NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ
GENEL MUHASEBE GELECEK AY VE YILLARA AİT GİDERLER, GELİR TAHAKKUKLARI, DURAN VARLIK HESAPLARI VE MADDİ DURAN VARLIKLAR NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ © İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi iisbf.nisantasi.edu.tr

MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR
Fiziksel bir varlığı olmayan, işletmenin yararlandığı kullanımı sonucu gelirlerde artış meydana getiren şerefiye, haklar ve özel maliyetler bu hesap grubunda izlenir. Bu varlıklar ya bir bedel karşılığı elde edilir ya da işletme çalışmaları sonucu ortaya çıkar. Maddi olmayan duran varlık hesaplarında artış meydana geldiğinde hesabın borç tarafına, azalış meydana geldiğinde hesabın alacak tarafına kayıt yapılır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Maddi olmayan duran varlıklar hesap grubunda aşağıdaki hesaplar yer alır: 260 Haklar Hesabı 261 Şerefiye Hesabı 262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabı 263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı 264 Özel Maliyetler Hesabı 267 Diğer Maddi Olmayan Duran Varlıklar Hesabı 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı (-) 269 Verilen Avanslar Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

260 HAKLAR: İşletmelerin; patent, lisans, telif, imtiyaz, ticari marka, unvan gibi bir bedel ödenerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma, yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaların izlendiği ve takip edildiği hesaptır. Edinilen haklar, maliyet bedelleri ile bu hesaba borç olarak kaydedilir. Yararlanma süreleri içerisinde ise amortismana tabi tutularak itfa olunur. Yararlanma sürelerinin belli olmaması durumunda, 5 yıllık sürede eşit taksitlerle itfa olunarak yok edilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: Bir işletme tarihinde, 3 yıllık bir marka patent hakkı için TL’yi (%18 KDV hariç) banka hesabından ilgili işletmeye ödemiştir. Örnek: İşletme tarihinde bir tesisin işletme hakkını iki yıllığına TL + %18 KDV’ye satın almıştır. HESABIN ADI BORÇ ALACAK 260 Haklar Hesabı 90.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 16.200 102 Banka Hesabı HESABIN ADI BORÇ ALACAK 260 Haklar Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı 36.000 102 Banka Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

261 ŞEREFİYE: Bir kuruluş devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farkların izlendiği hesaptır. Şerefiye hesaplanırken rayiç bedelin tespit edilmemesi halinde, net defter değeri esas alınır. Bir işletme devralınırken devir için ödenen para ile işletmenin öz varlıklarının değeri arasındaki olumlu fark bu hesapta izlenir. Ödenen şerefiye bedellerinin tamamı bu hesabın borç tarafına kaydolunur. Yok edilmeleri ise amortisman yoluyla 5 yıl içinde eşit taksitlerle yapılır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: Aksu işletmesi diğer bir işletmeyi, tarihinde varlıkları dışında TL + %18 KDV ödeyerek devralmıştır. Örnek: tarihinde işletme başka bir işletme satın almış ve işletmenin hazır müşteri kitlesi nedeniyle değerinden TL + %18 KDV fazla ödeme yapılmıştır. HESABIN ADI BORÇ ALACAK 261 Şerefiye Hesabı 191 İndirilecek KDV Hesabı 36.000 100 Kasa Hesabı HESABIN ADI BORÇ ALACAK 261 Şerefiye Hesabı 40.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 7.200 100 Kasa Hesabı 47.200 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

262 KURULUŞ VE ÖRGÜTLENME GİDERLERİ: İşletmenin kurulması, yeni bir şubenin açılması, işlerin sürekli olarak genişletilmesi için yapılan ve karşılığında maddi bir değer elde edilmeyen giderlerin aktifleştirilmeleri durumunda izlendiği hesaptır. Yapılan giderler maliyet değerleri ile bu hesaba borç kaydedilir. Yok edilmeleri amortisman yolu ile olur. Genelde 5 yılda eşit taksitlerle itfa olunarak yok edilir. Yeni Türk Ticaret Kanunu hükümleri gereğince kuruluş ve örgütlenme giderlerinin aktifleştirilmesi yasaklanmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: İşletme tarihinde yeni açtığı şube ile ilgili olarak TL + %18 KDV kuruluş masrafı yapmıştır. HESABIN ADI BORÇ ALACAK 262 Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri Hesabı 50.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 9.000 100 Kasa Hesabı 59.000 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

263 ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GİDERLERİ HESABI: İşletmede yeni ürün ve teknolojiler oluşturulması, mevcutlarının geliştirilmesi ve benzeri amaçlarla yapılan her türlü harcamaların izlendiği hesaptır. Bu tür giderler maliyet değerleri ile bu hesaba borç olarak kaydedilirken, giderler 5 yıl içinde eşit taksitlerle itfa edilerek yok edilir. Örnek: ABC A.Ş. üretimini düşündüğü bir ürün için araştırma faaliyetleri kapsamında TL + %18 KDV masraf yapmıştır. HESABIN ADI BORÇ ALACAK 263 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı 25.000 191 İndirilecek KDV Hesabı 4.500 100 Kasa Hesabı 29.500 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

AMORTİSMAN KAVRAMI: HESAPLANMASI VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
Amortisman: Duran varlıkların, aşınma, yıpranma veya eskime payını ifade eder. Bir yıldan daha uzun sürede kullanılması planlanan maddi duran varlıkların ekonomik ömrü boyunca giderleştirilmesi gerekmektedir. Böyle yapılarak maddi duran varlık kullanıldığı muhasebe dönemlerine dağıtılarak gider yazılmış olur ve muhasebenin dönemsellik kavramı yerine getirilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Amortisman Ayırma Şartları: İşletmede bir yıldan fazla kullanılabilir olması, Yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunması, Değerleme gününde envantere dahil ve kullanıma hazır olması, İktisadi kıymetin değerinin 880 TL’yi (2015 yılı için) aşması. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Amortisman hesapları; 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı: Maddi duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde hesaben yok edilebilmesini sağlamak amacıyla kullanılan hesaptır. Pasif karakterli bir hesaptır. Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir, satılan, devredilen, kullanma yeteneğini kaybedenler ise birikmiş amortismanlar hesabına borç kaydedilir, ilgili varlık hesabına da alacak kaydedilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı: Maddi olmayan duran varlık bedellerinin, kullanılabilecekleri süre içerisinde hesaben yok edilebilmesini sağlamak amacıyla kullanılan hesaptır. Pasif karakterli bir hesaptır. Ayrılan amortismanlar ilgili gider hesapları karşılığında bu hesaba alacak kaydedilir, satılan, devredilen, kullanma yeteneğini kaybedenler ise birikmiş amortismanlar hesabına borç kaydedilir, ilgili maddi olmayan duran varlık hesabına da alacak kaydedilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

İki çeşit amortisman hesaplama yöntemi bulunmaktadır; 1. Normal Amortisman Yöntemi: Eşit tutarlı amortisman yöntemi olarak da ifade edilmektedir. Bu yönteme göre amortisman tutarı maddi duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanarak hesaplanır veya tutarın ekonomik ömre bölünmesiyle hesaplanabilir. Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür veya; Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: İşletmenin elinde bulundurduğu binanın değeri TL dir. Binanın ekonomik ömrü 5 yıldır. Yıllar bazında amortisman hesaplamasını ve muhasebe kaydını yapınız. Amortisman tutarı: Tutar / Ekonomik Ömür TL / 5 Yıl = TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

HESABIN ADI (1.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı HESABIN ADI (5.Yıl) BORÇ ALACAK 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 50.000 252 Binalar Hesabı HESABIN ADI (2.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 252 Binalar 50.000 HESABIN ADI (3.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 770 Gen. Yön. Gid. 10.000 257 Birik. Amort. 50.000 10.000 HESABIN ADI (4.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı HESABIN ADI (5.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: İşletmenin duran varlık hesapları olan 255 Demirbaşlar Hesabı’nda TL değerinde ofis oturma grubu ve 252 Binalar Hesabı’nda TL değerinde bina bulunmaktadır. Demirbaş malzeme ve bina tarihinde alınmıştır. 31 Aralık tarihi itibari ile ilgili amortisman kayıtlarını yapınız. (Binanın kullanılabilir ömrü 10 yıl, Demirbaşların kullanılabilir ömrü 5 yıl üzerinden hesaplanacaktır.) Demirbaş = TL / 5 Yıl = TL Bina = TL / 10 Yıl = TL HESABIN ADI BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 4.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

2. Azalan Bakiyeler Yöntemi: «Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür» olarak kabul edilir. Amortisman oranı net değer üzerinden hesaplanır, yani varlığın tutarından ayrılmış birikmiş amortismanlar çıkarılır. Son yılda ise tutarın tamamı amortisman olarak yazılır. Normal amortisman oranının 2 katı alınır, ancak bu oran % 50 yi geçemez. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: Bir işletmenin aktifinde tarihinde satın aldığı, maliyet bedeli TL ve yararlı ömrü 5 yıl olan bir demirbaş bulunmaktadır. İşletme azalan bakiyeler yöntemini uygulamaktadır. Amortisman oranı: 1 / Ekonomik Ömür 1 / 5 Yıl = 0,2 x 2 : 0,4 Muhasebe kayıtları bir sonraki slayttadır. Yıllık Tutar Yıllık Amortisman Tutarı Birikmiş Amortisman 10.000 4.000 6.000 2.400 6.400 3.600 1.440 7.840 2.160 864 8.704 1.260 1.260 NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

HESABIN ADI (1.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 4.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı HESABIN ADI (5.Yıl) BORÇ ALACAK 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 10.000 252 Binalar Hesabı HESABIN ADI (2.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 2.400 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 255 Demirbaşlar 10.000 HESABIN ADI (3.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 1.440 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 770 Gen. Yön. Gid. 4.000 2.400 1.440 864 1.260 257 Birik. Amort. 10.000 4.000 2.400 1.440 864 1.260 HESABIN ADI (4.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 864 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı HESABIN ADI (5.Yıl) BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 1.260 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: İşletmenin daha önceden aktifleştirmiş olduğu TL’lik şerefiyenin tarihi itibari ile amortisman işlemini gerçekleştiriniz. Amortisman oranı %20’dir. Normal amortisman yöntemi kullanılmaktadır x 0,2 = TL HESABIN ADI BORÇ ALACAK 770 Genel Yönetim Giderleri 20.000 268 Birikmiş Amortismanlar Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Kıst Amortisman: Bir amortisman ayırma yöntemi değildir. Binek otomobiller için ilk alındığı yılda gider gösterilecek amortisman tutarını hesaplamada kullanılan bir yöntemdir. Amortisman ayırma işlemi, iktisadi kıymetlerin aktife girdiği yıldan başlar; dolayısıyla bir duran varlık, içinde bulunulan yılın hangi ayında aktife kayıt edilirse edilsin 1 yıllık amortisman hesaplanır. Ancak VUK md. 320’ye göre otomobillerin satın alındığı yıl içinde ayrılan amortisman tutarı 12’ye bölünerek aylık amortisman hesaplanmalı, otomobilin (ay olarak) kullanım süresi ile aylık amortisman payı çarpılarak dönemin amortisman tutarı hesaplanır. Yıllık amortisman tutarından dönem içinde hesaplanan amortisman tutarı çıkarılarak, arta kalan tutar son yılın amortisman tutarına eklenir. Normal amortisman veya azalan bakiyeler yöntemi ile birlikte kullanılabilir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek: Bir işletmenin aktifinde ’te satın alınmış, maliyet bedeli (aktif değeri) TL ve yararlı ömrü 5 yıl olan pazarlama faaliyetleri için kullandığı bir binek otomobili bulunmaktadır. İşletme normal amortisman yöntemini uygulamaktadır TL / 5 Yıl = TL TL / 12 ay = 833 TL 1. yıl amortismanı = 833 TL x 3 ay = TL NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

HESABIN ADI (1.Yıl) BORÇ ALACAK 760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 2.500 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı HESABIN ADI (5.Yıl) BORÇ ALACAK 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 10.000 254 Taşıtlar Hesabı HESABIN ADI (2.Yıl) BORÇ ALACAK 760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 254 Taşıtlar 50.000 HESABIN ADI (3.Yıl) BORÇ ALACAK 760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı 770 Gen. Yön. Gid. 2.500 10.000 17.500 257 Birik. Amort. 50.000 2.500 10.000 17.500 HESABIN ADI (4.Yıl) BORÇ ALACAK 760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 10.000 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı HESABIN ADI (5.Yıl) BORÇ ALACAK 760 Pazarlama Satış Dağıtım Giderleri 17.500 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabı NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©
Örnek monografi TARİHLİ KURULUŞ DEĞERLERİ; Nakit: TL Mevduat hesabında: TL Sermaye: TL Polat A.Ş tarihinde ilk defa faaliyetlerine başlayan ve lojistik, ticaret ve lojistik makine ve techizatlarının üretimini gerçekleştiren bir işletmedir. İşletme kasasında TL ve bankadaki vadesiz mevduat hesabında TL olmak üzere toplamda TL sermaye ile faaliyetlerine başlamıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek monografi tarihinde işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere aşağıdaki varlıklar satın alınmıştır, varlıklar için ödenecek bedel işletmenin banka hesabından satıcı işletmelere havale ile gönderilmiştir; Yönetim ofisinde kullanılmak üzere mobilya takımı: TL (%18 KDV hariç) Muhasebe departmanında kullanılmak üzere 3 adet büyük dolap: TL (%18 KDV hariç) Pazarlama Faaliyetlerinde kullanılmak üzere Hyundai marka I20 model bir binek otomobil: TL (%18 KDV hariç) Pazarlama Faaliyetleri kapsamında bakım ve onarım işlemleri için kullanılacak bir makine: TL (%18 KDV hariç) Depo olarak kullanılmak üzere bir bina: TL (%18 KDV hariç) Marka adı kullanımı için telif hakkı: TL (%18 KDV hariç) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek monografi İşletme tarihinde yaptırmayı planladığı bir üretim binası için kullanmak üzere bir arazi satın almış, %18 KDV hariç TL arazi bedeli, TL tapu masrafı ve TL noter nakit olarak ödenmiştir. İşletmenin satın almış olduğu binanın gerekli donanıma sahip olmaması sebebi ile işletme yönetimi daha önceden almış olduğu arazi üzerine yeni bir bina yapma kararı almıştır tarihinde bina yapımı için %18 KDV hariç TL değerinde çimento, %18 KDV hariç TL değerinde tuğla ve kiremit ve %18 KDV hariç TL değerinde demir alınmış bedeli nakit olarak ödenmiştir. (Arazinin de bu esnada bina yapımı için kullanıldığı unutulmamalı) NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek monografi tarihinde binanın yapımı tamamlanmış ve ilgili hesaba aktarımı gerçekleştirilmiştir. İşletme tarihinde yeni binanın tamamlanması ve hizmete sokulması ile birlikte daha önceden TL’ye almış olduğu binayı %18 KDV hariç TL’ye, Hyundai I20 model binek otomobili %18 KDV hariç TL’ye, pazarlama faaliyetleri kapsamında bakım ve onarım işlemleri için kullanılan makineyi %18 KDV hariç TL’ye peşin olarak satılmıştır. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek monografi İşletme tarihinde alım-satım amaçlı Traktör Römorku almaya karar vermiş ve üretici firmaya sipariş verilmiştir. Üretici firmanın isteği üzere verilmiş olan TL’lik (%18 KDV hariç) siparişin TL’si mal teslim alınmadan avans olarak karşı işletmeye nakit ödenmiştir. tarihinde daha önceden sipariş verilmiş TL’lik (%18 KDV hariç) sipariş verilen mal teslim alınmış, avans olarak ödenen TL’lik tutar düşüldükten sonra kalan kısım ve KDV tutarı üretici firmaya nakit olarak ödenmiştir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

Örnek monografi tarihinde işletme, faaliyetlerinde kullandığı ve yıprattığı demirbaş malzemeler ve depo binası için amortisman ayırma kararı almıştır. İşletme Normal Amortisman Yöntemine göre amortisman ayırma işlemini gerçekleştirmektedir. Binanın kullanılabilir ömrü 20 yıl, mobilyanın kullanılabilir ömrü ise 10 yıl olarak belirlenmiştir. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

kaynaklar Arslan, Sinan (2015), Finansal Muhasebe, Umut Kitap. Gökçen, Gürbüz (2016), Genel Muhasebe, 5. Baskı, Beta Yayınları. Kalmış, Halis, Yılmaz, Berna Burcu, Bilen, Bahar, Dereköy, Feyza, Koşan, Levent, Başar, Hıdır, Bozdoğan, Hüsnü, Çakır, Nazife, Çeltikçi, Neriman Polat (2015), Örnek Olaylarla Finansal Muhasebe, 2. Baskı, Paradigma Akademi. Kesimli, İffet Görkey (2014), Genel Muhasebe, Umuttepe Yayınları. NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ ©

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "NİŞANTAŞI ÜNİVERSİTESİ"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim