Bilgisayar Donanımı Sistem (Kasa).

... konulu sunumlar: "Bilgisayar Donanımı Sistem (Kasa)."— Sunum transkripti:

1 Bilgisayar Donanımı Sistem (Kasa)

2 Sistem Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan elektronik bileşenleri içeren kasadır. Sistem, bilgisayarda veri işlemek amacıyla kullanılan elektronik bileşenleri içeren kasadır.

3 Sistem Bir masaüstü kişisel bilgisayarda, sistemin içerisinde şunlar bulunur: Sürücü yuvaları Güç kaynağı Ses kartı Ekran kartı İşlemci Bellek Bir masaüstü kişisel bilgisayarda, sistemin sürücü yuvaları, güç kaynağı, ses kartı, video kartı, işlemci bellek gibi bileşenler bulunur. Masaüstü bilgisayarlarda çoğu depolama aygıtı da sistemin bir parçasıdır. Dizüstü bilgisayarlarda klavye ve işaretleme aygıtı genellikle kasanın üst kısmındaki alanda yer alır ve ekran menteşeler yardımıyla sisteme sabitlenir. Taşınabilir bilgisayar ve aygıtlarda ekran genellikle kasanın bir bileşenidir. Oyun konsollarında kumandalar ve televizyon gibi giriş ve çıkış aygıtları kasanın dışında yer alır. Taşınabilir oyun konsollarında ve taşınabilir ortam yürütücülerde ise sistem kutusu, giriş aygıtlarını ve ekranı içinde barındırır.

4 Anakart Ana Kart üzerine takılan işlemci, RAM, ekran kartı, ses kartı vs. gibi aygıtlar ile hard disk ve DVD sürücü gibi tüm dahili aygıtları bir bütün haline getirip aralarındaki haberleşmeyi üzerindeki chipset vasıtasıyla kontrol eden bilgisayarın en önemli yapı taşlarından birisidir. Anakart, sistemin ana devre kartıdır. Anakart işlemci çipi, bellek çipleri, genişleme yuvaları ve bağdaştırıcı kartları gibi birçok elektronik bileşeni bünyesinde bulundurur. Bilgisayar çipi, entegre devrelere sahip, kabartılı tümleşik devrelerde bulunan, yarı iletken malzemeden, genellikle silikondan yapılmış küçük bir parçadır. Genişleme yuvalarına anakartta yerleşik olmayan bağlantıları ve fonksiyonları sağlayan bağdaştırıcı kartlar takılır.

5 Anakart Ana Kart üzerindeki elektronik bileşenler bu PC’ye hangi tür işlemciler takılabileceğini, maksimum bellek kapasitesinin ne kadar olabileceğini, bazı bileşenlerin hangi hızlara çıkabileceğini belirler. Burada en belirleyici faktörlerden biri anakartın yonga takımı’dır.

6 Chipset (Yonga Takımı)
Ana kartın beynini oluşturan entegre bir devredir. Devre üzerindeki bütün trafiği denetlerler. Veri akışını denetlemesi nedeniyle performansı etkilerler.

7 Chipset (Yonga Takımı)

8 Veri Yolları Veri yolu, sistem biriminin içerisinde bulunan veya eklenen çeşitli aygıtların birbirleri ile iletişim kurmalarına izin verir. Veri yolu Adres veri yolu Sözcük uzunluğu, işlemcinin belirli bir zamanda yorumlayabildiği ve çalıştırabildiği bit sayısıdır. Veriyolu, bilgisayar içerisinde bitlerin iletildiği elektriksel kanallardır. Sistem birimin içerisinde bulunan veya sonrada takılmış aygıtların iletişimini sağlar. Bir veriyolunun boyutu, diğer bir ifade ile veriyolu genişliği, bilgisayarın aynı anda iletebildiği bitlerin sayısını ifade eder. Daha büyük veriyolu genişliği bilgisayarın daha hızlı veri iletmesini sağlar.

9 Veri Yolları Bir veri yolunun kapasitesi çok önemlidir; çünkü, bir seferde ne kadar verinin gönderilebileceği buna bağlıdır.

10 AGP (Hızlandırılmış Grafik Portu)
Veri Yolları Genişleme yuvaları, genişleme veri yollarına bağlanır. Genel genişleme veri yolu tipleri şunlardır: PCI bus PCI Express bus AGP (Hızlandırılmış Grafik Portu) USB ve FireWire bus PC Kart bus Anakart, işlemci, bellek, ses kartı, PC Kartı yuvası ve sürücü yuvasına ek olarak mobil bir bilgisayarın sistem birimi ayrıca klavye, işaretleme aygıtı, hoparlör ve ekran gibi aygıtlara sahiptir. Tipik dizüstü bilgisayarın sistem biriminde genellikle video, modem, ağ, FireWire, USB, kulaklık ve mikrofon portları bulunur. Tablet PC'ler genellikle birkaç yuvaya ve porta sahiptir. Akıllı telefonlar, PDA'lar ve diğer mobil aygıtlar genellikle bir IrDA portuna sahiptir veya Bluetooth ile kullanıcıların kablosuz olarak iletişim kurmasını sağlarlar.

11 PCI (Peripheral Component İnterconnect)
Bu veri yolu 64 bitliktir. Ama uyumluluk sorunları nedeniyle uygulamada sadece 32 bit olarak kullanılmaktadır. Beyaz renkli soketlerdir. İşlemci ile senkron 33 veya 66 MHz saat hızlarında çalışır.

12 PCI Express (PCIe) PCI Express 1X yuvaları PCI yuvalarının yerini almak için bekleyen arabirimdir. PCI-E birimi 1X, 4X, 8X ve 16X olmak üzere dört başlık altında üretilmektedir.  PCI Express 1X yuvaları PCI yuvalarının yerini almak için bekleyen arabirimdir, şu an hala istenilen rağbeti görememiş olsa da kart üreticileri PCI olan modellerini zaman içerisinde PCI-Express 1x uyumlu hale dönüştüreceklerdir. Aslında bu noktada şunu belirtmekte fayda var PCI-E birimi (PCI-E = PCI-Express) 1X, 4X, 8X ve 16X olmak üzere dört başlık altında üretilsede X4 ve X8 şu an pek piyasada görünmemektedir. PCI-E yuvalarının tip ve hızları şu şekildedir; PCI Express, resmen PCIe ( PCI-E’de olabilmekte ve genellikle bu kullanılmaktadır) olarak kısaltılmıştır ve kesinlikle PCI-X ile karıştırılmamalıdır.

13 AGP (Accelerated Graphics Port)
Yüksek hızlı grafik kartlarını bilgisayarın ana kartına noktadan noktaya yönlendirmek için kullanılır ve öncelikli olarak hızlandırılmış üç boyutlu bilgisayar grafiklerini destekler.

14 AGP Versiyonları AGP 1.0 ---- 1x , 2x AGP 2.0 ---- 4X AGP 3.0 ----- 8X
Bir 32-bit ,66 MHz ile çalışmakta olan kanal, dolayısı ile en fazla veri oranı olan saniyede 266 megabit (Mbit/s) olan kanal, 133 Mbit/s devir oranından, PCI veriyolu 33 MHz / 32-bit; 3.3 V sinyalleme yükseltilerek ikiye katlanmıştır. AGP 2x Bir 32-bit, 133 MHz ile çalışmakta olan kanal, etkili 133 Mhz’e çifte pompalama yapılarak maksimum veri oranı 533 Mbit/s ile sonuçlandırılmıştır. Sinyalleme voltajı AGP 1x ile aynıdır. AGP 4x 4x 128 mb ekran kartları olup çözünürlüğü x serisi arttıkca yükselir ideal 4x tir. AGP 8x Bir 32-bit, 66 MHz ile çalışmakta olan kanal, etkili 533Mhz’e saatte sekiz kere çakarak, maksimum veri oranı 2133Mb/s(2Gb/s); 0.8V sinyalleme ile sonuçlanmaktadır.

15 Yuvalar Yuva, sistem ünitesinin içerisine, ilave ekipmanları takabileceğiniz açıklıklara verilen addır. Sürücü yuvası, genellikle disk sürücülerini tutar.

16 Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları
Genişleme yuvası, ana kart üzerinde, bir bağdaştırıcı kart takılabilen sokettir. Bağdaştırıcı kartı sistem fonksiyonlarını artırır ve/veya diğer aygıtlarla bağlantılar sağlar. Ses kartı ve video kartı Genişleme yuvası anakart üzerinde bulunan ve bağdaştırıcı kart takılabilen bir sokettir. Bağdaştırıcı kartı sistemin fonksiyonlarını artıran ve/veya bir modem, disk sürücüsü, yazıcı, tarayıcı veya klavye gibi çevrebirimlere bağlantı sağlayan bir devre kartıdır. Birkaç bağdaştırıcı kart tipi bulunmaktadır. Ses kartı bir masaüstü bilgisayara ses oluşturma kapasitesini verir. Video kartı, bir diğer adıyla grafik kartı verileri ekranda görüntü olarak gösterilen bir video sinyaline dönüştürür.

17 Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları
Tak ve Çalıştır özelliği ile bağdaştırıcı kartları ve diğer aygıtları taktıktan sonra kolayca konfigüre edebilirsiniz. Günümüzde çoğu bilgisayar Tak ve Çalıştır özelliğini desteklemektedir. Bu özellik bilgisayarların bağdaştırıcı kartlarını otomatik olarak yapılandırmasını sağlar. Bu özellik sayesinde bilgisayar bağdaştırıcı kartları ve diğer aygıtları yerleştirdiğiniz şekilde konfigüre edebilir.

18 Genişleme Yuvaları ve Bağdaştırıcı Kartları
Çıkarılabilir flash bellekler şunlardır: Bellek kartları, USB flash sürücüleri ve PC Kartları/ExpressCard modülleri Takılıp çıkarılabilen depolama aygıtları da bulunmaktadır. Bunlara flash bellekler denir. Bellek kartları, USB flash sürücüleri ve PC Kartları/ExpressCard modülleri flash belleklerdir.

19 Portlar ve Konnektörler
Port, bir aygıtın bağlandığı veya sistem ile iletişim kurduğu noktadır (bazen jak olarak adlandırılır). Konnektör, bir kablonun ucundaki, porta giren parçadır. Port, bir aygıtın bağlandığı veya sistem ile iletişim kurduğu veri gönderip alabilen noktadır (bazen jak olarak adlandırılır). Konnektör ise bir kablonun ucundaki, porta giren parçadır. Seri port, aynı anda tek bir veri iletimi gerçekleştiren, genellikle fare, klavye veya modem gibi hızlı veri iletimine ihtiyaç duyulmayan aygıtları bağlar. Paralel port, aynı anda birden fazla veriyi iletir ve örneğin bir yazıcıyı sistem birimine bağlar.

20 Portlar ve Konnektörler
Şekilde tipik bir masaüstü bilgisayarın portları gösterilmektedir.

21 Portlar ve Konnektörler
Bir dizüstü bilgisayarda portlar arka, ön ve/veya yan taraflarda bulunur. Bir dizüstü bilgisayarda ise yine şekilde görüldüğü üzere portlar arka, ön ve/veya yan taraflarda bulunur.

22 Portlar ve Konnektörler
Bu şemada ise port şekilleri ve isimlendirilmelerini görüyoruz. Bunları ezbere bilmek bir çok açıdan kolaylık sağlar.

23 USB Portu USB dış donanımların bilgisayar ile bağlantı kurabilmesini sağlayan seri yapılı bir bağlantı biçimidir. Son sürümü 3.0'dır. Tak Çalıştır (plug and play) özelliğinden dolayı birçok cihazın bağlantısında kullanılmaktadır.

24 USB Portu USB portu aracılığıyla, tek bir konnektör ile maksimum 127 farklı aygıt bağlanabilir. USB hub ile tek USB portuna, birden çok çevrebirimi takabilirsiniz. USB 1.0 ve 1.1: 12 Mbit/sn (1.5 MByte/sn) USB 2.0: 480 Mbit/sn (60 MByte/sn) USB 3.0: 4,80 Gbit/sn (600 MByte/sn)

25 Portlar ve Konnektörler
Diğer port tipleri: Firewire portu Bluetooth portu SCSI portu eSATA portu IrDA portu Seri port MIDI portu Şekilde diğer port tiplerinin adlarını görüyoruz. FireWire portu, hızlı veri iletimi gerektiren çoklu aygıt tiplerini bağlayabilir. MIDI, eSATA, SCSI, IrDA ve Bluetooth özel amaçlı portlardır. MIDI portu, sistem birimini bir müzik enstrümanına bağlar. eSATA portu bir harici SATA hard diskini bilgisayara bağlar. ASCSI portu, sistem birimini disk sürücüleri gibi SCSI çevrebirimlerine bağlar. IrDA portu ve Bluetooth teknolojisi, kablosuz aygıtların kızılötesi ışın dalgaları veya radyo dalgalarıyla bilgisayara sinyal göndermesine izin verir.

26 Portlar ve Konnektörler
Bir Bluetooth kablosuz port bağdaştırıcısı USB portunu bir Bluetooth portuna dönüştürür. Akıllı telefonlar IrDA portunu kullanarak bir dizüstü bilgisayar ile iletişim kurabilir. Bir Bluetooth kablosuz port bağdaştırıcısı USB portunu bir Bluetooth portuna dönüştürür. Ya da akıllı telefonlar IrDA portunu kullanarak bir dizüstü bilgisayar ile iletişim kurabilir.

27 Çok çekirdekli işlemci Çift çekirdekli işlemci Dört çekirdekli işlemci
İşlemci, bir diğer adıyla merkezi işlem birimi (CPU), bilgisayarı çalıştıran temel talimatları yorumlar ve gerçekleştirir. Bir kontrol birimi ve bir aritmetik mantık birimini (ALU) içerir. İşlemci, bir diğer adıyla merkezi işlem birimi (CPU) bilgisayarı çalıştıran temel komutları yorumlar ve yerine getirir. Birazdan göreceğimiz kontrol birimini ve bir aritmetik mantık birimini (ALU) içerir. Çift çekirdekli, dört çekirdekli,ya da çok çekirdekli gibi farklı çeşitleri vardır. Çok çekirdekli işlemci Çift çekirdekli işlemci Dört çekirdekli işlemci

28 İşlemci Şema’da bir işlemcinin asıl fonksiyonunu görüyorsunuz. Depolama aygıtlarından (storage devices) ve klavye, fare gibi giriş aygıtlarından (input devices) alının veri, bellek vasıtasıyla işlemciye iletilir. İşlendikten sonra yine belleğe geri döner ve çıktı aygıtları (bir ekran ya da printer gibi) vasıtasıyla kullanıcıya aktarılır.

29 İşlemci Kontrol birimi, işlemcinin bilgisayardaki işlemlerin çoğunu yönlendiren ve koordine eden bileşenidir. Aritmetik mantık birimi (ALU), aritmetik, karşılaştırma ve diğer işlemleri gerçekleştirir. İşlemciler bilgisayardaki işlemlerin çoğunu yönlendiren ve düzenleyen bir kontrol birimine ve aritmetik, karşılaştırma ve diğer işlemleri gerçekleştiren bir aritmetik mantık birimine (ALU) sahiptir. Kontrol birimi, bellekten program komutlarını ve veriyi alır ve bu komutları bilgisayarın çalıştırabileceği biçime dönüştürür.

30 İşlemci İşlemci her komutta, bir makine çevrimini oluşturan, dört temel işlemi tekrar eder. Makine çevrimi, işlemcinin her komut için tekrar ettiği dört temel işlem (alım, kod çözme, gerçekleştirme ve depolama) bileşimidir.

31 İşlemci Günümüzdeki bilgisayarlar küme komut işlemeyi (pipelining) desteklemektedir. İşlemci ilk talimat için makine çevrimi tamamlanmadan önce ikinci talimatı almaya başlar. İşlemcinin ilk talimat için makine çevrimininin bitmesini beklemeden, ikinci talimatı alıp işlemeye başlaması kümeler halinde komut işleme olarak adlandırılır. Günümüzdeki çoğu bilgisayar artık küme komut işlemeyi (pipelining) desteklemektedir.

32 Sistem saati, tüm bilgisayar işlemlerinin zamanlamasını kontrol eder.
İşlemci İşlemci, geçici olarak veri ve talimatların tutulduğu kayıtları içerir. Sistem saati, tüm bilgisayar işlemlerinin zamanlamasını kontrol eder. Sistem saatinin hızına saat hızı denir ve gigahertz (GHz) ile ölçülür. İşlemci, geçici olarak veri ve talimatların tutulduğu kayıtları içerir. Sistem saati, tüm bilgisayar işlemlerinin zamanlamasını kontrol eder. Sistem saatinin hızına saat hızı denir ve gigahertz (GHz) ile ölçülür. En temelde bu hız, işlemcinizin hızına işaret etmektedir.

33 İşlemci Bilgisayar işlemci çiplerinde lider üreticiler Intel ve AMD’dir. Intel ve AMD bilgisayar işlemci çiplerinde lider üreticilerdir. Birçok işlemci çipi üreticisi artık çok çekirdekli işlemciler üretmektedir. Yukarıda da bahsettiğimiz çok çekirdekli işlemci çeşitleri, iki veya daha fazla işlemcili tek bir çiptir. Dual core (çift çekirdekli) ve quad core (dört çekirdekli) yaygın olarak bilinen çok çekirdekli işlemcilerdir. Çift çekirdekli işlemci iki ayrı işlemciye sahip olan çiptir. Dört çekirdekli işlemci dört veya daha fazla işlemciye sahip çiptir. Intel yüksek performanslı PC'ler için Core işlemci ailesini, temel PC'ler için Pentium ve Celeron işlemci ailelerini ve işistasyonları ve ortalama sunucular için Xeon ve Itanium işlemci ailelerini üretir. AMD, Intel ile uyumlu işlemciler üremektedir. Bunlar Intel işlemcilerine benzer bir iç tasarıma sahiptir. Bazı aygıtlar çip işlemcisinde bir işlemcinin, belleğin ve video kartının tek bir çipte fonksiyonlarını bütünleştiren sisteme sahiptir.

34 İşlemci İntel i3, i5, i7 Intel® Core™ i3 işlemci, uygun fiyatlı bilgisayarların temelini oluşturur. 4 yollu çoklu işlem özellikleri sunan çift çekirdekli bir işlemcidir. Intel® Turbo Boost Teknolojisi 2.0'ı içeren ve 4 yollu çoklu işlem özellikleri sunan dört çekirdekli bir işlemcidir. Intel® Turbo Boost Teknolojisi 2.0◊  - belirtilen sınırların altında çalışırken ek termal ve güç kapasitesinden yararlanarak işlemci hızını dinamik olarak artırır. core i3 ghz hızı düşüktür çift çekirdektir core i5 ghz hızı yüksektir çift çekirdektir HT teknolojisi vardır HT sayesınde 4 çekirdekmiş gibi görür ve gerçek 2 çekirdeğe 10%luk bir performans artışı sğalr core i7 ghz hızı diğerlerine göre daha yüksektir. çift çekirdeklisi de vardır 4 çekirdekliside. Yine HT teknolojisi sayesinde 4çekirdeklisini 8 olarak görür ve ekstra bir performans artışı sağlar. normal çalışma hızı 1,6ghz dir ve turbo modda 2,8'e kadar çıkar. En yoğun kaynak gerektiren uygulamalar için en üstün performansı sunar. Dört çekirdekli bu işlemci 8 yollu çoklu işlem özelliği ve ek L3 önbelleği içerir.

35 İşlemci Intel i3, i5, i7

36 İşlemci Bir işlemci çipi, çipin yanmasına neden olacak kadar çok ısı üretebilir. Bu yüzden ilave soğutma gereklidir. Soğutucular Sıvı soğutma teknolojisi Bir işlemci çipi, çipin yanmasına neden olacak kadar ısıyı üretebilir. Dolayısıyla ilave soğutmaya ihtiyaç duyulur. Bu soğutma da işlemciler için özel tasarlanmış soğutma birimleri ya da sıvı soğutma teknolojisiyle üretilmiş daha sessiz sistemlerle sağlanır.

37 Bellek İşletim sistemi ve diğer sistem yazılımı Uygulama programları
Bellek, işlemci tarafından gerçekleştirilmesi beklenen talimatları, bu talimatlar tarafından gerek duyulan veriyi ve veri işleme sonuçlarını saklayan elektronik bileşenlerden oluşur. Üç temel kategorideki nesneleri depolar: İşletim sistemi ve diğer sistem yazılımı Uygulama programları İşlenilen veri ve sonuç bilgisi Bellek, işlemci tarafından gerçekleştirilmesi beklenen talimatları, bu talimatlar tarafından gerek duyulan veriyi ve veri işleme sonuçlarını saklayan elektronik bileşenlerden oluşur. İşletim sistemleri ve sistem yazılımları, uygulama programları ve işlenilen veri ve sonuç bilgisi şeklinde üç temel kategoride depolama yapar.

38 Geçici bellek Kalıcı bellek Bellek Sistem iki tip belleğe sahiptir:
Güç kesildiğinde içeriği silinir. Örnek; RAM Kalıcı bellek Güç kesildiğinde içeriği silinmez. Örnekler; ROM, flash bellek ve CMOS Sistem geçici ve kalıcı olmak üzere iki tipte belleğe sahiptir. Geçici bellekteki veri, güç kesildiğinde silinir. Bunun en genel örneği RAM yani rasgele erişilebilir bellektir.(Random Access Memory) Kalıcı bellek ise güç kesildiğinde içeriğini korur. Kalıcı belleğe örnek olarak flash bellekler, ROM sadece okunabilir bellek (Read Only Memory)ve CMOS gösterilebilir.

39 Bellek - Önbellek Önbellek (Cache), sıkça kullanılan talimatları ve veriyi depolayarak bilgisayarın işlem hızını artırır. Önbellek, belekten ayrı olarak sık kullanılan talimat ve verileri depolayarak, belleğe erişim hızından tasarruf eder ve dolayısıyla bilgisayarın işlem hızını artırır.

40 Manyetik dirençli RAM (MRAM)
Bellek - RAM Üç temel tipte RAM çipi bulunur: Dinamik RAM (DRAM) Statik RAM (SRAM) Manyetik dirençli RAM (MRAM) Statik RAM çok pahalı, çok hızlı bir RAM çeşididir. İşlemlerde ön bellek olarak kullanılan bellek Statik RAM’dir Üç temel RAM çipi mevcuttur; Dinamik RAM (DRAM), Statik RAM (SRAM) Manyetik dirençli RAM (MRAM).

41 Bellek - RAM Üç temel RAM çipi mevcuttur; Dinamik RAM (DRAM), Statik RAM (SRAM) Manyetik dirençli RAM (MRAM).

42 Bellek RAM çipleri genellikle bir bellek modülü üzerinde yer alır ve bellek yuvalarına takılır. RAM (rastgele erişimli bellek), diğer adıyla ana bellek, işlemci ve diğer aygıtlar tarafından okunabilen ve yazılabilen bellek çiplerinden oluşur. RAM çipleri genellikle bir bellek modülü üzerinde yer alır ve anakart üzerinde bellek için ayrılmış özel yuvalara takılır.

43 Bellek - ROM ROM üzerindeki bilgiler kalıcıdır ve genelde çok gerekli olan bilgiler ROM’da saklanır.BIOS yazılımı geçici olmayan ROM yongası üzerinde depolanır. BIOS (Basic Input/Output System), bilgisayarın ilk açılma işlevini yerine getiren yazılımdır. BIOS yazılımı bilgisayarda kuruludur ve bilgisayar açılırken bilgisayar tarafından işletilen ilk koddur.

44 Bellek – Flash Bellek Flash bellek, elektronik olarak silinebilir ve yeniden yazılabilir. CMOS teknolojisi yüksek hız ve düşük güç tüketimi sağlar. Bir kalıcı bellek çeşidi olan Flash Bellekler elektronik olarak yazılıp silinerek yeniden kullanılabilir. CMOS (tamamlayıcı metal oksit yarı iletken) teknolojisi bilgisayar kapatıldığında dahi bilgiyi saklı tutabilmek için batarya gücü kullanır. CMOS teknolojisi yüksek hızda düşük güç tüketerek çalışır.

45 Bellek Erişim zamanı, işlemcinin veriyi bellekten okuması için geçen zaman miktarıdır. Nanosaniye cinsinden ölçülür. Önbellek sayesinde kısaltılabilen erişim zamanı, işlemcinin talep edilen veriyi bellekten okuması için geçen zamandır. Bu o kadar kısa bir süredir ki Nanosaniye yani saniye üzeri eksi 9 cinsinden ölçülür. Kısaca örneklemek gerekirse bir insan göz açıp kapayıncaya kadar 10 milyon işlem yapılabilir.

46 Ekran Kartı Ekran kartı, bilgisayarın yaptığı işlemlerin sonuçlarını, CRT monitörler, LCD monitörler ya da projeksiyon cihazları üzerinden bizim algılayabileceğimiz şekilde görüntülere dönüştüren bilgisayar parçasıdır

47 Ekran Kartı Performans Kriterleri
Bellek miktarı: (128Mb, 256Mb, 512Mb, 1Gb.. ) Grafik belleği ekran kartı üzerinde grafik işlemcisinin görüntüyü yaratabilmesi için, işlemesi gereken verilerin depolandığı yerdir. Kısacası Bir bilgisayarda sistem belleği yani RAM ne işe yarıyor ise ekran kartı belleği de aynı görevi üstlenmektedir. Bellek Miktarı: Ekran kartlarında kullanılan bellek günümüz satış stratejisinin temelini oluşturmaktır. Tüketicinin aklına “yüksek bellek miktarı yüksek performanstır” cümlesinin oturması maalesef ekran kartlarının performansı konusunda kullanıcıları büyük yanılgılara düşürebilmektedir. Grafik belleği ekran kartı üzerinde grafik işlemcisinin görüntüyü yaratabilmesi için, işlemesi gereken verilerin depolandığı yer olarak tanımlanabilir. Kısacası Bir bilgisayarda sistem belleği yani RAM ne işe yarıyor ise ekran kartı belleği de aynı görevi üstlenmektedir. Peki, bilgisayarı alırken en çok dikkat edilen parça nedir? Listemizi oluştururken ilk sırada genelde hangi donanım yer alır? Elbette ki işlemci. O zaman neden ekran kartları için grafik işlemcisi üzerinde bu kadar durulmuyor? Bilgisayarınızın çok hızlı olması için çok miktarda bellek mi alırsınız yoksa iyi bir işlemci mi alırsınız? Elbette ki işlemci tercih edersiniz. Grafik kartlarındaki durum da bundan pek farklı sayılmayacaktır. Bellek miktarı önemli olmakla birlikte, arttıkça performansa getirisi azalmakta hatta hiçbir katkısı bulunmamaktadır. İş yükü bu noktada o belleği yönetmek ve doldurmakla görevli grafik işlemcisinin üzerindedir. 1024x768 piksel ebatlarında ve 16 bit renk derinliğindeki bir görüntü yaklaşık olarak 1.5 MB yer tutuyor ise giriş seviyesindeki bir ekran kartında 512mb bellek kullanımının performansa ne kadar bir katkısı olabileceğini sizler tahmin edebilirsiniz.

48 Ekran Kartı Performans Kriterleri
Bellek hızı: (333mhz -1200mhz) Ekran kartı belleklerinin de normal RAM’lar gibi bir çalışma hızları vardır. Ne kadar hızlı çalışırlarsa o kadar yüksek performans sağlayabilirler. Grafik işlemcisi işlediği verileri çok daha hızlı şekilde depolar veya iletir. DDR,GDDR3 hatta son nesil kartlarda DDR4 belleklerin kullanılması grafik performansına doğrudan etki etmektedir. Bellek Hızı; Ekran kartı belleklerinin de normal RAM’lar gibi bir çalışma hızları vardır. Ne kadar hızlı çalışırlarsa o kadar yüksek performans sağlayabilirler. Grafik işlemcisi işlediği verileri çok daha hızlı şekilde depolar veya sevk eder. DDR,GDDR3 hatta son nesil kartlarda DDR4 belleklerin kullanılması grafik performansına doğrudan etki etmektedir. Günümüz grafik bellekleri 333mhz’den 1200mhz’e kadar farklılık göstermektedir. Tahmin edildiği gibi ne kadar yüksek çalışma hızı o kadar yüksek performans getirecektir. Bellek hızının yanında aynı sistem belleğin olduğu gibi gecikme süreleri de önem kazanmaktadır. Gecikme süresi işlemcinin bir veriyi bellekten almak istemesi ile aldığı an arasında geçen süredir diyebiliriz. Gecikme süresi ne kadar az ise grafik performansı o kadar yüksek olacaktır.

49 Ekran Kartı Performans Kriterleri
Grafik işlemcisi (GPU): Performansa etki eden en önemli ayrıntılardan birisi grafik işlemcisidir. En yaygın olarak iki üreticinin grafik işlemcileri kullanmaktadır; ATI ve Nvidia, Nvidia GeForce Ati Radeon Grafik işlemcisi; Bu nokta performansa etki eden en önemli ayrıntılardan birisi olarak karşımıza grafik işlemcisi çıkıyor. Günümüzde en yaygın olarak iki tane üreticinin grafik işlemcilerinin kullanmaktayız. ATI ve Nvidia, ATI cephesinde ekran kartı uzantıları; HM: Hiper Memory anlamına gelen bu kısaltma yalnızca bazı modellerde mevcuttur. Ekran kartı belleğinin sistem belleği ile paylaşıldığı anlamına gelir. LE: Light Edition, hafif sürüm anlamındadır. Aynı seri içerisindeki diğer kartlardan daha düşük performans gösterir ama daha hesaplıdır. SE: Second Edition ise orijinal sürüme göre iyileştirmeler içerir. Nispeten daha fazla performans sunar. PRO: SE sürümüne karşın biraz daha fazla performans sunan kartlarda yer alır. XT: çok daha yüksek bir performans göstergesidir. Pro serisinden daha iyi başarım verir. XTX: ATI ailesindeki amiral kartlarının aldığı rütbedir. Nvidia cephesinde uzantılar: TC: Turbo Cache anlamına gelen bu özellik ATI deki HM’nin aynısıdır. Paylaşımlı bellek kullanan kartları işaret eder. XT: ATI cephesinin aksine özelliği kısıtlanmış fiyatı daha uygun hale gelmiş kartlarda kullanılan bir uzantıdır. LE: Light Edition da hafif sürüm anlamındadır. GS: Nvidia kartlarda aynı aile içerisinde özelliği yükseltgenmiş modellerde kullanılmaktadır. GT: GS den daha fazla yükseltgenmeyi ifade eder. Performanslı kartların aldığı bir ektir. GTX: Nvidia’nın en yüksek performans veren kartlarının hak ettiği bir rütbedir.

50 Ekran Kartı Performans Kriterleri
Veri yolu ( Bellek arabirimi ): Veri yolu kart üzerindeki bileşenlerin birbirleri ile etkileşim hızlarını belirler. Bit cinsinden ifade edilen veri yolu hızı ne kadar yüksek olur ise performansa katkısı da o kadar fazla olacaktır. Eski ekran kartlarında 64bit olan veri yolu günümüz standart kartlarında 128bit, performans kategorisinde ise 256bit’e kadar ulaşmıştır Veri yolu kart üzerindeki bileşenlerin birbirleri ile etkileşim hızlarını belirler. Bit cinsinden ifade edilen veri yolu hızı ne kadar yüksek olur ise performansa katkısı da o kadar fazla olacaktır. Eski ekran kartlarında 64bit olan veri yolu günümüz standart kartlarında 128bit, performans kategorisinde ise 256bit’e kadar ulaşmıştır. Her şeyden önce yukarıda bahsettiğimiz değişkenlerden başka performansa etki eden bazı ayrıntılar olduğunu unutmamak lazım. örneğin Geforce 6 ailesi ile 7 ailesi arasında da vertex ve iş hattı sayıları açısından fark olduğu için performans farklıları daha farklı olacaktır.

51 On Board (Paylaşımlı) Kartlar
Paylaşımlı ekran kartları, ana karta bağlı genellikle düşük hızlı ekran kartlarıdır. Paylaşımlı özelliği olan bir ana kart aldığınız zaman ayrıca bir ekran kartı almanıza gerek olmaz. Bu ekran kartları gücünü RAM’den alır. BIOS üzerinden istenildiği kadar ram vererek ekran kartınızın gücü değiştirilebilir. Veri yolu kart üzerindeki bileşenlerin birbirleri ile etkileşim hızlarını belirler. Bit cinsinden ifade edilen veri yolu hızı ne kadar yüksek olur ise performansa katkısı da o kadar fazla olacaktır. Eski ekran kartlarında 64bit olan veri yolu günümüz standart kartlarında 128bit, performans kategorisinde ise 256bit’e kadar ulaşmıştır. Her şeyden önce yukarıda bahsettiğimiz değişkenlerden başka performansa etki eden bazı ayrıntılar olduğunu unutmamak lazım. örneğin Geforce 6 ailesi ile 7 ailesi arasında da vertex ve iş hattı sayıları açısından fark olduğu için performans farklıları daha farklı olacaktır.

52 Güç Kaynağı Güç Kaynağı, prizdeki AC gücü DC güce dönüştürür.

53 Çeşitli bilgisayar konfigürasyonları;
Ev Intel Core 2 Duo veya Intel Celeron Dual Core veya AMD Sempron Minimum RAM: 2 GB Küçük Ofis/ Ev Ofis Intel Core 2 Quad veya Intel Core 2 Extreme veya AMD Athlon FX or AMD Athlon X2 Dual-Code Minimum RAM: 4 GB Mobil Intel Core 2 Extreme veya AMD Turion X2

54 Çeşitli bilgisayar konfigürasyonları;
Güçlü Intel Itanium 2 or AMD Quad Core Opteron or Intel Quad Core Xeon or Sun UltraSPARC T2 Minimum RAM: 8 GB Şirket Intel Core 2 Quad or Intel Core 2 Extreme or AMD Athlon FX or AMD Athlon X2 Dual-Core Minimum RAM: 4 GB

55 Bilgisayarınızı veya Mobil Aygıtınızı Temiz Tutma
Bilgisayarınızı veya mobil aygıtınızı yılda bir veya iki kez temizleyin. Bilgisayarınızı veya mobil aygıtınızı temizlemeden önce kapatın ve elektrik bağlantısını kesin. Tozları uzaklaştırmak için basınçlı hava kullanın. Kasanın dış kısmını temizlemek için antistatik bez kullanın. Ekranı temizlemek için temizlik solüsyonu ve yumuşak kumaş parçası kullanın. Bilgisayarın kasasını temizlemeden önce bilgisayarı kapatın ve fişini prizden çekin. Küçük bir vakum ve basınçlı hava kutusu kullanarak bileşenlerin üzerindeki tozları uzaklaştırın. Kasanın kapağını açtıktan sonra anti-statik bilek bandı takn ve kasanın iç kısmındaki tozları vakumlayın. Tiftiksiz anti-statik bez ve tuvalet ispirtosu ile toz ve kirleri silin.