DAG: Astronomik Görüş Ölçümleri (Seeing) ve Sistemler

... konulu sunumlar: "DAG: Astronomik Görüş Ölçümleri (Seeing) ve Sistemler"— Sunum transkripti:

1 DAG: Astronomik Görüş Ölçümleri (Seeing) ve Sistemler
Yavuz GÜNEY Atatürk Üniversitesi 01 – 02 Şubat 2019 AstroMeteo Çalıştayı 1

2 Bu verileri almamızda katkısı olan çalışma ekibi
Ümit Bora AKBULAK – ATASAM Esragül ATALAY – Atatürk Üniv. Emre DOĞAN – ATASAM Hüseyin ER – Atatürk Üniv. İbrahim ÖZTÜRK – ATASAM Yusuf PAK – ATASAM Ahmet POLATOĞLU – Atatürk Üniv. Mohammad SHAMEONI NIAEI – ATASAM Onur ŞATIR – ATASAM Cihan Tuğrul TEZCAN – ATASAM Cahit YEŞİLYAPRAK – Atatürk Üniv. / ATASAM Sacit ÖZDEMİR – Ankara Üniv. / TUG 2

3 ATMOSFERİK GÖRÜŞ Sıcaklık Yoğunluk θmin = 206265 (λ/d)
Teta ayırma gücüdür. Öyle ki; teleskop çapı ne kadar büyük olursa olsun, gözlem yapılabilecek ayırma gücü ancak atmosferik koşulların izin verdiği ayırma gücü kadar olacaktır. Yani görüş, bir astronomik gözlem esnasında atmosferik koşulların, gökyüzünde birbirine yakın iki nokta kaynağın birbirinden ayrı olarak gözlemlenebilmesine ne kadar izin verdiğinin bir ölçüsüdür. Fried Parametresi, belli bir andaki atmosferik görüş değerini sağlayacak ayırma gücüne sahip bir teleskobun çapıdır. Uygun şartlarda kırmızı öte bölgede çözünürlük atmosfer tarafından değil teleskobun ayırma gücü ile sınırlandırılır. θmin : Minimum ayrılabilen açı λ : Gözlenen ışığın dalgaboyu d : Teleskop çapı Sıcaklık Yoğunluk θmin = (λ/d)

4 ATMOSFERİK GÖRÜŞ SİSTEMLERİ METEOROLOJİK SİSTEMLER
SBIG (Santa Barbara Instrument Group) SEEING MONITOR ALCOR - SYSTEM CYCLOPE SEEING MONITOR MANUAL DIMM METEOROLOJİK SİSTEMLER ALCOR (LSI) – 5 dakika VAISALA / DAVIS – 1 dakika / 5 dakika (Sıcaklık, Nem, Rüzgar hızı /yönü, Basınç)

5 SBIG SM CCD: Kodak KAF – 0402ME Çap: 150 mm Odak oranı: f/5.3
CCD boyutu: 6.9 x 4.3 mm Piksel: 765 x 510 piksel Yaz – kış ayarı var Poz süresi 5 ms Çizgi kamera kapaksız Okuma yönünde çizgiler Okuma süresi kadar Çizgilerin etkisi yok Dark almaya gerek yok Polaris yıldızı tam olarak kuzey kutup noktasında olmadığı için gece boyunca yerin hareketi, kutup yıldızını kuzey kutup noktası etrafında hareket ediyormuş gibi Şekil 2.5’te gösterildiği gibi görmemizi sağlar. Yapılan bu dairesel hareketin görüş açısı SM’de algılayacak boyutta imal edilmiştir.

6 SBIG SM Ro : Fried Parametresi Kaynak Tespiti, Mag, Merr: sep
FWHM: alipy Ro : Fried Parametresi 6

7 SBIG SM

8 SBIG SM

9 ALCOR SM FoV: 3.6° x 2.5° Filter: 550 nm Örneklem: 50 Hz
Otomatik seeing * Yaz – kış ayarı yok 

10

11 ALCOR SM

12 Kamera: Astrovid Stellacam III
DIMM S = d / D d: 203 mm D: 100 mm Ayrılmış iki yıldız görüntüsü arasındaki mesafenin değişimine diferansiyel görüntü hareketi denir. Her iki alet aynı atmosferik titreşimde olmasından dolayı diferansiyel hata olmaz. Hartmann maskesi, teleskop önüne yerleştirilir. Maskenin üzerinde dört delik vardır. Bu iki deliğe takılan optik kama’lar Rusya da yaptırılmıştır. Optik kama, gelen dalga cephesinin yönünü saptırır. Bu kama lar teleskobun odak düzleminde diğer delik tarafından oluşturulan görüntüden farklı olarak gözlenen yıldız görüntüsünün bir miktar kaymasını sağlar. Atmosferik görüş ölçümlerinde genellikle Kutup yıldızı (α UMi) seçilir fakat alternatif olarak beta Umi yıldızı da seçilebilir.Ayrıca, kutup yıldızının seçilmesinin de iki sebebi vardır. Bunlardan birincisi, zenit düzeltmesinin kolayca yapılabilmesi ve ikincisi, takibinin kolay olmasıdır. Varyans: Verilerin aritmetik ortalaması hesaplanır. Ortalamadan verilerin sapmaları alınır. Bunların karelerinin toplamının aritmetik ortalaması alınarak bulunur. Dalgaboyu 0,5 mikro metre (μm) Büyük fried parametresi iyi bir görüşü, küçük fried parametresi kötü görüşü ifade eder Teleskop: Meade LX inç Kamera: Astrovid Stellacam III Video yakalama kartı

13 Dikkat Edilmesi Gerekenler
Teleskop Çapı > 20 cm D - d arasında S > 2,5 Poz süresi << V / Teleskop çapı N – fazla olmalı Atmosferin maksimum titreşim frekansının altına düşmek için 10 ms nin altında poz süresi verilmeli Uzun poz süresi kullanılarak alınan bir gökcismi görüntüsü, alıcı üzerinde birden fazla gökcismi görüntülerinin bir bileşimi şeklinde görünür. Başka bir deyişle, görüşün atmosferik açıdan etkisi, teleskopların ayırma gücünü sınırlamasıdır. Görüntü sayısı ne kadar fazla olursa hata o kadar az olur. Uzun poz sürelerinde gerçek değerin altında sonuç verir Toplanan görüntü sayısı çok olmalı,

14 DIMM Sisteminin Avantajları
Teleskop takip hataları otomatik çıkarılır. Rüzgarın etkisi yoktur. Amatör alıcılarla kolay uygulanabilir. DIMM aynı değişkenin iki istatiksel tahminini verir. Teleskopun optik kalitesi önemli değildir. Teleskop takip hataları otomatik olarak çıkartılır. Rüzgarın etkisi yoktur. Amatör alıcılarla bile kolay uygulanabilir. DIMM aynı değişkenin iki istatiksel tahminini verir. Teleskopun optik kalitesi önemli değildir. Yine de, dairesel görüntüler gereklidir, yani koma (Su damlası gibi görüntünün bir yere çekmesidir) ya izin verilmeyen teleskop kullanılmalıdır).

15 1 sn de bir seeing hesaplıyor.
25 fps Frema drop olabilir. Nedeni; ... 10500 frame var. 7 dakikalık video

16 DIMM

17 DIMM

18 SBIG – ALCOR - DIMM

19 N = 116 N = 61 N = 63

20 Sistemlerin kendi içinde kalibrasyonunu sağlamak
PLANLAR Sistemlerin kendi içinde kalibrasyonunu sağlamak Meteorolojik verilerle olan ilişkisini belirlemek 20

21 TEŞEKKÜRLER SORULAR ? 01 – 02 Şubat 2019 AstroMeteo Çalıştayı 21