SAĞLIK BAKANLIĞI ÇOCUK İZLEM MERKEZLERİ SHU Bayram DÖLEN Mersin ÇİM

... konulu sunumlar: "SAĞLIK BAKANLIĞI ÇOCUK İZLEM MERKEZLERİ SHU Bayram DÖLEN Mersin ÇİM"— Sunum transkripti:

1 SAĞLIK BAKANLIĞI ÇOCUK İZLEM MERKEZLERİ SHU Bayram DÖLEN Mersin ÇİM

2 Bir İnsanın Anavatanı Çocukluğudur
Doğan CÜCELOĞLU 

3 ÇOCUK CİNSEL İSTİSMARINA YAKLAŞIM UÇ NOKTADA ÇOCUKLA KARŞILAŞAN
PERSONELİN EĞİTİMİ

4 Çocuk İzlem Merkezi kurulum çalışmalarında yer alan ve katkıda bulunan kurum ve birimler.

5 Eğitimin Hedefi Çocuk İstismarının tanımını yapabilmek
Çocuk istismarının boyutunu ve önemini kavramak İstismara uğrayan çocuğu fark edebilmek (istismarı akla getirmek) Cinsel istismara uğradığı öğrenilen, fark edilen ya da cinsel istismar şüphesi uyandıran çocuklara Çocuk İzlem Merkezinin (ÇİM) kuruluş felsefesine uygun yaklaşımda bulunmak ve bu çocukların ÇİM’e en uygun şekilde ulaşmasını sağlamak Diğer istismar ve ihmal olgularında doğru yaklaşımda bulunmak 5 oturumdan oluşan eğitimin hedefi (oturum sonunda katılımcılardan beklenenler)

6 Eğitim Programı Çocuk İstismarı ve İhmali Hakkında Genel Bilgi
«Çocuk» Tanımı Çocuk Hakları İstismar ve İhmalin Tanımları İstismar ve İhmalin göstergeleri Mitler - Gerçekler İstismar ve İhmale Neden Olabilecek Riskler Çocuklara Yönelik Cinsel İstismarın Şekilleri Çocuklarda Cinsel İstismarı Düşündürecek İpuçları Çocukluk Çağındaki Cinsel İstismarın Uzun Dönem Etkileri Bu program örnek olmak üzere hazırlanmıştır. Toplam 5 oturum öngörülmüştür. Her bir oturumun slaytları, tüm kurumlar için standart şekilde hazırlanmıştır. Hazır olarak verilen slaytlar dışında, kurumlar gerekli gördüğü takdirde ek bilgi aktarımında bulunulabilir. Ancak hazırlanmış standart slayt seti üzerinde değişklik yapılması önerilmemektedir.

7 Çocuk Cinsel İstismarı İle İlgili Yasal Mevzuat
Eğitim Programı Çocuk Cinsel İstismarı İle İlgili Yasal Mevzuat Yasal Mevzuat Bildirim Yükümlülüğü Çocuk İzlem Merkezinin (ÇİM) Tanıtımı ve İşleyişi Çocuk İzlem Merkezinin Tanıtımı Cinsel İstismara Uğradığı Düşünülen Çocukların ÇİM’e Bildirim Şekilleri Çocuğun ÇİM’e Getirilme Süreci Çocuk İzlem Merkezinin İşleyişi

8 Eğitim Programı İhmal ve istismarın bildirimi neden gereklidir?
Bir çocuk istismara uğradığını beyan ediyorsa ne yapılmalıdır? İstismara uğrayan çocukla ön görüşme Senaryolar Olası Güçlükler ve Çözüm Yolları Diğer İstismar ve İhmal Olgularında Bildirimin Nereye ve Nasıl Yapılacak? Rapor tutma İstismar ile ilgili okullardan sık sorulan sorular Sonuç öneriler

9 Çocuk İstismarı ve İhmali Hakkında Genel Bilgi
1. Oturum Çocuk İstismarı ve İhmali Hakkında Genel Bilgi «Çocuk» Tanımı Çocuk Hakları İstismar ve İhmalin Tanımları İstismar ve İhmale Neden Olabilecek Riskler

10 ÇOCUK TANIMI Çocuk Hakları Sözleşmesi 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
1.Madde: 18 yaşından küçük her insan çocuk sayılır. Çocuk Hakları Sözleşmesi 3. Madde: Daha erken ergin (reşit) olsa bile 18 yaşını doldurmamış kimse çocuk sayılır 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu 6. Madde: Çocuk deyiminden 18 yaşını doldurmamış kişi anlaşılır. 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu Daha erken ergin olmak: Evlenmek kişiyi ergin yapar. 18 yaşından önce evlenen çocuk ergin sayılır. Ancak Çocuk Koruma Kanununa göre çocuk 18 yaşından önce evlenmiş olsa ve bu nedenle ergin sayılsa bile 18 yaşını doldurmamış her kişi çocuk olarak kabul edilir.

11 ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ
BİRLEŞMİŞ MİLLETLER ÇOCUK HAKLARI SÖZLEŞMESİ YAŞAMA GELİŞME KORUNMA KATILIM Çocuk Hakları Sözleşmesi siyasi, ekonomik, sosyal ve kültürel tüm hakları kapsar ve bu hakların birbirlerinden ayrıştırılamaz ve birbirine bağımlı olduğunu özellikle vurgular.  Toplam 54 maddeden oluşan hakların ilk 41 maddesi çocuk haklarına ilişkin maddelerdir ve dört genel kategoride toplanır: # Yaşama hakları; beslenme, barınma ve sağlık gibi; # Gelişim hakları; en üst potansiyellerine ulaşmalarını destekler; # Korunma hakları; yaşama hakkı, ihmal ve istismardan korunma, suiistimalden korunma hakkı; # Katılım hakları; toplumda ve politik yaşamda çocukların aktif rol almasını destekler. Bu anlaşmanın sağladığı haklar “ırk, renk, cinsiyet, dil, din, politik ve diğer görüş, ulusal, etnik veya sosyal köken, mülkiyet, özür, doğuştan veya diğer statü” farkı gözetmeksizin bütün çocukları kapsar.  Fırsat eşitliği temel alınır. Kızlara erkeklerle aynı fırsatlar tanınmalıdır.  Fakir, özürlü, mülteci, azınlık gruplara mensup çocuklar dahil tüm çocuklar aynı haklara, öğrenim görme ve yeterli bir hayat standardında yaşama fırsatına sahip olmalıdır.  Kaynaklar:

12 İstismar ve ihmalden korunma hakkı;
Uyuşturucu bağımlılığından korunma hakkı;  Cinsel sömürüden korunma hakkı; Ekonomik sömürüden korunma hakkı;  Satış, kaçırılma ve zorla alıkoyma’dan korunma hakkı;  Diğer suistimal biçimlerinden korunma hakkı; işkence’den korunma hakkı;  Özgürlükten yoksun bırakıcı uygulamalardan korunma hakkı; Silahlı çatışmalardan dolaylı yada dolaysız korunma hakkı; KORUNMA HAKLARI

13 Çocuk İstismarının ve İhmalinin Tanımı

14 Çocuğa Yönelik Kötü Muamele;
Çocuklara fiziksel ve/veya duygusal anlamda yanlış davranılması, cinsel istismar, ilgisizlik ve ihmalkarlık, ayrıca çocukların ticari anlamda ve başka biçimlerde sömürülmesidir. Çocuk İstismarcıları; Aile bireyleri, çocuğun bakımından sorumlu olan kişiler, arkadaşlar, akrabalar, yabancılar, çocukla ilişkisi olabilen görevliler, iş verenler ve diğer çocuklar olabilir. Çocuklara yönelik kötü muamele (Child maltreatment) çocuk istismarını ve ihmalini kapsayan genel bir tanımdır. Burada verilen tanımlar Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan tanımlardır.

15 Dünya Sağlık Örgütü tarafından 4 tip kötü muamele tanımlanmaktadır.
Fiziksel İstismar Cinsel İstismar Duygusal İstismar İhmal

16 Çocuğa karşı; sağlığına, yaşamına, gelişimine veya onuruna zarar veren ya da zarar verebilme olasılığı yüksek, kasıtlı fiziksel güç kullanılmasıdır. Fiziksel İstismar

17 Açıklanamayan Kırıklar/Çıkıklar, Kafa Derisinde Saç Kaybı
- Uzun ve Kısa Süreli Etkileri: Morarma, Vücudun belli yerlerinde kesikler, Kırık kemikler, İç kanama gibi hemen görülen etkileri gibi Sarsılmış bebek sendromu (körlük, öğrenme güçlüğü, zihinsel gerilik, felç gibi), Zedelenmiş beyin gelişimi, Ömür boyu zayıf fiziksel sağlık.

18 Davranışsal Göstergeleri
Cezalandırmayı hak ettiği yönündeki tutum Yetişkinler ile iletişim kurmaktan sakınma Ebeveynden korkma Eve gitmekten korkma Ebeveyn tarafından bildirilen yaralanmalar Kendi kendine zarar veren davranışlar Aşırı derecede çekingen ya da saldırgan davranışlar Fiziksel temastan rahatsız olma

19 Ağrı şikayetleri ya da rahatsız hareketler
İklim şartlarına uygun olmayan ve vücudu saklamak için giyilen giysiler Diğer çocukların ağlamasına duyarlı olma Okula erken gitme, okuldan geç ayrılma Evden kaçma (ergenlerde) Sosyal işlevsellik alanında sorunlar Yakın ilişki kurmada zorluklar Çatışmalı, duygusal yoğunluğu az, yoğun öfke ilişkileri kurma

20 Ebeveyn yada çocuğa bakan kişinin davranışları ya da sözleriyle çocuğun ruh sağlığını bozacak etkide bulunması ve çocuğun bu nedenle büyüme gelişme ve ruh sağlığı açısından genetik kapasitesine ulaşmasının engellenmesidir. Bu durum bir süreç içinde, pek çok defalar tekrarlanabileceği gibi, tek bir seferde de gerçekleşebilir. Duygusal İstismar

21 Davranışsal Göstergeleri:
Alışkanlık bozuklukları (parmak emme, sallanma vb. gibi) Suç işleme de dahil olmak üzere antisosyal ve yıkıcı davranışlar Nevrotik özellikler (uyku bozuklukları, oyun oynamada tutukluluk) Pasiflik ya da saldırganlık gibi aşırı davranışlar Gelişimsel gecikmeler

22 Duygusal Göstergeleri:
Davranış bozuklukları (şikaket etme, pasiflik, saldırganlık vb) Aşırı uyum sorunları (yaşından büyük ya da küçük davranma) Kendine zarar verici davranışlar ya da intihar düşünceleri Duygusal Göstergeleri: Sosyal ilişkilerini etkileme Yaşının gerektirdiği şekilde davranamama

23 İhmal Çocuğa bakmakla yükümlü kimselerin;
Çocuğun beslenme, giyinme, barınma, eğitim, sağlık, diş sağlığı ve sevgi gibi temel gereksinimlerini karşılamada ihmal göstermesi... Çocuğun beden ve ruh sağlığının veya bedensel, duygusal, sosyal ya da ahlaki gelişiminin engellenmesi. İhmal

24 Fiziksel Göstergeleri:
Sürekli açlık belirtileri: Kötü beslenme işaretleri gösterir. Hijyensiz ortam: Keçeleşmiş saçlar, kirli cilt veya şiddetli vücut kokusu Uygun olmayan kıyafetler Denetimsizliğin sürekli olması: Çocuk evde bakım sağlayacak kimsenin olmadığını belirtir. Çocuk ya da bakımını üstlenen kişi uyuşturucu veya alkol kullanır.

25 İhmal edilmiş fiziksel sorunlar ve tıbbi bakım
Normal kilonun altında olma Kötü gelişim şekilleri Büyüyememe Bitler, karın şişmesi, çok zayıf görünüş Uykusuz görünme

26 Davranışsal Göstergeleri
Kendi kendine zarar veren davranışlar Dilenme, yiyecek çalma Okulda bulunma süresinin uzaması (erken gelme ve geç gitme) Sürekli yorgunluk, halsizlik ya da derste uyuyakalma Yetişkin sorumluluklarını ve ilgilerini yüklenme Evde bakıcının olmadığı durumlar Sık sık devamsızlık yapma veya gecikme

27 Bilişsel/Gelişimsel/Akademik Göstergeleri
Devamsızlık sorunu Özdisiplini öğrenme eksikliği Bir görevi tek başına yapamama Zayıf notlar Öğrenme zorluğu

28 Mitler I Çocukların hayal gücü çok geniştir,
sık sık hikayeler uydururlar. Cinsellik çocuk için merak uyandıran bir konudur ve istismar hikayeleri çocuğun hayal gücünde var olan bir şeydir… Hayal etmiyorsa bile; çocuk olduğu için yakın zamanda unutur, büyüyünce hatırlamaz bile. Güzel kızlar, kendine güvensiz çocuklar, yaramaz çocuklar daha çok istismar edilir.

29 Mitler II Uslu, akıllı, açıkgöz olmaları istenilirse korunmuş olurlar…
Şüpheli yabancılardan uzak durmalılar, ikram edilen şeyler alınmamalı… Parklar, umumi tuvaletler,boş sokaklar hele karanlıksa tehlikelidir… Cinsel istismarı erkekler yapar… Kadınlar çocuklara cinsel istismarda bulunmazlar…

30 Issız yerlerde dolaşma kızım ??? Yabancılarla konuşma ???
İkram ettiklerini içme ??? Açık saçık giyinirsen başına bir şeyler gelir??? Karanlık olmadan eve gel ??? Dizini kır evinde otur azıcık ??? Köy yerinde başına bir şey gelmesin ??? Tanıdıklarımızda kal, onlardan zarar gelmez ??? Artık çocuk değilsin genç kız oldun hareketlerine dikkat et, erkeklerle yakın olma??? Dişi köpek kuyruk sallamazsa…???

31 Gerçekler I İstismar konusunda hikaye uyduran çocuklar çok azdır…
Çünkü bilmedikleri konuda tutarlı hikaye kurgulayamazlar… İstismarın kısa ve uzun erimli önemli etkileri vardır. Çocukların görünüş ya da davranışı istismara neden olmaz. İstismarcılar %80-95 çocuğun tanıdığı kişiler Olay genellikle çocuğun çevresinde ve bildiği mekanlarda gerçekleşir. Çocuk istismarda bahsetmiyor ise olayı unuttuğu anlamına gelmez…

32 Gerçekler II Büyük bir oranda dışarıda değil, kapalı ortamlarda (evde) gerçekleşir Gündüz gerçekleşme olasılığı geceden fazladır İstismarcı genelde gençtir (ort. 25 yaş) 0 ila 18 yaş arası her yaşta görülebilir. (1 aylık olgu!!!) İstismarcı kadın olabilir… Çoğu saldırgan dürtüsel değil planlayarak yapar… İstemli alkol alımı hariç madde etkisi 1/1000…

33 Kim Bu Sapıklar ??? Kadın / Erkek
Çocuk / Ergen / Genç / Erişkin / Yaşlı Eğitimli / Eğitimsiz Fakir / Orta Gelir / Zengin İşsiz / Meslek Sahibi İnançsız / Dindar Irk?

34 Kim Bu Sapıklar ??? İnşaat işçisi Öğrenci Sanatçı Gazeteci Yazar
İdari / Mülki amir- memur Akademisyen Din görevlisi Mühendis Asker / Polis Doktor Öğretmen

35 Kim Bu Sapıklar ??? BİZ !!!

36 RİSKLER RİSKLER Toplumsal Çevresel İlişkisel Kişisel
Çocuklara kötü muamele olasılığını artıran etmenler risk faktörü olarak tanımlanır. Çocuklara karşı uygulanan şiddetin ve kötü muamelenin risk faktörleri incelenirken ilk basamakta kişisel faktörleri değerlendirmek gerekir. İkinci basamakta ilişkisel risk faktörleri yer alır. Bu kapsamda çocuğun ve mağdur edenin ilişkisel özellikleri söz konusudur. Üçüncü basamakta çevresel, dördüncü basamakta toplumsal düzeydeki risk faktörleri yer alır.

37 RİSKLER Kişisel Çocukla İlişkili
İstenmeyen çocuklar ya da istenmeyen cinsiyette çocuklar, doğmalık anomaliler, mizaç vb. nedenlerle ailenin beklentilerini karşılayamayan çocuklar Zihinsel gerilik, erken doğum, kronik hastalık gibi nedenlerle sürekli bakım gerektiren çocuklar Engelli çocuklar Hiperaktivitesi, tehlikeli davranış sorunları olan çocuklar Üvey çocuklar Sık ve uzun süre ağlayan çocuklar Çocukla ilişkili risk etmenleri: Bazı çocuklar birtakım kişisel özellikleri nedeni ile istismar ve ihmale daha açıktır. Bu risk faktörlerinin varlığı nedeniyle çocuğu maruz kaldığı kötü muamelenin sorumlusu olarak düşünmek mümkün değildir. Bu faktörler koruyucu önlemler açısından öncelikli grubu belirleyebilmek ve istismar ve ihmal edilen çocuğu daha erken tanıyabilmek için göz önünde bulundurulmalıdır.

38 RİSKLER Kişisel Anne-Baba ya da Bakım Veren Kişi İle İlişkili
Genç ebeveyn, yalnız yaşayan ebeveyn Eğitim eksikliği (Çocuk gelişimi hakkında bilgisizlik, bilinçsizlik) Alkol ve/veya uyuşturucu kullanıyor olmak Çocukken istismara uğramış olmak Fiziksel veya psikiyatrik bir hastalık varlığı Dürtü ve öfke kontrolünün yetersizliği Toplumsal iletişim becerilerinin yetersizliği Ebeveyn ve çocuğa bakım verenlerle ilişkili risk etmenleri: Çocuğa kötü muamelede bulunulması ailede bazı risk faktörlerinin varlığı ile çok yakın ilişkilidir. Özellikle sağlıklı bir aile yapısının olmaması, aile içi iletişim ve sorun çözme becerilerinin yeterince gelişmemiş olması bir çok riskin bir arada ortaya çıkışına neden olabilir.

39 RİSKLER İlişkisel Ebeveyn ve çocuk bağının kopuk olması ve bağın kurulamaması Çok çocuklu, katı disiplin uygulayan aileler Ekonomik sıkıntı, işsizlik, aile içi şiddet varlığı Sosyal destek sistemlerinin yetersizliği Evlilikteki veya yakın ilişkilerdeki sorunlar nedeniyle aile yapısının bozulması, bunun sonucunda çocukta veya erişkinde duygusal ve zihinsel sorunların ortaya çıkması Aile bireyleri arasındaki bağın zayıf olması, sözel ve psikolojik çatışmaların sık yaşanması Ailelerin yapısı (çekirdek aile, geniş aile, parçalanmış aile vb) aileyi oluşturan bireylerin kişisel koşullarına ve toplumun normlarına göre farklılıklar gösterebilir. Bu noktada kişiler arası ilişkiler son derece önemlidir. Aile bireyleri arasındaki bağın zayıf olması, sözel ve psikolojik çatışmaların sık yaşanması, ailenin toplumda yalıtılmış olarak yaşaması, sosyal destek sistemlerine ulaşamaması, aileye stresli veya güç dönemlerinde, sıkıntılı durumlarda yardım edecek destek mekanizmalarının olmaması riskleri artırır.

40 RİSKLER Çevresel Uygun beslenme, barınma ve bakım olanaklarının yetersizliği İşsizlik oranlarının yüksek, geçim sıkıntısının yaygın olması Uyuşturucu ticaretinin varlığı Çocuğun savunuculuğunu yapacak kurum ve yapıların yetersizliği Çocuk işçiliği konusunda denetleme ve rehabilitasyonun yetersizliği

41 RİSKLER Toplumsal Çocuğu koruyan yasaların yetersizliği
Çocuğa verilen değerin düşük olması Cinsel ayrımcılık ve toplumsal eşitsizlik Şiddetin kabul edilir olması, hoş görüyle karşılanması , organize şiddetin varlığı (savaş, terör, yüksek suç oranları) Pedofili Kontrolsüz internet Kültürel normlar

42 RİSKLER Çocuk istismarı ve ihmali farklı alanlardaki pek çok faktörün karmaşık etkileşiminin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Risk faktörü olarak kabul edilen durumlar hizmet ve müdahale için öncelik taşır. Tek başına hiçbir faktör çocuğa karşı kötü muamelenin nedenini açıklamak için yeterli olamaz. Çocuk istismarı ve ihmali farklı alanlardaki pek çok faktörün karmaşık etkileşiminin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Risk faktörü olarak kabul edilen durumların varlığı çocuk istismarı ve ihmalinin varlığını kesin olarak gösteremez, tanıyı sağlayamaz. Bununla birlikte istismar ve ihmal için risk faktörlerinin bulunduğu durumların hizmet ve müdahale için öncelik taşıdığı bilinmelidir.

43 Kaynaklar Child Maltreatment 2007, U.S. Department of Health & Human Services Administration for Children and Families Administration on Children, Youth and Families Children’s Bureau. (Online erişim; Preventing Child Maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. World Health Organization and International Society for Prevention of Child Abuse and Neglect. WHO 2006. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye’de ortaöğrenime devam eden öğrencilerde ve ceza ve infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlü çocuklarda şiddet ve bunun etkileyen etkenlerin saptanması araştırma raporu. 2007 Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. Türk ailesinde adolesan sorunları. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1997, Ankara. Child Maltreatment 2007, U.S. Department of Health & Human Services Administration for Children and Families Administration on Children, Youth and Families Children’s Bureau. (Online erişim; Preventing Child Maltreatment: a guide to taking action and generating evidence. World Health Organization and International Society for Prevention of Child Abuse and Neglect. WHO 2006. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türkiye’de ortaöğrenime devam eden öğrencilerde ve ceza ve infaz kurumlarında bulunan tutuklu ve hükümlü çocuklarda şiddet ve bunun etkileyen etkenlerin saptanması araştırma raporu. 2007 Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. Türk ailesinde adolesan sorunları. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, 1997, Ankara.

44 2. Oturum Çocuklara Yönelik Cinsel İstismarın Şekilleri
Çocukların Cinsel İstismarını Düşündürecek İpuçları Çocukluk Çağındaki Cinsel İstismarın Uzun Dönem Etkileri

45 Çocuğun tam olarak anlayamadığı, onay vermesinin mümkün olamayacağı, gelişimsel olarak hazır olmadığı ya da toplumun yasalarına, sosyal normlarına aykırı olacak şekilde bir cinsel etkinliğe dahil edilmesidir. Cinsel İstismar Çocukların cinsel istismarında failler, genellikle yaşları gereği mağdur üzerinde yetki, otorite veya sorumluluk sahibi konumunda bulunan erişkinlerdir, ancak başka çocuklar, özellikle ergenler de cinsel istismar faili olabilir. Çocukların cinsel istismarında, çocuğun bu eyleme kendi isteği ile katıldığına ilişkin bir iddia olabilir. Ancak bu durum özellikle 15 yaşından küçük çocuklar için kesinlikle kabul edilemez. Çocuklar bu tip bir eyleme korktuğu, kandırıldığı, eylemin anlamını bilmediği, kendinin suçlanacağından çekindiği için ya da benzer başka bir sebeple katılır. İstismar gerçekleştikten sonra da tacizciden korktuğu, başına gelenlerden utandığı, kendini kirli hissettiği, başına gelenlerin kendi suçu olduğu ya da yaşadıklarının ne anlama geldiğini henüz anlayamadığı için istismara uğradığını ifade edemez. Bu durum da kesinlikle çocuğun bu eyleme kendi isteği ile katıldığı şeklinde yorumlanmamalıdır. Bu nedenle 15 yaşından küçük çocuklara yönelik cinsel istismar durumunda herhangi bir şikayet aranmaksızın adli süreç başlar. 15 yaş ve üzerindeki çocukların dahil olduğu cinsel eylemlerde adli sürecin başlaması için şikayet gerekir. Ancak 15 yaş ve üzerindeki çocuk şikayetçi olmazsa bile cinsel tacizin çocuğun üstsoyu, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, sağlık hizmeti veren veya koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesi hâlinde adli süreç başlar.

46 Psiko-sosyal gelişimini tamamlamamış çocuğun bir yetişkin tarafından cinsel uyaran olarak kullanılması

47 İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları
Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Dokunma olmaksızın yapılan cinsel istismar şekilleri Çocuğa cinsel içerikli şeyler söylemek ve çocukla aynı içerikte konuşmalar yapmak Teşhircilik, Röntgencilik Çocuğun cinsel ilişki sahnesine doğrudan şahit olması (başka insanlar ya da hayvanlarla cinsel ilişki) Çocuğa cinsel organ göstermek, çocuğun cinsel organlarını göstermesini istemek, banyodayken çocuğu gizli/açık olarak seyretmek, Çocuğa cinsel içerikli materyal göstermek (pornografik film seyrettirmek, fotograflar göstermek) Çocuğu pornografik malzemeler için kullanmak

48 İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları
Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Dokunmanın yer aldığı istismar olguları Oral-genital, genital-genital, genital-rektal, el ile ya da bir cisimle genital temas, rektal bölgelere, memeye veya vücudun diğer bölgelerine dokunma Bu eylemler çocuğa dokunarak ya da çocuğun istismarcıya dokunması istenerek gerçekleşebilir. Şiddet kullanarak yapılan cinsel istismar Dokunmanın yer aldığı istismar durumlarında; tacizcinin çocuğa dokunmasının dışında çocuğun kendisine dokunmasını istemek, zorlamak veya çocuğu buna ikna etmek de cinsel istismar sayılır. Çocuk cinsel istismarında istismarcılar sıklıkla şiddet kullanmazlar. Çocukları yaralayarak ya da ürkütürek kendilerinden uzaklaştırmak istemezler. Böylece tacizlerini daha uzun süre devam ettirirler.

49 İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları
Cinsel İstismarın Şekilleri İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Çocukların Cinsel Sömürüsü: Çocuk fuhușu ve satışı Çocuğa ve veya üçüncü kişilere para ve benzeri şeylerin verilmesi karşılığında çocuğun yetişkin tarafından cinsel obje olarak kullanılmasıdır. Fuhuş, pornografi, cinsel sömürü amaçlı kullanma, çocuk seksi turizmi, erken evlendirme vb.

50 İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları
Ensest İstismar ve ihmalin belirti ve bulguları Kanunen evlenmelerine izin verilmeyen iki kişi arasındaki cinsel ilişki ensest olarak tanımlanır. Kan bağı olan baba, anne, ağabey, abla, amca, dayı, teyze, hala ve dede gibi akrabalara ek olarak, çocuk üzerinde anne-baba gibi otoritesi ve saygınlığı olan geniş bir akraba ve hısım grubu ensest tanımında taciz edenler arasında sayılır. Örneğin enişte, üvey anne-baba, üvey kardeşler bu gruptadır. Ensest cinsel istismar kapsamında bir saldırı tipidir. Ensestin tek ve kesin bir tanımını yapmak zordur. Son çalışmalarda üzerinde fikir birliğine varılan tanıma göre ensest; birbiriyle evli olanlar dışındaki aile üyeleri arasında sözlü-sözsüz, fiziksel, görsel her türlü erotik davranıştır. Ensest için kabul edilen taciz, taciz edenin cinsel uyarılması ya da tatmini için çocuğa veya gence yönelmiş her türlü fiziksel ya da fiziksel olmayan cinsel davranışı içerir.

51 Çocuk İstismarını Düşündürecek İpuçları
Çocuğa yönelik her türlü kötü muamele (fiziksel, cinsel, duygusal istismar ve ihmal) fiziksel bulguların yanı sıra önemli davranış değişiklikleri de oluşturur. Bu davranış değişiklikleri kötü muamelenin kimi zaman tek belirtisi ya da bulgusu da olabilir. Fiziksel şiddet gören bir çocukta bile fiziksel yaralanma bulguları ikinci planda kalabilir. Çocukla ilgilenen profesyonellerin çocuklardaki bu davranış değişikliklerini fark ederek, her türlü istismar ve ihmal olasılığını aklına getirmesi gerekir. Çünkü akla getirilmediği takdirde istismara uğrayan çocuk çoğu kez herhangi bir yardım talebinde bulunamadan yaşadığı travma ile başbaşa kalır. Çocuğun tavır ve davranışlarında ortaya çıkan değişikliklerin başka sebepleri olabileceği de mutlaka gözönünde bulundurulmalıdır. Burada bahsedilen davranış değişiklikleri ya da davranış bozuklukları yalnızca istismar için bir ipucu olarak kabul edilmelidir.

52 Çocukluk Çağındaki Kötü Muamelenin
Neden Olabileceği Davranış Değişiklikleri Uyku bozuklukları Aşırı talepkarlık Karşı gelme Dürtüsellik, saldırganlık İçe dönüklük, engellenme/baskılanma duygusu Aşırı uyumlu, aşırı itaatkar olma Ana-babaya/bakım veren kişiye aşırı yapışma Ana-babadan/bakım veren kişiden ayrılığa aldırmama Çocukluk çağında karşılaşılan her türlü kötü muamele çocuğun yaşına göre farklı davranış değişikliklerine neden olabilir. Bazı davranış değişikliklerinin farklı yaş dönemleri için normal olabileceği de unutulmamalıdır. Özellikle ergenlik döneminde normalde görülen bazı davranış özellikleri davranış bozukluğu olarak değerlendirilmemelidir. Burada bahsedilen davranış değişiklikleri sıklıkla ani başlangıçlı ve başka herhangi bir sebebe bağlı olduğu düşünülmeyen, nedeni bilinen herhangi bir şeyler açıklanamayan değişikliklerdir.

53 Çocukluk Çağındaki Kötü Muamelenin
Neden Olabileceği Davranış Değişiklikleri Akran ilişkilerinde sorunlar Okul başarısızlığı Çökkünlük Düşük benlik değeri Korkular Öfke patlamaları Sağlığını tehlikeye atacak davranışlar Kendine zarar verme düşünceleri ve özkıyım girişimi Madde kullanımı Yeme bozuklukları

54 Çocuklarda Cinsel İstismarı Düşündürebilecek İpuçları
Cinselliğe ilişkin her türlü konu ve duruma aşırı ilgi gösterme ya da aşırı kaçınma Baştan çıkarıcı davranışlar Çok sık öpmeye çalışma, göğüslere, bacaklara ya da genital bölgeye dokunmaya çalışma, sürtünme, kendi genital bölgesini gösterme Bedeninin kirli ya da zedelenmiş olduğuna inanma ve ifade etme Bu slaytta bahsedilen davranış özellikleri daha çok cinsel istismarı akla getirir. Ancak bu davranışların cinsel istismar için kesin belirtiler olmadığı, çocukların farklı sebeplerle de böyle davranabileceği bilinmelidir.

55 Çocuklarda Cinsel İstismarı Düşündürebilecek İpuçları
Genital bölgesinde bir sorun olduğundan korkma Resimlerinde, oyunlarında ya da hayallerinde cinsel istismara uğradığını düşündürecek özelliklerin bulunması Tuvalet eğitimini kazanmış bir çocuğun altını veya yatağı ıslatmaya başlaması Regresif semptomların varlığı (kendine zarar verici davranışlar, bebeklik davranışları, bebek gibi konuşma) Bu slaytta bahsedilen davranış özellikleri daha çok cinsel istismarı akla getirir. Ancak bu davranışların cinsel istismar için kesin belirtiler olmadığı, çocukların farklı sebeplerle de böyle davranabileceği bilinmelidir.

56 CİNSEL İSTİSMAR ŞÜPHESİ Cinsel İstismardan Ne Zaman Kuşkulanmalıyız
CİNSEL İSTİSMAR ŞÜPHESİ Cinsel İstismardan Ne Zaman Kuşkulanmalıyız? (Ortaya Çıkabilecek Belirtiler) Cinsel davranışlarda artma, mastürbasyon Uyku sorunları, kabuslar Depresyon ya da aile/arkadaş ilişkilerinde içe kapanma Enürezis ve enkoprezis Okul devamsızlığı ya da kurallara uymama Aşırı ketum tavırlar Çizim, oyun ve fantezilerinde cinsel saldırganlık öğeleri Aşırı sinirlilik, agresyon İntihar düşünceleri / girişimleri Gebelik Cinsel yolla bulaşan hastalık varlığı

57 Düşündürebilecek İpuçları
Çocukluk Çağındaki Kötü Muamelenin Neden Olabileceği Davranış Değişiklikleri ve İstismarı Düşündürebilecek İpuçları Bu belirtilerden hiç biri çocuk istismarının kesin ve net göstergesi değildir. Çocuklar farklı sebeplerle de böyle davranabilir, patolojik davranış değişikleri gösterebilir. Ancak, bu belirtilerin fark edilmesi halinde istismar olasılığını da düşünmek gerekir.

58 Çocukluk Çağındaki İstismarın Uzun Dönem Etkileri

59 Erken çocuk dönemindeki stres ve istismarının nörobiyolojik sonuçları
Beynin gelişim süreçleri önemli derecede etkilenir Sinir hücrelerinin gelişimi bozulur ve gecikir Sinir hücreleri arasındaki bağlantı düzeyi azalır Yapısal ve fonksiyonel değişiklikler Beynin bazı dokuları bozulur Beyindeki bazı dokuların hacmi azalır Beynin elektriksel yapısı bozulur, fonksiyonel aktivitesi azalır

60 Erken çocuk dönemindeki stres ve istismarının nörobiyolojik sonuçları
Hafıza bozuklukları Düşünce ve davranış arasındaki ilişkide bozulma Kişilik bozuklukları Anksiyete ve panik bozuklukları Öfke kontrolünde yetersizlik, Cinsel davranışların kontrolünde bozulma Dürtüsel şiddete eğilim Bilişsel, dil, sosyal ve duygusal alanlarda karmaşa Şizofreni, otizm, depresyon Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu Nörobiyolojik çalışmalar bu hastalıklar ve erken çocukluk çağında yaşanan olumsuz deneyimlerin ilişkili olduğunu göstermiştir. Erken çocukluk döneminde karşılaşılan stres ve istismar bu hastalıkların ortaya çıkışını kolaylaştırabilir, başka herhangi bir risk yoksa bile bu hastalıkların gelişmesine yol açabilir.

61 İstismar ya da İhmal edilen çocuk büyüdüğünde...
Alkol/madde bağımlılığı, Depresyon, Özkıyım girişimi sıklığı 12 kata kadar artar. Sigara bağımlılığı, Sağlığını riske atacak davranışlar, Cinsel yolla bulaşan hastalıklar, Kronik akciğer hastalıkları, Karaciğer hastalıkları 2-4 kat artar. Hareketsizlik, Ciddi şişmanlık, Şeker hastalığı, İskemik kalp hastalığı, Kanser, İskelet sorunları, Karaciğer hastalıkları, Akciğer hastalıkları daha sık görülür. 9.500 kişinin yaşam boyu izlendiği bir araştırmada; çocukken istismara uğrayan ya da ihmal edilen kişilerin bir çok hastalığa yakalanma sıklığının daha yüksek olduğu ve bu kişilerin erken öldüğü belirlenmiştir.

62 Çocukluk çağında istismara uğrayan ya da ihmal edilenler erken ölüyor…
ÖLÜM Hastalık, sakatlık ve sosyal sorunlar Sağlıkla ilişkili risk taşıyan davranışları benimseme Sosyal, duygusal ve bilişsel bozulma Çocukluk çağındaki olumsuz deneyimler doğum ÖLÜM DOĞUM

63 Çocukluk Çağındaki Cinsel İstismarın Uzun Dönemdeki Etkileri
Anksiyete Depresyon Özkıyım girişimleri Özgüven eksikliği Madde bağımlılığı Güven ve özel yaşamla ilgili sorunlar Suça karışma sıklığında artış

64 Çocukluk Çağındaki Cinsel İstismarın Uzun Dönemdeki Etkileri
Olumsuz duygusal yaşamlar ve anılar Cinsel disfonksiyon (Korku ve uzaklaşma) İlişkiye girme ve sağlıklı bir ilişki sürdürebilme güçlüğü Rastgele ve kontrolsüz cinsel ilişki Cinselliğini sevgi elde etmek, insanları manuple etmek ve kimi zaman yaşamını idame ettirmek için kullanma davranışı

65 Kaynaklar-1 Felitti Vj ve ark. Relationship of Childhood Abuse and Household Dysfunction to Many of the Leading Causes of Death in Adults. The Adverse Childhood Experiences (ACE) Study. Am J Prev Med 1998 ‏Gershoff ET. Corporal Punishment by Parents and Associated Child Behaviors and Experiences: A Meta-Analytic and Theoretical Review. Psychological Bulletin, 2002 Teicher MH ve ark.The neurobiological consequences of early stress and childhood maltreatment. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003 Merrill LL ve ark. Child sexual abuse and number of sexual partners in young woman: The role of abuse severity, coping style, and sexual functioning. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2003 Crooks CV ve ark. Understanding the Link Between Childhood Maltreatment and Violent Delinquency: What Do Schools Have to Add?Child Maltreatment, 2007 Lansford JE ve ark. Early Physical Abuse and Later Violent Delinquency: A Prospective Longitudinal Study.Child Maltreatment, 2007 Leeb RT ve ark. The Effect of Childhood Physical and Sexual Abuse on Adolescent Weapon Carrying. Journal of Adolescent Health, 2007 Kaynaklar 1 Felitti VJ, Anda RF, Nordenberg D, Williamson DF, Spitz AM, Edwards V, Koss MP, Marks JS. Relationship of Childhood Abuse and Household Dysfunction to Many of the Leading Causes of Death in Adults. The Adverse Childhood Experiences (ACE) Study. Am J Prev Med 1998;14(4): 245 – 258 ‏Gershoff ET. Corporal Punishment by Parents and Associated Child Behaviors and Experiences: A Meta-Analytic and Theoretical Review. Psychological Bulletin, 2002; 128 (4): 539 – 579 Teicher MH, Andersen SL, Polcari A, Anderson CM, Navalta CP, Kim DM . The neurobiological consequences of early stress and childhood maltreatment. Neuroscience and Biobehavioral Reviews, 2003; 27: Merrill LL, Guimond JM, Thomsen CJ, Milner JS. Child sexual abuse and number of sexual partners in young woman: The role of abuse severity, coping style, and sexual functioning. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 2003; 71 (6): Crooks CV. Scott KL, Wolfe DA, Chiodo D¸ Killip S. Understanding the Link Between Childhood Maltreatment and Violent Delinquency: What Do Schools Have to Add?Child Maltreatment, 2007; 12 (3): 269 – 280 Lansford JE, Miller-Johnson S, Berlin LJ, Dodge KA, Bates JE. Pettit GS. Early Physical Abuse and Later Violent Delinquency: A Prospective Longitudinal Study.Child Maltreatment, 2007; 12 (3): 233 – 245 Leeb RT, Barker LE, Strine TW. The Effect of Childhood Physical and Sexual Abuse on Adolescent Weapon Carrying. Journal of Adolescent Health, 2007; 40: 551 – 558

66 Kaynaklar-2 Feiring C ve ark. Potential Pathways From Stigmatization and Internalizing Symptoms to Delinquency in Sexually Abused Youth. Child maltreatment, 2007 Draper B ve ark. For the Depression and Early Prevention of Suicide in General Practice Study Group. Long-Term Effects of Childhood Abuse on the Quality of Life and Health of Older People: Results from the Depression and Early Prevention of Suicide in General Practice Project. Geriatr Soc 2008 Fergusson DM ve ark. Exposure to childhood sexual and physical abuse and adjustmentin early adulthood. Child Abuse & Neglect 2008 Sandfort TGM ve ark. Long-Term Health Correlates of Timing of Sexual Debut: Results From a National US Study. Am J Public Health. 2008  McGowan PO ve ark. Epigenetic regulation of the glucocorticoid receptor in human brain associates with childhood abuse. Nat Neurosci. 2009 Heim C ve ark. Neurobiological and Psychiatric Consequences of Child Abuse and Neglect. Dev Psychobiol 2010 Currie J ve ark. Long-Term Consequences of Child Abuse and Neglect on Adult Economic Well-Being. Child Maltreatment 2010 Kaynaklar 2 Feiring C, Miller-Johnson S, Cleland CM. Potential Pathways From Stigmatization and Internalizing Symptoms to Delinquency in Sexually Abused Youth ve ark. Child maltreatment, 2007; 12: Draper B, Pfaff JJ, Pirkis J, Snowdon J, Lautenschlager NT, Wilson I, Almeida OP. for the Depression and Early Prevention of Suicide in General Practice Study Group. Long-Term Effects of Childhood Abuse on the Quality of Life and Health of Older People: Results from the Depression and Early Prevention of Suicide in General Practice Project. Geriatr Soc 2008; 56: 262–271 Fergusson DM, Boden JM, Horwood LJ. Exposure to childhood sexual and physical abuse and adjustmentin early adulthood. Child Abuse & Neglect 2008; 32: 607–619 Sandfort TGM, Orr M, Hirsch JS, Santelli J. Long-Term Health Correlates of Timing of Sexual Debut: Results From a National US Study. Am J Public Health. 2008;98:155–161 McGowan PO, Sasaki A, D’Alessio AC, Dymov S, Labonté B, Szyf M, Turecki G, Meaney MJ. Epigenetic regulation of the glucocorticoid receptor in human brain associates with childhood abuse. Nat Neurosci. 2009; 12(3): 342–348 Heim C, Shugart M, Craighead WE. Nemeroff CB. Neurobiological and Psychiatric Consequences of Child Abuse and Neglect. Dev Psychobiol 2010; 52: 671–690 Currie J, Widom JS. Long-Term Consequences of Child Abuse and Neglect on Adult Economic Well-Being. Child Maltreatment 2010; 15(2)

67 3. Oturum Çocuk Cinsel İstismarı İle İlgili Yasal Mevzuat
Bildirim yükümlülüğü

68 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu İNSAN TİCARETİ (Madde 80) İŞKENCE  (Madde 94) EZİYET  (Madde 96) TERK  (Madde 97) YARDIM VEYA BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN YERİNE GETİRİLMEMESİ (Madde 98) ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103) REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ  (Madde 104) CİNSEL TACİZ  (Madde 105) KİŞİYİ HÜRRİYETİNDEN YOKSUN KILMA  (Madde 109) AYIRIMCILIK   (Madde 122) KİŞİLERİN HUZUR VE SÜKUNUNU BOZMA  (Madde 123) HAYASIZCA HAREKETLER  (Madde 225) MÜSTEHCENLİK  (Madde 226) FUHUŞ   (Madde 227) DİLENCİLİK   (Madde 229) ÇOCUĞUN SOYBAĞINI DEĞİŞTİRME  (Madde 231) KÖTÜ MUAMELE   (Madde 232) AİLE HUKUKUNDAN KAYNAKLANAN YÜKÜMLÜLÜĞÜN İHLÂLİ    (Madde 233) ÇOCUĞUN KAÇIRILMASI VE ALIKONULMASI    (Madde 234) Türk Ceza Kanununda çocuğa yönelik kötü muameleye (tüm istismar ve ihmal durumları) karşı hazırlanan yasalar farklı maddeler altında sıralanmıştır. Bu maddelerin bir kısmında yalnızca çocuklara yönelik eylemler hedeflenmiştir ( 103 ve 104). Diğer maddelerde ise bu suçların çocuklara yönelik işlenmesi halinde sözkonusu olan yükümlülük maddenin alt başlıklarında ifade edilmektedir. Özellikle çocukların cinsel istismarına karşı hazırlanmış olan kanun maddeleri ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103), REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ  (Madde 104), CİNSEL TACİZ  (Madde 105), MÜSTEHCENLİK  (Madde 226) ve FUHUŞ   (Madde 227) maddeleri daha sonraki slaytlarda tek tek açıklanacaktır.

69 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103) (1) Çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi, üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Cinsel istismar deyiminden; a) Onbeş yaşını tamamlamamış veya tamamlamış olmakla birlikte fiilin hukukî anlam ve sonuçlarını algılama yeteneği gelişmemiş olan çocuklara karşı gerçekleştirilen her türlü cinsel davranış, b) Diğer çocuklara karşı sadece cebir, tehdit, hile veya iradeyi etkileyen başka bir nedene dayalı olarak gerçekleştirilen cinsel davranışlar, Anlaşılır. (2) Cinsel istismarın vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle gerçekleştirilmesi durumunda, sekiz yıldan onbeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Onbeş yaşından küçük çocuklara karşı her türlü cinsel davranış cinsel istismar olarak kabul edilerek cezalandırılır (a bendi). Onbeş yaş ve üzerindeki çocuklar için gönüllü olmak durumu söz konusu ise ve şikayet edilmiyorsa ceza uygulamasına gidilmez (b bendi). Vücuda herhangi bir organ ya da cisim sokulması halinde verilen cezanın miktarı artar.

70 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103) (3) (Değişik fıkra: 29/06/ S.K./12.mad) Cinsel istismarın üstsoy, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, sağlık hizmeti veren veya koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle veya birden fazla kişi tarafından birlikte gerçekleştirilmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. (4) Cinsel istismarın, birinci fıkranın (a) bendindeki çocuklara karşı cebir veya tehdit kullanmak suretiyle gerçekleştirilmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu maddelerde ceza miktarının artırılmasına neden olabilecek durumlar sıralanıyor; Çocuğun yakın akrabası (üstsoy, ikinci veya üçüncü derecede kan hısmı, üvey baba, evlat edinen) olanların, öğretmen, bakıcı, sağlık hizmeti veren, koruma yükümlülüğünde bulunanların yaptığı taciz durumunda alacakları ceza miktarı artar.

71 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ÇOCUKLARIN CİNSEL İSTİSMARI  (Madde 103) (5) Cinsel istismar için başvurulan cebir ve şiddetin kasten yaralama suçunun ağır neticelerine neden olması hâlinde, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır. (6) Suçun sonucunda mağdurun beden veya ruh sağlığının bozulması hâlinde, onbeş yıldan az olmamak üzere hapis cezasına hükmolunur. (7) Suçun mağdurun bitkisel hayata girmesine veya ölümüne neden olması durumunda, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunur. Bu maddelerde ceza miktarının artırılmasına neden olabilecek durumlar sıralanıyor; Suçun zor kullanılarak ya da tehdit vs. ile gerçekleşmiş olması, istismarın çocukta kalıcı/şiddetli ya da uzun süreli bir rahatsızlık oluşturması durumunda da ceza miktarı artar. 6. maddedeki «beden veya ruh sağlığının bozulması hâlinde» ifadesinin anlamı budur.

72 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ  (Madde 104) (1) Cebir, tehdit ve hile olmaksızın, onbeş yaşını bitirmiş olan çocukla cinsel ilişkide bulunan kişi, şikâyet üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. 104 – 1. madde 15 yaş üzerindeki çocuklarla cinsel ilşki durumunda ancak şikayet varsa ceza hükmü sözkonusu olacağını ifade ediyor.

73 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu CİNSEL TACİZ  (Madde 105) (1) Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi hakkında, mağdurun şikâyeti üzerine, üç aydan iki yıla kadar hapis cezasına veya adlî para cezasına hükmolunur. (2) (Değişik fıkra: 29/06/ S.K./13.mad) Bu fiiller; hiyerarşi, hizmet veya eğitim ve öğretim ilişkisinden ya da aile içi ilişkiden kaynaklanan nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle ya da aynı işyerinde çalışmanın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlendiği takdirde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu fiil nedeniyle mağdur; işi bırakmak, okuldan veya ailesinden ayrılmak zorunda kalmış ise, verilecek ceza bir yıldan az olamaz. Burada doğrudan çocuklara karşı işlenen bir tacizden bahsedilmiyor olsa da çocukla hiyerarşik bir ilişki içindeki (öğretmen, işveren, aile bireyi vb.) bir kimsenin cezasının ağırlaştırılacağı ifade edilmektedir.

74 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu HAYASIZCA HAREKETLER (Madde 225) (1) Alenen cinsel ilişkide bulunan veya teşhircilik yapan kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Burada doğrudan çocuklara karşı işlenen bir tacizden bahsedilmiyor olsa da çocukla hiyerarşik bir ilişki içindeki (öğretmen, işveren, aile bireyi vb.) bir kimsenin cezasının ağırlaştırılacağı ifade edilmektedir.

75 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu MÜSTEHCENLİK  (Madde 226) (1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten, b) Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten, c) Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arz eden, d) Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arz eden, satan veya kiraya veren, e) Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan, f) Bu ürünlerin reklamını yapan, Kişi, altı aydan  iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır. Madde 226’nın 7 alt maddesi vardır. 1. ve 3. maddelerde özellikle çocuğa karşı işlenen suçlara ilişkin hükümler yer alır. 226. Maddenin tümü: Madde (1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten,     b) Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten,     c) Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arz eden,     d) Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arz eden, satan veya kiraya veren,     e) Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan,     f) Bu ürünlerin reklamını yapan,     Kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.     (2) Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden kişi altı aydan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (3) Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu ürünleri ülkeye sokan, çoğaltan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, ihraç eden, bulunduran ya da başkalarının kullanımına sunan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (4) Şiddet kullanılarak, hayvanlarla, ölmüş insan bedeni üzerinde veya doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranışlara ilişkin yazı, ses veya görüntüleri içeren ürünleri üreten, ülkeye sokan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, başkalarının kullanımına sunan veya bulunduran kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (5) Üç ve dördüncü fıkralardaki ürünlerin içeriğini basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden ya da çocukların görmesini, dinlemesini veya okumasını sağlayan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (6) Bu suçlardan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.     (7) Bu madde hükümleri, bilimsel eserlerle; üçüncü fıkra hariç olmak ve çocuklara ulaşması engellenmek koşuluyla, sanatsal ve edebi değeri olan eserler hakkında uygulanmaz.

76 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu MÜSTEHCENLİK  (Madde 226) (3) Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanan kişi, beş  yıldan  on  yıla  kadar  hapis  ve  beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu ürünleri ülkeye sokan, çoğaltan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, ihraç eden, bulunduran ya da başkalarının kullanımına sunan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.  (2, 4,5,6,7….) Madde 226’nın 7 alt maddesi vardır. 1. ve 3. maddelerde özellikle çocuğa karşı işlenen suçlara ilişkin hükümler yer alır. 226. Maddenin tümü: Madde (1) a) Bir çocuğa müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünleri veren ya da bunların içeriğini gösteren, okuyan, okutan veya dinleten,     b) Bunların içeriklerini çocukların girebileceği veya görebileceği yerlerde ya da alenen gösteren, görülebilecek şekilde sergileyen, okuyan, okutan, söyleyen, söyleten,     c) Bu ürünleri, içeriğine vakıf olunabilecek şekilde satışa veya kiraya arz eden,     d) Bu ürünleri, bunların satışına mahsus alışveriş yerleri dışında, satışa arz eden, satan veya kiraya veren,     e) Bu ürünleri, sair mal veya hizmet satışları yanında veya dolayısıyla bedelsiz olarak veren veya dağıtan,     f) Bu ürünlerin reklamını yapan,     Kişi, altı aydan iki yıla kadar hapis ve adlî para cezası ile cezalandırılır.     (2) Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden kişi altı aydan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (3) Müstehcen görüntü, yazı veya sözleri içeren ürünlerin üretiminde çocukları kullanan kişi, beş yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu ürünleri ülkeye sokan, çoğaltan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, ihraç eden, bulunduran ya da başkalarının kullanımına sunan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (4) Şiddet kullanılarak, hayvanlarla, ölmüş insan bedeni üzerinde veya doğal olmayan yoldan yapılan cinsel davranışlara ilişkin yazı, ses veya görüntüleri içeren ürünleri üreten, ülkeye sokan, satışa arz eden, satan, nakleden, depolayan, başkalarının kullanımına sunan veya bulunduran kişi, bir yıldan dört yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (5) Üç ve dördüncü fıkralardaki ürünlerin içeriğini basın ve yayın yolu ile yayınlayan veya yayınlanmasına aracılık eden ya da çocukların görmesini, dinlemesini veya okumasını sağlayan kişi, altı yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.     (6) Bu suçlardan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.     (7) Bu madde hükümleri, bilimsel eserlerle; üçüncü fıkra hariç olmak ve çocuklara ulaşması engellenmek koşuluyla, sanatsal ve edebi değeri olan eserler hakkında uygulanmaz.

77 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu
Yasal Mevzuat 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu FUHUŞ   (Madde 227) Çocuğu fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran, bu maksatla tedarik eden veya barındıran ya da çocuğun fuhşuna aracılık eden kişi, dört yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu suçun işlenişine yönelik hazırlık hareketleri de tamamlanmış suç gibi cezalandırılır. (5) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların eş, üstsoy, kayın üstsoy, kardeş, evlât edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da kamu görevi veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (2, 3, 4, 6, 7….) 227. Maddenin 1. bendinde çocuğa yönelik eylemin tanımı ve cezası belirtilmekte, 5. bendinde ise suçlunun çocuğa yakınlığı halinde ceza artırımı ifade edilmektedir. Maddenin tümü: Madde (1) Çocuğu fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran, bu maksatla tedarik eden veya barındıran ya da çocuğun fuhşuna aracılık eden kişi, dört yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu suçun işlenişine yönelik hazırlık hareketleri de tamamlanmış suç gibi cezalandırılır. (2) Bir kimseyi fuhşa teşvik eden, bunun yolunu kolaylaştıran ya da fuhuş için aracılık eden veya yer temin eden kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis ve üçbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Fuhşa sürüklenen kişinin kazancından yararlanılarak kısmen veya tamamen geçimin sağlanması, fuhşa teşvik sayılır. (3) Fuhuş amacıyla ülkeye insan sokan veya insanların ülke dışına çıkmasını sağlayan kişi hakkında yukarıdaki fıkralara göre cezaya hükmolunur. (4) Cebir veya tehdit kullanarak, hile ile ya da çaresizliğinden yararlanarak bir kimseyi fuhşa sevk eden veya fuhuş yapmasını sağlayan kişi hakkında yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır. (5) Yukarıdaki fıkralarda tanımlanan suçların eş, üstsoy, kayın üstsoy, kardeş, evlât edinen, vasi, eğitici, öğretici, bakıcı, koruma ve gözetim yükümlülüğü bulunan diğer kişiler tarafından ya da kamu görevi veya hizmet ilişkisinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi hâlinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. (6) Bu suçların, suç işlemek amacıyla teşkil edilmiş örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza yarı oranında artırılır. (7) Bu suçlardan dolayı, tüzel kişiler hakkında bunlara özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur. (8) Fuhşa sürüklenen kişi, tedavi veya terapiye tabi tutulur. 

78 Korunma gereksinimini bildirme
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ Suçu bildirme TCK 278., 279., 280. maddeler Korunma gereksinimini bildirme TCK 98. madde SHÇEK Kanunu 21. madde Çocuk Koruma Kanunu 6. madde

79 Suçu Bildirim Yükümlülüğü
TCK Madde 278 – (1) İşlenmekte olan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) İşlenmiş olmakla birlikte, sebebiyet verdiği neticelerin sınırlandırılması hâlen mümkün bulunan bir suçu yetkili makamlara bildirmeyen kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. (3) Mağdurun onbeş yaşını bitirmemiş bir çocuk, bedensel veya ruhsal bakımdan özürlü olan ya da hamileliği nedeniyle kendisini savunamayacak durumda bulunan kimse olması hâlinde, yukarıdaki fıkralara göre verilecek ceza, yarı oranında artırılır.

80 Kamu Görevlisinin Suçu Bildirim Yükümlülüğü
TCK  Madde 279 – (1) Kamu adına soruşturma ve kovuşturmayı gerektiren bir suçun işlendiğini göreviyle bağlantılı olarak öğrenip de yetkili makamlara bildirimde bulunmayı ihmal eden veya bu hususta gecikme gösteren kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Suçun, adlî kolluk görevini yapan kişi tarafından işlenmesi hâlinde, yukarıdaki fıkraya göre verilecek ceza yarı oranında artırılır.

81 Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirim Yükümlülüğü
TCK Madde 280 – (1) Görevini yaptığı sırada bir suçun işlendiği yönünde bir belirti ile karşılaşmasına rağmen, durumu yetkili makamlara bildirmeyen veya bu hususta gecikme gösteren sağlık mesleği mensubu, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Sağlık mesleği mensubu deyiminden tabip, diş tabibi, eczacı, ebe, hemşire ve sağlık hizmeti veren diğer kişiler anlaşılır.

82 Korunma Gereksinimi Bildirim Yükümlülüğü
Adli ve idari merciler Kolluk görevlileri Sağlık ve eğitim kuruluşları Sivil toplum kuruluşları Korunma ihtiyacı olan çocuğu Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna (SHÇEK) ASP bildirmekle yükümlüdür.

83 Korunma Gereksinimi Bildirim Yükümlülüğü
TCK Madde 98 – (1) Yaşı, hastalığı veya yaralanması dolayısıyla ya da başka herhangi bir nedenle kendini idare edemeyecek durumda olan kimseye hâl ve koşulların elverdiği ölçüde yardım etmeyen ya da durumu derhâl ilgili makamlara bildirmeyen kişi, bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. (2) Yardım veya bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi dolayısıyla kişinin ölmesi durumunda, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.

84 Korunma Gereksinimi Bildirim Yükümlülüğü
2828 Sayılı Sosyal Hizmetler Ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu- Madde 21  Kurum, korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç aile,çocuk,sakat ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere muhtaç diğer kişileri tespit ve incelemekle görevlidir. Bu kişilerin Kuruma duyurulmasında ve incelemeye ilişkin olarak Kurum ile işbirliğinde bulunulmasında mahalli mülki amirler, sağlık kuruluşları ve köy muhtarları ile genel kolluk kuvvetleri ve belediye zabıta memurları yükümlüdürler.

85 Korunma Gereksinimi Bildirim Yükümlülüğü
Çocuk Koruma Kanunu– Madde 6 (1) Adlî ve idarî merciler, kolluk görevlileri, sağlık ve eğitim kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, korunma ihtiyacı olan çocuğu Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna bildirmekle yükümlüdür. Çocuk ile çocuğun bakımından sorumlu kimseler çocuğun korunma altına alınması amacıyla Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna başvurabilir. (2) Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu kendisine bildirilen olaylarla ilgili olarak gerekli araştırmayı derhâl yapar.

86 Kaynaklar http://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k5237.html
Sunumda yer alan yasaların tümüne online ulaşılabilir. Web adresleri; Türk Ceza Kanunu; Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu; Çocuk Koruma Kanunu;

87 ÇOCUK İZLEM MERKEZLERİ
Bir Hak İhlali: ÇOCUK İHMALİ VE İSTİSMARI ÇOCUK İZLEM MERKEZLERİ

88 Çocuk İzlem Merkezinin tanıtımı ve işleyişi
4. Oturum Çocuk İzlem Merkezinin tanıtımı ve işleyişi Çocuk İzlem Merkezinin Tanıtımı Cinsel istismar edildiği düşünülen çocukların ÇİM’e bildirim şekilleri Çocuğun ÇİM’e getirilme süreci Çocuk İzlem Merkezinin işleyişi Bu oturumda Çocuk İzlem Merkezi (ÇİM) ve işleyişi hakkında bilgi verilecektir. Cinsel istismara uğradığı düşünülen, kuşkulanılan ya da danışma amaçlı olarak ÇİM’e yönlendirilen çocuklar için hangi yolun izleneceği açıklanacaktır.

89 Çocuk İzlem Merkezi Cinsel istismar şüphesi olan çocuğun beyanının alınması, muayenesinin yapılması, aile görüşmesinin yapılması ve raporunun hazırlanması için gereken tüm personel ve ekipmanın bulunduğu, işlemlerin her aşamada çocuğun yüksek yararı gözetilerek yürütüldüğü bir merkezdir Özellikle vurgulanması gereken noktalar; ÇİM’ cinsel istismara uğradığı bilinen, cinsel istismar kuşkusu olan ya da bu amaçla danışılması düşünülen çocuklara hizmet etmektedir. Bu merkezde çocukla ve ailesi ile görüşülmekte ve olayla ilgili bilgiler alınmaktadır. Çocuğun fizik muayenesi, ilk ruhsal değerlendirmesi ve adli tıp değerlendirmesi de burada uzman hekimler tarafından yapılmaktadır. Çocuktan ve aileden alınan bilgilerle muayeneler sonucunda elde edilen bilgileri içeren bir rapor hazırlanmaktadır. Tüm bu süreç çocuk dostu bir ortamda gerçekleşmektedir.

90 ÇOCUK İZLEM MERKEZİ SHÇEK KOLLUK BARO MEB C. SAVCILIĞI
SAĞLIK BAKANLIĞI Çocuk koruma merkezi çocuğun yaşadıklarını tekrar tekrar dile getirmesini ve tekrar tekrar muayene edilmesini önleyerek adli süreçte yaşayabileceği travmayı en aza indirmeyi amaçlayan, çocuğu koruyan bir oluşumdur.

91 ÇOCUK İZLEM MERKEZİ ASPB KOLLUK BARO MEB C. SAVCILIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI
ÇİM farklı kurumlarım eşgüdüm içinde çalıştıkları bir yapıya sahiptir. Sağlık Bakanlığı çatısı altında çalışmakla birlikte ÇİM’in yapısında Adalet Bakanlığı (Cumhuriyet Savcılığı), Milli Eğitim Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı (ASPB), Kolluk kuvvetleri (Çocuk polisi ve Jandarma) ve Baro yer almaktadır.

92 Çocuk İzlem Merkezinin kuruluş amaçları
Cinsel istismara uğrayan çocuğa inceleme ve tedavi aşamasında gerek görülen sağlık, eğitim, kolluk kuvvetleri, hukuk ve adalet sistemi gibi işbirliği yapılması gereken diğer kamu kuruluşları ile eşgüdüm içinde hizmet sağlanması. ÇİM’in kuruluş amacı anlatılırken, cinsel istismara uğrayan bir çocuğun gereksindiği yardım ve desteğin sağlanması için bu konuda sorumluluk sahibi kurumların eşgüdüm içinde çalıştıkları vurgulanmalıdır.

93 Çocuk İzlem Merkezinin kuruluş amaçları
Merkezde oluşturulacak güvenli ve çocuk dostu ortam ile çocuktaki travmanın etkilerinin azaltılması. ÇİM’de çalışan personelin özellikleri ve mekanın fiziki yapısı çocuğun kendini emniyette hissetmesini sağlayacak niteliktedir. Yaşadığı olumsuzluklar nedeniyle travmaya uğrayan çocuk için ÇİM’de “çocuk dostu” bir ortam oluşturulmuştur.

94 Çocuk İzlem Merkezinin kuruluş amaçları
Korunma altına alınması gereken olgularda, çocuğun kalabileceği uygun bir ortam sağlanıncaya kadar geçici bir süre barınma, beslenme, giyim, sağlık ve güvenlik gereksinimlerinin karşılanması.

95 Çocuk İzlem Merkezinin kuruluş amaçları
Ailenin yaşadığı travmanın ve yaşanan olayın sağlıklı değerlendirilmesi amacıyla aile ile görüşülmesi. Ailenin ilk danışmanlık gereksiniminlerinin karşılanması. ÇİM’de çocuğun ailesi ile görüşülerek olay hakkında bilgi alınır. Bu bilgiler soruşturma kapsamında değerlendirilir. Ayrıca çocuğun ve ailenin içinde bulunduğu riskler belirlenmeye çalışılır. Alınan bilgiler sosyal hizmet yaklaşımı için de kullanılır.

96 Çocuk İzlem Merkezinin kuruluş amaçları
Meslek elemanlarının hizmet içi eğitimlerine destek verilmesi. Toplumun çocuğa yönelik suçlar ve korunma yolları konusunda eğitimlerinin yapılması. ÇİM’in kuruluş amaçlarından biri de bu alanda eğitim hizmeti vermektir. ÇİM’in etkinlikleri kapsamında verilecek eğitimler; Konu ile ilgili meslek elemanlarına yönelik hizmet içi eğitimleri Topluma yönelik farkındalık oluşturma ve bilgilendirme çalışmalarını kapsar.

97 Kimler cinsel istismar bildiriminde bulunabilir?
Çocuğa hizmet veren ya da hizmet verdiği sırada çocukla karşılaşan personelin bildirimi/danışımı Öğretmenler Sağlık personeli ASPB personeli Müftülük personeli Muhtar Kolluk birimleri Meslek örgütleri Sivil toplum kuruluşlarının bildirimi/danışımı Kişisel başvuru – vatandaşın bildirimi/danışımı Ailenin başvurusu Çocuğun başvurusu Pek çok meslek elemanı çalışmaları sırasında cinsel istismara uğramış çocuklarla karşılaşabilir ya da cinsel istismar kuşkusu duyabilir. Bu grupların başında öğretmenler ve sağlık personeli gelmektedir. Ayrıca SHÇEK personeli, müftülük çalışanları, kolluk mensupları, muhtarlar ve meslek örgütlerinin üyeleri de istismara uğramış çocuklarla karşılaşabilirler. Meslek elemanlarının yanı sıra çevresinde bir çocuğun cinsel istismara uğradığını gören aileler ve çocuklar da dahil herkes istismar bildiriminde bulunabilir ya da ÇİM’e danışabilir.

98 İstismar düşünülen çocuğun ÇİM’e bildirimi
Öğretmen Sağlık personeli ASPB personeli Müftülük personeli Muhtar Kolluk birimleri Meslek örgütleri Vatandaş Aile Çocuk Pek çok meslek elemanı çalışmaları sırasında cinsel istismara uğramış çocuklarla karşılaşabilir ya da cinsel istismar kuşkusu duyabilir. Bu grupların başında öğretmenler ve sağlık personeli gelmektedir. Ayrıca SHÇEK personeli, müftülük çalışanları, kolluk mensupları, muhtarlar ve meslek örgütlerinin üyeleri de istismara uğramış çocuklarla karşılaşabilirler. Meslek elemanlarının yanı sıra çevresinde bir çocuğun cinsel istismara uğradığını gören aileler ve çocuklar da dahil herkes istismar bildiriminde bulunabilir ya da ÇİM’e danışabilir. MAKUL ŞÜPHE Danışma / Konsültasyon ÇOCUK İZLEM MERKEZİ

99 ÇOCUK İZLEM MERKEZİ Cinsel istismar düşünülen çocuğun ÇİM’e ulaşımı
Öğretmen Sağlık personeli ASPB personeli Müftülük personeli Muhtar Kolluk birimleri Meslek örgütleri Vatandaş Aile Çocuk MAKUL ŞÜPHE Danışma / Konsültasyon Jandarma / Çocuk Polisi Meslek elemanları bir çocuğun cinsel olarak istismar edildiğine ilişkin bilgi edinirse ya da şüphe ederse öncelikle kolluk kuvvetlerine ya da cumhuriyet savcılığına ihbar etmek zorundadır. İhbarı alan jandarma ya da polis çocuğun ÇİM’e ulaşımını sağlar. Ayrıca meslek elemanları ve aileler danışmak amacıyla ya da konsültasyon için doğrudan ÇİM’e danışabilir, çocuğu ÇİM’e yönlendirebilir. ÇOCUK İZLEM MERKEZİ

100 Çocuk İzlem Merkezinin işleyişi
İstismar mağduru çocuğun hangi kuruma başvurduğuna, ya da istismardan hangi kurumda kuşkulanıldığına bakılmaksızın hiç zaman kaybetmeden kolluk kuvvetleri haberdar edilir. Meslek elemanları bir çocuğun cinsel olarak istismar edildiğine ilişkin bilgi edinirse ya da şüphe ederse öncelikle kolluk kuvvetlerine ya da cumhuriyet savcılığına ihbar etmek zorundadır. İhbarı alan jandarma ya da polis çocuğun ÇİM’e ulaşımını sağlar.

101 Jandarma Çocuk Kısım Amirliği
Cinsel istismar olayı ile ilgili İlçe Jandarma/Jandarma Karakol Komutanlıklarına ihbar veya müracaat halinde görevli çocuk koruma işlem astsubayları/elemanları tarafından olaya müdahale edilir.

102 Jandarma Çocuk Kısım Amirliği
Çocuğa bakmakla yükümlü kişi (anne, baba, veli vs.) varsa müracaatı alınarak olay C.Savcısına ve Jandarma Çocuk Merkezine bildirilir. Jandarma Çocuk Merkezi Personeli olay yerine sivil araç ile giderek çocuğu alır, Nöbetçi C.Savcısının talimatını alarak Çocuk İzleme Merkezi ile irtibata geçilir.

103 Jandarma Çocuk Kısım Amirliği
Mağdur çocuğun işlemleri yapılmak üzere Çocuk İzleme Merkezine nakli yapılır. İşlemlerinin tamamlanmasına müteakip, C.Savcısının talimatı ile çocuk Jandarma personeli tarafından ailesine yada SHÇEK’e teslim edilir.

104 Çocuk Polisi Olayın ulaştığı Polis Merkezi, Çocuk Şube veya diğer polis birimlerinde görevli amir sınıfı personel olay hakkında elde edilen bilgiler doğrultusunda derhal Cumhuriyet Savcısına bilgi vererek talimatları alınır. Çocuk polis birimine gelmiş veya getirilmiş ise ailesine bilgi verilir, şüpheli aileden biri ise aileye bilgi verilmez, Cumhuriyet savcısına bilgi verilir.

105 Çocuk Polisi Olay Polis merkezine bildirilmiş ise çocuğun ÇİM’e naklini sivil araç ve personelle yapılması için Çocuk Şube Müdürlüğü ve İlçe Emniyet Müdürlüğü ile irtibata geçilir.

106 Çocuk Polisi Polis Birimlerinde çocuktan olayla ilgili bilgi almak için ifadesine başvurulmaz. Başvuru ve ÇİM’e nakil esnasında işlem yapan polis memuru kendini tanıtır ve süreç hakkında kısaca bilgi verir. Nereye götürüleceği, orada ne olacağı ve süresi gibi konularda bilgi aktarır ve sorularına cevap verir. Bu süreçte varsa bir yakınının yanında bulunmasına özen gösterilir.

107 Mağdur çocuk bildirimi alan kolluk kuvvetleri
İlgili Cumhuriyet Savcısını bilgilendirir. Çocuk Cumhuriyet savcısının talimatları doğrultusunda hiç beklemeden ÇİM’e haber verir. Baro’dan çocuk için avukat talebinde bulunur. Mağdur çocuk bildirimi alan kolluk kuvvetleri öncelikle C. Savcısını bilgilendirir. Savcının talimatı doğrultusunda çocuğun ÇİM’e naklini sağlar. Bu arada Baro’dan çocuk için avukat talebinde bulunur. Çocuk ÇİM’e nakledilirken Savcı ve avukat da ÇİM’e gelir.

108 Çocuk İzlem Merkezinin işleyişi
Kolluk kuvvetlerinin bu iş için özel eğitim almış sivil personeli, çocuğu sivil bir araçla derhal Çocuk İzlem Merkezine getirir. Bu arada Cumhuriyet Savcısı ve Baro’dan görevlendirilen Avukat da ÇİM’e gelir. Mağdur çocuk bildirimi alan kolluk kuvvetleri Savcının talimatı doğrultusunda çocuğun ÇİM’e naklini sağlar. Çocuk sivil ekiple ve sivil araçla, olay hakkında herhangi bir görüşme yapmadan nakledilir. Bu arada Baro’dan çocuk için avukat talebinde bulunur. Çocuk ÇİM’e nakledilirken Savcı ve avukat da ÇİM’e gelir.

109 ÇOCUK İZLEM MERKEZİ Cinsel istismar düşünülen çocuğun ÇİM’e ulaşımı
MAKUL ŞÜPHE DURUMUNDA KOLLUK KUVVETLERİNE BİLDİRİM 1 Jandarma / Çocuk Polisi C. Savcılığı 2 5 3 Bu slaytta cinsel istismarından kuşkulanılan çocuğun kolluk kuvvetlerine bildirimi sonrası süreç özetlenmektedir. Mağdur çocuğun bildirimi jandarmaya ya da polis merkezine yaplır (1) Mağdur çocuk bildirimi alan kolluk kuvvetleri öncelikle C. Savcısını bilgilendirir (2) Savcının talimatı doğrultusunda (3) çocuğun ÇİM’e naklini sağlar (5). Bu arada Baro’dan çocuk için avukat talebinde bulunur (4). Çocuk ÇİM’e nakledilirken Savcı ve avukat da ÇİM’e gelir (5). BARO 5 4 5 ÇOCUK İZLEM MERKEZİ

110 İstismar düşünülen çocuğun ÇİM’e nakil süreci
Sivil Ekiple Sivil Araçla Çocukla olay hakkında herhangi bir görüşme yapmadan nakledilir. MAKUL ŞÜPHE Jandarma / Çocuk Polisi İstismar edildiği bilinen ya da kuşkulanılan çocukla kolluk birimlerinde olaya ilişkin bir görüşme yapılmaz. Çocuk ÇİM’e sivil ekiple ve sivil araçla, olay hakkında herhangi bir görüşme yapmadan nakledilir. ÇOCUK İZLEM MERKEZİ

111 KOLLUK ASPB MEB BARO SAĞLIK BAKANLIĞI C. SAVCILIĞI
Bu slaytta çocuğun ÇİM’e nakil sürecinde barodan bir avukatın ve savcının da ÇİM’e gelişi, çocuğun konu ile ilgili tüm birimler tarafından birlikte değerlendirilişi ifade edilmektedir.

112 ASPB KOLLUK ÇOCUK İZLEM MERKEZİ BARO MEB C. SAVCILIĞI SAĞLIK BAKANLIĞI

113 ÇOCUK İZLEM MERKEZİNİN İŞLEYİŞ SÜRECİ
MAKUL ŞÜPHE Danışma / Konsültasyon Çocuk doğrudan ÇİM’e yönlendirilir C. Savcılığının talimatı ile kolluk kuvvetleri çocuğu ÇİM’e getirir ÇİM’de ön inceleme; Sosyal inceleme Adli Tıp uzmanı ile ön görüşme ÇİM’de rutin değerlendirme; Adli görüşme Muayene Rapor İzlem planı ÇİM’in işleyiş süreci bu slaytta özetleniyor. Makul şüphe varlığında durum kolluk kuvvetlerine bildirilir ve C. Savcısının talimatıyla kolluk kuvvetleri tarafından ÇİM’e getirilir. Bu arada C. Savcısı ve Avukat da ÇİM’e gelir. ÇİM’de rutin değerlendirme yapılır; Adli görüşme (Çocuğun beyanı kaydedilir) yapılır, Bedensel ve ruhsal muayenesi yapılır, Raporu hazırlanır İzlem planı yapılır. Eğer çocuğun cinsel istismarı konusunda danışma ya da konsültasyon gereksinimi varsa çocuk doğrudan ÇİM’e yönlendirilebilir. Bu durumda çocuğun ÇİM’e nakli danışma gereksinimi duyan personel ya da aile tarafından yapılır. ÇİM’de ön inceleme ve değerlendirme yapılır. Bu değerlendirmenin sonucunda cinsel istismarın varlığına ilişkin bir şüphe oluştu ise C. Savcısına bildirimde bulunulur ve çocuk ÇİM’deki rutin değerlendirme protokolüne alınır. Eğer cinsel istismara ilişkin bir şüphe oluşmadı ise çocuk sahip olduğu risklerin durumuna göre psikiyatrik değerlendirme ya da Sosyal hizmet yaklaşımı için gereli kurumlara yönlendirilir. MAKUL ŞÜPHE C. Savcısı OLUŞTU OLUŞMADI Avukat Çocuk Psikiyatristi Sosyal Hizmetler

114 ÇOCUK İZLEM MERKEZİ SHÇEK KOLLUK BARO MEB C. SAVCILIĞI
SAĞLIK BAKANLIĞI

115 ÇOCUK İZLEM MERKEZİNİN EKİBİ
MERKEZDE 24 SAAT ÇALIŞAN EKİP Adli Tıp Uzmanı Çocuk Gelişimcisi Psikolog Sosyal Çalışmacı Hemşire KONSÜLTANLAR Çocuk Psikiyatristi Çocuk Hekimi ÇİM’de 24 saat hizmet verilmektedir. Adli Tıp Uzmanı, Çocuk Gelişimcisi, Psikolog, Sosyal Çalışmacı ve hemşire 24 saat nöbet sistemi ile çalışmaktadır. Çocuk psikyatrisi uzmanı ve çocuk hekimi konsültasyonla çalışmaktadır.

116

117 ÇİM yaklaşık olarak 750 m2’lik bir alanda hizmet vermektedir
ÇİM yaklaşık olarak 750 m2’lik bir alanda hizmet vermektedir. Fotoğraflarda görülen koridor üzerine sıralanmış bir dizi odada olgu kabul edilmekte ve işlemler yapılmaktadır. Çocukla ve aile ile görüşmeler yapılmak üzere farklı bölümlerin yanı sıra çocuklar için dinlenme salonları, raporların yazıldığı, C. Savcısının çalıştığı, muayenenin yapıldığı farklı odalar bu koridor üzerinde sıralanmıştır. Ayrıca konaklama gereksinimi olan çocuklar için 2 ayrı oda da bulunmaktadır.

118 Bekleme odası – ilk kabul odası

119 Çocuk İzlem Merkezinde adli görüşme
Çocuğun beyanı (adli görüşme); Alanında uzman olan personel (çocuk gelişimcisi, psikolog ya da sosyal çalışmacı) tarafından Aynalı bir odada Ses ve görüntü kaydı yapılarak alınır.

120 Görüşme odası (Aynalı oda)
Görüşme odası son derece sade döşenmiştir, tüm görüşmelerin ses ve görüntü kaydı yapılmaktadır. Bu odada içerdeki görüntünün izlenebildiği bir de geniş ayna bulunmaktadır. Görüşme kaydının alınmasının yanı sıra bu aynanın arkasındaki odada bulunan personel görüşmeyi canlı olarak izlemektedir. ÇİM’de bu sisteme sahip 2 ayrı oda bulunmaktadır.

121 Çocuk İzlem Merkezinde adli görüşme
Çocuktan ifade alındığı sırada Cumhuriyet Savcısı, Kolluk kuvveti, ASPB personeli Çocuğun Avukatı Adli Tıp Uzmanı / Çocuk Psikiyatristi aynanın arka tarafındaki bir odada bulunur ve ifadeyi izler. Ek sorular sormak gerektiğinde adli görüşme yapan personel kulaklıkla haberdar edilerek çocuktan tüm kurumlar için gereken bilginin alınması sağlanır.

122 Gözlem odası (Aynanın arka tarafı)
Görüşme yapıldığı sırada görüşmeyi aynalı odanın arkasından izleyen ekibin (Cumhuriyet Savcısı, Kolluk kuvveti, SHÇEK personeli, Çocuğun Avukatı , Adli Tıp Uzmanı / Çocuk Psikiyatristi) bulunduğu oda.

123 Muayene Çocuğun muayenesi merkezde bulunan hekimler (Adli Tıp Uzmanı, Çocuk Psikiyatristi ve Çocuk Hekimi) tarafından yapılır. Vücudun tümü (cinsel organlar da dahil olmak üzere) detaylıca muayene edilir, gerekli durumlarda fizik bulgular görüntülü olarak kaydedilir.

124 Muayene odası Fizik muayenenin ve adli muayenenin yapıldığı oda.

125 Çocuğun tedavisi ve izlemi
Adli görüşme ve muayene sürecinde çocuğun kısa süreli koruma ve tedavi tedbiri bu merkezde yürütülür. Çocuk tedavi ve rehabilitasyon amacıyla uzun erimli tedavi ve izlem planı için ÇİM tarafından uygun merkezlere yönlendirilir. Çocuğun izlemi (tıbbi ve yasal) ÇİM tarafından yapılır.

126 Çocukların bekleme odaları
Çocukların beklemesi için 2 farklı oda hazırlanmıştır. Odalardan biri küçük çocuklar için döşenmiş, diğeri ergenlerin gereksinimine uygun olarak hazırlanmıştır.

127 Çocukların kısa süreli konaklama mekanları
Kısa süreli konaklama gereksinimi olan çocuklar için hazırlanmış 2 ayrı oda bulunmaktadır. Her odada çocukla birlikte kalabilecek bir refakatçi için de yatak vardır.

128 Aile görüşme odaları Ailelerle görüşmenin yapıldığı 2 farklı oda bulunmaktadır.

129 Çocuk İzlem Merkezine Ulaşım
Telefon: Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi Halkkent Mahallesi Fatih Sultan Mehmet Bulvarı No: 23 Toroslar - Mersin ÇİM’e ulaşım bilgileri

130 TEŞEKKÜRLER

131 İHMAL VE İSTİSMARI KONU EDİNEN FİLMLER

132

133

134

135

136