapan mikroorganizmalar bulunmaktadır. Enfeksiyon yayılımını önlemede %30-40 oranında etkili olduğu bilinen en basit ve kolay uygulama, Çalışanların ellerini yıkaması ve bunu bir davranış haline getirmesidir.

161

162 Radyoloji teknisyeni hangi durumlarda ellerini yıkamalıdır?
1.Bütün girişimsel radyolojik uygulamalar öncesinde, 2.Her türlü damar yolu açılması öncesinde ve sonrasında, 3.Kolon grafisi, nazogastrik tüp, enteroklizis tüpü uygulamaları öncesinde ve sonrasında,

163 4.Endorektal ve endovaginal endoskopik US uygulamaları öncesinde ve sonrasında,
5.Bağışıklık sistemi baskılanmış hastalar ve yeni doğanlara temas öncesinde, 6.Cerrahi yaralara temas öncesi ve sonrasında, 7.Pertükan veya başka yollarla yerleştirilmiş kateterlerin bakımı, irrigasyonu ve serbest drenaj torbalarının boşaltılması öncesi ve sonrasında, 8.Yanık, yoğun bakım üniteleri gibi mobil röntgen hizmeti sunulan hastalarla temas öncesinde ve sonrasında.

164 Radyoloji kliniklerinde hastane enfeksiyonlarını azaltmak amacıyla alınabilecek genel önlemler
Apse, ampiyem drenaj kateterleri, açık fistülü bulunan hastalar gibi potansiyel olarak kan, kan ürünleri ya da bir infektif salgı yayma riski olan hastalara yaklaşımda bariyer önlemleri ( eldiven, maske, önlük ) alınmalıdır.

165

166 Klinikte ve klinik dışı hizmet veren personelin maske ve eldiven takması temin edilmeli,
Hijyenik el yıkama uygulatılmalı ve önemi kavratılmalıdır. Film kaseti gibi kullanılan malzemelerin kullanıldıktan sonra kontamine olduğu düşünülüyor ise Bu kasetleri kullanımdan çekip yine biguanid flache, % 70 alkol, %1 oranında çamaşır suyu, klor tabletler gibi dezenfektan bir ajanla silmek gereklidir. Sildikten sonra 15 dakika süreyle kaset kullanılmamalıdır.

167 Hematomezis ve hematokezya gibi hastalığı olan olgularda
Mekanik bariyerler kullanılmalıdır. Yine çekim ekibinin önlük, eldiven ve maske takması kendisini korumak açısından önemlidir. Tüberküloz gibi solunum yolu ile geçen hastalıkları düşünerek bu tür işlemlere yönelik hastaları mesai bitimine yakın alıp mesai bitiminde odaları havalandırmak ve gün ışığı, ultraviyole imkanı varsa uygulanmalıdır. Çekim yapan personelin el yıkama, maske ve eldiven kullanımı gibi genel koruma ve korunma tedbirlerine uyması sağlanmalıdır.

168 Metisilin dirençli stafilokok (MRSA) gibi durumu kliniği ya da personeli tarafından belirtilen hastaları mutlaka diğer hastalardan sonra ayrı olarak almak amaçlanmalıdır. Hastayla temas edecek tüm personel ellerini yıkamalı, eldiven ve maskelerini takmalı, hastanın yatacağı inceleme masası, tek kullanımlık örtülerle kaplanılmalıdır. Hasta inceleme alanını terk ettiğinde tüm temas yüzeyleri (zemin dahil) biguanid flache ile silinmelidir. Hasta anjiyo gibi işlem yapılan üniteye gelmişse hasta atıkları hemen uygun şekilde uzaklaştırılmalıdır.

169

170 Girişimsel işlem yapan radyoloji personelinin dikkat etmesi gereken kurallar
Kullanılan enjektör iğneleri tekrar plastik koruyucuları içerisine yerleştirmeden doğrudan plastik atık kaplarına atılmalıdır. Keskin ve delici araç ve gereçler asla elden ele transfer edilmemelidir. Sert plastik delici-kesici alet atık kabı; geniş ağızlı, kolay ulaşılabilir bir yerde bulunmalıdır. Girişimsel işlemlerde SF ile yıkama yapılırken enjektör çevreye püskürtülmeden steril kaplara boşaltılmalıdır.

171 Tek kullanımlık steril anjiyo örtü setleri kullanılmalıdır.
Personel maske, gözlük ve eldiven takmalıdır. Teknisyen, herhangi bir şekilde iğne batması ya da kesi ve benzeri bir kazayla karşılaşırsa hemen işlemi bırakmalıdır. Temas yeri sabunlu suyla yıkanabilir bir alan ise sabunla yıkanmalı, Göz ve benzeri bir alansa bol SF ile yıkanarak hastane enfeksiyon kontrol komitesi ile anında temasa geçilmelidir.

172 HALK İÇİNDE MUTEBER BİR NESNE YOKTUR DEVLET GİBİ OLMAYA DEVLET CİHANDA
BİR NEFES SIHHAT GİBİ 172

173 HEPİNİZE ENFEKSİYONLARDAN KORUNMADA
BAŞARILAR DİLERİM VE SABRINIZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM