What is? – How to protect? / Nedir? Nasıl Korunur?

... konulu sunumlar: "What is? – How to protect? / Nedir? Nasıl Korunur?"— Sunum transkripti:

1 What is? – How to protect? / Nedir? Nasıl Korunur?
FACULTY OF ARCHITECTURE, DEPARTMENT OF INDUSTRIAL DESIGN ID 424 Intellectual Property / Fikri Haklar What is? – How to protect? / Nedir? Nasıl Korunur? (I) M. Kaan DERİCİOĞLU Ankara, 2018 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

2 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
The aim of this lesson is to provide students with a knowledge on intellectual property, industrial property, works, inventions for patents and utility models, trade secret, industrial design, trademarks, service marks, geographical indications, etc. to give information about what concepts are and how they are protected. Bu dersin amacı, öğrencilere fikri haklar, sınai haklar, eserler, buluşlar için patentler ve faydalı modeller, ticaret sırları, endüstriyel tasarımlar, ticaret markaları, hizmet markaları, coğrafi işaretler vb. konular hakkında bilgi vermek ve nasıl korunduklarını açıklamaktır. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

3 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
What is? - Intellectual property - Industrial property - Copyright and related rights - Inventions - Patents - Utility models - Trade secrets - Industrial designs - Trade & service marks - Geographical indications (Appellation of origin and indication of source) - Trade Name - Domain Name Nedir? - Fikri haklar - Sınai haklar - Eser sahibinin hakları ve bağlantılı haklar - Buluşlar - Patentler - Faydalı modeller - Ticaret sırları - Endüstriyel tasarımlar - Ticaret ve hizmet markaları - Coğrafi işaretler (Menşe adları ve mahreç işaretleri) - Ticaret Unvanları - İnternet Alan Adları M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

4 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
What is Intellectual Property? Intellectual property refers to creations of the mind: inventions; literary and artistic works; and symbols, names and images used in commerce. Intellectual property is divided into two categories: Industrial Property includes patents for inventions, trademarks, industrial designs and geographical indications. Copyright covers literary works (such as novels, poems and plays), films, music, artistic works (e.g., drawings, paintings, photographs and sculptures) and architectural design. Rights related to copyright include those of performing artists in their performances, producers of phonograms in their recordings, and broadcasters in their radio and television programs. Fikri Haklar Nedir? Fikri haklar zihnin yaratılarına atıfta bulunur: buluşlar; edebiyat ve sanat eserleri; ticarette kullanılan simgeler, adlar ve resimler. Fikri haklar iki kategoriye ayrılır: Sınai Haklar şunları içerir: Buluşlar için patentler, markalar, endüstriyel tasarımlar ve coğrafi işaretler. Eser sahibinin hakları, edebiyat eserlerini (romanlar, şiirler ve oyunlar gibi), filmler, müzik, sanat eserleri (ör. çizimler, resimler, fotoğraflar ve heykeller) ve mimari tasarımlar kapsar. Eser sahibinin hakları ile bağlantılı haklar; yorumcu sanatçıların yorumlarını, ses ve görüntü kayıt edicilerin kayıtlarını ve radyo ve televizyon kuruluşlarının yayınlarını kapsar. Source: WIPO PUB M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

5 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
What are intellectual property rights? Intellectual property rights are like any other property right. They allow creators, or owners, of patents, trademarks or copyrighted works to benefit from their own work or investment in a creation. These rights are outlined in Article 27 of the Universal Declaration of Human Rights, which provides for the right to benefit from the protection of moral and material interests resulting from authorship of scientific, literary or artistic productions. Fikri haklar nelerdir? Fikri haklar diğer mülkiyet hakları gibidir. Patent, marka veya korunan eserlerin yaratıcılarına veya sahiplerine, kendi eserlerinden veya yatırımlarından yararlanmalarına izin verilir. Bu haklar, bilim, edebiyat veya güzel sanat eserlerinin manevi ve maddi çıkarlarının korunmasını sağlayan İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin 27. Maddesi'nde özetlenmiştir. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

6 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Universal declaration of human rights Article 27. (1) Everyone has the right freely to participate in the cultural life of the community, to enjoy the arts and to share in scientific advancement and its benefits. (2) Everyone has the right to the protection of the moral and material interests resulting from any scientific, literary or artistic production of which he is the author İnsan hakları evrensel bildirgesi Madde 27. (1) Herkes, toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılmak, güzel sanatlardan yararlanmak, bilimsel gelişmeye katılmak ve bundan serbestçe yararlanmak hakkına sahiptir. (2) Herkesin, sahibi bulunduğu her türlü bilim, edebiyat ve sanat ürünlerden kaynaklanan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

7 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Universal declaration of human rights Article 27. (1) Everyone has the right freely to participate in the cultural life of the community, to enjoy the arts and to share in scientific advancement and its benefits. (2) Everyone has the right to the protection of the moral and material interests resulting from any scientific, literary or artistic production of which he is the author İnsan hakları evrensel bildirgesi Madde 27. • (1) Herkes, toplumun kültürel yaşamına serbestçe katılmak, güzel sanatlardan yararlanmak, bilimsel gelişmeye katılmak ve bundan serbestçe yararlanmak hakkına sahiptir. • (2) Herkesin, sahibi bulunduğu her türlü bilim, edebiyat ve sanat ürünlerden kaynaklanan maddi ve manevi çıkarlarının korunmasına hakkı vardır. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

8 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Intellectual property is divided into two categories: - Industrial Property Copyright and related rights Fikri haklar iki kategoriye ayrılır: Sınai Haklar Eser sahibinin hakları ve bağlantılı haklar M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

9 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
FİKİR ÜRÜNÜ, KORUMANIN ÖLÇÜTLERİ, YASAL KAYNAKLAR (1) M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

10 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
FİKİR ÜRÜNÜ, KORUMANIN ÖLÇÜTLERİ, YASAL KAYNAKLAR (2) M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

11 M. Kaan DERİCİOĞLU mkaan@metu.edu.tr
Intellectual Products Criteria of Protection Legal Resources WORKS Any intellectual or artistic product bearing the characteristic of it author Intellectual and Artistic Works Law No (FSEK) 1952 INVENTIONS Novelty, Industrial Application, Involve an inventive step Industrial Property Law No.6769 (SMK) 2016, Book 4th, Art DESIGNS Novelty, Distinctive (Cumulative Protection) 6769 (SMK), Book 3rd, Art 5846 (FSEK) 1952 Unfair Competition, Turkish Trade Law (TTK) 6102 Art. 54 and further 6769 (SMK) Book 1st Art. 4-32 GEOGRAPHICAL INDICATIONS AND TRADITIONAL SPECIALITY GUARANTEED Distinctive 6769 (SMK) Book 2nd, Art M. Kaan DERİCİOĞLU

12 M. Kaan DERİCİOĞLU mkaan@metu.edu.tr
Intellectual Products Criteria of Protection Legal Resources TRADEMARKS AND SERVICE MARKS Distinctive Intellectual and Artistic Works Law No (FSEK) 1952 TOPOGRAPHY OF INTEGFRATED CIRCUIT Original Integrated Circuit Topography Protection Law No (2004) NEW VARIETIES OF PLANT New, different, uniform and focused) Law on the Protection of Greeders’ Rights Regarding New Plant Varieties No (2004) UNFAIR COMPETITION Taking precautions to confuse someone else’s goods, business products, activities or work, Turkish Trade Law (TTK) No.6102 (2011) Art. 54 and further In this table, the intellectual products, the criteria of protection and legal resources are shown. M. Kaan DERİCİOĞLU

13 FİKRİ HAKLAR - INTELLECTUAL PROPERTY
FİKRİ HAKLAR AYIRIMI ve BELGE TÜRLERİ DISCLOSURE OF INTELLECTUAL PROPERTY AND TYPE OF CERTIFICATE FİKRİ HAKLAR - INTELLECTUAL PROPERTY SINAİ HAKLAR INDUSTRIAL PROPERTY ESER SAHİBİNİN HAKLARI ve BAĞLANTILI HAKLAR COPYRIGHT AND RELATED RIGHTS FİKİR ÜRÜNÜ INTELLECTUAL PRODUCT BELGE CERTIFICATE BULUŞLAR INVENTIONS PATENT veya FAYDALI MODEL BELGESİ PATENT and UTILITY MODEL CERTIFICATE ESERLER WORKS YOK NONE ENDÜSTRİYEL TASARIMLAR INDUSTRIAL DESIGNS ENDÜSTRİYEL TASARIM TESCİL BELGESİ INDUSTRIAL DESIGN REGISTRATION CERTIFICATE YORUMLAR – PERFORMANCES KAYITLAR - RECORDS (RADYO-TV) YAYINLAR – BROADCASTS MARKALAR TRADEMARKS MARKA TESCİL BELGESİ TRADE MARK REGISTRATION CERTIFICATE M. Kaan DERİCİOĞLU, COĞRAFİ İŞARETLER GEOGRAPHIC INDICATIONS OF SOURCE COĞRAFİ İŞARET TESCİL BELGESİ GEOGRAPHICAL INDICATION REGISTRATION CERTIFICATE Eserlerde belgeye gerek yoktur. Bu kural, bütün ülkeler için geçerlidir. There is no need for certificate in works. This rule applies to all countries. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

14 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
FİKİR ÜRÜNLERİ KORUMA SÜRELERİ - PROTECTION TIMES OF INTELLECTUAL PRODUCTS FİKİR ÜRÜNÜ INTELLECTUAL PRODUCTS SÜRE TIME ESER – WORKS ESER SAHİBİNİN YAŞADIĞI SÜRE + 70 YIL LIFE TIME + 70 YEARS BAĞLANTILI HAKLAR RELATED RIGHTS 70 YIL 70 YEARS BULUŞ INVENTION PATENT: 20 YIL YEARS FAYDALI MODEL BELGESİ: 10 YIL UTILITY MODEL 10 YEARS ENDÜSTRİYEL TASARIM INDUSTRIAL DESIGN TASARIM TESCİLİ: 5X5 YIL DESING REGISTRATION 5X5 YEARS ESER: ESER SAHİBİNİN YAŞADIĞI SÜRE + 70 YIL WORKS LIFE TIME + 70 YEARS MARKA TESCİLİ: YENİLENEBİLİR 10 YIL TRADE MARK REGISTRATION RENEWABLE 10 YEARS HAKSIZ REKABET: SÜRE YOK UNFAIR COMPETITION NO TIME ENTEGRE DEVRE TOPOGRAFYALARI TOPOGRAPHY OF INTEGRATED CIRCUIT 10 YIL 10 YEARS YENİ BİTKİ ÇEŞİTLERİ NEW VARITIES OF PLANT 25 VEYA 30 YIL 25 OR 30 YEARS MARKA TRADE OR SERVICE MARKS YENİLENEBİLİR 10 YIL Koruma süreleri farklıdır. Protection times are different. Markalar dışında, bütün fikir ürünleri sınırlı bir süre korunur. All intellectual products are protected for a limited period of time, except trademarks. Markalar her on yılda bir yenilenebilir. Trade marks are renewable every ten years. Koruma süreleri bittiği zaman, fikir ürünlerinin kullanımı serbest olur. When the protection periods are over, the use of the intellectual product is free. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

15 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
The importance of intellectual property was first recognized in the Paris Convention for the Protection of Industrial Property (1883) and the Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works (1886). Both treaties are administered by the World Intellectual Property Organization (WIPO). Fikri hakların önemi, ilk olarak Sınai Hakların Korunması için Paris Sözleşmesi (1883) ve Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunması için Bern Sözleşmesi'nde (1886) kabul edilmiştir. Her iki sözleşme de Dünya Fikri Haklar Örgütü (WIPO) tarafından yönetilmektedir. Paris Convention (1883) Berne Convention (1886) WIPO Convention (1967) M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

16 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Industrial Property / Sınai Haklar The broad application of the term “industrial property” is set out in the Paris Convention. Industrial property takes a range of forms, the main types of which are outlined here. These include patents for inventions, industrial designs (aesthetic creations related to the appearance of industrial products), trademarks, service marks, layout-designs of integrated circuits, commercial names and designations, geographical indications and protection against unfair competition. "Sınai haklar" teriminin geniş bir uygulaması Paris Sözleşmesinde belirtilmiştir. Sınai hakların ana hatları burada özetlenen çeşitli şekilleri alır. Bunlara; buluşlar için patentler, endüstriyel tasarımlar (endüstriyel ürünlerin görünümü ile ilgili estetik yaratılar), ticaret markaları, hizmet markaları, entegre devrelerin topoğrafyaları, ticaret unvanları ve işletme adları, coğrafi işaretler ve haksız rekabete karşı koruma, dahildir. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

17 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
WIPO tarafından yönetilen Sınai haklar konusundaki uluslararası anlaşmalar International agreements administered by WIPO Page: 25 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

18 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
The term «industrial property» is a traditional but not entirely exact denomination for certain exclusive rights, resembling property rights, regarding creative ideas or distinguishing signs or designations in the industrial or commercial field, supplemented by certain rules against unfair behaviour in the same field. The term is inexact because "industrial property" presents no more than an analogy with normal property; further, because it covers more than industrial subjects only; and, finally, because the rules against unfair behaviour are not necessarily related to property at all.” Professor G. H. C. BODENHAUSEN Director of BIRPI «Sınai mülkiyet» terimi, endüstriyel veya ticari alandaki (aynı alandaki adil olmayan davranışlara karşı belirli kurallarla korunan) yaratıcı fikirler veya ayırt edici işaretler ya da tasarımlarla ilgili mülkiyet haklarına benzeyen, belirli kişisel hakların geleneksel olmakla birlikte tam olarak doğru olmayan tanımıdır. Terim tam olarak doğru değildir çünkü “sınai mülkiyet” normal mülkiyet için bir benzetmeden fazlası değildir, çünkü sınai nesnelerden daha fazlasını kapsamaktadır. Çünkü adil olmayan davranışa karşı kurallar yalnızca mülkiyetle ilgili değildir.” Page:20 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

19 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
“Industrial property shall be understood in the broadest sense and shall apply not only to industry and commerce proper, but likewise to agricultural and extractive industries and to all manufactured or natural products, for example, wines, grain, tobacco leaf, fruit, cattle, minerals, mineral waters, beer, flowers, and flour.” Paris Convention – Article 1 (3) «Sınai haklar en geniş anlamıyla anlaşılacak ve yalnızca sanayi ve ticaret için değil aynı zamanda, tarım ve maden sanayileri ile tüm üretilmiş veya doğal ürünler, örneğin şaraplar, tahıl, tütün yaprağı, meyve, sürü hayvanları, mineraller, maden suları, bira, çiçekler ve unlar» konularını da kapsayacaktır. Paris Sözleşmesi - Madde 1 (3) M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

20 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Copyright and related rights / Eser sahibinin hakları ve bağlantılı haklar 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda aşağıda belirtilen temel unsurlar düzenlenmiştir. ·  ESER ·  ESER SAHİBİ ·  ESER SAHİBİNİN HAKLARI ·  KORUMA SÜRELERİ ·  ESER SAHİBİNİN HAKLARINA İLİŞKİN İSTİSNA VE KISITLAMALAR ·  MESLEK BİRLİKLERİ ·  HAKLARIN DEVRİ (SÖZLEŞMELER) ·  BAĞLANTI HAKLAR ·  İHLAL VE YAPTIRIMLAR M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

21 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Copyright and related rights / Eser sahibinin hakları ve bağlantılı haklar Copyright relates to literary and artistic works, such as books, music, paintings and sculptures, films and technology-based works (such as computer programs and electronic databases). Eser sahibinin hakları, kitaplar, müzik, resim ve heykeller, filmler ve teknoloji tabanlı eserler (bilgisayar programları ve elektronik veri tabanları gibi) gibi edebiyat ve sanat eserleri ile ilgilidir. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

22 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
WIPO administers the following international treaties on copyright and related rights: • Berne Convention for the Protection of Literary and Artistic Works (1886) • Rome Convention for the Protection of Performers, Producers of Phonograms and Broadcasting Organizations (1961) (administered with ILO and UNESCO) • Geneva Convention for the Protection of Producers of Phonograms Against Unauthorized Duplication of Their Phonograms (1971) • Brussels Convention Relating to the Distribution of Programme-Carrying Signals Transmitted by Satellite (1974) • WIPO Copyright Treaty (WCT) (1996) • WIPO Performances and Phonograms Treaty (WPPT) (1996) • Beijing Treaty on Audiovisual Performances (2012, not yet in force) • Marrakesh Treaty to Facilitate Access to Published Works for Persons Who Are Blind, Visually Impaired or Otherwise Print Disabled (2013) Page: 35 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

23 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
For the purposes of copyright protection, the term “literary and artistic works” includes every original work of authorship, irrespective of its literary or artistic merit. The ideas in the work do not need to be original, but the form of expression must be an original creation by the author. Article 2 of the Berne Convention states that: “The expression ‘literary and artistic works’ shall include every production in the literary, scientific and artistic domain, whatever may be the mode or form of its expression.” Eserlerin koruması amacıyla, "edebiyat ve sanat eserleri" terimi, edebiyat veya sanat bakımından bağımsız olarak, eser sahibinin orijinal eserlerini içerir. Çalışmalardaki fikirlerin özgün olması gerekmez; ancak ifade biçimi, yazar tarafından özgün bir yaratım olmalıdır. Bern Sözleşmesinin 2. Maddesi «edebiyat ve sanat eserleri" ifadesi, ifadenin biçimi ne olursa olsun, edebiyat, bilim ve sanat alanlardaki her ürünü içermelidir. " M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

24 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Copyright protects two types of rights. Economic rights allow right owners to derive financial reward from the use of their works by others. Moral rights allow authors and creators to take certain actions to preserve and protect their link with their work. The author or creator may be the owner of the economic rights or those rights may be transferred to one or more copyright owners. Many countries do not allow the transfer of moral rights. Eser sahibinin hakları olarak iki hak türü korunur. Ekonomik haklar, hak sahiplerinin eserlerini başkaları tarafından kullanılmasından dolayı maddi tazminat almalarını sağlar. Manevi haklar, yazarların ve içerik oluşturucuların çalışmalarıyla bağlantılarını korumak için belirli işlemleri yapmalarına izin verir. Yazar veya yaratıcı, ekonomik haklara sahip olabilir veya bu hakları bir veya daha fazla eser sahibine devredilebilir. Birçok ülke manevi hakların devrine izin vermez. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

25 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda belirlenen ekonomik haklar - İşleme Hakkı: Diğer bir eserden yararlanmak suretiyle bu esere oranla bağımsız olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve sanat ürünleri meydana getirme hakkı, ·   Çoğaltma Hakkı: Bir eserin aslını veya kopyalarını, herhangi bir şekil veya yöntemle, tamamen veya kısmen, doğrudan veya dolaylı, geçici veya sürekli olarak nüshasının veya nüshalarının çıkarılmasıdır. ·  Yayma Hakkı: Bir eserin aslını veya çoğaltılmış fiziki nüshalarını kiralamak, ödünç vermek, satışa çıkarmak veya diğer yollarla dağıtma hakkıdır. ·   Temsil Hakkı: Bir eserden, doğrudan doğruya yahut işaret, ses veya resim nakline yarayan aletlerle umumi mahallerde okumak, çalmak, oynamak ve göstermek gibi temsil suretiyle faydalanma hakkıdır ·   Umuma İletim Hakkı: Bir eserin aslının veya çoğaltılmış nüshalarının radyo-TV , uydu ve kablo gibi telli veya telsiz yayın yapan kuruluşlar vasıtasıyla veya dijital iletim de dahil olmak üzere işaret ses ve/veya görüntü nakline yarayan araçlarla yayınlanmasıdır. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

26 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
The economic rights owner of a work can prohibit or authorize: its reproduction in various forms, such as printed publication or sound recording; its public performance, such as in a play or musical work; its recording, for example, in the form of compact discs or DVDs; its broadcasting, by radio, cable or satellite; its translation into other languages; and its adaptation, such as a novel into a film screenplay. Bir eserin ekonomik hak sahibi aşağıdakileri yasaklayabilir veya izin verebilir: - Basılı yayın veya ses kaydı gibi çeşitli biçimlerde çoğaltılması; - Bir oyun ya da müzik eseri gibi halka açık performans; - Örneğin, kompakt diskler veya DVD'ler biçimindeki kayıt; - Radyo, kablo veya uydu ile yayın, ; - Diğer dillere çeviri; ve - Bir romanın bir film senaryosuna adaptasyonu. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

27 M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property
Moral rights of intellectual and artistic works Only the kind of right that can be used by the real rights holder is called the moral right. Moral Rights - Disclose the Work to the Public - Designate the Name - Prohibition of Modification - Rights of the Author against Persons Who Own or Possess a Work Fikir ve sanat eserlerinde manevi haklar Yalnız gerçek hak sahibi tarafından kullanılabilen hak türü manevi hak olarak adlandırılır. Manevî haklar - topluma sunmak - adının belirtilmesini istemek - eserde değişiklik yapılmasını yasaklamak - eser sahibinin eseri elinde bulundurana karşı hakları olarak tanımlanmaktadır. M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property

28 Kavaklıdere Mahallesi, Bestekâr Caddesi, No:10 | 06680 Çankaya, Ankara
M. Kaan DERİCİOĞLU Ankara Patent Bürosu Kavaklıdere Mahallesi, Bestekâr Caddesi, No:10 | Çankaya, Ankara T: | F: | GSM: | | M. Kaan DERİCİOĞLU Intellectual Property