Təşkilati Elementlər və Konseptsiyalar

... konulu sunumlar: "Təşkilati Elementlər və Konseptsiyalar"— Sunum transkripti:

1 Təşkilati Elementlər və Konseptsiyalar

2 Təşkilata bir baxış

3 Fikirləşdiklərinizi etdiklərinizlə bağlayaq
…sizin şəraitdə işləyək …nəzəriyyə və praktika

4 Təşkilat necə işləyir? Onun əsas elementləri hansılardır? Onun hansı ritm (ahəngi) və inkişaf dövrləri vardır?

5 Təşkilati identitet ilə başlayaq
Bu nədən ibarətdir?

6 Təşkilati iradə (ayaqlar)
Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Prinsipial və aparıcı ideyalar (baş) Üç hissə… Dəyərlər, mədəniyyət, əlaqələr (ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə istəyir?. Təşkilati identitet yapışqandır… təşkilatı bütöv saxlayan da odur. Əksər təşkilati problemlər və böhranlar bu səviyyədə olan məsələlərdən doğur. Birini deyə bilərsiniz?

7 Suallar Təcrübənizdən bu üç səviyyədən birinə aid problemdən birini misal gətirə bilərsiniz? Prinsipial və Aparıcı İdeyalar səviyyəsinə aid Buraya əsasən çox sadə, uyğun gəlməyən və fərdi (qeyri-kollektiv) prinsip və ideyalar aiddir. Dəyərlər, mədəniyyət və münasibətlər səviyyəsində (ürək) Buraya əsasən uyğun gəlməyən və fərdi dəyərlər, münaqişələr, inamsızlıq və müxtəlifliyə meylilik daxildir… Təşkilati iradə (ayaqlar) Buraya isə əsasən qorxu, şübhə və hiddət aiddir

8 Təşkilatların işlədikləri şəraitləri vardır …
Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Növbəti… Təşkilatların işlədikləri şəraitləri vardır …

9 Araşdıraraq biz öyrınirik ki,…
Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Araşdıraraq biz öyrınirik ki,… Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər. …nəyə diqqət vermək istəyirik… …nəyin edilməsini istəyirik

10 Beləliklə, bunların hər ikisi ilə - Təşkilati identitet və
Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Beləliklə, bunların hər ikisi ilə - Təşkilati identitet və B. Şəraiti anlamaq işləmək bizə Məqsədi müəyyən etməyə kömək edir… C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət

11 Kim olduğunu və nə istədiyini öyrənmək (identitet)
Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Kim olduğunu və nə istədiyini öyrənmək (identitet) Şəraiti və onun səndən nə istədiyini öyrənmək Sizə nə etmək istədiyinizi dünyanın sizdən nə gözlədiyi ilə əlaqələndirmək (birləşdirmək) imkanı verir… C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət

12 Müqsədinizi müəyyən edək… Və
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Müqsədinizi müəyyən edək… Və Məqsədinizi aydınlaşdıraq və bir daha gözdən keçirək Ən vacib təşkilati fəaliyyətlərdən ikisi sizin istək və şərtlərinizə uyğundurmu?

13 Problem burasındadır ki…
Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət Problem burasındadır ki… Bəziləri isə zəruri olanı edirlər, etmək istədiklərini deyil. Ona görə də onların gördükləri işlər həvəssiz və ehtirassiz alınır Bəzi təşkilatlar nəyə ehtiyac olduğunu deyil, öz istədikləri işi edirlər, ona görə də onların gördükləri iş (tələblərə) uyğun deyil Vacibdir ki, sizin həm identitetiniz (xarakteriniz) və həm də şərtləriniz (və ya şəraitiniz) qane olsun!

14 Strategiya və Metodlar
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Növbəti… Strategiya və Metodlar D. Strategiya və Metodlar

15 Nə üçün Necə Təşkilati identitet B. Şəraiti anlamaq C. Məqsəd
Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Nə üçün Necə D. Strategiya və Metodlar

16 Metodlar? Bu sizin işinizə bələdçilik edən “praktiki nəzəriyyələrdir”
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Metodlar? Bu sizin işinizə bələdçilik edən “praktiki nəzəriyyələrdir” Onlar sizin Prinsip və Aparıcı ideyalarınızdan gəlir Bu sizin ən ciddi (və ya çətin) işinizdir… D. Strategiya və Metodlar

17 C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Strategiyalar? Bu sizin metodlarınızı/yanaşma tərzlərinizi daha konkret ideyalara çevirməkdir Məsələn, Təcrübə etməklə Öyrənmək metodundan istifadə etməklə siz fermerlərin yenilikləri bölüşmək üçün müntəzəm olaraq görüşməsini dəstəkləyə bilərsiniz. Bu görüşlər vasitəsilə onlar daha geniş əmədaşlıq etməyə həvəslənə bilərlər. D. Strategiya və Metodlar

18 Növbəti… Həqiqətən sən nə etmək istəyirsən?
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Növbəti… Həqiqətən sən nə etmək istəyirsən? Hansı konkret və planlı fəaliyyətləri düşünürsən? Kim? Nə vaxtdan etibarən? Hansı bacarıqlara ehtiyacın var? Hansı resurslarla? D. Strategiya və Metodlar E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları

19 Bu planlardan sonra siz artıq fəaliyyətə keçirsiz
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? Bu planlardan sonra siz artıq fəaliyyətə keçirsiz D. Strategiya və Metodlar E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

20 Siz kimsiniz və hardasınız
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? İndiyə kimi biz təşkilatın özəyini (ürəyini) nələr təşkil etdiyini... təşkilatın nə etdiyini... və praktikalarını... təsvir etdik... Siz kimsiniz və hardasınız Bunu nə üçün edirsiniz Bunu necə edirsiniz Nəyi edirsiniz D. Strategiya və Metodlar E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

21 C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? P LANLAMA T S İ K L Bunlar eyni zamanda təşkilatın Planlama Tsiklinin (Konsepsiyasının ) əsas elementləridir D. Strategiya və Metodlar E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

22 C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? P LANLAMA T S İ K L Bəs başqa hansı təşkilati proseslər və köməkçi praktikaları vardır…? Yaxşı idarə olunmasını təmin etmək Gördüyü işi davam etməyə vadar etmək Gördüyü işi davamlı olaraq yaxşılaşdırmaq və yeniləmək Əhəmiyyətli şəkildə məsuliyyətli olmağa şərait yaratmaq D. Strategiya və Metodlar E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

23 Yaratmaq və İdarə etmək
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? P LANLAMA T S İ K L D. Strategiya və Metodlar F. Praktika (qayda) Yaratmaq və İdarə etmək Təcrübi yolla öyrənmə tsikli: Planlama, Monitorinq və Qiymətləndirmə E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

24 P LANLAMA T S İ K L Monitorinq tsikli Təşkilati identitet
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? P LANLAMA T S İ K L D. Strategiya və Metodlar Monitorinq tsikli Qısa müddətə öyrənmə – praktikanın təkmilləşdirilməsi F. Praktika (qayda) Yaratmaq və İdarə etmək Təcrübi yolla öyrənmə tsikli: Planlama, Monitorinq və Qiymətləndirmə E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

25 P LANLAMA T S İ K L Qiymətləndirmə Tsikli Monitorinq tsikli
Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir P LANLAMA T S İ K L C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət Qiymətləndirmə Tsikli Uzun müddətli öyrənmə- yenidən baxış D. Strategiya və Metodlar Monitorinq tsikli Qısa müddətə öyrənmə – praktikanın təkmilləşdirilməsi F. Praktika (qayda) Yaratmaq və İdarə etmək Təcrübi yolla öyrənmə tsikli: Planlama, Monitorinq və Qiymətləndirmə E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

26 P LANLAMA T S İ K L Hesabat Vermə Tsikli Qiymətləndirmə Tsikli
C. Məqsəd Uzaqgörənlik, missiya və ya qabiliyyət B. Şəraiti anlamaq Yerli, milli və qlobal səviyyələrdə sivil, iqtisadi və siyasi şərait və münasibətlər Dünyanın nəyə ehtiyacı var və dünya nəyin edilməsini istəyir Təşkilati identitet Prinsipial və aparıcı ideyalar (Baş) Dəyərlər, Mədəniyyət, Münasibətlər (Ürək) Təşkilati iradə (ayaqlar) Təşkilat nə etmək istəyir? P LANLAMA T S İ K L Hesabat Vermə Tsikli Şəraitlə əlaqələndirmək Qiymətləndirmə Tsikli Uzun müddətli öyrənmə- yenidən baxış D. Strategiya və Metodlar Monitorinq tsikli Qısa müddətə öyrənmə – praktikanın təkmilləşdirilməsi F. Praktika (qayda) Yaratmaq və İdarə etmək Təcrübi yolla öyrənmə tsikli: Planlama, Monitorinq və Qiymətləndirmə E. Proqram Fəaliyyətləri, Bacarıqları və Resursları Sahə işi

27 Hamısına bir də baxaq Təşkilatlar burda təqdim olunan aydın (və ya səliqəli) element və tsikllərdən daha qarmaqarışıqdır (və ya nizamsızdır). Onlar beləcə dağınıq, qeyri-ixtiyarı və diqqətsiz şəkildə işləyə bilərlər. Hər bir element və tsikl təşkilatın rıfahını (nə qədər sağlam olduğunu) yoxlamaq üçün linzadır.

28 Hansı elementlər unudula bilərdi?
Struktur – Kim kimə hesabat verir? Liderlik və menecment - Qərarlar necə qəbul olunur? İnsanlar nə qədər səlahiyyətlidir? Və başqaları… Lakin bu və ya digər aspektlər bütün element və tsikllərə də aiddir. Məsələn, Planlaşdırma zamanı qərarlar necə qəbul olunur? Şəraiti təhlil edərkən kimin fikirləri əhəmiyyət kəsb edir? Müxtəlif tsikllərdə kommuniksiya necədir?