NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
BANKA MUHASEBESİ Mali Tablolar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

Bankalarda Düzenlenmesİ Zorunlu Olan Fİnansal Tablolar
Nazım Hesaplarla Birlikte Bilanço Gelir Tablosu Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Tablo Özkaynak Değişim Tablosu Nakit Akış Tablosu Kar Dağıtım Tablosu NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Bİlanço (1/3) Bilanço, bankanın belirli bir tarihteki iktisadi ve mali durumunu yansıtan, varlıklarını, borçlarını ve özkaynaklarını, aktif ve pasif hesaplar şeklinde gerçeğe uygun ve doğru bir biçimde gösteren tablodur. Bilançonun aktif bölümü paraya dönüşüm çabukluğuna, pasif bölümü ise ödeme çabukluğuna göre düzenlenir. Türkiye Muhasebe Standartları’na göre finansal tablo sınıflandırmasında nazım hesaplarla birlikte bilançonun ismi Finansal Durum tablosu olarak isimlendirilmektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Bİlanço (2/3) Bilanço net değer esasına göre hazırlanır. Bu nedenle, bankanın aktif ve pasif yapısını düzenleyici nitelikteki hesaplar ilgili bulundukları kalemlerin altında birer indirim kalemi olarak gösterilir. Bilançonun aktif ve pasif yapısını yansıtan kendi aralarında mahsup edilemez. Varlıklar gelecekteki iktisadi faydaların kullanım hakkının bankaya ait olması ve güvenilir bir şekilde ölçülebilen değer veya maliyetinin bulunması durumunda bilançoda gösterilir. Yükümlülükler iktisadi faydaları içeren kaynakların banka dışına çıkmasına yol açacak bir edime sahip olunması ve bu edimin yerine getirilmesi için gerekli tutarın güvenilir bir şekilde ölçülebilmesi durumunda bilançoda gösterilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Bİlanço (3/3) Bilanço dışı hesaplar, bankanın aktif ve pasifini birinci derecede ilgilendirmeyen, müşterilere sağlanan gayri nakdi krediler ile ileride borç veya alacak doğuracak hak ve yükümlülükleri, fer’i zilyetlik* altındaki değerleri ve muhasebe disiplini altında takip edilmek istenen bilgileri izlemek amacıyla kullanılan hesapları ifade eder. Bilanço dışı hesapların bakiyeleri, o an itibariyle aktif ve pasif değer niteliği taşımadığından, bu gruptaki hesaplar bilanço ve gelir tablosu hesapları ile muhasebeleştirme sırasında karşılaştırılamaz. * Bir şeye mail sıfatıyla sahip olanlar o şeyin asli zilyetidir. Bir şeye mülkiyet dışındaki bir hakka dayanarak sahip olanlar ise fer’i zilyet sayılır. Örnek: Bir kimse otomobilini kiraya verirse veya bir borcu için rehin ederse bu kimse malik sıfatı ile otomobilin asli zilyeti kiracı veya rehnalan ise feri zilyetidir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Gelİr Tablosu (1/2) Gelir tablosu, bankanın belirli bir hesap döneminde elde ettiği tüm hasılat ve gelirler ile katlandığı tüm maliyet ve giderleri sınıflandırılmış olarak gösteren ve dönem faaliyet sonuçlarını kar veya zarar olarak özetleyen tablodur. Bütün gelir ve giderler, tahakkuk tarihleri itibariyle kayda alınır ve tahakkuk ettikleri hesap dönemine ait gelir tablosunda gösterilir. Bütün gelirler ve giderler, kaynakları itibarıyla sınıflandırılır, her gelir grubu ilgili olduğu gider grubu ile karşılaştırılır ve gayrisafi tutarları üzerinden gösterilir. Bir gelir kalemi, tamamen veya kısmen bir gider kalemiyle netleştirilmek suretiyle gelir tablosu kapsamından çıkarılamaz. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Gelİr Tablosu (2/2) Gelirler, varlıklardaki artışa veya yükümlülüklerdeki azalışa bağlı olarak elde edilebilir iktisadi faydalarda güvenilir bir şekilde ölçülebilen bir artış olduğunda, gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Gelirlerin kayda alınması varlıklardaki artış veya yükümlülüklerdeki azalışlarla eş zamanlı olarak gerçekleştirilir. Giderler, varlıklardaki azalış veya yükümlülüklerdeki artışa bağlı olarak elde edilebilir iktisadi faydalarda güvenilir bir şekilde ölçülebilen bir azalış olduğunda, gelir tablosunda muhasebeleştirilir. Giderlerin muhasebeleştirilmesi, yükümlülüklerdeki artış veya varlıklardaki azalışlarla eş zamanlı olarak gerçekleştirilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Özkaynaklarda Muhasebeleştİrİlen Gelİr Gİder Kalemlerİne İlİşkİn Tablo
Özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir gider kalemlerine ilişkin tablo, Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca kar ya da zararla ilişkilendirilmeyen, yeniden sınıflandırma düzeltmeleri de dahil olmak üzere özkaynaklar altında sınıflandırılan gelir ya da gider kalemlerini gösteren tablodur. Türev sözleşmeler bilanço dışı hesaplarda vadesi boyunca izlenmektedir. Ara dönemlerde finansal tablo çıkarıldığında piyasa koşulları ile türev sözleşme koşulları karşılaştırılarak, banka lehine durum olması halinde oluşan fark kadar aktifte artış, diğer taraftan gelir tablosuna ilgili tutar gelir yazıldığı için dönem karının artışı nedeni ile özkaynağın da artışına yol açan bir durum ortaya çıkacaktır. Bu işlem Özkaynaklarda Muhasebeleştirilen Gelir Gider Kalemlerine İlişkin Tablosu’nda Türev Finans Varlıklara İlişkin başlığı altında detaylı olarak gösterilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Nakit AkIş Tablosu Nakit akış tablosu, belirli bir muhasebe döneminde bankaların nakit ve nakit benzeri varlıklarında meydana gelen değişiklikleri ifade eden nakit akışlarını (nakit tahsilat ve ödemelerini), kaynakları ve kullanım yerleri bakımından bankacılık faaliyetleri, yatırım faaliyetleri ve finansman faaliyetleri itibariyle sınıflandırarak gösteren tablodur. Nakit akış tablosu, bankanın nakit ve nakde eşdeğer varlık yaratma kabiliyetinin, bunların tutarının, zamanlamasının ve kesinliğinin değerlendirilmesine yönelik finansal bilgileri içerir ve bu tablonun düzenlenmesinde nakit esası benimsenir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Özkaynak Değİşİm Tablosu
Özkaynak değişim tablosu, ana ve katkı sermaye kalemlerinin her birinin dönem başı bakiyesini, dönem içinde söz konusu kalemlerde meydana gelen artışları veya azalışları ve dönem sonu kalanını ayrı ayrı gösterecek biçimde düzenlenir. Karşılaştırılabilirliği sağlamak bakımından, cari dönem hareketlerinin yanı sıra önceki dönem hareketleri ayrı bir bölüm şeklinde gösterilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

AçIklama ve Dİpnotlar Açıklama ve dipnotlarda, finansal tabloların hazırlanması ve sunulmasında esas alınan ilkeler, usuller, teamüller, kurallar ve uygulamaları ifade eden muhasebe politikalarına ayrıntılı olarak yer verilmesi zorunludur. Finansal tablolarda bulunan kalemler hakkında ilave ve detaylı bilgi sunulması veya zorunlu olan konuların açıklanması için gerekli olan detaylara ve dipnotlara ilişkin usuller BDDK tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde uygulanmaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Sorumluluk ve İlan (1/4) Bankalar tarafından ilgili tebliğlerde belirtilen biçim ve içerikte hazırlanan yıl sonuna ilişkin finansal tablolar, bağımsız denetim raporu ve bunların ekinde yer alacak Kurulca açıklanması gerekli görülen ilave bilgiler yıl sonu finansal raporunu, kar dağıtım tablosu hariç olmak üzere ilgili ara döneme ilişkin finansal tablolar, bağımsız denetim raporu ve bunların ekinde yer alacak banka yönetim kurulu başkanı ve genel müdürün ara dönem faaliyetlerine ilişkin değerlendirmelerini içerecek ara dönem faaliyet raporu ile Kurulca açıklanması gerekli görülen ilave bilgiler ara dönem finansal raporunu oluşturur. Bankalar, yıl sonu konsolide ve konsolide olmayan finansal raporları ilgili oldukları yılı takip eden Nisan ayı sonuna kadar Kurum’a ve Türkiye Bankalar Birliği ve Türkiye Katılım Bankaları Birliği’ne elektronik ortamda ve matbu olarak iletilmek zorundadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Sorumluluk ve İlan (2/4) Bankalar Mart, Haziran ve Eylül ayları sonu itibariyle düzenleyecekleri konsolide olmayan ara dönem finansal raporlarını 45 gün içinde, konsolide olanları ise 75 gün içinde Kuruma ve kuruluş birliklerine elektronik ortamda ve kağıt ortamında iletmek zorundadır. Bankalar, her ay sonu itibariyle düzenleyecekleri bilanço ve gelir tablolarının birer örneğini ve Kurum tarafından istenen diğer ilave bilgi ve açıklamaları dönemi izleyen 30 gün içinde Kuruma iletmek zorundadır. Bankaların 3’er aylık döneme denk gelen finansal tablolarını bağımsız denetimden geçirme zorunlulukları bulunmaktadır. 3’er aylık dönemlerin dışında kalan aylarda hazırlanan finansal tablolar için bağımsız denetim zorunluluğu bulunmamaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Sorumluluk ve İlan (3/4) Bankalar yılsonu konsolide ve konsolide olmayan finansal tablolarını dipnotsuz olarak ilgili oldukları yılı takip eden Nisan ayı sonuna kadar Resmi Gazete’de ilan eder. Bankalar ilanın yapıldığı Resmi Gazete’nin tarih ve sayısı ile yayımlanan bilgilerin internet sayfasından ulaşılabileceğine ve ilan edilen bilgilerin Kuruma gönderilen bilgilerle aynı olduğuna ilişkin beyanlarını Resmi Gazete’deki ilanı mütakip, 7 gün içinde Kurum’a bildirir. Kuruluş birlikleri kendilerine iletilen her bir bankanın yıl sonu finansal raporunu yayımlanan dipnotsuz finansal tabloların Resmi Gazete’de yayımı tarihi itibariyle, ara dönem finansal raporunu ise kendisine iletilme tarihinden itibaren 7 gün içinde internet sayfasında yayımlamakla yükümlüdür. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Sorumluluk ve İlan (4/4) Bankalar, yıl sonu finansal raporlarını, yayımlanan dipnotsuz finansal tabloların resmi Gazete’de yayım tarihi itibariyle, ara dönem finansal raporlarını ise kuruluş birlikleri tarafından kamuya açıklandıktan sonra kendi internet sayfalarında yayımlamak ve en az 5 yıl süreyle kullanıcıların ulaşımına açık tutmak zorundadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KayIt KurallarI (1/2) Türkçe Tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu (VUK 215): Tutulacak bütün defter ve kayıtların Türkçe tutulması zorunludur. Ancak, Türkçe kayıtlar bulunmak kaydıyla defterlerde başka dilden kayıtta yapılabilir. Kayıt ve belgelerinde Türk para birimi kullanılır. Türk parası karşılığı gösterilmek şartıyla, yabancı para birimine göre de düzenlenebilir. Defterlerin Mürekkeple Yazılacağı (VUK): Defterler esas itibariyle mürekkepli kalem veya makine ile yazılacaktır. Sadece hesaplar kapatılıncaya kadar, toplamlar geçici olarak kurşun kalemle yazılabilir. Hatalı Kayıtların Düzeltmesi (VUK): Defterlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunmaz hale getirmek yasaktır. Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir. Diğer bilumum defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

KayIt KurallarI (2/2) Sayfaların Yok Edilemeyeceği ve Boş Satır Bırakılamayacağı (VUK 218): Defterde boş satır ve sayfa bırakılamaz. Kullanılmayan sayfa ve satırların usulüne uygun biçimde çizilmesi gerekir. Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Tasdikli müteharrik yapraklı* defterlerde bu yaprakların sırası bozulamaz ve yırtılamaz. Kayıt Zamanı (VUK 219): İşlemlerin iş hacmi ve icabında uygun olarak muhasebenin intizam, düzen ve açıklığını bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların 10 günden fazla geciktirilmesi yasaktır. Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primonata** ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten kurumlarda, işlemlerin esas defterlere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar işlemlerin esas deftere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine izin vermez. Günlük kasa defterine muameleler günü gününe kayıt edilir. *Değişir yapraklı **Banka muhasebesinde kullanılan bir deyimdir. Banka şubesindeki günlük işlemlerin her biri ayrı ayrı fişlerde muhasebeleştirilir. Bu fişlerden aynı hesapla ilgili olanlar, yani aynı hesaba borç ya da alacak geçirilecek işlemlere ait fişlar ayrı bir matbu kâğıtta bir araya getirilir. Bu matbu kâğıda primanota denir. Primanotada yer alan işlemler toplamı tek kalemde kanuni defterlere işlenir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Tekdüzen Hesap PlanI A B C D E F A - Grup numarasını tanımlar, BC - Defteri kebir hesap numaralarını tanımlar, DE - Yardımcı hesap numaralarını tanımlar, F - Alt hesap numaralarını tanımlar. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Tek Düzen Hesap PlanI 0 Dönen Değerler 1 Krediler 2 Yatırım Amaçlı Değerler ve Diğer Aktifler Mevduat ve Diğer Yabancı Kaynaklar 4 Özkaynaklar 5 Faiz Gelirleri 6 Faiz Giderleri 7 Faiz Dışı Gelirler 8 Faiz Dışı Giderler 9 Nazım Hesaplar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Tek Düzen Hesap PlanI Bilanço Hesapları Gelir Tablosu Hesapları 0 Dönen Değerler 3 Mevduat ve Diğer Yabancı Kaynaklar 5 Faiz Gelirleri 1 Krediler 4 Özkaynaklar 6 Faiz Giderleri 2 Yatırım Amaçlı Değerler ve Diğer Aktifler 7 Faiz Dışı Gelirler 8 Faiz Dışı Giderler 9 Nazım Hesaplar 9 Nasım Hesaplar NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Tek Düzen Hesap PlanI Her grup içerisinde yer alan hesaplar, TP ve YP olarak ikiye ayrılmıştır. Yabancı para olarak belirtilen hesaplar, bankanın yabancı para işlemlerden doğan tutarların kaydedildiği hesaplardır. Bu hesaplardaki yabancı para bakiyeler, dönem sonlarında değerlemeye tabi tutularak ilgili hesaplara yansıtılır. Yabancı para hesaplardan ve işlemlerden sağlanan yabancı para faiz, komisyon ve gelirler, işlem tarihindeki kurdan Türk parasına çevrilir ve ilgili yabancı para kar/zarar hesaplarına kaydedilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Tek Düzen Hesap PlanI Hesap planında yer alan hesap numaralarının 3. Basamağı 0,2,4,6,8 ile bitiyorsa TP ile yapılan işlemlerin kaydedildiği hesaplardır. 1,3,5,7,9 numaralar ile yani tek basamaklı sayılar ile bitiyorsa bu durumda işlem YP türünden yapılan işlemlerdir. Örnek: Türk parası cinsinden yapılan bir nakit tahsilat ya da ödeme işleminde TP kasa 010- Kasa hesabı muhasebe kayıtlarında kullanılır. Ancak işlemde yabancı para hareket görüyorsa bu durumda nakit hesabı olarak 011 – Efektif Deposu hesabı kayıtlarda esas alınır. Hesap planında yer alan hesaplardan 0-8 arası hesaplar işlemin özelliğine göre aynı muhasebe kaydında yer alabilir. Ancak 9’lu hesap grubu olan nazım hesaplar sadece başka bir nazım hesap ile muhasebeleştirilebilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Tek Düzen Hesap PlanI Bir diğer kural, son basamağı 0 dahil çift olan ve TP işlemlerin kaydedildiği hesaplar sadece başka bir TP hesap ile karşılaştırılarak muhasebeleştirilebilir. Aynı şekilde, bir yabancı para işlemi ifade eden ve 3. Basamağı tek sayı ile biten hesaplar da başka bir YP hesap ile karşılaştırılarak muhasebeleştirilmek zorundadır. Örnek: 010 – Kasa TP bir hesap numarası, Efektif Deposu ise YP cinsinden bir hesap numarasıdır. Bu iki hesap aynı muhasebe işleminde karşılaştırılarak kayıt yapılamaz. Çünkü ifade ettikleri rakamlar farklı para cinsindendir. Bir bankacılık işleminde gelir ya da gideri ilgilendiren YP tutarlı işlem gerçekleşiyorsa, aynı muhasebe kaydı içinde ilgili gelir ya da gider tutarının TP karşılığının da muhasebeleştirilmesi zorunludur. Örnek: Dönemsel yapılan reeskont işlemlerinde kullanılan 361 ve 221 YP cinsinden reeskont hesapları olup, karşılığında YP hesap olarak 295 Döviz Vaziyet hesabı ile muhasebeleşir. Ancak böyle bir kayıtta söz konusu tutarlar içerik olarak gelir/gideri ilgilendirdiği için mutlaka TP değerlerinin de aynı muhasebe kaydında bulunması gerekmektedir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Aktİf Hesaplar AKTİF HESAP Alacak İlk seferde borç kaydıyla çalışırlar Borç bakiyesi yada sıfır bakiye verirler Bilançonun aktifinde yer alırlar Azalış olacağı zaman alacak çalışırlar Normal koşullarda alacak bakiyesi vermezler Borç + - + NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Pasİf Hesaplar İlk seferde alacak kaydıyla çalışırlar Alacak bakiyesi yada sıfır bakiye verirler Bilançonun pasifinde yer alırlar Azalış olacağı zaman borç çalışırlar Normal koşullarda borç bakiyesi vermezler PASİF HESAP Alacak Borç - + + NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

HesaplarIn SInIflandIrIlmasI (1/3)
Asli Hesaplar: Bankanın esas faaliyetleri ile ilgili olan ve bilanço veya gelir tablosunu ilgilendiren hesaplar bu grubu oluşturmaktadır. (Nakit değerler, kredi, mevduat vb) Aracı ve Geçici Hesaplar: Aracı ve geçici hesaplar, işlemin yapıldığı anda ait olduğu hesaba alınamayan hareketler için kullanılan hesap grubudur. İşlemin niteliğine göre borçlu ya da alacaklı özellikte olabilir. Borçlu Geçici Hesaplar: Aktifte başka bir hesaba geçmesi gerektiği halde, işlemin yapıldığı sırada herhangi bir nedenle ait olduğu hesaba alınamayan ve genellikle bankanın iç işlemleri ile ilgili geçici nitelikteki kayıtların gösterildiği bir hesaptır. Alacaklı Geçici Hesaplar: Pasifte başka bir hesaba geçmesi gerektiği halde işlemin yapıldığı sırada herhangi bir nedenle ait olduğu hesaba alınamayan ve genellikle bankanın iç işlemleri ile ilgili geçici nitelikteki kayıtların gösterildiği bir hesaptır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Nazım Hesaplar: Bankanın ekonomik ve mali bünyesini doğrudan doğruya ilgilendirmeyen, ancak ileride gerçekleşme olasılığı bulunan sorumluluk ve yükümlülüklerini ifade eden kıymetler ile envanter amaçlı varlıkların iz bedelle kaydedildiği hesaplardır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Şubeler Cari Hesabı: Bankaların şube ve birimleri arasındaki kaynak ve kullanım paylaşımları sırasında kullanılan çift karakterli (duruma göre borç ya da alacak bakiye gösteren) aracı hesaplardır. 290 – Şubeler Cari Hesabı TL ve 291 – Şubeler Cari Hesabı YP (ilgili döviz cinslerine göre ayrı ayrı açılır) olmak üzere iki türlü şubeler arası hesap bulunmakta ve her şubede karşı şubeler için döviz cinslerine göre ayrı ayrı alt ayrımlarda açılmakta ve çalışmaktadır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

kaynaklar Adalet Hazar ve Şenol Babuşçu, Temel banka Muhasebesi, Bankacılık Akademisi Yayınları, Ankara 2017 İffet Görkem Kesimli, Banka Muhasebesi, Umuttepe Yayınları, Kocaeli, 2014 Mehmet Hasan Eken ve Hüseyin Selimler, Banka Muhasebesi, Der Yayınları, İstanbul, 2015 Mest Yıldırım, Banka Muhasebesi, Türkiye Bankalar Birliği, İstanbul, 2008 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim