NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
HAVACILIKTA İNSAN FAKTÖRLERİ Havacılık Emniyeti ve İnsan Faktörlerinde Temel Kavramlar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © Sivil Havacılık Yüksekokulu shyo.nisantasi.edu.tr

2 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Sosyal Psikoloji Meslektaş Baskısı İnsanlar kendi başlarına değil de bir sosyal çevre içinde çalıştıklarında davranışları farklı faktörlerden etkilenir. Bu faktörlerden birisi de aynı sistem içinde birlikte oldukları meslektaşlarıdır. Bazı teknisyenler kendi düşüncelerinin, tutumlarının, algılamalarının ve davranışlarının meslektaşları tarafından etkilenmesine izin verme eğiliminde olabilirler. (Conformity) Bu durum teknisyenlerin davranışlarını, iş yapma biçimlerini, olaylar ve nesneler hakkındaki tutumlarını emniyeti azaltacak şekilde etkileyebilir. Meslektaş bakısı altında kalan teknisyenler meslektaşlarının istekleri yönünde hareket edebilirler. Teknisyenler el kitaplarının yazdığı ya da kendi bilgileri doğrultusunda değil benzer durumda başkalarının neyi nasıl yaptığını dikkate alarak hareket edebilirler. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

3 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Sosyal Psikoloji Eğer meslektaşlar kendileri açısından kolay geldiği için bazı işleri emniyetsiz bir biçimde yapıyorlarsa yeni gelenleri de olumsuz yönde etkileyebilirler. Bir kişinin meslektaş baskısından etkilenme derecesi pek çok faktöre bağlı olarak değişir: Ulusal, kurum ve meslek kültürü özellikleri Örneğin pozitif emniyet kültürü özellikleri olumlu yönde bir baskı yapabilir. Cinsiyet (erkeklerin daha az etkilenme eğiliminde olduğu bilinmektedir) Özdeğerliliği zayıf olan kişiler daha çok etkilenir NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

4 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Sosyal Psikoloji Kişinin konu hakkında sahip olduğu bilgi seviyesi Grubun bilgi seviyesi Grup üyelerinin çok bilgili oldukları yönündeki bir algılama kişi üzerindeki baskıyı artırır. Kısaca tanımlamak gerekirse kültür paylaşılan değerlerdir. Kültür Teknisyenler kendi başlarına değil sosyal bir çevrede bulunurlar, çalışırlar. Bu nedenle çevresindeki insanlar tarafından paylaşılan değerler kişiyi de etkileyecektir. Kültürel farklılıklar (kişinin çevresindeki paylaşılan farklı değerler) özellikle tutumları, Farklı tutum ve davranışlar ise havacılık emniyetini etkileyecektir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

5 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Sosyal Psikoloji Farklı Kültürlere örnekler: Ulusal kültür, örgüt kültürü, emniyet kültürü, meslek kültürü. Havaaracı bakım teknisyenlerinin çevrelerinde pozitif emniyet kültürü özelliklerinin var olması ve teknisyenlerin bunların etkisinde kalarak çalışmaları istenir, beklenir. Bu sayede emniyeti artıracak tutum ve davranışlar ortaya çıkacaktır. tutumlar ise davranışları etkiler. Pozitif emniyet kültürünün hakim olduğu örgütlerin önemli özellikleri: Kurum içindeki çalışanların pozisyonu ya da rolü ne olursa olsun emniyetin sağlanması herkes tarafından en önemli faktör olarak görülür. Üst yönetimin belirlediği emniyetin artırılmasına yönelik vizyon tüm çalışanlar tarafından bilinir ve paylaşılır. Çalışanlar emniyetin artırılması için getirdikleri önerilerin değerli olduğunu bilirler. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

6 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Yeniliklere daha çabuk uyum sağlanır, yeni ve yaratıcı fikir üretimi cesaretlendirilir. Sorumluluklar paylaşılır Emniyeti tehlikeye atan durumlar örtbas edilmek yerine devrim niteliğinde değişikliklerin yapılması için bir araç olarak görülür. Çalışanlar sürekli kendilerini geliştirmeye çalışır. Bu düşünce yapısı ve yaklaşımlar örgüt içinde paylaşılan değerler topluluğu haline geldiği zaman pozitif emniyet kültürünün varlığından söz edilebilir. ICAO Human Factors Digest emniyet kültürünü; bakım çalışanlarını, bakım sisteminin diğer unsurlarını, yolcuları ve toplumu tehlikeli durumlarla en az karşılaştıracak inançlar, normlar, tutumlar, roller, sosyal ve teknik uygulamalar topluluğu olarak tanımlamaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

7 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Pozitif emniyet kültürünün geliştirilmesinde üst yönetimin büyük bir rolü vardır. Örneğin düşük emniyet standartlarını kolaylıkla kabul edebilen bir üst yönetim yaklaşımı ileride tüm çalışanlar arasında ortak bir norm haline dönüşebilir. Üst yönetimin insanların her zaman hata yapabileceklerini bilmesi ve cezalandırıcı tutumlardan uzak durmaları pozitif bir emniyet kültürünün yaratılabilmesi için önemlidir. Diğer yandan ihlallerin önlenmesi ve cezalandırılması da son derece önemlidir. Pozitif emniyet kültürünün geliştirilmesinde ne söylendiğinin değil ne yapıldığnın büyük bir önemi vardır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

8 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
kaynaklar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©