T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ

... konulu sunumlar: "T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

1 T.C. ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ
GENEL MUHASEBE DERSİ Öğr. Gör. Fazlı IRMAK

2 Birinci Hafta İşletme nedir? İşletme ~ Muhasebe ilişkisi
Bir bilgi sistemi olarak muhasebe Muhasebe nedir? Neyi amaçlar?

3 İşletmenin yaşamını devam ettirme
İşletme Nedir? İşletme, üretim faktörlerini planlı ve sistemli bir şekilde bir araya getirerek ihtiyaçları karşılamak üzere mal ya da hizmet üretimi amacı güden üretim birimidir. İşletmenin genel olarak üç tane amacı bulunmaktadır: Kar elde etme Topluma hizmet etme İşletmenin yaşamını devam ettirme

4 İşletme Türleri Carrefour, Migros Sütaş, Bafra Salça
TCDD, Akbank , Medicana Bu işletmeler niteliksel olarak aynı mıdır? Muhasebe bu işletmelerin neresinde?

5 Hangi işletmeler, muhasebenin hangi kollarından istifa eder?
Ticaret İşletmesi Örnek: Migros Üretim İşletmesi Örnek: Sütaş Hizmet İşletmesi Örnek: Medicana Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe İşletmenin “genel” muhasebe işlerini yürüten muhasebe kolu İşletmenin “genel” muhasebe işlerini yürüten muhasebe kolu İşletmenin “genel” muhasebe işlerini yürüten muhasebe kolu

6 Hangi işletmeler, muhasebenin hangi kollarından istifa eder?
Ticaret İşletmesi Örnek: Migros Üretim İşletmesi Örnek: Sütaş Hizmet İşletmesi Örnek: Medicana Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Maliyet Muhasebesi Maliyet Muhasebesi Üretilen “mamulün” maliyetini belirleyen muhasebe kolu Üretilen “hizmetin” maliyetini belirleyen muhasebe kolu

7 Hangi işletmeler, muhasebenin hangi kollarından istifa eder?
Ticaret İşletmesi Örnek: Migros Üretim İşletmesi Örnek: Sütaş Hizmet İşletmesi Örnek: Medicana Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Maliyet Muhasebesi Maliyet Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Ürün fiyatı artırılsın mı? En az ne kadar üretim yapmalı? vs.

8 Başka bir görüş … Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe
Ticaret İşletmesi Örnek: Migros Üretim İşletmesi Örnek: Sütaş Hizmet İşletmesi Örnek: Medicana Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Finansal Muhasebe Maliyet Muhasebesi Maliyet Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Yönetim Muhasebesi Yönetim Muhasebesi

9 İşletmenin “başına” neler gelir?
Peki bu ve benzeri diğer mali nitelikteki işlemler içinde bulunulan dönemde (ayda, yılda) tekrarlanırsa? Örneğin 1 Nisan 2012’de

10 İşletme ~ Muhasebe İlişkisi
İşte muhasebe işletmenin belirli bir dönemde karşı karşıya kaldığı mali nitelikteki olaylarla ilgilenmektedir. Görevi ise bu olayların kaydını sistemli bir biçimde gerçekleştirmektir.

11 Muhasebenin Öne Çıkan Fonksiyonları
ÖLÇME SINIFLAMA RAPORLAMA KAYDETME

12 Muhasebenin “kitabî” tanımı da …
İşletmelerin karşı karşıya kaldığı mali nitelikteki olayları; SAPTAYAN ÖLÇEN KAYDEDEN SINIFLANDIRAN ÖZETLEYEREK RAPORLAYAN YORUMLAYAN bir bilim dalıdır.

13 Muhasebe nedir? Bir sosyal bilim dalıdır.
Bir fonksiyonel hizmet birimidir. Bir meslektir. Bir lisandır.

14 Muhasebe Bilgi Üreten “Sistem” Olarak İfade Edersek …
Ölçme Kaydetme Sınıflandırma Raporlama GİRDİLER ÇIKTILAR SİSTEMİN ESASLARI: Muhasebenin Temel Kavramları Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri Diğer Mali nitelik arz eden olaylara ilişkin belge ve bilgiler Finansal Tablolar mi? KAFAMA GÖRE İşletme ile ilgilenen kesimler

15 Muhasebenin Temel Kavramları
Sosyal Sorumluluk Kavramı İşletmenin Kişiliği Kavramı İşletmenin Sürekliliği Kavramı Dönemsellik Kavramı Parayla Ölçülme Kavramı Maliyet Esası Kavramı Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı Tutarlılık Kavramı Tam Açıklama Kavramı İhtiyatlılık Kavramı Önemlilik Kavramı Özün Önceliği Kavramı

16 Sosyal Sorumluluk Kavramı: Muhasebe faaliyetlerinin yürütülmesinde, mali tabloların hazırlanılmasında ve sunulmasında belli kişilerin veya grupların çıkarlarına değil, tüm toplumun çıkarını gözeterek, gerçeğe uygun, tarafsız ve dürüst davranılması gerektiğini ifade eder. Kişilik Kavramı: İşletmenin, sahiplerinden, ortaklarından, yöneticilerinden ve çalışanlarından ayrı bir kişiliğinin olduğunu ve bu kişilik üzerinden faaliyetlerini sürdürdüğünü ifade eder. İşletmenin Sürekliliği Kavramı: İşletmeler hiçbir zaman kapatılmak düşüncesiyle kurulamaz. Sözleşmede aksi bir madde yoksa işletmenin sonsuz bir süre için kurulduğu ve ömrünün belli bir süreye bağlı olmadığı kabul edilir. İşletmenin faaliyet süresi sahiplerinin yaşam süreleri ile sınırlı değildir. Dönemsellik Kavramı: Sınırsız kabul edilen bu ömrünün belli dönemlere bölünüp, bir mali işlem hangi dönemde gerçekleşmişse o dönemin kayıtlarına alınması gerektiğini ifade eder.Muhasebede bu dönem genellikle bir yıldır. Her dönem birbirinden bağımsızdır. Her dönemin gelir ve gideri birbiri ile karşılaştırılarak o döneme ait kar ya da zarar rakamı bulunur

17 Parayla Ölçme Kavramı: parayla ifade edilebilen tüm işlemlerin ortak bir ölçü birimi olan para birimiyle kayıtlara alınmasını ifade eder. Ayrıca bu para birimi ise ulusal para birimi olan Türk Lirasıdır. Yani bir işlem ton, kg, metreküp gibi birimlerle değil bu birimlerin Türk Lirası karşılıkları ile kayıtlara alınır. Ayrıca yabancı paralar da TL’ye çevrilerek kayıtlara alınır. Maliyet Esası Kavramı: Para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün veya uygun olmayan diğer kalemler hariç, işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde, bunların elde edilme maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder. Tarafsızlık ve Belgelendirme: Muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder. Tutarlılık Kavramı: Benzer olay ve işlemlerde, kayıt düzenleri ile değerleme ölçülerinin değişmezliğini ve mali tablolarda biçim ve içerik yönünden tek düzeni öngörür. Muhasebe uygulamaları için seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmelerin mali durumunun, faaliyet sonuçlarının ve bunlara ilişkin yorumların karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturur.

18 Tam Açıklama: Mali tabloların bu tablolardan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder. İhtiyatlılık Kavramı: Muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği risklerin göz önüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavramın sonucu olarak, işletmeler, muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırırlar, muhtemel gelir ve kârlar için ise gerçekleşme dönemlerine kadar herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar. Önemlilik Kavramı: bir hesap kalemi veya mali bir olayın nispî ağırlık ve değerinin mali tablolara dayanılarak yapılacak değerlemeleri veya alınacak kararları etkileyebilecek düzeyde olmasını ifade eder.Önemli hesap kalemleri, finansal olaylar ve diğer hususların mali tablolarda yer alması zorunludur. Özün Önceliği: İşlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gereğini ifade eder. Örneğin, vadeli çeklerin dönem sonunda envanter çalışmalarında senet gibi değerlendirilmesi bu kavramın bir gereğidir.

19 Muhasebe Bilgilerini Kullananlar
İŞLETME DIŞI Pay sahipleri Potansiyel Yatırımcılar Kredi Verenler Devlet Tedarikçiler Müşteriler Çalışanlar Sendikalar İŞLETME İÇİ Üst Yönetim / Kurucu(lar) Kısmi düzeyde departman yöneticileri

20 TEMEL FİNANSAL TABLOLAR
X AŞ’nin …/…/….. Tarihli ….. Bilançosu (TL) AKTİF PASİF VARLIKLAR KAYNAKLAR 1. Bilanço Varlıklar = Kaynaklar

21 Temel Bilanço Denkliği
= Varlıklar Kaynaklar Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar Yabancı Kaynaklar + Özkaynaklar = Kısa Vadeli Yab. Kay. + Uzun Vadeli Yab. Kay. Özkaynaklar Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar =

22 TEMEL FİNANSAL TABLOLAR
X AŞ’nin …/…/….. Tarihli ….. Bilançosu (TL) AKTİF PASİF DÖNEN VARLIKLAR DURAN VARLAKLAR 3. KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 4. UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 5. ÖZ KAYNAKLAR 1. Bilanço Varlıklar = Kaynaklar

23 Varlık nedir? Varlıklar
İşletmenin faaliyetlerini sürdürebilmesi için gereksinim duyduğu ve bu maksatla elde ettiği ekonomik değerlerdir. Varlıklar

24 Kaynak nedir? Kaynaklar
Kaynak, bir varlığın temin ediliş yeridir. Yani,‘bu varlığı nasıl aldın?’ sorusuna verilen cevap bizi kaynağa götürecektir. Kaynaklar

25 Varlık azalabilir mi? Varlık tükenmeye tabidir.
Kullanıma bağlı olarak azalma meydana gelir. VARLIKTAKİ AZALMA bizi gider/zarar kavramlarına götürür…

26 Varlık artabilir mi? Varlıklar durdukları yerde genelde artmazlar…
Maliyetinin üzerinde yapılan satış … Bankadan alınan mevduat faizi … Düşük iken alınan, yüksek iken satılan altın vs. ... VARLIKTAKİ ARTIŞ bizi gelir /kar kavramlarına götürür…

27 TEMEL FİNANSAL TABLOLAR
2. Gelir Tablosu

28 “Sonuç” nasıl belirlenir …
Yeni doğanlar Samsun’daki ilk yerleşim Ölenler Sonuç? Değişim ? Fark?

29 İşletmeye uyarlarsak …
Dönem Başı Özkaynak Dönem Sonu Özkaynak Özkaynağı artıran unsurlar GELİRLER İşletmenin faaliyete başladığı tarih Özkaynağı azaltan unsurlar GİDERLER ?

30 KAR / ZARAR nasıl ortaya çıkar?
Dönem Başı Özkaynak Dönem Sonu Özkaynak Özkaynağı artıran unsurlar GELİRLER Özkaynağı azaltan unsurlar GİDERLER Gelirler > Giderler  Kar Giderler > Gelirler  Zarar

31 Sabah uykusunu elma kahveden daha iyi açar.
Bir insan yılda en az 1460 rüya görür. Sabah uykusunu elma kahveden daha iyi açar. Burnun uzunluğu, başparmağın uzunluğu kadardır.

32 Mali nitelikteki olayların bilanço üzerinden izlenmesi
ÖRNEK: Mali nitelikteki olayların bilanço üzerinden izlenmesi AB İşletmesi tarihinde TL nakit sermaye ile kurulmuştur. İşletme tarihinde kasasındaki paranın TL ile ticari mal satın almıştır. İşletme tarihinde Z Bankasından TL kredi çekerek Taşıt satın almıştır. İşletme tarihinde Z Bankasına olan kredi borcunun yarısını (5.000TL’yi) ödemiştir.

33 AB İşletmesinin 01/04/2012 Tarihli “Kuruluş” Bilançosu (TL)
1) AB İşletmesi tarihinde TL nakit sermaye ile kurulmuştur. AB İşletmesinin 01/04/2012 Tarihli “Kuruluş” Bilançosu (TL) KASA SERMAYE 50.000 50.000 Varlıklar = Kaynaklar

34 AB İşletmesinin 04/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL)
2) İşletme tarihinde kasasındaki paranın TL ile ticari mal satın almıştır. AB İşletmesinin 04/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL) KASA SERMAYE TİCARİ MALLAR 50.000 50.000 Varlıklar = Kaynaklar

35 AB İşletmesinin 10/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL)
3) İşletme tarihinde Z Bankasından TL kredi çekerek Taşıt satın almıştır. AB İşletmesinin 10/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL) KASA SERMAYE BANKA KREDİLERİ TİCARİ MALLAR TAŞITLAR 60.000 60.000 Varlıklar = Kaynaklar

36 AB İşletmesinin 20/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL)
4) İşletme tarihinde Z Bankasına olan kredi borcunun yarısını (5.000TL’yi) ödemiştir. AB İşletmesinin 20/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL) KASA SERMAYE BANKA KREDİLERİ TİCARİ MALLAR TAŞITLAR 55.000 55.000 Varlıklar = Kaynaklar

37 Örnek 1’in devamı AB İşletmesi tarihinde ticari malların YARISINI TL’ye peşin satmıştır. AB İşletmesi tarihinde kullandığı enerji için TL ödemiştir.

38 AB İşletmesinin 26/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL)
5) AB İşletmesi tarihinde ticari malların YARISINI TL’ye peşin satmıştır. AB İşletmesinin 26/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL) KASA SERMAYE BANKA KREDİLERİ TİCARİ MALLAR SATIŞ KARI TAŞITLAR 63.000 63.000 Varlıklar = Kaynaklar

39 AB İşletmesinin 27/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL)
6) AB İşletmesi tarihinde kullandığı enerji için TL ödemiştir. AB İşletmesinin 27/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL) KASA SERMAYE TİCARİ MALLAR BANKA KREDİLERİ TAŞITLAR SATIŞ KARI ENERJİ GİDERLERİ 63.000 63.000 Varlıklar = Kaynaklar

40 Nisan ayının gelir ve giderlerini karşılaştırsak …
Özkaynağı artırır SATIŞ KARI ENERJİ GİDERLERİ Özkaynağı azaltır Dönemin (Nisan ayının) Karı TL

41 O halde olması gereken …
AB İşletmesinin 27/04/2012 Tarihli Bilançosu (TL) KASA SERMAYE TİCARİ MALLAR BANKA KREDİLERİ TAŞITLAR DÖNEM KARI 60.000 60.000 Varlıklar = Kaynaklar

42 Yeni Konu HESAP KAVRAMI

43 HESAP KAVRAMI …… Hesabı B A …… Hesabı …… Hesabı B A B A Buraya
ilk defa bir tutar yazılması Buraya ilk defa bir tutar yazılması Eğer bir hesabın; BT > AT  Borç Kalanı AT > BT  Alacak Kalanı BT = AT  Hesap kapalı veya kalansız denilir.

44 HESAP TÜRLERİ Bilanço Hesapları Gelir Tablosu Hesapları Nazım Hesaplar

45 Bilanço Hesapları Varlık Hesapları Kasa Hesabı B A 1.000
Varlık hesaplarında ilk açılış hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşir. Varlık hesaplarındaki artışlar da hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşir. Varlık hesaplarındaki azalışlar hesabın alacaklandırılması suretiyle gerçekleşir. Varlık hesapları ya kalan vermez; ya da borç kalanı verirler.

46 Bilanço Hesapları Kaynak Hesapları Sermaye Hesabı B A 1.000
Kaynak hesaplarında ilk açılış hesabın alacaklandırılması suretiyle gerçekleşir. Kaynak hesaplarındaki artışlar da hesabın alacaklandırılması suretiyle gerçekleşir. Kaynak hesaplarındaki azalışlar hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşir. Kaynak hesapları ya kalan vermez; ya da alacak kalanı verirler.

47 Bilanço Hesapları Kasa Hesabı Sermaye Hesabı B A B A 1.000 1.000

48 Gelir Tablosu Hesapları
Gider Hesapları PSDG Hesabı B A 500 Gider hesaplarında ilk açılış hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşir. Gider hesaplarındaki artışlar da hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşir. Gider hesaplarındaki azalışlar hesabın alacaklandırılması suretiyle gerçekleşir. Gider hesapları ya kalan vermez; ya da borç kalanı verirler.

49 Gelir Tablosu Hesapları
Gelir Hesapları Faiz Gelirleri Hesabı B A 700 Gelir hesaplarında ilk açılış hesabın alacaklandırılması suretiyle gerçekleşir. Gelir hesaplarındaki artışlar da hesabın alacaklandırılması suretiyle gerçekleşir. Gelir hesaplarındaki azalışlar hesabın borçlandırılması suretiyle gerçekleşir. Gelir hesapları ya kalan vermez; ya da alacak kalanı verirler.

50 Gelir Tablosu Hesapları
PSDG Hesabı Faiz Gelirleri Hesabı B A B A 500 700 Dönem Karı Hesabı 200

51 ÖZETLE… …… HESABI Varlık Hesapları Kaynak Hesapları Gider Hesapları
Zarar Hesapları Kaynak Hesapları Gelir Hesapları Kar Hesapları

52 Mali nitelikteki olayların hesap üzerinden izlenmesi
ÖRNEK: Mali nitelikteki olayların hesap üzerinden izlenmesi AB İşletmesi tarihinde TL nakit sermaye ile kurulmuştur. İşletme tarihinde kasasındaki paranın TL ile ticari mal satın almıştır. İşletme tarihinde Z Bankasından TL kredi çekerek Taşıt satın almıştır. İşletme tarihinde Z Bankasına olan kredi borcunun yarısını (5.000TL’yi) ödemiştir.

53 1) AB İşletmesi 01. 04. 2012 tarihinde 50
1) AB İşletmesi tarihinde TL nakit sermaye ile kurulmuştur. B A Kasa Hesabı 50.000 B A Sermaye Hesabı 50.000

54 2) İşletme 04. 04. 2012 tarihinde kasasındaki paranın 20
2) İşletme tarihinde kasasındaki paranın TL ile ticari mal satın almıştır. B A Kasa Hesabı 50.000 20.000 B A Sermaye Hesabı 50.000 B A Ticari Mallar Hs. 20.000

55 3) İşletme 10. 04. 2012 tarihinde Z Bankasından 10
3) İşletme tarihinde Z Bankasından TL kredi çekerek Taşıt satın almıştır. B A Kasa Hesabı 50.000 20.000 B A Taşıtlar Hs. 10.000 B A Sermaye Hesabı 50.000 B A Ticari Mallar Hs. 20.000 B A Banka Kredileri Hs. 10.000

56 4) İşletme 20.04.2012 tarihinde Z Bankasına olan kredi borcunun yarısını (5.000TL’yi) ödemiştir.
Kasa Hesabı 50.000 20.000 5.000 B A Taşıtlar Hs. 10.000 B A Sermaye Hesabı 50.000 B A Ticari Mallar Hs. 20.000 B A Banka Kredileri Hs. 10.000 5.000

57 Örnek 1’in devamı AB İşletmesi tarihinde ticari malların YARISINI TL’ye peşin satmıştır. AB İşletmesi tarihinde kullandığı enerji için TL ödemiştir.

58 5) AB İşletmesi 26. 04. 2012 tarihinde ticari malların YARISINI 18
5) AB İşletmesi tarihinde ticari malların YARISINI TL’ye peşin satmıştır. B A Kasa Hesabı 50.000 20.000 5.000 18.000 B A Taşıtlar Hs. 10.000 B A Sermaye Hesabı 50.000 B A Ticari Mallar Hs. 20.000 10.000 B A Banka Kredileri Hs. 10.000 5.000 B A Satış KarlarıHs. 8.000

59 6) AB İşletmesi 27. 04. 2012 tarihinde kullandığı enerji için 3
6) AB İşletmesi tarihinde kullandığı enerji için TL ödemiştir. B A Kasa Hesabı 50.000 20.000 5.000 18.000 B A Taşıtlar Hs. 10.000 B A Sermaye Hesabı 50.000 B A Ticari Mallar Hs. 20.000 10.000 B A Banka Kredileri Hs. 10.000 5.000 B A Enerji Gid. Hs. 3.000 B A Satış KarlarıHs. 8.000

60 Dönem Karının Belirlenmesi
Enerji Gid. Hs. 3.000 B A Satış KarlarıHs. 8.000 B A Dönem Karı / Zararı Hesabı 3.000 SONUÇ ??

61

62 Muhasebede Kayıt Yöntemleri
Tek taraflı kayıt yöntemi Çift taraflı kayıt yöntemi

63 Tek taraflı kayıt yöntemi

64 Çift taraflı kayıt yöntemi

65 Muhasebede Kullanılması Gereken Defterler
Yevmiye Defteri (Günlük Defter) Defter-i Kebir (Büyük Defter) Envanter Defteri

66 Defterler Yasaldır! Kayıt süresi Saklama süresi

67 Muhasebede İş Akışı Kaydetme Özetleme Yevmiye Defteri Defter-i Kebir
Mizan Fişler Sınıflandırma Raporlama Finansal Raporlar

68 Yevmiye kaydının şekli
Tarih Borç Tutarları Borçlandırılan Hesaplar Alacak Tutarları Alacaklandırılan Hesaplar Açıklama

69 Yevmiye Maddesi (Kaydı) Türleri
Basit Yevmiye Kaydı Bileşik Yevmiye Kaydı Karma Yevmiye Kaydı Tamamlayıcı (Düzeltme) Yevmiye Kaydı

70 Basit Yevmiye Kaydı 50.000 KASA Hesabı 50.000 BANKALAR Hesabı
KASA Hesabı 50.000 BANKALAR Hesabı 50.000 Bankadan çekilen para nedeniyle

71 Bileşik Yevmiye Kaydı KASA HS. 59.000 50.000 YURTİÇİ SATIŞLAR HS.
KASA HS. 59.000 YURTİÇİ SATIŞLAR HS. 50.000 9.000 HESAPLANAN KDV HS. Peşin satış nedeniyle

72 Karma Yevmiye Maddesi 20.000 KASA HS. 10.000
20.000 10.000 KASA HS. MENKUL KIYMET DEĞ. DÜŞÜK. KARŞ. HS. HİSSE SENETLERİ HS KONUSU KALM. KARŞ. HS. 20.000 10.000 Karşılık ayrılmış hisse senedinin satışı nd.

73 Tamamlayıcı Yevmiye Maddesi
YURTİÇİ SATIŞLAR HS. 45.000 Eksik yazılan tutarın tamamlanması nedeniyle

74 Muhasebede Kullanılan Fişler
Tahsilat Fişi Tediye Fişi Mahsup Fişi Kasa hesabında değişikliğe neden olan fişler Kasa hesabını etkilemez.

75 Tahsilat Fişi Nakit mal satışı __________ 20/01/2012 ___________ KASA
YURTİÇİ SATIŞLAR HESAPLANAN KDV __________ / / ___________

76 Tediye Fişi Nakit mal alımı __________ 20/01/2012 ___________
TİCARİ MALLAR İNDİRİLECEK KDV KASA __________ / / ___________

77 Mahsup Fişi Müşterinin borcuna karşılık çek alınmıştır.
__________ 20/01/2012 ___________ ALINAN ÇEKLER ALICILAR __________ / / ___________

78 Muhasebeye Yön Veren Kuramsal Esaslar
1 No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği Muhasebenin Temel Kavramları Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri Türk Ticaret Kanunu Vergi Kanunları Vergi Usul Kanunu Kurumlar Vergisi Kanunu Gelir Vergisi Kanunu Damga Vergisi Kanunu Diğer Vergi Kanunu

79 Tekdüzen Muhasebe Sisteminin Unsurları
Hesap Çerçevesi Hesap Planı

80 Finansal Tabloların Sınıflandırılması
TDMS’YE GÖRE Temel Finansal Tablolar Bilanço Gelir Tablosu Ek Finansal Tablolar Satışların Maliyeti Tablosu Fon Akım Tablosu Nakit Akım Tablosu Kar Dağıtım Tablosu Özkaynaklar Değişim Tablosu

81 Finansal Tabloların Tanıtılması
X AŞ’nin …/…/….. Tarihli ….. Bilançosu (TL) Bilanço DÖNEN VARLIKLAR Hazır Değerler Stoklar KISA VADELİ YABANCI KAYNAK UZUN VADELİ YABANCI KAYNAK DURAN VARLIKLAR Maddi duran varlıklar Maddi olmayan duran varlıklar ÖZKAYNAK AKTİF = PASİF

82 Hesap Tipi Ayrıntılı Bilanço

83 Hesap Tipi Özet Bilanço
DÖNEM SONU BİLANÇOSU

84 Rapor Tipi Ayrıntılı Bilanço

85 Rapor Tipi Özet Bilanço
2011 2010 I. DÖNEN VARLIKLAR Hazır Değerler 50.000 30.000 Ticari Alacaklar 10.000 - Diğer Alacaklar 20.000 40.000 Stoklar 80.000 II. DURAN VARLIKLAR Maddi Duran Varlıklar Maddi Olmayan Duran Varlıklar 70.000 AKTİF TOPLAMI III. KVYK Ticari Borçlar IV. UVYK Mali Borçlar V. ÖZKAYNAKLAR Ödenmiş Sermaye Kar Yedekleri 25.000 PASİF TOPLAMI

86 Rapor Tipi Özet Gelir Tablosu

87 Rapor Tipi Ayrıntılı Gelir Tablosu

88 Hesap Tipi Gelir Tablosu
X AŞ’nin …/…/….. - …/…/….. Dönemine Ait Gelir Tablosu (TL) GİDERLER GELİRLER KAR

89 TDMS kapsamında Genel Hesap Çerçevesi
HESAP SINIFLARI 1 DÖNEN VARLIKLAR 2 DURAN VARLIKLAR 3 KISA VADELİ YABANCI VARLIKLAR 4 UZUN VADELİ YABANCI VARLIKLAR 5 ÖZKAYNAKLAR 6 GELİR TABLOSU HESAPLARI 7 MALİYET HESAPLARI 8 BOŞ (Serbest) 9 NAZIM HESAPLAR

90 Tekdüzen Hesap Çerçevesi
HESAP GRUPLARI 1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 11 MENKUL KIYMETLER 12 TİCARİ ALACAKLAR 13 DİĞER ALACAKLAR 14 15 STOKLAR 16 17 18 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 19 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 2 DURAN VARLIKLAR 20 21 22 TİCARI ALACAKLAR 23 DİĞER ALACAKLAR 24 MALİ DURAN VARLIKLAR 25 MADDİ DURAN VARLIKLAR 26 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 27 ÖZEL TÜKENMEYE TABİ VARLIKLAR 28 GELECEK YILLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 29 DİĞER DURAN VARLIKLAR

91 Tekdüzen Hesap Çerçevesi
HESAP GRUPLARI 3 KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 30 MALİ BORÇLAR 31 32 TİCARİ BORÇLAR 33 DİĞER BORÇLAR 34 ALINAN AVANSLAR 35 36 ÖDENECEK VERGİ VE DİĞER YÜKÜMLÜLÜKLER 37 BORÇ VE GİDER KARŞILIKLARI 38 GELECEK AYLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHAKKUKLARI 39 DİĞER KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 4 UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR 40 MALİ BORÇLAR 41 42 TİCARİ BORÇLAR 43 DİĞER BORÇLAR 44 ALINAN AVANSLAR 45 46 47 BORÇ VE DİĞER KARŞILIKLARI 48 GELECEK YILLARA AİT GELİRLER VE GİDER TAHUKKUKLARI 49 DİĞER UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR

92 Tekdüzen Hesap Çerçevesi
HESAP GRUPLARI 5 ÖZKAYNAKLAR 50 ÖDENMİŞ SERMAYE 51 52 SERMAYE YEDEKLERİ 53 54 KÂR YEDEKLERİ 55 56 57 GEÇMİŞ YILLAR KÂRLARI 58 GEÇMİŞ YILLAR ZARARLARI 59 DÖNEM NET KÂRI (ZARARI) 6 GELİR TABLOSU HESAPLARI 60 BRÜT SATIŞLAR 61 SATIŞ İNDİRİMLERİ (-) 62 SATIŞLARIN MALİYETİ (-) 63 FAALİYET GİDERLERİ (-) 64 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GELİR VE KÂRLAR 65 DİĞER FAALİYETLERDEN OLAĞAN GİDER VE ZARARLAR (-) 66 FİNANSMAN GİDERLERİ (-) 67 OLAĞANDIŞI GELİR VE KÂRLAR 68 OLAĞANDIŞI GİDER VE ZARARLAR (-) 69 DÖNEM NET KÂRI (ZARARI)

93 Tekdüzen Hesap Çerçevesi
2011 yılı AKTİF TOPLAMI TL’yi veya NET SATIŞLARI TOPLAMI TL ‘yi geçen üretim ve hizmet işletmelerinin, 2012 yılı maliyet hesaplarını 7/A seçeneğine göre tutmaları zorunlu olup, Bu hadlerin altında kalan üretim ve hizmet işletmeleri maliyet hesaplarını serbest şekilde tercih etme hakkına sahiptirler. HESAP GRUPLARI 7 MALİYET HESAPLARI 7/A SEÇENEĞI 70 MALİYET MUHASEBESİ BAĞLANTI HESAPLARI 71 DİREKT İLKMADDE VE MALZEME GİDERLERİ 72 DİREKT İŞÇİLİK GİDERLERİ 73 GENEL ÜRETİM GİDERLERİ 74 HİZMET ÜRETİM MALİYETİ 75 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ 76 PAZARLAMA SATIŞ VE DAĞITIM GİDERLERİ 77 GENEL YÖNETİM GİDERLERİ 78 FİNANSMAN GİDERLERİ 7/B SEÇENEGİ 79 GİDER ÇEŞİTLERİ

94 Tekdüzen Hesap Planı 3’lü desimal kodlama 1 5 3 TİCARİ MALLAR
Hesap Sınıfını Hesap Grubunu Hesabın sırasını

95 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 100 KASA 101 ALINAN ÇEKLER 102 BANKALAR 103 VERİLEN ÇEKLER VE ÖDEME EMİRLERİ (-) 104 105 106 107 108 DİĞER HAZIR DEĞERLER 109

96 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
11 MENKUL KIYMETLER 110 HİSSE SENETLERİ 111 ÖZEL KESİM TAHVİL, SENET VE BONOLARI 112 KAMU KESİMİ TAHVİL, SENET VE BONOLARI 113 114 115 116 117 118 DİĞER MENKUL KIYMETLER 119 MENKUL KIYMETLER DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-)

97 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
12 TİCARİ ALACAKLAR 120 ALICILAR 121 ALACAK SENETLERİ 122 ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-) 123 124 125 126 VERİLEN DEPOZİTO VE TEMİNATLAR 127 DİĞER TİCARİ ALACAKLAR 128 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR 129 ŞÜPHELİ TİCARİ ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

98 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
13 DİĞER ALACAKLAR 130 131 ORTAKLARDAN ALACAKLAR 132 İŞTİRAKLERDEN ALACAKLAR 133 BAĞLI ORTAKLIKLARDAN ALACAKLAR 134 135 PERSONELDEN ALACAKLAR 136 DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR 137 DİĞER ALACAK SENETLERİ REESKONTU (-) 138 ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR 139 ŞÜPHELİ DİĞER ALACAKLAR KARŞILIĞI (-)

99 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
15 STOKLAR 150 İLK MADDE VE MALZEME 151 YARI MAMULLER - ÜRETİM 152 MAMÜLLER 153 TİCARİ MALLAR 154 155 156 157 DİĞER STOKLAR 158 STOK DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ KARŞILIĞI (-) 159 VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI

100 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
18 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER VE GELİR TAHAKKUKLARI 180 GELECEK AYLARA AİT GİDERLER 181 GELİR TAHAKKUKLARI 182 183 184 185 186 187 188 189

101 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
19 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR 190 DEVREDEN KDV 191 İNDİRİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİ 192 DİĞER KATMA DEĞER VERGİSİ 193 PEŞİN ÖDENEN VERGİLER VE FONLAR 194 195 İŞ AVANSLARI 196 PERSONEL AVANSLARI 197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI 198 DİĞER ÇEŞİTLİ DÖNEN VARLIKLAR 199 DİĞER DÖNEN VARLIKLAR KARŞILIĞI (-)

102 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
2. Duran Varlıkları 247. Bağlı Ortaklıklar Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 278. Birikmiş Tükenme Payları (-) 279. Verilen Avanslar 22. Ticari Alacaklar 248. Diğer Mali Duran Varlıklar 220. Alıcılar 249. Diğer Mali Duran Varlıklar Karşılığı (-) 28.Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 221.Alacak Senetleri 222. Alacak Senetleri Reeskontu (-) 280. Gelecek Yıllara Ait Giderler 224. Kazanılmamış Finansal Kiralama Faiz Gelirleri(-) 25. Maddi Duran Varlıklar 281. Gelir Tahakkukları 250. Arazi ve Arsalar 226. Verilen Depozito ve Teminatlar 251. Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri 29. Diğer Duran Varlıklar 229. Şüpheli Alacaklar Karşılığı (-) 252. Binalar 291. Gelecek Yıllarda İndirilecek KDV 253. Tesis, Makine ve Cihazlar 292. Diğer KDV 23. Diğer Alacaklar 254. Taşıtlar Gelecek Yıllar İhtiyacı Stoklar 231. Ortaklardan Alacaklar 255. Demirbaşlar 294. Elden Çıkarılacak Stoklar ve Maddi Duran Varlıklar 232. İştiraklerden Alacaklar 256. Diğer Maddi Duran Varlıklar 233. Bağlı Ortaklıklardan Alacaklar 257. Birikmiş Amortismanlar (-) 295. Peşin Ödenen Vergiler ve Fonlar 235. Personelden Alacaklar 258. Yapılmakta Olan Yatırımlar 297. Diğer Çeşitli Duran Varlıklar Diğer Çeşitli Alacaklar 259. Verilen Avanslar 298. Stok Değer Düşüklüğü Karşı. (-) 237. Diğer Alacak Senet. Reeskontu (-) 299. Birikmiş Amortismanlar (-) 239. Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı (-) 26. Maddi Olmayan Duran Varlıklar 260. Haklar 261. Şerefiye 24. Mali Duran Varlıklar 262. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 240. Bağlı Menkul Kıymetler 263. Araştırma ve Geliştirme Giderleri 241. Bağlı Menkul Kıymetler Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 264. Özel Maliyetler 267. Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar 242. İştirakler 243. İştiraklere Sermaye Taahhütleri (-) 268. Birikmiş Amortismanlar (-) 269. Verilen Avanslar 244. İştirakler Sermaye Payları Değer Düşüklüğü Karşılığı (-) 27. Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 271. Arama Giderleri 245. Bağlı Ortaklıklar 272. Hazırlık ve Geliştirme Giderleri 246. Bağlı Ortaklıklara Sermaye Taahhütleri (-) 277. Diğer Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar

103 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynakları 335. Personele Borçlar 372. Kıdem Tazminatı Karşılığı 336. Diğer Çeşitli Borçlar 373. Maliyet Giderleri Karşılığı 30. Mali Borçlar 337. Diğer Borç Senetleri Reeskontu (-) 379. Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 300. Banka Kredileri 301.Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar 38. Gelecek Aylara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 34. Alınan Avanslar 302.Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri(-) 340. Alınan Sipariş Avansları 380. Gelecek Aylara Ait Gelirler 349. Alınan Diğer Avanslar 381. Gider Tahakkukları 303. Uzun Vadeli Kredilerin Anapara Taksitleri ve Faizleri 35. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri 39. Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 304. Tahvil Anapara Borç ,Taksit ve Faizleri 350. Yıllara Yaygın İnşaat ve Onarım Hakedişleri 391. Hesaplanan KDV 305. Çıkarılmış Bonolar ve Senetler 392. Diğer KDV 306. Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 358. Yıllara Yaygın İnşaat Enflasyon Düzeltme 393. Merkez ve Şubeler Cari Hesabı 397. Sayım ve Tesellüm Fazlaları 308. Menkul Kıymetler İhraç Farkları (-) 399. Diğer Çeşitli Yabancı Kaynaklar 36.Ödenecek vergi ve Diğer Yükümlülükler 309. Diğer Mali Borçlar 360. Ödenecek Vergi ve Fonlar 32. Ticari Borçlar 361. Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri 320. Satıcılar 321. Borç Senetleri 368. Vadesi Geçmiş, Erte. veya Taksi. Vergi ve Diğ. Yüküm. 322. Borç Senetleri Reeskontu (-) 326. Alınan Depozito ve Teminatlar 369. Ödenecek Diğer Yükümlülükler 329. Diğer Ticari Borçlar 37. Borç ve Gider Karşılıkları 33. Diğer Borçlar 370. Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları 331. Ortaklara Borçlar 332. İştiraklere Borçlar 371. Dönem Karının Peşin Ödenen Vergi ve Diğer Yükümlülükleri (-) 333. Bağlı Ortaklıklara Borçlar

104 Bilanço Hesapları (Kalemleri)
40. Mali Borçlar 503.Sermaye Düzeltmesi Olumsuz Farkları (-) 44. Alınan Avanslar 400. Banka Kredileri 440. Alınan Sipariş Avansları 401.Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar 449. Alınan Diğer Avanslar 52. Sermaye Yedekleri 520. Hisse Senedi İhraç Primleri 402.Ertelenmiş Finansal Kiralama Borçlanma Maliyetleri(-) 47. Borç ve Gider Karşılıkları 521. Hisse Senedi İptal Karları 472. Kıdem Tazminatı Karşılığı 522. MDV Yeniden Değerleme Artışları 479. Diğer Borç ve Gider Karşılıkları 523. İştirakler Yeniden Değerleme Artışları 405. Çıkarılmış Tahviller 407. Çıkarılmış Diğer Menkul Kıymetler 48. Gelecek Yıllara Ait Gelirler ve Gider Tahakkukları 524. Maliyet Artışları Fonu 529. Diğer Sermaye Yedekleri 408. Menkul Kıymetler İhraç Farkı (-) 480. Gelecek Yıllara Ait Gelirler 54. Kar Yedekleri 409. Diğer Mali Borçlar 481. Gider Tahakkukları 540. Yasal Yedekler 541. Statü Yedekleri 42. Ticari Borçlar 49. Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 542. Olağanüstü Yedekler 420. Satıcılar Diğer Kar Yedekleri 421. Borç Senetleri 492. Gelecek Yıllara Ertelenen veya Terkin Edilecek Katma Değer Vergisi 549. Özel Fonlar 422. Borç Senetleri Reeskontu (-) 57. Geçmiş Yıllar Karları 426. Alınan Depozito ve Teminatlar 570. Geçmiş Yıllar Karları 429. Diğer Ticari Borçlar 493. Tesise Katılma Payları 58. Geçmiş Yıllar Zararları 499. Diğer Çeşitli Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 580. Geçmiş Yıllar Zararları (-) 43. Diğer Borçlar 59. Dönem Net Karı (Zararı) 431. Ortaklara Borçlar 590. Dönem Net Karı 432. İştiraklere Borçlar 5. Öz Kaynakları 591. Dönem Net Zararı (-) 433. Bağlı Ortaklıklara Borçlar 436. Diğer Çeşitli Borçlar 50. Ödenmiş Sermaye 437. Diğer Borçlar Senetleri Reeskontu. (-) 500. Sermaye 501. Ödenmemiş Sermaye (-) 438. Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar 502.Sermaye Düzeltmesi Olumlu Farkları

105 BİLANÇONUN BİÇİMSEL YAPISI
Dipnotlar:

106 Bilanço Dipnotları 1. Kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş bulunan ortaklıklarda kayıtlı sermaye tavanı TL. 2. Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri ile genel müdür genel kordinatör, genel müdür yardımcıları ve genel sekreter gibi üst yöneticilere: a) Cari dönemde verilen her çeşit avans ve borcun toplam tutarı TL. b) Cari dönem sonundaki avans veye borcun bakiyesi TL. 3. Aktif değerlerin toplam sigorta tutarı TL­. 4. Alacaklar için alınmış ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı TL. 5. Yabancı kaynaklar için verilmiş ipotek ve diğer teminatların toplam tutarı TL. 6. Pasifte yer almayan taahhütlerin toplam tutarı TL.

107 Bilanço Dipnotları 7. Kasa ve bankalardaki döviz mevcutları TL. Döviz Cinsi Miktarı TL. Kuru Toplam Tutar TL. 8. Yurt dışından alacaklar (avanslar dahil): 9. Yurt dışına borçlar (avanslar dahil):

108 Bilanço Dipnotları 10. Tedavüldeki tahvil ve finansman bonolarından banka garantili olanların tutarı TL. 11. Cari ve gelecek dönemlerde yararlanılacak yatırım indiriminin toplam tutarı TL. 12. Tedavüldeki tahvillerden hisse senedine dönüştürülebilir niteliktekilerin tutarı TL. 13. Sermayeyi temsil eden hisse senetlerinin dökümü: Türü Tertibi Adedi Üsleri Toplam Tutar TL.

109 Bilanço Dipnotları 14. Cari dönemde ihraç edilmiş hisse senedi tutarı TL. 15. İşletme sahibinin veya sermayesinin % 10 ve daha fazlasına sahip ortakların: Adı Pay Oranı Pay Tutarı TL. 16. Sermayesinin % 10 ve daha fazlasına sahip olunan iştirakler ile müessese ve bağlı ortaklıkların: Adı Pay Oranı Top. Sermayesi Son Dönem Kârı TL.

110 Bilanço Dipnotları 17. Stok değerleme yöntemi
a) Cari dönemde uygulanan yöntem b) Önceki dönemde uygulanan yöntem c) Varsa, cari dönemdeki yöntem değişikliğinin stoklarda meydana getirdiği artış (+) veya azalış tutarı (-) 18. Cari dönemdeki maddi duran varlık hareketleri a) Satın alınan, imal veya inşa edilen maddi duran varlıkların maliyetleri TL. b) Elden çıkarılan veya hurdaya ayrılan maddi duran varlıkların maliyeti TL. c) Cari dönemde ortaya çıkan yeniden değerleme artışları TL. - Varlık maliyetlerinde (+) TL. - Birikmiş amortismanlarda (-) TL.

111 Bilanço Dipnotları 19. Ana kuruluş bağlı ortaklık ve iştiraklerin ticari alacak ve borçlar içindeki payları Ticari alacak Ticari borç 1- Ana kuruluş Bağlı Ortaklık İştirakler Cari dönemdeki ortalama toplam personel sayısı Bilanço tarihinden sonra ortaya çıkan ve açıklamayı gerektiren hususlara ilişkin bilgi 22. Belli bir döneme sahip olan, ancak tutarları tahmin edilemeyen şarta bağlı zararlar ile her türlü şarta bağlı kazançlara ilişkin bilgi, (işletmeyi borç altına sokacak ve dönem sonucunu etkileyebilecek hukuki ihtilafların mahiyetleri bu bölümde açıklanır.) 23. İşletmenin gayrisafi kar oranları üzerinde önemli ölçüde etkide bulunan muhasebe tahminlerinde değişikliklere ilişkin bilgi ve bunların parasal etkileri. 24. Bankalardaki mevduatın bloke olanına ilişkin tutarlar TL.

112 Bilanço Dipnotları 25. Menkul kıymetler ve bağlı menkul kıymetler grubu içinde yer alıp işletmenin ortakları, iştirakleri ve bağlı ortaklıklar tarafından çıkarılmış bulunan menkul kıymet tutarları ve bunları çıkaran ortaklıklar TL. 26. İştirakler ve bağlı ortaklıklarda içsel kaynaklardan yapılan sermaye artırımı nedeniyle elde edilen bedelsiz hisse senedi tutarları TL. 27. Kısa ve uzun vadeli kredilerle ilgili olarak alınan kredilerin ve çıkarılmış menkul kıymetlerin (katılma intifa senedi dahil) kredi ve menkul kıymet türleri itibarıyla tahakkuk etmemiş gelecek döneme ilişkin faiz borçları tutarları TL. 28. Ortaklar, iştirakler ve bağlı ortaklıklar lehine verilen garanti, taahhüt, kefalet, aval, ciro gibi yükümlülüklerin tutarı TL. 29. Mali tabloları önemli ölçüde etkileyen ya da mali tabloların açık, yorumlanabilir ve anlaşılabilir olması açısından açıklanması gerekli olan diğer hususlar. 30. Bilançonun onaylanarak kesinleştiği tarih: ..../ /

113 Gelir Tablosu Hesapları (Kalemleri)
6. GELİR TABLOSU HESAPLARI 60. Brüt Satışlar 600. Yurt İçi Satışlar 601. Yurt Dışı Satışlar 602. Diğer Gelirler 61. Satış İndirimleri (-) 610. Satıştan İadeler(-) 611. Satış İskontoları (-) 612. Diğer İndirimler(-) 62. Satışların Maliyeti (-) 620. Satılan Mamuller Maliyeti(-) 621. Satılan Ticari Mallar Maliyeti(-) 622. Satılan Hizmet Maliyeti(-) 623. Diğer Satışların Maliyeti(-) 63. Faaliyet Giderleri (-) 630. Araştırma Ve Geliştirme Giderleri(-) 631. Pazarlama Satış Ve Dağıtım Giderleri(-) 632. Genel Yönetim Giderleri(-) 64. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelir Ve Kârlar 640. İştiraklerden Temettü Gelirleri 641. Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri 642. Faiz Gelirleri 643. Komisyon Gelirleri 644. Konusu Kalmayan Karşılıklar 645. Menkul Kıymet Satış Kârları 646. Kambiyo Kârları 647. Reeskont Faiz Gelirleri 648. Enflasyon Düzeltme Kârları 649. Diğer Olağan Gelir Ve Kârlar 65. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gider Ve Zararlar (-) 653. Komisyon Giderleri(-) 654. Karşılık Giderleri(-) 655. Menkul Kıymet Satış Zararları(-) 656. Kambiyo Zararları(-) 657. Reeskont Faiz Giderleri(-) 658. Enflasyon Düzeltmesi Zararları(-) 659. Diğer Olağan Gider Ve Zararlar(-) 66. Finansman Giderleri (-) 660. Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri(-) 661. Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri(-) “ 67. Olağan Dışı Gelir Ve Kârlar 671. Önceki Dönem Gelir Ve Kârları 679. Diğer Olağan Dışı Gelir Ve Kârlar 68. Olağan Dışı Gider Ve Zararlar (-) 680. Çalışmayan Kısım Gider Ve Zararları(-) 681. Önceki Dönem Gider Ve Zararları(-) 689. Diğer Olağan Dışı Gider Ve Zararlar(-) 69. Dönem Net Kârı Veya Zararı 690. Dönem Kârı Veya Zararı 691. Dönem Kârı Vergi Ve Diğer Yasal Yükümlülük Karşılıkları(-) 692. Dönem Net Kârı Veya Zararı 697. Yıllara Yaygın İnşaat Ve Enflasyon Düzeltme Hesabı 698. Enflasyon Düzeltme Hesabı

114 Gelir Tablosunun Biçimsel Yapısı
Dipnotlar:

115 Gelir Tablosunun Dipnotları
1. Dönemin tüm amortisman giderleri ile itfa ve tükenme payları TL. a) Amortisman giderleri TL. aa) Normal amortisman gideri TL. bb) Yeniden değerlemeden doğan amortisman giderleri TL. b) İtfa ve tükenme payları TL. 2. Dönemin karşılık giderleri TL. 3. Dönemin tüm finansman giderleri TL. a) Üretim maliyetine verilenler TL. b) Sabit varlıkların maliyetine verilenler TL. c) Doğrudan gider yazılanlar TL. 4. Dönemin finansman giderlerinden ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerle ilgili kısmın tutarı (Toplam tutar içindeki payları % 20'yi aşanlar ayrıca gösterilecektir) TL.

116 Gelir Tablosunun Dipnotları
5. Ana kuruluş, ana orfaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklere yapılan satışlar (Toplam tutar içindeki payları % 20'yi aşanlar ayrıca gösterilecektir) TL. 6. Ana kuruluş, ana ortaklık, müessese, bağlı ortaklık ve iştiraklerden alınan ve bunlara ödenen faiz, kira ve benzerleri (Toplam tutar içindeki payları % 20'yi aşanlar ayrıca gösterilecektir) TL. 7. Yönetim kurulu başkanı ve üyeleriyle, genel müdür, genel koordinatör, genel müdür yardımcıları gibi üst yöneticilere cari dönemde sağlanan ücret ve benzeri menfaatlerin toplam tutarı TL. 8. Amortisman hesaplama yöntemleri ile bu yöntemlerde yapılan değişikliklerin dönemin amortisman giderlerinde meydana getirdiği artış (+) veya azalış (-) TL.

117 Gelir Tablosunun Dipnotları
9. Stok maliyeti hesaplama sistemleri (safha ve sipariş maliyeti gibi) ve yöntemleri (ağırlıklı ortalama maliyet, ilk giren ilk çıkar, hareketli ortalama maliyet gibi.) 10.Varsa, tamamen veya kısmen fıili stok sayımı yapılamamasının gerekçeleri TL. 11.Yurtiçi ve yurt dışı satışlar hesap kalemi içinde yer alan yan ürün, hurda, döküntü gibi maddelerin satışları ile hizmet satışlarının ayrı ayrı toplamlarının brüt satışların yüzde yirmisini aşması halinde bu madde ve hizmetlere ilişkin tutarları TL. 12.Önceki döneme ilişkin gelir ve giderler ile önceki döneme ait gider ve zararların tutarlarını ve kaynaklarını gösteren açıklayıcı not 13.Adi ve imtiyazlı hisse senetleri için ayrı ayrı gösterilmek koşuluyla, hisse başına kâr ve kâr payı oranları

118 Gelir Tablosunun Bölümleri
Brüt Satışlar…………………………………………………………….. Satış İndirimleri (-) …………………………………………………… Net Satışlar …………………………………………………………….. Satışların Maliyeti (-) ………………………………………………… (40.000) (35.000) BRÜT SATIŞ KARI VEYA ZARARI FAALİYET KARI VEYA ZARARI OLAĞAN KAR VEYA ZARAR DÖNEM KARI VEYA ZARARI DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 65.000 (25.000) E. Faaliyet Giderleri (-) ………………………………………………….. 40.000 30.000 F. Diğer Faaliyetlerden Olağan Gelirler ve Karlar …………………. G. Diğer Faaliyetlerden Olağan Giderler ve Zararlar (-) ………….. H. Finansman Giderleri (-)……………………………………………….. (15.000) (5.000) 50.000 10.000 I. Diğer Faaliyetlerden Olağandışı Gelirler ve Karlar …………….. J. Diğer Faaliyetlerden Olağandışı Giderler ve Zararlar (-) ……… (35.000) 25.000 K. Dönem Karı Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler Karşılığı (-) .. (5.000) 20.000

119 Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri
Bilanço İlkeleri Gelir Tablosu İlkeleri TDMS’de Temel Finansal Tablolar Düzenleme İlkeleri

120 Bilanço ilkelerinin amacı;
İşletme ortaklarının ve işletmeye kredi açan tüm alacaklıların, sağladıkları kaynaklar ile bu kaynakların kullanılma şeklini ifade eden varlıkların, muhasebe kayıtlarında ve finansal tablolarda, işletmenin finansal durumunu açık, sistematik ve gerçeğe uygun olarak göstermektir.

121 Bilanço ilkelerinin amacı;
GKGMİ’ye dayalı ve gerçeğe uygun olarak düzenlenen bir bilanço, işletmenin belirli bir tarih itibariyle ekonomik ve finansal yapısını, gayrisafi (brüt) değerleri üzerinden sistemli ve ayrıntılı bir şekilde gösterecektir.

122 a) Varlıklara İlişkin İlkeler :
1. İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşebilecek varlıkları, bilançoda dönen varlıklar grubu içinde gösterilir. 2. İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde paraya dönüşemeyen, hizmetlerinden bir hesap döneminden daha uzun süre yararlanılan uzun vadeli varlıkları, bilançoda duran varlıklar grubu içinde gösterilir. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yılın altında kalanlar dönen varlıklar grubunda ilgili hesaplara aktarılır. 3. Bilançoda varlıkları, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleriyle gösterebilmek için, varlıklardaki değer düşüklüklerini göstererek karşılıkların ayrılması zorunludur. Dönen varlıklar grubu içinde yer alan menkul kıymetler, alacaklar, stoklar ve diğer dönen varlıklar içindeki ilgili kalemler için yapılacak değerleme sonucu gerekli durumlarda uygun karşılıklar ayrılır. Bu ilke, duran varlıklar grubunda yer alan alacaklar, bağlı menkul kıymetler, iştirakler, bağlı ortaklıklar ve diğer duran varlıklardaki ilgili kalemler için de geçerlidir. 4. Gelecek dönemlere ait olarak önceden ödenen giderler ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek dönemlerde tahsil edilecek olan gelirler kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda ayrıca gösterilmelidir.

123 5. Dönen ve duran varlıklar grubunda yer alan alacak senetlerini, bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterebilmek için reeskont işlemleri yapılmalıdır. 6. Bilançoda duran varlıklar grubunda yer alan maddi duran varlıklar ile maddi olmayan duran varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla her dönem ayrılan amortismanların birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir. 7. Duran varlıklar grubu içinde yer alan özel tükenmeye tabi varlıkların maliyetini çeşitli dönem maliyetlerine yüklemek amacıyla, her dönem ayrılan tükenme paylarının birikmiş tutarları ayrıca bilançoda gösterilmelidir. 8. Bilançonun dönen ve duran varlıklar gruplarında yer alan alacaklar, menkul kıymetler, bağlı menkul kıymetler ve diğer ilgili hesaplardan ve yükümlülüklerden işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilişkili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara ait olan tutarlarının ayrı gösterilmesi temel ilkedir. 9. Tutarları kesinlikle saptanamayan alacaklar için herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz. Bu tür alacaklar bilanço dipnot veya eklerinde gösterilir. 10. Verilen rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatların özellikleri ve kapsamları bilanço dipnot veya eklerinde açıkça belirtilmelidir. Bu ilke, alınan rehin, ipotek ve bilanço kapsamında yer almayan diğer teminatlar için de geçerlidir. Ayrıca, işletme varlıkları ile ilgili toplam sigorta tutarlarının da bilanço dipnot veya eklerinde açıkça gösterilmesi gerekmektedir.

124 b) Yabancı Kaynaklara İlişkin İlkeler :
1. İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelen borçları, bilançoda kısa vadeli yabancı kaynaklar grubu içinde gösterilir. 2. İşletmenin bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde vadesi gelmemiş borçları, bilançoda uzun vadeli yabancı kaynaklar grubu içinde gösterilir. Dönem sonu bilanço gününde bu grupta yer alan hesaplardan vadeleri bir yılın altında kalanlar kısa vadeli yabancı kaynaklar grubundaki ilgili hesaplara aktarılır. 3. Tutarları kesinlikle saptanamayanları veya durumları tartışmalı olanları da içermek üzere, işletmenin bilinen ve tutarları uygun olarak tahmin edilebilen bütün yabancı kaynakları kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda gösterilmelidir. İşletmenin bilinen ancak tutarları uygun olarak tahmin edilemeyen durumları da bilançonun dipnotlarında açık olarak belirtilmelidir. 4. Gelecek dönemlere ait olarak önceden tahsil edilen hasılat ile cari dönemde tahakkuk eden ancak, gelecek dönemlerde ödenecek olan giderler kayıt ve tespit edilmeli ve bilançoda ayrıca gösterilmelidir. 5. Kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar grubunda yer alan borç senetlerini bilanço tarihindeki gerçeğe uygun değerleri ile gösterebilmek için reeskont işlemleri yapılmalıdır. 6. Bilançonun kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar gruplarında yer alan borçlar, alınan avanslar ve diğer ilgili hesaplardan işletmenin sermaye ve yönetim bakımından ilgili bulunduğu ortaklara, personele, iştiraklere ve bağlı ortaklıklara ait olan tutarlarının ayrı gösterilmesi temel ilkedir.

125 c) Özkaynaklara İlişkin İlkeler :
1. İşletme sahip veya ortaklarının sahip veya ortak sıfatıyla işletme varlıkları üzerindeki hakları özkaynaklar grubunu oluşturur. İşletmenin bilanço tarihindeki ödenmiş sermayesi ile işletme faaliyetleri sonucu oluşup, çeşitli adlar altında işletmede bırakılan kârları ile dönem net kârı (zararı) bilançoda özkaynaklar grubu içinde gösterilir. 2. İşletmenin ödenmiş sermayesi bilançonun kapsamı içinde tek bir kalem olarak gösterilir. Ancak, esas sermaye özellikleri farklı hisse gruplarına ayrılmış bulunuyorsa esas sermaye hesapları her grubun haklarını, kâr ve tasfiye paylarının dağıtımında sahip olabilecekleri özellikleri ve diğer önemli özellikleri yansıtacak biçimde bilançonun dipnotlarında gösterilmelidir. 3. İşletmenin hissedarları tarafından yatırılan sermayenin devam ettirilmesi gerekir. İşletmede herhangi bir zararın ortaya çıkması, herhangi bir nedenle özkaynaklarda meydana gelen azalmalar; hem dönemsel, hem de kümülatif olarak izlenmeli ve kaydedilmelidir. 4. Özkaynakların bilançoda net olarak gösterilmesi için geçmiş yıllar zararları ile dönem zararı, özkaynaklar grubunda indirim kalemleri olarak yer alır. 5. Özkaynaklar; ödenmiş sermaye, sermaye yedekleri, kâr yedekleri, geçmiş yıl kârları (zararları) ve dönem net kârı (zararı)ndan oluşur. Kâr yedekleri yasal, statü ve olağanüstü yedekler ile yedek niteliğindeki karşılıklar, özel fonlar gibi işletme faaliyetleri sonucu elde edilen kârların dağıtılmamış kısmını içerir. Sermaye yedekleri ise hisse senedi ihraç primleri, iptal edilen ortaklık payları, yeniden değerleme değer artışları gibi kalemlerden meydana gelir. Sermaye yedekleri, gelir unsuru olarak gelir tablosuna aktarılamaz.

126 Gelir tablosu ilkelerinin amacı;
İşletmenin ticari faaliyetinin ayrıntılı, açık ve tam olarak saptanması için, satışların, satış maliyetlerinin, faaliyetle ilgili ve ilgili olmayan gelir ve giderlerin, kar ve zararın belirli bir sistem içinde sınıflandırılması ve gerçeğe uygun olarak gösterilmesi, olarak ifade edilebilir.

127 Gelir tablosu ilkelerinin amacı;
Örneğin; İşletmenin satışları ve satışlara ait iadelerin, gelir tablosunda ayrı ayrı gösterilmesi gibi. Aksine bir yaklaşım, yani brüt satışlardan mal satış iadelerini indirerek net satışların gelir tablosunda yer alması, faaliyet sonucunu etkilemeyecektir. Fakat satış iade tutarının gelir tablosunda ayrı bir kalem şeklinde yer alması, yöneticilerin istatistiki bilgi edinimine ve bu sorun hakkında kararlar almasına katkıda bulunacaktır.

128 a) Gerçekleşmemiş satışlar, gelir ve karlar; gerçekleşmiş gibi veya gerçekleşenler gerçek tutarından fazla veya az gösterilmemelidir. Belli bir dönem veya dönemlerin gerçeğe uygun faaliyet sonuçlarını göstermek için, dönem veya dönemlerin başında ve sonunda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır. b) Belli bir dönemin satışları ve gelirleri bunları elde etmek için yapılan satışların maliyeti ve giderleri ile karşılaştırılmalıdır. Belli bir dönem veya dönemlerin başında ve sonunda maliyet ve giderleri gerçeğe uygun olarak gösterebilmek için stoklarda, alacak ve borçlarda doğru hesap kesimi işlemleri yapılmalıdır. c) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklar için uygun amortisman ve tükenme payı ayrılmalıdır.

129 d) Maliyetler; maddi duran varlıklar, stoklar, onarım ve bakım ve diğer gider grupları arasında uygun bir şekilde dağıtılmalıdır. Bunlardan direkt olanları doğrudan doğruya, birden fazla faaliyeti ilgilendirenleri zaman ve kullanma faktörü dikkate alınarak tahakkuk ettirilip, dağıtılmalıdır. e) Arızi ve olağanüstü niteliğe sahip kâr ve zararlar meydana eldikleri dönemde tahakkuk ettirilmeli, fakat normal faaliyet sonuçlarından ayrı olarak gösterilmelidir. f) Bütün kâr ve zararlardan, önceki dönemlerin mali tablolarında düzeltme yapılmasını gerektirecek büyüklük ve niteliktekiler dışında kalanlar, dönemin gelir tablosunda gösterilmelidir.

130 g) Karşılıklar, işletmenin kârını keyfi bir şekilde azaltmak veya bir döneme ait kârı diğer döneme aktarmak amacıyla kullanılmamalıdır. h) Dönem sonuçlarının tespiti ile ilgili olarak uygulana gelen değerleme esasları ve maliyet yöntemlerinde bir değişiklik yapıldığı takdirde, bu değişikliğin etkileri açıkça belirtilmelidir. ı) Bilanço tarihinde var olan ve sonucu belirsiz bir veya bir kaç olayın gelecekte ortaya çıkıp çıkmamasına bağlı durumları ifade eden, şarta bağlı olaylardan kaynaklanan, makul bir şekilde gerçeğe yakın olarak tahmin edilebilen gider ve zararlar, tahakkuk ettirilerek gelir tablosuna yansıtılır. Şarta bağlı gelir ve karlar için ise gerçekleşme ihtimali yüksek de olsa herhangi bir tahakkuk işlemi yapılmaz; dipnotlarda açıklama yapılır.