ERGENİN DÜNYASI ERGENİN DÜNYASI VE VE İLETİŞİM İLETİŞİM İstanbul Sağlık Müdürlüğü İstanbul Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şubesi Eğitim Şubesi2007.

... konulu sunumlar: "ERGENİN DÜNYASI ERGENİN DÜNYASI VE VE İLETİŞİM İLETİŞİM İstanbul Sağlık Müdürlüğü İstanbul Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şubesi Eğitim Şubesi2007."— Sunum transkripti:

1 ERGENİN DÜNYASI ERGENİN DÜNYASI VE VE İLETİŞİM İLETİŞİM İstanbul Sağlık Müdürlüğü İstanbul Sağlık Müdürlüğü Eğitim Şubesi Eğitim Şubesi2007

2 ERGENLİK DÖNEMİ Yetişkinliğe geçişteki bu dönem; büyüme ve gelişmenin çok hızlı olduğu, kız veya erkek cinsel özelliklerinin ortaya çıktığı bir dönemdir.

3 Diğer bir deyişle aynadaki görüntünün adeta yabancılaşmasıdır.

4 Ergenlik Nedir? Büyümek, başkalaşmak ve dönüşmektir. Tırtılın koza içinde kelebeğe dönüştüğü dönem gibidir.

5 Ergenlik Nedir? Ergenlik; Daha fazla bir ilgi, saygı, olanak ve özene ihtiyaç duyulan incinmesi kolay bir zamandır.

6 Ergenlik Nedir? Kişisel olarak başlangıç-bitişi farklıdır. (10-20 yaş arası) (10-20 yaş arası)

7 Ergenlik Nedir?  Sağlıklı her çocuğun geçmesi gereken bir süreçtir.

8 Ergenlik; -Yeni bedenini tanıma, kabul etme, -Kadın veya erkek toplumsal rolü kabul etme, -Her iki cinsten yaşıtları ile yakın ilişki kurabilme, -Aileye olan çocuksu bağımlılıktan kurtulma,

9 -Evliliğe ve aile yaşamına hazırlanma, -Ekonomik mesleğe hazırlanma -Davranışın rehberi olarak bir dizi değer ve ahlak sistemi kazanma, bir ideoloji geliştirme gibi kişisel gelişim aşamalarına hazırlık dönemidir. gibi kişisel gelişim aşamalarına hazırlık dönemidir.

10 GENÇLİĞE ATILAN İLK ADIM OLAN BU DÖNEMDE;  Üretken ve enerjik olma  Üşenme ve erteleme  Sabırsız ve sıkılgan olma  Birşeye takma ama çabuk bıkma

11 GENÇLİĞE ATILAN İLK ADIM OLAN BU DÖNEMDE;  Ölümüne sevme, çabucak unutma  Aynı anda gülme ve ağlama  Utangaç ve yırtık olma  Tutkulu ve maymun iştahlı olma gibi birbirine zıt davranışlar görülebilir.

12 BU DÖNEMDE GENÇLER;  Kimlik oluşumu, bedenini kabul aşamalarını güven içinde geçirmek,  Can sıkıntılarıyla baş edebilmek,  Ait olmak ve bağımsız olmak,

13 BU DÖNEMDE GENÇLER;  Kendini sabit-sürekli ve değerli hissetmek,  Güçlü olmak, güçlü olanla ilişki kurmak isterler.  Güvenlik, düzen ve kural ihtiyacı duyarlar.  Hak arayabilme, meraklarını giderme çabası içindedirler.

14 Bu dönemde: -beden yapısında değişiklikler, -sesin kalınlaşması, -sivilcelerin artması, -el-ayaklarda ani büyüme -ani kilo-boy değişimi

15 -zor beğenme, -tedirgin-kuruntulu olma, -çabuk tepki verme, -isteklerin sık değişiklik göstermesi, -müzik, giyim ve süse verilen önemin artması gibi bir takım değişimler gözlenebilmektedir.

16 Ergenlik döneminde, zihinsel düzey hızla gelişir. Empati yeteneği (kendini başkalarının yerine koyabilme) olgunlaşmaya başlar.

17 Bu dönemde; duygulardaki iniş ve çıkışlar, değişime açıklık ve yenilikleri deneme çabası belirgindir.

18 Bu dönemde;  Hormonlar ve bedenin cinsel farklılaşması sonucu bocalamalar başlar.

19 Bu dönemde;  Cinsel yönden vücudun sağlıklı olup olmadığını merak ve doğru bilgiye ulaşamama gibi durumlar görülebilir.

20 Bu dönemde; -Bedensel değişiklikler, -Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, -İstenmeyen gebelikler gibi konularda bilgiye ihtiyacınız olabilir. ihtiyacınız olabilir.

21 Bu konularda mutlaka aileniz, öğretmeniniz veya bir sağlık çalışanından bilgi almalısınız.

22 Gençliğe adım atan bireylerin kendilerini çevrelerine kabul ettirme çabaları bazen istemedikleri davranış ve tepkileri göstermelerine sebep olur.

23 Bu dönem hayatta, değişmeden süren destek kaynaklarının; yani annenin, babanın geniş kaynaklarının; yani annenin, babanın geniş anlamda ailenin belirgin varlığının kaçınılmaz anlamda ailenin belirgin varlığının kaçınılmaz olduğu bir dönemdir. olduğu bir dönemdir.

24 Ergenin; evine ve sevdiklerine bağlılığını sürdürerek bağımsızlığını kazanması en güzel yoldur.

25 Ergen nasıl bir kişi olacağını öğrenirken, öncelikle çevresindeki insanların ve ailesinin davranışlarını gözler.

26 Seçilen model bazen arkadaş grubundan olabilir. Bir gruba ait olma, sosyal gelişme için oldukça önemli bir duygudur.

27 Ergenlikteki Bedenle ilgili süreçler ayna ayna söyle bana ben kimim? Sakarlaşılır. Sakarlaşılır. Kambur, yamuk duruş görülür. (kollar ve bacaklar hızla büyür ama kullanmaya alışmak lazım)

28 Şişmanlık veya zayıflık görülebilir. (yeme ve uyku eğilimleri, uygunsuz diyetler, kusmalar, tv. Bilgisayar başında geçen saatlere bağlı olarak)

29 Bu dönemde gençler kendilerinde kusur ararlar. (boyu, sivilcesi, gögüsleri, kalçası, burnu, gözlüğü, saçları….)

30 ERGENLERDEKİ TEMEL DÜŞÜNCELER DÜŞÜNCELER

31 Ben Merkezci Düşünce ve Gözükaralık, Delikanlılık  Ergen bireyler her yerde kendilerini spotların altında, yalnız, incelenen, eleştirilen, hakkında konuşulan biri olarak algılarlar.  Özel ve biricik oldukları; ölmeyecekleri, yaralanmayacakları, hamile kalmayacakları, yakalanmayacakları, kötü şeylerin başlarına gelmeyeceği inancına sahiptirler.

32 Ben Merkezci Düşünce ve Gözükaralık, Delikanlılık  Özellikle akranları ve karşı cins tarafından fark edilip edilmedikleri, önemsenmeleri ve beğenilmeleri, çevrenin kabul etmesi ve popülaritesine göre kendilerine değer biçme davranışları yaygındır. ARANIYORUM, ÇAĞRILIYORUM O HALDE VARIM….BANA BİR ŞEY OLMAZ….

33 Farklı, Biricik, Özel olmak  Sıradan ve kısır döngü yerine uçları yaşarlar.  Risk alma, gizli hareket etme, sabredememe, akranlarına HAYIR diyememe, suyuna gitme, kuralları, töreleri sorgulama, yasak olana özenme, kafa tutma gibi davranışlar görülür. kuralları, töreleri sorgulama, yasak olana özenme, kafa tutma gibi davranışlar görülür.

34 Farklı, Biricik, Özel olmak  Ergen bireyler sevdi mi tam sevip, reddedilmeye yönelik kaygılar taşırlar.  Sıkılma, umutsuzluğa düşme ölümle yüzleşme, hayatın, bilginin, emeğin, üretkenliğin anlamını sorgulama gibi düşünceleri vardır.

35 Kendi Var oluşumuz Ergen kişiler;  Pozitif veya negatif olarak fark edilmek,  İnsanları şaşırtmak, kendilerine baktırmak, haklarında konuşulmasını sağlamak, özel olmak,  Ebeveynlerinin, akranlarının, arkadaş gruplarının kendilerini takdir etmelerini isterler.  Hatta kendilerine zarar verebilecek kişilerin bile onayları ve takdirleri onlar için önemlidir.

36 Kendi Var oluşumuz Ergen kişiler;  Bilgilerine, görgülerine, güçlerine, suçlarına, cesaretlerine saygı duyulmasını,  Yaptıklarının, sözlerinin becerilerinin, zaaflarının, kusurlarının hatırlanmasını isterler.

37 Gençliğe adım atan bireyler;  Fark edilmek,  Özel olmak,  Taktir edilmek,  Saygı duyulmak,  Hatırlanmak isterler.

38 Bu dönemde en önemli şey arkadaşlıktır. Arkadaşlar;  Aileden bağımsızlaşmada tutunacak dal olurlar.  Kendimizi kıyaslayıp, geliştireceğimiz kişilerdir.

39 Arkadaşlar;  Aynamız, sır paylaşanımız, bizi gereğinde yatıştıran, sakinleştiren, öğretmenimiz, kardeşimiz, anamız-babamız, bizimle ağlayan bizimle gülen kişilerdir.

40 Arkadaşlarımızın;  Şakası, eleştirmesi bize batmaz.  Arkadaşlarımız çocukluktan yetişkinliğe uzanan yolda can yoldaşımızdır.

41 TÜM BU ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİNDEN TÜM BU ERGENLİK DÖNEMİ ÖZELLİKLERİNDENSONRA ERGENLİK NE DEĞİLDİR?

42 ERGENLIK NE DEĞILDIR? Çocuğun büyüğü, yetişkinin küçüğü değildir.

43 Anne babanın tersine bir yapılanma değildir.

44 Hastalık ve problem yaratma dönemi değildir.

45 Otoritemize başkaldırı, ailemize yabancılaşma değildir.

46 ERGENLİKTE İLETİŞİM

47 Kişilerarası ilişkilerde başarılı olabilmek için doğru iletişim tekniklerini iyi bilmek gerekir.

48 Doğru İletişim İçin; Doğru İletişim İçin;  Kendimizi başkalarının yerine koyabilmek,  Sebep-sonuç bağlantıları kurarak olayları anlamlandırmak,

49  Açık açık sormak, alınmamak, samimiyet ve dürüstlük göstermek,  Ben diliyle konuşmak, karşıdakini yargılamamak, Doğru İletişim İçin;

50  Öfkeliyken, üzgünken iletişimi dondurmak,  Gurur meselesi yapmadan, küsmeden, mizahı kullanmak,  Alttaki niyeti test etmek, sadakati, sevgiyi iletmek gerekir. Doğru İletişim İçin;

51 AİLE ve AKRANLARLA HATALI İLETİŞİM  İyi dinlememe  Öneri getirme, bir bilenmiş gibi davranma  Yargılama  Analiz etme  Teselli etme  Alay etme, ad takma  Konu değiştirme iletişimde görülen hatalı davranışlardır.

52 EBEVEYNLER NE DİYOR? Aileler ergenlik dönemindeki çocukları için şunları düşünürler:  Anlayamıyorum, çok tutarsız.  Aileden koptu, bencil ve çıkarcı.  Saygısız, kaba, muhalefet, beğenmiyor.  Hırçın, öfkeli, sakar, süslü, alıngan.

53 EBEVEYNLER NE DİYOR?  Tehlikeli uygunsuz şeyleri deniyor.  Tembel, sorumsuz, pasaklı, dağınık.  Dikkat çekmek istiyor, utangaç, tutkulu.  Meraklı bir çocuk-bir koca adam.…

54 ERGENLER NE DİYOR? Ergenlik dönemindeki bireyler ise aileleri hakkında şunları düşünürler:  Beni dinlemiyorlar, saymıyorlar.  Ayrı oda istiyorum ve mekanıma karışmasınlar.  Özgürlük ve uygun harçlık istiyorum.

55 ERGENLER NE DİYOR?  Arkadaşlarımla ve benle dalga geçmesinler.  Ne yapacağımı söylemesinler.  Bana çocuk muamelesi yapmasınlar.

56 Ergenlikte en sık görülen problemler  Depresyon  Anksiyete(kaygı-endişe); panik atak, fobiler (korkular), takıntılar, saplantılar, aşırı heyecan, sosyal fobi  Vücudumuz sağlamken hastalık hissetmemiz  Yeme bozuklukları; anoreksia (manken hastalığı)

57 Ergenlikte en sık görülen problemler  Uyku bozuklukları  Dikkat eksikliği  Davranış bozuklukları, davranım bozukluğu  Alkol - madde kötüye kullanımı

58 Problemleri Çözerken:  Ebeveynleriniz veya güvendiğiniz kişi ile problemlerinizi paylaşın.  Gerçekle yüzleşin, saklamayın ve ertelemeyin.  Arkadaşınızın iyiliğini düşünün, bazen onun için ona karşı davranmak gerekebilir.

59 Problemleri Çözerken  Kendi ideallerinizi ve yeteneklerinizi tanıyın, hayallerinizin peşinden gidip emek verin.  Başkalarının ve kendi deneyimlerinizin kıymetini bilin, tecrübe ve zamanı satın alamazsınız.

60 Problemleri Çözerken ASLA UMUTSUZ OLMAYIN. Zararın neresinden dönülse kardır…. Zararın neresinden dönülse kardır….

61 RUH SAĞLIĞI AÇISINDAN  100 gençten 17 sinde ruhsal problem görülür.  Problemler delikanlılık dönemine bağlanır, zamanla geçer diye ihmal edilebilir.  Ruhsal rahatsızlıklar ZAYIFLIK değildir. Her bireyde her zaman ortaya çıkabilir.

62 RUH SAĞLIĞI AÇISINDAN  Zeka geriliği ve delilik dışında normal insanlarda da görülebilen ruhsal hastalıklar vardır.  Ruhsal hastalıklar yaşam kalitesini bozar.  Gençlik dönemi geçer ama yanlış yaşantılar hayat boyu damgasını vurur.

63 SONUÇTA… Anlaşılmadığını düşünme Savunmaya girme Haksızlığa uğradığını düşünme Direnç gösterme Çaresizlik ve uzaklaşma Kızgınlık İsyan gibi davranışlar kişiyi YALNIZLIĞA itebilir. kişiyi YALNIZLIĞA itebilir.

64 Ergenlik yalnızlığa mahkum olmak değildir.

65 İletişim kurmaktan korkmayın. Esas problem iletişim kurmamaktır.

66 Sorunları paylaşmamak sizi yanlış yönlendirebilir. yönlendirebilir.

67 Gençlik döneminde önemsiz gördüğümüz, farketmediğimiz ruhsal rahatsızlıklar farketmediğimiz ruhsal rahatsızlıklar ileriki dönemlerde daha ciddi hastalıklar olarak karşımıza çıkabilir ve hayatımıza damgasını karşımıza çıkabilir ve hayatımıza damgasını vurabilir. vurabilir.

68 Ergenlik döneminde karşılaşacağınız ruhsal sorunları ailenizle iletişime geçerek, sorunları ailenizle iletişime geçerek, arkadaşlarınızla paylaşarak çözebilirsiniz.

69 HEP BİRLİKTE SORUNSUZ BİR GELECEĞE SAĞLIKLI YETİŞKİNLİĞE!

70 TEŞEKKÜRLER!