GELİŞİM VE ÖĞRENME DUYULARIN GELİŞİMİ 02.01.2019 Prof.Dr.Mustafa Ergün.

... konulu sunumlar: "GELİŞİM VE ÖĞRENME DUYULARIN GELİŞİMİ 02.01.2019 Prof.Dr.Mustafa Ergün."— Sunum transkripti:

1 GELİŞİM VE ÖĞRENME DUYULARIN GELİŞİMİ Prof.Dr.Mustafa Ergün

2 Bilgilerimiz algılarımıza, algılarımız duyularımıza bağlıdır.
Prof.Dr.Mustafa Ergün

3 Doğduğumuzda, şu anda bildiğimiz şeyleri bilmiyorduk.
Doğduğumuzda, bazı reflekslerin dışında bir şey yapamayız. Zihnimiz adeta boş bir levha gibidir. Prof.Dr.Mustafa Ergün

4 Bu bilgiler zihnimize nasıl yerleşir?
Yetişkin olduğumuzda, zihnimizde bazıları son derece önemli, bazıları önemsiz bir çok bilgi vardır. Bu bilgiler zihnimize nasıl yerleşir? Prof.Dr.Mustafa Ergün

5 Bildiğimiz her şey, zihnimizdeki bütün bilgiler duyu organlarımız vasıtasıyla gelir.
Duyu organlarımız, çevremizdeki tabiatta değişik şekillerde bulunan fiziksel enerjiyi beynimizin anlayacağı biçimlere çevirir ve sinir sistemi vasıtasıyla beyne gönderir. Prof.Dr.Mustafa Ergün

6 Duyu organlarımız, çevremizdeki fiziksel dünyayı zihnimizdeki psikolojik dünyaya çevirir.
Duyu organlarımız, fiziksel dünyadaki değişik enerjileri sinirsel enerjiye çevirir (ampul, radyo, tv, elektrik sobası vs) Prof.Dr.Mustafa Ergün

7 Beş duyu organının en hassas değerleri
karanlık ve berrak bir gecede bir mum ışığı 48 km öteden görülebilir. Sessiz bir ortamda saat tiktakları 610 m öteden işitilebilir. 7.5 litre suda bir çay kaşığı şeker eritilirse tadı algılanabilir. Üç odalı bir evde bir damla parfüm kokusu algılanabilir. Yüzünüzden 1 cm uzaktan geçen arının hava akımı hissedilebilir. Görme İşitme Tatma Koklama Dokunma Prof.Dr.Mustafa Ergün

8 Duyu organlarımızın alt ve üst duyum eşikleri vardır
Duyu organlarımızın alt ve üst duyum eşikleri vardır. Özellikle görme ve işitme alanlarında, doğadaki enerjinin çok sınırlı bir kısmını alabiliriz. Prof.Dr.Mustafa Ergün

9 Görmenin uyaranı ışıktır.
Işık: nanometre arasında değişen dalga boyu ile temsil edilen bir radyan enerjidir. Görme, ışık dalgası enerjisini sinir enerji sistemine çevirmedir. Bu enerji değişmesi gözlerde olur. Prof.Dr.Mustafa Ergün

10 Prof.Dr.Mustafa Ergün

11 Ama her duyu organı, kendi alanında hayati öneme sahiptir.
Bilgimizin en önemli kaynağı göz ve görmedir. Bilginin nitelik ve niceliğini en çok bu duyu organı belirler. Ama her duyu organı, kendi alanında hayati öneme sahiptir. Prof.Dr.Mustafa Ergün

12 Görme, bir çok insan için, en önemli duyu organıdır
Görme, bir çok insan için, en önemli duyu organıdır. Ailemizi ve arkadaşlarımızı onun sayesinde tanırız, onların yüz ifadelerini ve hareketlerini onun sayesinde görürüz, okumayı öğreniriz, dokunamadığımız nesneleri algılarız, çevremizde olan bitenleri onunla anlarız. Göz bize şekiller, ölçüler, renkler ve hareketler hakkında bilgi sağlar. Prof.Dr.Mustafa Ergün

13 Görme, nesnelerin üç boyutlu olarak algılanmasını sağlar
Görme, nesnelerin üç boyutlu olarak algılanmasını sağlar. Ayrıca çok değişik uzaklıklarda, çok farklı renk ve dokularda nesnelerin anlaşılmasını sağlar. Diğer duyu organları çok daha basit uyaranları analiz eder veya zamana ve karmaşık organizmalardaki değişmelere bağlıdır. Prof.Dr.Mustafa Ergün

14 Bir çok insan için işitme duyumu -görmeden sonra- ikinci derecede önemlidir. Hatta bazı anlarda (körler için) birinci derecede önemlidir. Gözlerimiz beynimize çok daha fazla bilgi aktarmasına rağmen, kulaklarımız çok daha önemli sosyal iletişim biçimlerini yürütür. (Hayvanlar koklaşa koklaşa, insanlar konuşa konuşa) Prof.Dr.Mustafa Ergün

15 İŞİTME, İNSAN VE UYGARLIK İÇİN ÇOK ÖNEMLİ OLAN DİL VE KONUŞMADA DA TEMEL ROL OYNAR.
Prof.Dr.Mustafa Ergün

16 Kulak da -göz gibi- ses dediğimiz enerji dalgalarını değerlendirir.
Gözümüzün her radyan enerjiyi algılayamadığı gibi, kulağımız da her ses frekansını işitemez. Sağlıklı bir insan, hertz arasındaki frekansları duyabilir. Bazı hayvanlar daha yüksek ses frekanslarını duyabilirler. Prof.Dr.Mustafa Ergün

17 Trafik futbol stadyumu
60 desibel düzeyindeki bir ses normaldir. Ama jetlerin, rock konserlerinin sesleri insana “acı” verir. 60 120 Trafik futbol stadyumu Sessiz bir ofis Normal sohbet Jetler rock konseri fısıldama Desibel seviyesi Prof.Dr.Mustafa Ergün

18 Tat ve koku, kimyasal duygulardır
Tat ve koku, kimyasal duygulardır. Dil, sıvı içinde çözülen kimyasalları; burun havada çözülen kimyasalları algılar. Prof.Dr.Mustafa Ergün

19 Sadece dört tat kalitesi ve bunların binlerce bileşenini algılayabiliyoruz: ekşi, tatlı, tuzlu ve acı. Dil üzerinde tatlı dil ucunda, tuzlu dilin ön gerisinde, ekşi orta yan taraflarda ve acı dilin gerisinde algılanır. Prof.Dr.Mustafa Ergün

20 Koku duyumu insanlar için çok önemli gibi gözükmüyor
Koku duyumu insanlar için çok önemli gibi gözükmüyor. Ancak bazı hayvanlar için göz kadar önemli bir duyumdur. Yıllardan beri temel kokular üzerinde çalışılmasına karşın, bu alanda henüz kesin bulgulara ulaşılamamıştır. Prof.Dr.Mustafa Ergün

21 Bu beş duyumun dışında beden duyumu veya pozisyon duyumu denen bir duyu topluluğundan bahsedilir.
Bu dokunmaya, titreşime, acıya, sıcaklığa, soğukluğa tepki; bedenin pozisyonunun farkında olma (denge), başın sallanması ve dönme hızındaki değişmeleri vs. kapsar. Prof.Dr.Mustafa Ergün