Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
1
KADINA YÖNELİK ŞİDDET Çankırı ADSM Eğitim Birimi
2
Kadına yönelik şiddet Ailede meydana gelen; cinsiyete dayanan, kadını inciten, ona ızdırap veren fiziksel, cinsel, zihinsel hasarla sonuçlanan veya sonuçlanma olasılığı bulunan, kamusal alanda ya da özel yaşamda ona baskı uygulanması ve özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden olan her türlü davranış
3
Gazete ve televizyon haberlerine yansıyan kadına yönelik şiddet olaylarının ortak yanı…
Çoğunluğunda zanlıların eş, sevgili, baba, kardeş ve ağabeyler olmasıdır. 3
4
Sizce kadınlar şiddete maruz kalmalarına rağmen neden şiddet uygulayanlarla birlikte kalırlar?
5
Tüm dünya nüfusunu temel alan 48 çalışmanın verilerine göre eşleri ya da partnerleri tarafından şiddete uğrayan kadınlar % arasındadır. (DSÖ, Krug ve ark. 2002)
6
Emniyet Genel Müdürlüğü'ne göre, Türk kadını son 2 yılda ortalama 3 dakikada bir "şiddet içerikli suç"la karşılaşırken, bu olaylarda toplam 1985 kadın yaşamını yitirdi.. GÜNDE nerdeyse 3 kadın!! (Akt. Arı Raporu, 2008).
7
Türkiye’de %49 bunu kimse ile paylaşmıyor.
Her 10 kadından 9’u dayağı “haksız” görüyor. Kadınların %59.5’u “devlet erkeklerin fiziksel şiddet uygulamasını” “erkeklerin eğitilmesi ile” engelleyebilir...
8
Şiddet Türleri Sözel Şiddet: Aşağılayıcı sözler söylemek, suçlamak, küfür etmek, küçük düşürmek, hakaret etmek, yüksek sesle bağırmak, vs. Sözel Fiziksel Ekonomik Psikolojik Sosyal Cinsel Kadınların % 23’ü kocalarının şiddet kullandığını söylemiş, şiddet türleri belirtilince % 71’e yükselmiştir. (KSGM, 2001)
9
Şiddet Türleri Sözel Fiziksel Ekonomik Psikolojik Sosyal Cinsel
Fiziksel Şiddet: Tokat atmak, vurmak, itmek, kemiklerini kırmak, duvara vurmak, saç çekmek, tekmelemek, bıçak çekmek, yaralamak, hatta öldürmek, vs
10
Şiddet Türleri Sözel Fiziksel Ekonomik Psikolojik Sosyal Cinsel Ekonomik Şiddet: Evin masraflarını karşılamamak, kadının çalışmasına izin vermemek, çalışan kadının parasını elinden almak, kadının mal/mülkünü kontrol etmek, vs.
11
Şiddet Türleri Sözel Fiziksel Ekonomik Psikolojik Sosyal Cinsel Psikolojik Şiddet: Eşle (kadınla) doğrudan iletişimi kesmek, onunla konuşmamak, surat asmak, eşin (kadının) kendisini ifade etmesini, görüş ve düşüncelerini açıklamasını engellemek, ailesiyle ve arkadaşlarıyla görüşmesini engellemek ..
12
Şiddet Türleri Sosyal Şiddet: Kadını başkaları önünde sürekli küçük düşürmek, başkaları önünde kadının zaaflarıyla alay etmek, başkalarının önünde kıskançlık gösterilerinde bulunmak suretiyle kadının davranışlarını kontrol etmek, vs Sözel Fiziksel Ekonomik Psikolojik Sosyal Cinsel
13
Şiddet Türleri Cinsel Şiddet: Tecavüz etmek, eşi (kadını) kabul edemeyeceği şekilde cinsel ilişkiye zorlamak, aile içi cinsel ilişkiye girmek, cinsel içerikli imalarda bulunmak, cinsel içerikli sözcükler söylemek, el atmak, vs. Sözel Fiziksel Ekonomik Psikolojik Sosyal Cinsel
14
Kadına yönelik şiddet Bir sağlık sorunudur. *Ölüme neden olabilir
*Sakatlığa neden olabilen komplikasyonları vardır Sağlığı olumsuz etkileyen bir risk faktörüdür.
15
%5-%16’sı gördüğü şiddet nedeniyle
Kadınların, %5-%16’sı gördüğü şiddet nedeniyle ya beklenenden daha az süre yaşamakta ya da özürlü ve sakat olarak hayatını sürdürmek zorunda kalmaktadır.
16
Şiddet yaşamın her döneminde vardır
17
Şiddet yaşamın her döneminde vardır
Doğum öncesi: Gebelik süresince cinsiyet seçimi, erkek çocuk tercihi Gebeliğin bebeğin kız olması nedeni ile istenmemesi Gebeliğin bebeğin cinsiyetin kız olduğu için sonlandırılması Doğum öncesi annenin şiddete uğraması nedeni ile intrauterin etkiler Bebeklik, Çocukluk çağı .Fiziksel cinsel ve psikolojik yönden istismar Ergenlik dönemi Bekâret denetimi Cinsiyet temelli şiddet Cinsel taciz / istismar
18
Şiddet yaşamın her döneminde vardır
Erişkin dönem Paralı sekse , pornografiye zorlanma Iş yerinde cinsel yönden taciz - istismar Eş/arkadaş tarafından her türlü şiddete uğrama, öldürülme Evlilik içi ırza geçme Zorla hamilelik, anne ölümü Hizmetlerden mahrum bırakılma Menopoz ve sonrasi Ekonomik nedenlerle öldürme Fiziksel cinsel ve psikolojik yönden istismar
19
Hangi koşullardaki kadınlar şiddeti daha fazla yaşıyor?
Düşük sosyo-ekonomik ve eğitim Daha az sosyal destek Yaşı görece genç Ekonomik olarak kocalarına bağımlı Kocasından daha fazla kazanan Kendi annesi babası tarafından dövülmüş vb.. DOLAYISIYLA BU SAYILAN KOŞULLAR ALTINDA YAŞAYAN KADINLAR RİSK ALTINDADIR!!
20
Şiddet uygulayan erkeklerin bazı özellikleri:
Kıskançlık Kontrol isteği Erkek olmayı çok önemseme Ani huy değişmesi Aşırı duyarlık, alınganlık Katı cinsiyet rol beklentileri Kadınları (akılsız, aptal vb) küçümseme Problemleri için diğerlerini suçlama
21
Şiddet görene nasıl destek olabiliriz?
Yasal Kurumsal Psikolojik Bilgi verme Yasal düzenlemeler Sunulan hizmetler Kampanyalar vb..
22
Kolluk Kuvvetleri POLİS KARAKOLUNA BAŞVURU
(Münkünse kadın personel tarafından) Cumhuriyet Savcısını bilgilendirme Kolluk kuvvetleri şiddet ortaya çıktıktan sonra sunulan müdehale hizmetlerini vermektedir. Müdehale sürecinin her aşamasında kolluk kuvvetlerine düşen sorumluluk bulunmaktadır. Şiddete maruz kalan kadınların yaygın olarak başvurdukları kurumlardan biri karakollardır. Kadınlar karakola doğrudan gelerek başvurabildikleri gibi telefonla ihbarda da bulunabilmektedirler. Ayrıca üçüncü şahısların ihbarı ile karakol şiddet olayından haberdar olabilmektedir. Bunun yanı sıra, sağlık kuruluşları ya da başka kuruluşlar kanalıyla da başvurular karakola ulaşabilmektedir. Karakolun müracaatı aldıktan sonra yapması gereken adli ve idari işlemler bulunmaktadır. Aile içi şiddet görerek polis karakoluna müracat eden kadınların başvurularının alınmasını ve işlemlerinin yapılmasını mümkünse kadın personelin yapması önerilmektedir . Ayrıca, kadının karakola başvurusundan ayrılana kadar olan süreçte tüm işlemlerin aynı kişi tarafından yürütülmesi de önerilmektedir. Çünkü, kadının şiddet olayını tekrar tekrar anlatması yaşadığı travmanın etkisini artırmaktadır. Karakol böyle bir başvuru aldığı zaman bu konuda Cumhuriyet Savcılığına bilgi vermektedir. Bundan sonraki işlemler Cumhuriyet Savcısının bilgili ve talimatları doğrultusunda yürütülmektedir. Cumhuriyet savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hâli öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya başlar. Cumhuriyet savcısı gerçeğin araştırılması emrindeki kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplamaktadır. Öncelikle başvuranın ne tür bir şiddete maruz kaldığının tespit edilmesi için gerekli muayene ve tedavi için sağlık kuruluşuna sevk edilmektedir. Sağlık kuruluşundan alınan raporla birlikte kadın tekrar ifadesinin alınması için karakola getirilmektedir. Öte yandan, olaya karışan tarafların tespiti ve delillerin toplanması için Cumhuryet Savcısının emir ve talimatları doğrultusunda kolluk kuvvetlerince şüpheli hakkında delliller toplanmaktadır. Soruşturma sürecinde şiddete maruz kalan kadının yanı sıra diğer aile bireyleri de dinlenmektedir. Deliller toplanırken, mağdurun maruz kaldığı fiziksel, cinsel, ekonomik ve psikolojik şiddetin bulguları tespit edilmektedir. Bunun için özellikle şiddet olayının meydana geldiği yerden deliller toplanmaktadır. Cumhuriyet savcısı adli kolluk ile delilleri toplar ve yaptığı soruşturma neticesinde kamu davası açılmasının gerekli olup olmadığına karar verir. Cumhuriyet savcısının kamu davası açılmasına gerek olmadığı yönünde karar vermesi halinde, şikâyette bulunan kadının bu karara itiraz hakkı bulunmaktadır. Ayrıca, kendisi şiddet uygulayan aleyhinde dava açabilir. Sağlık kuruluşuna sevk Olaya karışan tarafların tespiti ve delillerin toplanması
23
Kolluk Kuvvetleri Kadının ifadesinin alınması
Aile İçi Şiddet Olayları Kayıt Formu doldurulur Mağdurun ifadesi alınmadan önce avukat isteyip istemediği sorulmaktadır. Eğer istiyorsa ve kendisinin bunu karşılayacak maddi olanakları yoksa baronun kendisine ücretsiz avukat atayabileceği bildirilimektedir. Soruşturma evresinde yapılan tüm işlemlerin tutanağa bağlanması gerekir. Soruşturmaya ilişkin alınan emir ve talimatlar, ifadeler, tutanaklar, ilgili birimlerle yazışmalar kayıt altına alınmaktadır. Gerek karakola gerekse Savcılığa yapılacak başvuruda cinsel, fiziksel ya da psikolojik saldırıya uğrayan mağdur, başına gelen eylemin; ne olduğunu, nasıl gerçekleştiğini, bıçak, sopa ve benzer bir araç kullanılmış ise bu aracın ne olduğunu, kim veya kimler tarafından bu eylemin gerçekleştirildiğini, saldırganla bir akrabalık ilişkisi var ise akrabalık bağını, olay sırasında gören varsa bunları, bilinebiliyor ise görgü tanıklarının isim ve soy isimlerini açıkça anlatmalı, saldırgandan şikayetçi olduğunu mutlaka tutanağa geçirtmeli. 2006 yılının sonunda İçişleri Bakanlığı ile Devlet Bakanlığı arasında imzalanan “Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesinde Polisin Rolü ve Uygulanacak Prosedürler Eğitimi Projesi Protokolü” ile Emniyet Teşkilatı personeline yönelik kadına karşı aile içi şiddet konusunda farkındalık ve duyarlılığı artırmak için hizmet içi eğitim projesi başlatılmıştır. Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğü ve UNFPA işbirliğinde hazırlanan ve yürütülen çalışamalarda görevli polis tarafından doldurumak üzere “Aile İçi Şiddet Olayları Kayıt Formu” geliştirilmiştir. Bu form gerekli yasal prosedürce onaylandıktan sonra yürürlüğe girecektir. Hangi kurum olursa olsun başvuruların kayıtlarının tutulması çok önemlidir. Bu aile içi şiddete ilişkin verilerin sağlıklı bir şekilde toplanabilmesi ve daha sonra analizlerinin yapılabilmesi için gereklidir. Ayrıca birden çok kez başvuruda bulunan kişilerin takibi açısından çok önemlidir. Ancak kurumlarda başvurular için form geliştirirken, sadece gerekli bilgilerin sorulması, bu bilgilerin hangi koşullarda başka birimlerce paylaşılacağı hakkında bilgi verilmesi gerekir. Gereksiz, ayrıntı sorulardan kaçınılması gerekir. Bu form iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, meydana gelen olayla ilgili bilgiler (yer, tarih, zaman, müdahale eden görevli, vb), olaya karışan taraflara ilişkin bilgiler ve talimatlar bulunmaktadır. İkinci bölümde ise, risk değerlendirme ile ilgili sorular, risk hesaplama kısmı, idari işlemler ve mağduru bilgilendirme bölümleri bulunmaktadır. Risk değerlendirme yer alan sorulara mağdurun vereceği cevaplar üzerinden ifade alan görevlinin yapacağı sınıflandırma (yüksek risk/standart risk) ile sosyal hizmet birimleri ile koordine kurularak mağdurların korunması mümkün olmaktadır. Risk değerlendirme sonucu mağdurla paylaşılmaktadır. Risk değerlendirmesi yapılır ve sonuç mağdurla paylaşılır
24
Kolluk Kuvvetleri Yüksek risk grubunda olan kadınlar için
SHÇEK ile irtibata geçilir Mağdura 4320 sayılı kanun ve diğer yasal hakları hakkında bilgi verilir Yüksek risk grubundaki mağdurlar hakkında o yerde bulunan SHÇEK biriminin bilgiendirilmesi ve mağdur karakoldan ayrılmadan SHÇEK’in mağdurla görüşme yapması, hatta hayati tehlike arz eden durumlarda mağdurun doğrudan SHÇEK’e teslim edilerek güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Ancak mağdur, kendisiyle görüşme yapacak olan SHÇEK görevlisini beklemeden karakoldan ayrılmak isteyebilir. Bu durumda, kendisi risk durumu konusunda bir kez daha uyarılır ve formun ilgili kısmı imzalatılır. Aile içi şiddet mağdurlarına yasal hakları ve kendilerine destek olacak kurumlar hakkında bilgi verilmekte ve bu konular hakkında hazırlanan broşür verilmektedir. Broşürde, aile içi şiddet türleri ve şiddet eylemler, yasal haklar, karakollarda yapılacak adli ve idari işlemler, başvurabileceği kurumlar ve merkezler ve kendisinin yapabilecekleri hakkında bilgiler yer almaktadır. Ayrıca acil telefon numaraları da yer almaktadır. Aile İçi Şiddete Son Broşürü verilir
25
Kadın şikayetçi olsa da olmasa da adli işlemler yürütülür.
Kurumlar Kolluk Kuvvetleri Kadın karakolda şikayetçi olmadığını söylese de adli işlemler devam eder. Çünkü eğer eylem Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil ediyorsa, Cumhuriyet Savcısının kamu davası açabilir. Kadının, şüphelinin ve varsa tanıkların ifadeleri, sağlık raporları ve toplanan diğer dellilller ile Cumhuriyet Savcısı yapacağı soruşturma sonucunda ya kamu davası açarak konuyu ceza mahkemesine götürecek ya da şikayet edenin şahsi dava açma hakkı olduğunu belirterek takipsizlik kararı verecektir. Cumhuriyet Savcılığının takipsizlik kararı vermesi durumunda, suçun gerçekleştiği tarihten itibaren altı ay içerisinde bir dilekçe ile ceza mahkemesine başvurup şahsi dava açılabilir.
26
ADLİ KURUMLAR Karakol Kadın Cumhuriyet Savcılığı
Şiddete uğrayan ya da can güvenliğinden kuşku duyan kadın, 4320 sayılı yasa kapsamında tedbir kararı için başvurmak üzere karakola başvurabilecekleri gibi doğrudan savcılığa ya da nöbetçi aile mahkemesine de dilekçe ile başvurabilmektedirler. Aile içi şiddete maruz kalan kadın ceza davası açmak üzere yine karakola veya cumhuriyet savcılığına başvurabilir. Aile Mahkemesi Hakimliği
27
Cumhuriyet Savcılığı Araştırma yapar, delilleri toplar.
Gerekli durumlarda mağduru Adli Tıp Kurumu’na sevk eder. Kamu davasının açılmasının gerekli olup olmadığına karar verir. Koruma kararı alınması için ivedilikle aile mahkemesi hâkimine bildirimde bulunur. Savcılık mesai saatlerinde ve mesai dışı saatlerdeki nöbetçi savcılıkla 24 saat vatandaşların başvuru yapabilecekleri bir adlî birimdir. Şiddete maruz kalan kadının savcılığa dilekçe vermesi ile yasal süreç başlamaktadır. Cumhuriyet başsavcılığı müracaat üzerine evrakın onaylı bir örneği ile aile nüfus kayıt tablosunu ihbar yazısına ekleyerek ivedilikle aile mahkemesine gönderir. Gerekli durumlarda savcılık şiddet mağdurunu Adli Tıp Kurumu’na sevk etmektedir. Savcılık Adli Tıp Kurumu raporu ile dosyayı aile mahkemesine intikal ettirmektedir.
28
Aile Mahkemeleri Şiddet uygulayan aile bireyi için kanunda belirtilen tedbir kararlarına hükmedebilmektedir. Evin geçimini temin etmesi için nafaka kararı alabilir. Tedbir kararı Cumhuriyet Savcılığına iletilir. Kolluk kuvvetleri izleme görevini yapar. Cumhuriyet Savcılığı, kamu davası açılmasına karar verse de ya da kamu davası açılmasına gerek görmeyerek takipsizlik kararı verse de, şüpheli hakkında 4320 sayılı kanunda yazılı tedbirlere hükmedilmesi için hazırlık evrakının örneğini Aile Mahkemesi hakimine gönderir. Aile bireylerinden birinin aile içi şiddete maruz kaldığını kendilerinin veya Cumhuriyet Başsavcılığının bildirmesi üzerine şiddetin belgelenmesi aranmaksızın aile mahkemesi hâkimi meselenin mahiyetini göz önünde bulundurarak re'sen ikinci fıkrada sayılan tedbirlerden bir ya da birkaçına birlikte veya olayın özelliğine göre uygun göreceği benzeri başka tedbirlere de hükmedebilir. (1) Koruma kararının bir örneği mahkemece Cumhuriyet Başsavcılığına iletilir. Bu karar Cumhuriyet Başsavcılıklarında tutulacak olan Koruma Kararı Defterine kaydedilir. (2) Cumhuriyet Başsavcılığı kararın uygulanmasını Genel Kolluk Kuvvetleri marifeti ile izler. Tedbir kararı içeriğine göre tarafların bulunduğu yerin bağlı olduğu kolluk kuvvetine işlem yapılmak üzere ivedilikle gönderilir. Cumhuriyet Savcılığınca gerektiğinde koruma kararının başvuruda bulunanlar tarafından kolluğa götürülmesine olanak tanınır. (3) Kolluğun izleme görevi, koruma kararının verildiği tarihte başlar. Kolluk kuvveti, koruma kararının içeriğine göre ilgililere bildirimde bulunur. Bu bildirim tutanak altına alınır ve karar süresince tedbirlerin yerine getirilip getirilmediği kontrol edilir. Bu kontrol lehine koruma kararı verilen kişinin: a) Bulunduğu konutun haftada bir kez ziyaret edilmesini, b) Birinci derece yakınları ile iletişim kurulmasını, c) Komşularının bilgisine başvurulmasını, ç) Oturulan yerin muhtarından bilgi alınmasını, d) Bulunduğu konutun çevresinde araştırma yapılmasını, içerir. (4) Yukarıda belirtilen veya başka şekilde gerçekleştirilen kontrol işlemleri sonucunda kişinin, aleyhine verilen koruma kararına uymadığının tespit edilmesi halinde bu husus tutanağa bağlanır. Bu tutanağa istinaden genel kolluk kuvvetleri tarafından resen soruşturma yapılarak evrak en kısa zamanda Cumhuriyet Başsavcılığına intikal ettirilir. (5) Cumhuriyet Başsavcılığı koruma kararına uymayan eş veya diğer aile bireyleri hakkında Sulh Ceza Mahkemesinde kamu davası açar.
29
Adli Tıp Kurumu 2659 sayılı Adli Tıp Kanununa göre, Adalet Bakanlığı’na bağlı olarak kurulan Adli Tıp Kurumu’nun amacı, adalet işlerinde bilirkişilik görevi yapmaktır. Adli Tıp birimlerinin bulunmadığı il ve ilçelerde pratisyen hekimler adli tıp hizmeti vermektedir. Şiddete maruz kalan kadın karakola, savcılığa ya da aile mahkemesine başvurduğu zaman sağlık raporu alınması için adli tabibe sevk edilmektedir. Şiddete maruz kalan bir kadın Adli Tıp Kurumuna sevk edildiği zaman vücudundaki travmatik bulguları raporlanarak belgelenmesi sağlanmaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken nokta özellikle genital muayene ile ilgilidir. Eğer kişinin rızası ya da yetkili hakim ve savcı kararı olmaksızın genital muayene yapılamaz. Yetkili hakim ya da savcı kararı olmaksızın, kişiyi bekaret kontrolüne götüren ve bu muayeneyi böyle bir karar olmaksızın yapan kişi ceza görmektedir. Genital muayene MADDE 287- (1) Yetkili hakim ve savcı kararı olmaksızın, kişiyi genital muayeneye gönderen veya bu muayeneyi yapan fail hakkında üç aydan bir yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Şiddet maruz kalan kadın karakola veya savcılığa başvurduğunda adli tabipliğe gönderilmesini istemes, tecavüz ve varsa yararlanmanın doktor raporu ile tespit edilmesini istemesi çok önemli. Bu raporlar gerek tedbir kararları verilirken gerekse dava süreçlerinde çok önemli görülmektedir.
30
Kadın Konukevleri Fiziksel, duygusal, cinsel ve ekonomik istismara uğrayan kadınların, psiko-sosyal ve ekonomik problemlerinin çözümlenmesi sırasında varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geçici bir süre kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşlarıdır. Yasanın aynı maddesinde kadın konukevlerine, fiziksel, duygusal, cinsel ve ekonomik istismara uğrayan kadınların psiko-sosyal ve ekonomik problemlerinin çözümlenmesi sırasında varsa çocukları ile birlikte ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla geçici bir süre kalabilecekleri yatılı sosyal hizmet kuruluşları olarak yer almaktadırlar.
31
Konukevine Kabul İşlemleri
İl/ilçe sosyal hizmetler müdürlüklerine başvuru yapılır. Sosyal çalışmacı, mağdur ile görüşerek, olaya ilişkin bilgi alır ve sosyal inceleme raporu hazırlar. Gerekli rehberlik ve yönlendirme yapılır. 23400 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu’na Bağlı Kadın Konukevleri Yönetmeliğine göre, kadın konukevlerine kabulünü isteyen kadınlar; illerde İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne, ilçelerde varsa İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine bir dilekçe ile başvuruda bulunabilirler. Şiddete maruz kalmış kadın İl Sosyal Hizmet Müdürlüğü’ne başvurduğunda, kadın ile sosyal çalışmacı mülakat için ayrılmış bir odada görüşme yapmaktadır. Bu birimlerde başvuruyu alarak kadınlarla görüşmeyi gerçekleştiren sosyal çalışmacı genellikle kadın personeldir, çok ender olarak erkek sosyal çalışmacı da bu görüşmeyi yapmaktadır. Yapılan bu görüşmede, kadının kimlik bilgileri, yaşadığı şiddet olayına ilişkin bilgiler alınmaktadır. Sosyal çalışmacı, mesleki, teknik ve alan bilgi ve deneyimleri çerçevesinde başvuran kadın ile yaptığı görüşme neticesinde sosyal inceleme raporu hazırlamaktadır. Söz konusu rapor, kadının ikametgahına gidilerek değil, beyanı esas alınarak yapılan mülakat ve varsa dosya incelemelerine dayanılarak hazırlanmaktadır. Gizlilik ilkesi çerçevesinde, konukevine doğrudan başvuru kabul edilmediğinden, kadın konukevine başvurular il/ilçe sosyal hizmetler müdürlüklerince değerlendirilmektedir. Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne yapılan tüm başvurular değerlendirilmekte ve kadınların ihtiyaçları doğrultusunda rehberlik yapılmaktadır. Başvuranlardan bazıları yalnızca bilgi almayı isteyebilirlerken, bazıları hukuksal yardım ya da mali yardım talep edebilmektedirler. Bu durumda kurum yetkilisi başvuran kadınları gereksinim duydukları konularda bilgilendirmektedir. Bazı durumlarda (maddi yardım talebi gibi) gerekli belgeler istenilmekte ve gerekli süreç başlatılmaktadır. İl müdürlüğü veya ilçe sosyal hizmetler müdürlüklerince; kadın konukevine kabulü için başvuran kadınlardan aile içi şiddete maruz kalmış olanlara, 4320 sayılı Ailenin Korunmasına Dair Kanun’un uygulanması amacıyla Cumhuriyet Başsavcılığı’na yazılı ihbarda bulunmaları konusunda rehberlik yapılmaktadır. Hukuksal konularda bilgi almak isteyen kadınlar bulundukları İl’deki baronun/baroların (varsa) kadın danışma merkezlerine ya da (gerekli görüldüğünde Adliye binaları içindeki) adli yardım bürolarına yönlendirilmektedirler. İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, bir şekilde sosyal yardıma gereksinim duyulan her vak’a için, o vak’anın gerektirdiği önlemleri ve çözümleri üretmeye çalışmaktadır. Mevcut koşullara göre o vak’anın gerekleri yerine getirilmektedir. Kadının başvurusu değerlendirilerek karar verilir.
32
Konukevine Kabul İşlemleri
Kadının, konukevine kabulüne karar verilmesi durumunda Sosyal inceleme raporu konukevine faks ile iletilir. Kadının, konukevine güvenli bir şekilde nakli yapılır. Kadının, konukevine kabulüne karar verilmesi durumunda, bulunduğu ilde kadın konukevi olması ve kalmasında bir sakınca olmaması halinde, sosyal çalışmacı tarafından hazırlanan rapor yarım saat ya da bir saat gibi kısa bir süre içinde kadının kabulü için konukevi müdürüne faks ile iletilir.
33
Konukevine Kabul İşlemleri
Kadının başka bir yerdeki konukevine nakli gerekiyorsa. Dosya SHÇEK Genel Müdürlüğüne fakslanır. Uygun görülen konukevine güvenli biçimde gönderilmesi sağlanır. Kadının İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne başvuruda bulunduğu ilde konukevi olmaması ya da mevcut konukevinde yer bulunmaması ya da kadının o ildeki konukevinde kalmasında güvenlik açısından sakınca bulunması halinde, bu durum mağdurun başka bir ilde bulunan konukevine yerleştirilmesi için SHÇEK Genel Müdürlüğü’ne bildirilmekte ve başvurda bulunan kadınla ilgili olarak hazırlanan dosya Genel Müdürlüğe fakslanmaktadır. İl Sosyal Hizmetler Müdürlüklerince kuruluşlarda kalan kadın ve çocuk harekliliğine ilişkin bilgi formları her ay SHÇEK Genel Müdürlüğü’ne bildirilmektedir. Böylece Genel Müdürlük düzenli olarak kendisine iletilen bu bilgiler ile hangi konukevinde kaç kadın ve çocuk kaldığını, hangi konukevinde yeni kabul için uygun yer olduğunu izleyebilmektedir. Kadının, Genel Müdürlükçe uygun görülen kadın konukevine, gerekli görülmesi halinde il emniyet müdürlükleri ile işbirliği ile güvenli bir biçimde gönderilmesi sağlanmaktadır. Kadınlarla ilgili bilgi ve belgeler gizli tutulmakta, dosyalar gizlilik ilkesine uygun olarak düzenlenip saklanmaktadır. Konukevi personelinin görev ve yetkilerinin açıklandığı Yönetmeliğin 7. maddesine göre, sosyal çalışmacı ve/veya psikolog, kuruluşa kabulü yapılan kadınlara gerekli evrakı hazırlamakla, kuruluşu tanımaları, kuralları öğrenmeleri ve uyum sağlamalarında yardımcı olmakla yükümlüdür. Bu çerçevede, kuruluşa gelen kadına kalacağı yatak, kullanacağı dolap, banyo, mutfak gibi yerler gösterilir ve kurumda kalan diğer kadınlarla tanıştırılır. Sosyal çalışmacı ve/veya psikolog, konukevi’nin kurallarını, gizlilik ilkesini ve toplu yaşam kurallarını açıklar. Kadına, kuruluş ilkelerine ve kurallarına uyacağına dair bir taahhütname imzalatılır. Sosyal çalışmacı ve/veya psikolog, kuruluşa gelen kadına kalacağı yatak, kullanacağı dolap, banyo, mutfak gibi yerler gösterir ve kurumda kalan diğer kadınlarla tanıştırır. Konukevinin kurallarını, gizlilik ilkesini ve toplu yaşam kurallarını açıklar. Kadına, kuruluş ilkelerine ve kurallarına uyacağına dair bir taahhütname imzalatılır. .
34
Konukevlerinde Yürütülen Mesleki Çalışmalar
Sosyal Hizmetler Kurulu Psikolojik destek Barolar ile işbirliği yapılarak hukusal rehberlik ve danışmanlık sağlanması İzleme faaliyetlerinin sürdürülmesi Kendilerine yeterli olabilecekleri bir iş ve meslek edinmelerinde gerekli önlemlerin alınması Konukevlerinde Yürütülen Mesleki Çalışmalar Söz konusu Yönetmelik gereği, kadın konukevlerinde, sosyal hizmetler ve psikoloji alanında yüksek öğrenim yapmış bir müdür, ihtiyaca göre sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimcisi, hemşire, genel idare, yardımcı ve teknik hizmetler sınıfından tercihen kadın personelin görevlendirilmesi uygun görülmektedir. -Sosylal Hizmetler Kurulu Kadın konukevlerinde, mesleki çalışmaları koordineli bir şekilde yürütmek üzere sosyal çalışmacı, psikolog, çocuk gelişimcisinden oluşan bir sosyal hizmet kurulu kurulmaktadır. Yönetmeliğin 6. maddesine göre ayda en az bir kez toplanması gereken sosyal hizmetler kurulunun görevleri şu şekildedir: a) Kuruluşa gönderilen kadınların kuruluşta kalmaları, kalış süreleri, kalış sürelerinin uzatılması ve çıkarılmalarına ilişkin tartışma ve değerlendirme toplantıları yapmak, b) Kuruluşta istihdam edilen personelin, kuruluş hizmetlerinden yararlanan kadınlarla ilişkilerinin düzenlenmesi amacıyla eğitimlerine yönelik programları hazırlamak, uygulamak ve değerlendirmek, c) Kuruluş hizmetlerinin en iyi şekilde yürütülmesi için gerekli plan ve programları hazırlamak ve uygulamak, d) Üniversitelerle işbirliği yapılarak kadın eğitimi, sorunları ve çözümüne ilişkin yapılan inceleme ve araştırmalardan yararlanmak, sorunlara gerçekçi çözüm yollarının önerilebilmesinde etkili olabilecek kişi ve kuruluşlarla görüş alışverişinde bulunmak, e) Kuruluşta kalan kadınlardan gerekli görülenlerin durumu ile ilgili tartışma ve değerlendirme toplantıları yapmak, gerekli kayıtları tutmak, raporları düzenlemek, f) Kadınların eğitimine ilişkin programları, diğer kamu kurum ve kuruluşları ya da gönüllü kişi ve kuruluşların olanaklarından da yararlanarak hazırlamak, müdürün onayından sonra uygulamak ve değerlendirmek g) Çocuğu ile kabulü yapılan kadınların uygun görülmesi halinde çocukları hakkında ilgili Kanunlar uyarınca gerekli önlemlerin alınmasını sağlamak, h) Kuruluşun yıllık çalışma rapor ve programlarını hazırlamak, uygulamadan alınan sonuçları değerlendirmek, çalışma ve değerlendirme raporlarını kuruluş müdürlüğüne sunmaktır. -Yürütülen Çalışmalar Konukevlerinde sosyal çalışmacılar ve psikologlar, kadınlarınla yaptıkları görüşmelerle, kadınların yaşadıkları sorunları, öncelikli ihtiaçlarını ve konukevinden beklentilerini tespit etmekte, sorunlarının giderilmesine ve ihtiyaçların karşılanmasına yönelik mesleki çalışmalar yürütmektedirler. Bu çalışmalar ile; -Şiddete uğrayan kadınlarda şiddet sonucu ortaya çıkan umutsuzluk, değersizlik, suçluluk, utanç ve korku gibi duyguların aşılması, özgüven ve özsaygının yeniden yapılanması, yeni yaşam seçeneklerini sağlıklı biçimde belirleyebilmeleri yönünde psikolojik destek, -Barolar ile işbirliği yapılarak hukusal rehberlik ve danışmanlık sağlanması, (Örneğin, eğer kadın kendi rızası ile boşanmak istiyorsa ya da hukuki haklarını arayacağı bir durumu varsa, o ildeki barodan adli yardım talebinde bulunabileceği konusunda rehberlik yapılmaktadır.) -Aile veya eşle bir araya gelmeyi tercih etmeleri durumunda, Aile Danışma Merkezleri ve Toplum Merkezleri ile de işbirliği sağlanarak, ailenin şiddet içermeyen bir ortam haline gelmesi ve çocukların şiddetten uzak, sağlıklı bir ortamda yetişmesi için aile ilişkilerinin sağlıklı sürdürülebilmesinin sağlanması ve izleme faaliyetlerinin sürdürülmesi, -Kendilerine yeterli olabilecekleri bir iş ve meslek edinmelerinde gerekli önlemlerin alınması, (Bu çalışmalar kapsamında, daha kolay ve daha iyi işler bulabilmeleri ve sosyo-ekonomik düzeylerinin yükseltilmesine yönelik yaygın eğitim, işgücü eğitimi ve benzeri eğitim olanakları sağlayan kurum ve kuruluşlardan haberdar edilerek yönlendirilmeleri ve gerekli görülen kamu ve sivil toplum kuruluşları ile işbirliği sağlanması yer almaktadır.) Öte yandan, kadın konukevlerinde kalan ve hiçbir yerden geliri bulunmadığı ya da geliri olup da temel ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz olduğu sosyal inceleme raporu ile saptanan kadınlar ve çocuklara harçlık Yönetmelikte belirtilen usûl ve esaslara göre verilmektedir. Kadın, Konukevi’nde kaldığı sürece, güçlendirilmelerinin sağlanması amacıyla, kendi kararlarını kendisinin vermesi ve kendi işlerini kendisinin yapması için teşvik edilmektedir. Ancak kadının okuma yazması yoksa, bulunduğu ili tanımıyorsa ya da ciddi bir sorunu var ise, kendi işlerini takip ederken (iş bulma, mahkeme ya da tedavi süreci, doğum yapma gibi) bazen konukevinde kalan bir başka kadın ya da kurum personeli kadına eşlik edebilmektedir. Kadının konukevinden ayrılıp kendi evini tutması sürecinde, kadın konukevi müdürlüğünün yazılı teklifi ile, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan kira yardımı yapılabilmektedir.
35
ALO 183 AİLE, KADIN, ÇOCUK VE ÖZÜRLÜ SOSYAL HİZMET DANIŞMA HATTI
Şiddete uğrayan ya da uğrama riski taşıyan ve desteğe gereksinimi olan kadınlara ve çocuklara, 7 gün 24 saat psikolojik, hukuki ve ekonomik alanda danışmanlık hizmetleri sunmakdır. Yararlanabilecekleri hizmet kuruluşları konusunda bilgilendirerek, gereksinim duydukları hizmet türüne en kısa zamanda ulaşmalarını sağlamaktadır. Kadının yaşadığı sorunun acil müdahale gerektirmesi durumunda ise İl müdürlüklerinde 24 saat çalışma esasına dayalı olarak kurulan acil müdahale ekipleri aranarak haberdar edilmektedir. Tüm illerin İl Sosyal Hizmetler Müdürü ya da görevlendirdiği Müdür Yardımcısının ev, iş ve varsa GSM telefon numaraları her ayın en geç 25. gününe kadar SHÇEK Genel Müdürlüğü’ne bildirilmektedir. Hatta gelen başvuru acil bir müdahaleyi gerektiriyorsa özellikle acil barınma ihtiyacı varsa, meslek uzmanı günün hangi saati olursa olsun o ildeki İl Sosyal Hizmetler Müdürü ya da görevlendirdiği Müdür Yardımcısını aramakta ve durum hakkında bilgi vermektedir. Daha sonra İl Müdürlükleri o vakayla ilgili olarak “Acil Müdehale Formu”nu düzenleyerek ALO 183 hattına iletilmek üzere göndermektedirler. Bu formda, vak’anın İl Müdürlüklerine bildiriliş tarihi ve saati, ne tür tedbir aldıkları, müdehalenin gereçekleştirilme zamanı, hali hazırda kadının ve varsa çocuklarının nerede olduğu bilgileri yer almaktadır. Böylece, hattaki meslek uzmanları vak’aların akibetini öğrenmektedirler. Olağanüstü hallerde, acil müdahale ekiplerinin ihtiyaç duyabileceği kolluk güçlerinin desteği için, İçişleri Bakanlığına bağlı olan Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı ile işbirliğine gidilmektedir. Yapılması planlanan işbirliğiyle ilgili olarak gelişmelerden, İl Müdürlükleri haberdar edilmektedir. Hatta başvuran kadın, dışarı çıkamayacak durumda ise kendisine en yakın karakol da aranabilmektedir. Bazı durumlarda kadına ulaşılabilecek telefon numarası alınmakta ve daha sonra tekrar aranarak rehberlik yapılmaktadır. Örneğin, kadın bulunduğu ildeki adli yardım bürosuna yönlendirilmekte, orada yaptığı görüşme neticesinde aldığı karara bağlı olarak farklı seçenekler hakkında bilgilendirilmek üzere tekrar aranabilmektedir.
36
Sivil Toplum Kuruluşları
Kadın Danışma Merkezleri Dayanışma anlayışı esastır. -Telefon/yüz yüze başvuru -Barınma, hukuki, psikolojik danışmanlık -İş ve sağlık konularında destek -Sığınmaevleri için ilk iletişim noktaları -Ücretsizdir -Türkiye’de toplam 61 Kadın Danışma Merkezi bulunaktadır. Kadın Sığınmaevleri Ülkemizde, kadın kuruluşlarının, kadınların yoksulluk, şiddet, eğitim ve sağlık gibi bir çok sorununa eğilen sivil inisiyatif girişimleri, danışma merkezleri açma ve bunlara bağlı olarak sivil toplum kuruluşları bünyesinde kadın sığınmaevleri oluşturma girişimleri, bir çok il ve ilçede önemli ürünler vermiştir. Benzer şekilde yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri ile ortak protokoller altında, kadın danışma merkezleri ile kadın konukevlerinin açılmasında, her türlü işletme giderinin karşılanmasında ve personel temininde birlikte hareket edebilmektedirler. Böylece diğer kamu kurum ve kuruluşlarının ve doğrudan yerel yönetimlerin idaresi altında olan kadın konukevlerine ek olarak kadın bakış açısına duyarlı ve kadın kuruluşu olarak hareket eden sivil toplum örgütleri de kadın danışma merkezi ve kadın konukevi açmakta ve zorlu koşullara rağmen işletmektedirler. Türkiye’de ilk danışma merkezi Mor Çatı Kadın Sığınağı tarafından açıldı. (1990) 1993 KDV 1995 Mor Çatı 1991 den bu yana Türkiye’nin çeşitli illerinde bağımsız ve yerel yönetimlerle işbirliği halinde olan çok sayıda kadın danışma merkezi bulunmaktadır.
37
Şiddete karşı mücadele
Şiddete karşı bir dizi mücadele var.. Dünya’da da Türkiye’de de.. Sivil Toplum Kuruluş’ları, üniversiteler, devlet kurum ve kuruluşları vb..
38
(İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi,1948)
Özet.. Hiç kimseye işkence ya da zalimce, insanlık dışı ya da onur kırıcı davranış ve ceza uygulanamaz (İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi,1948)
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.