SİSMİK PROSPEKSİYON DERS-3

... konulu sunumlar: "SİSMİK PROSPEKSİYON DERS-3"— Sunum transkripti:

1 SİSMİK PROSPEKSİYON DERS-3
DOÇ.DR. HÜSEYİN TUR

2 SİSMİK KIRILMA

3 Sismik Dalganın Oluşturulması
Kırılmanın Temelleri Sismik Dalganın Oluşturulması Sismik Dalganın Kayıt Edilmesi Ölçme: Seyehat Zamanı Genlik

4 Sismik Kaynaklar Balyoz Tabanca Patlayıcılar

5 Sismik Alıcılar Jeofonlar

6

7 Sismik Alıcılar Jeofonlar Kablo Dijital Kayıt

8 Kırılma Sismiği Tek kanallı

9 Kırılma sismiği Çok Kanallı

10

11

12

13

14 İki tabakalı hız modeli

15 Wavefronts & Raypaths

16 Body Waves

17 Dalga cephesi 65msn

18 Dalga cephesi 80msn

19 Dalga cephesi 110msn

20 Dalga cephesi 110msn

21

22 Işın yolları ve Baş Dalgaları

23 i f r V1 V2 i=f “geliş ve yansıma açıları birbirine eşittir.”
sin i/sin r = V1/V2 i f V1 V2 r

24 Kritik Kırılma (Tam yansıma)
r = 90o sin ic = V1/V2 i V1 r V2

25 Kırılma Sismiğinin Temeli --Sismik kırılma verisi ilk varış zamanları ve bunlara karşılık gelen mesafeyi içerir. --İlk varışlardan sonra gelen sismik olgular ihmal edilir.

26

27 From Tom Boyd’s WWW Site - http://talus. mines

28

29

30 Basit yatay iki tabakalı model

31 Direct Dalga

32 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model
Yansıyan Dalga

33 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model
Baş dalgası veya Kritik kırılma?

34 Tüm varışlar

35 Zaman ? Mesafe

36 Zaman Direkt Mesafe

37 ? Zaman Mesafe

38 Yansıyan Zaman Mesafe

39 ? Zaman Mesafe

40 Zaman Kırılan veya baş dalgası Mesafe

41 Yansıyan Zaman Kırılan veya baş dalgası Direkt Mesafe

42 Time Kırılan veya baş dalgası ? Direct Distance

43 Yansıyan Time Kırılan veya baş dalgası Çapraz mesafe Direkt Distance

44 Direk varışlar

45 Yansıyan dalga varışları

46 Kırılan dalga varışları

47 Model Çalışması Basit yatay iki tabakalı model

48

49 Y ‘yi kestiği nokta(kesme zamanı)= 2z(cos ic)/V1
Verilen bir doğrunun denklemi Y = mx + b m=eğim, Gösterilirse, T ve X grafiğinden Doğrunun eğimi = 1/V2 Y ‘yi kestiği nokta(kesme zamanı)= 2z(cos ic)/V1

50 Kesme zamanı Derinlik

51 Yansıyan Time Kırılan veya baş dalgası Çapraz mesafe Direkt Distance

52 Yansıyan Kırılan veya baş dalgası Time ti Direkt Distance

53 Çapraz mesafe üzerinde Direk ve baş dalgası araısndaki ilişki?
Tdirekt = Tbaş Çapraz mesafede direk dalga için T = xcross/V1 Çapraz mesafede kritik kırılma zamanı T = xcross/V2 + 2z(V22- V12)1/2/ V22 V12 xcross/V1 = xcross/V2 + 2z(V22- V12)1/2/ V22 V12

54 xcross/V1 = xcross/V2 + 2z(V22- V12)1/2/ V22 V12
Çapraz mesafeden Derinlik denklemi

55 3 TABAKA DURUMU

56 3 TABAKA DURUMU SEYAHAT ZAMANI

57 ÇOK TABAKA DURUMU

58 2 TABAKA DURUMU 3 TABAKA DURUMU N. TABAKA DURUMU

59 Eğimli Tabaka Durumu Düz Atış

60 Eğimli Tabaka Durumu Ters Atış

61 Eğimli Tabaka Durumu (ic = c)

62 Eğimli Tabaka Durumu td

63 How can you determine dip direction?
Apparent Velocities How can you determine dip direction?

64 Eğim açısının 10 dereceden küçük olması durumnda görünür ve gerçek hızlar arasındaki ilişki

65 Eğimin > 10o olması durumunda
v2 nasıl hesaplanır? (ic = c) hatırlarsak [sin-1 (V1/Vd) + sin-1 (V1/Vu)] c = 2 V2 =V1/sin c

66 [sin-1 (V1/Vu) – sin-1 (V1/Vd)]  =
Eğim ne olur? (ic = c) hatırlarsak, [sin-1 (V1/Vu) – sin-1 (V1/Vd)]  = 2

67 V2 ve Eğim> 10o? [sin-1 (V1/Vu) – sin-1 (V1/Vd)]  = 2 [sin-1 (V1/Vd) + sin-1 (V1/Vu)] c = 2

68 (ters ve düz atışlar için)
Derinlik hesabına bakacak olursak (ters ve düz atışlar için)

69 (ters ve düz atışlar için)
Derinlik hesabına bakacak olursak (ters ve düz atışlar için) td

70 Bilinenler ta, tb ,V2 , V1 , ve c profil sonundaki Z değerini hesaplayabiliriz

71 Eğim aşağı seyahat zamanı eğrisi için ta kesme zamanına karşılık gelen Za derinliği;
za = taV1/(2cos c) za ile da arasındaki ilişki ?

72 za = taV1/(2cosc) da = za cos 

73 Yukarı eğim durumunda profile?

74 zb ile db arasındaki ilişki ?
Yukarı eğim seyahat zamanı eğrisi için tb kesme zamanına karşılık gelen Zb derinliği; zb = tbV1/(2cos c) zb ile db arasındaki ilişki ? p. 289

75 zb = tbV1/(2cos c) db = zb cos  p. 289

76 Arazi çalışması

77 Santa Teresa County Park
Refraction Profile Shot 1 Shot 2

78 İlk varışlar

79 Veri Tablosu

80 Düz ve Ters atışlar (X-T)

81 Aynı grafik üzerinde gösterim

82 Kesme Zamanı T ve çapraz mesafeler
Grafiğin Yorumu Kesme Zamanı T ve çapraz mesafeler

83 What does gravity surveying or “gravity” measure?
Jeolojik model hesabı What does gravity surveying or “gravity” measure? Shot #1 Shot #2 Yüzey eğimi= xo x ft ? ft Alüvyon = V1 = xxxx ft/sn ? ft Corrected Dip =?o Variation in gravitational acceleration Ana kaya = V2 = xxxx ft/sn

84 Çok katmanlı eğimli tabaka

85

86 Gizli Tabaka durumu

87

88 İnce tabaka durumu

89 İnce tabaka durumu

90 Sınır üzerinden gelen baş dalgaları asla ilk varışlarda gözlenemez!!

91 Süreksizlik durumu Atım miktarı Normal Fay

92 Süreksizlik durumu

93

94 CDP (Split Spread) atışı
Düz ve Ters Profiller Açılım Yakın atışlar Uzak atışlar CDP (Split Spread) atışı

95 Düzensiz yüzeylerde yol – zaman grafiklerindeki bozukluklar

96 Düzensiz yüzeylerde yol – zaman grafiklerindeki bozukluklar