GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ Vergi İncelemesi Nedir

VERGİ İNCELEMELERİNDE VE DÖNEM SONU İŞLEMLERİNDE ÖZELLİK ARZ EDEN HUSUSLAR

GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ Vergi İncelemesi Nedir
İVDB Vergi İncelemesi Nedir İncelemeye Yetkililer Vergi Müfettişleri Vergi Müfettiş Yardımcıları İlin En Büyük Mal Memuru Vergi Dairesi Müdürleri GİB merkez ve taşra teşkilatında Müdür kadrolarında görev yapanlar “Vergi incelemesinden maksat, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır.”VUK134 Bu ifadeden yola çıkarak ”Vergi incelemesi İnceleme yapmaya yetkili olanlar tarafından, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak amacıyla yapılan faaliyeti, ifade eder ” İnceleme ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak amacıyla yapılan faaliyettir. 72'nci maddenin birinci fıkrasına göre kurulan takdir komisyonu 74 üncü maddedeki görevleri dolayısıyla bu Kanunda yazılı inceleme yetkisine haizdir. Ayrıca Takdir Komisyonlarınında İnceleme Yetkisi Bulunmaktadır. VUK75 :41

GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ
İVDB İncelemeye Yetkililer (Birimlere Göre) VDK Vergi Müfettişleri Vergi Müfettiş Yardımcıları GİB Diğer İncelemeye Yetkililer İlin En Büyük Mal Memuru Vergi Dairesi Müdürleri GİB merkez ve taşra teşkilatında Müdür kadrolarında görev yapanlar Birimlere Göre İncelemeye Yetkililer Vergi Dairesi Müdürleri ve GİB Merkez Taşra Müdürleri :41

İVDB Uygulama Grup Müdürlükleri Uygulama Denetim Müdürlükleri Denetim Grup Müdürlüğü Denetim Koordinasyon Müdürlüğü İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Vergi İncelemeleri İlgili Vergi Dairesi Müdürleri DİĞER VDB/ DEFTERDARLIKLAR İstanbulun Büyüklüğü nedeniyle Diğer İllerden Farklı olarak 2014 yılında İVDB bünyesinde Uygulama Grup Müdürlükleri Bünyesinde Uygulama Denetim Müdürlükleri Kurulmuş ve Vergi Dairesi Müdürlerinin Dairelerde yapması Gereken incelemeler Uygulama Denetim Müdürlüğü Görevini yürüten Vergi Dairesi Müdürlerince yapılmaya başlanmış Bu durum incelenecek dosya stoğunu hızla eritmeye başlamış ve inceleme sürelerini kısaltmıştır. :41

İVDB VUK 137 İNCELEMEYE TABİ OLANLAR Bu kanuna veya diğer kanunlara göre Defter ve hesap tutmak, Evrak ve vesikaları muhafaza ve ibraz etmek Mecburiyetinde olan gerçek ve tüzelkişiler vergi incelemelerine tabidirler :41

İVDB VUK 138 İNCELEME ZAMANI ve İNCELEME YAPILABİLECEK DÖNEMLER Vergi incelemesinin ne zaman yapılacağının evvelden haber verilmesi mecburi değildir. İnceleme, neticesi alınmamış hesap dönemi de dahil olmak üzere, tarh zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman yapılabilir. Evvelce inceleme yapılmış veya matrahın re'sen takdir edilmiş olması yeniden inceleme yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline mani değildir Hatta bazı istisnai durumlarda zaman aşımı geçtikten sonra bile tarhiyat önerilmemesine rağmen inceleme yapılabilmektedir (teminat çözümü vs..) :41

İNCELEME NEDENLERİ İVDB Ödenmesi Gereken Verginin Doğruluğunun Tespitinin Haricinde Mutlaka Bir Nedeni Olmak Zorunda Değildir. Bu Nedenle Vergi Barışı Gibi Özel Kanunlar Haricinde Mükellefin Vergi İncelemesine Girmeyeceğinin Tam Bir Teminatı olamaz. «Risk Analizi Neticesinde Riskli Bulunmaması, İhbar Veya Şikâyet Olmaması Halinde Dahi Mükellefler İncelemeye Alınabilir.» (UEY4) Vergi incelemesi ödenmesi gereken vergilerin doğruluğuna yönelik bir kontrol mekanizması olduğundan beyana dayalı bir vergi sisteminde mükelleflerin rastgele sondajlama seçimlerle bir vergi incelemesine tabi tutulması mümkün olmakla birlikte sınırlı olan denetim gücünün etkin verimli bir şekilde kullanılması için vergi incelemelerinin risk odaklı yapılması benimsenmiştir. :41

Başlıca İnceleme Nedenleri
İVDB Başlıca İnceleme Nedenleri Transfer fiyatlandırması Örtülü Sermaye Sektöre Oranla Kasa Hesabının Yüksekliği Ortaklar Cari Hesabının Yüksekliği Giderlerin Fazlalığı Düşük Karlılık İşletme Kapasiteyle Orantısız Kdv Matrahları Sürekli Ve Artan Oranlı Devreden KDV İzah Edilemeyen Sürekli Zararlar Belgesiz Mal Bulundurma Ve Kayıt Dışı Hasılata Dair Tespitler Düşük Stopaj İşçi Ücreti Kira Kontratı, SME Ödemesi Bilgisi Dışında Belgelerin Taklidi Resen Terk Mükelleflerden Alımlar. … :41

İVDB Başlıca İnceleme Nedenleri Beyan Tutarsızlıkları Fiilen Ödenemeyen SGK primlerinin gider yazılması Geçmiş Yıl Zararlarında tutarsızlık 12 Aylık KDV Matrahı ile Brüt Satışlar Farkı Ortaklardan Alacaklar ve Faiz Geliri uyumsuzluğu Özel Fonlar Hesabının 3 yıldan fazla devretmesi Ya da ortaklardan alacaklar yüksek iken finansman gideri fazlalığı :41

İVDB Başlıca İnceleme Nedenleri Mevzuatsal Sevkler Veraset İntikal-Tasfiye İncelemeleri Vergi İade ve Teminat Mektubu Çözümü İncelemeleri Zayi olan ÖTVsiz Yakıt Alım Defteri İncelemeleri Matrah Azaltıcı Düzeltme Beyannameleri İncelemeleri …. Ödeme azaltıcı ve zarar arttırıcı vergi :41

İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB 17.09.2018 08:41 Hıfz Kararı
Vergi Dairesi İnceleme Talebi İhbar ve İnceleme Taleplerini Değerlendirme Komisyonu İnceleme Kararı İhbar /Şikayet 1 2 3 Sadece İhbar Şikayet Yada Vd Talebi değil Diğer Kamu kurumlarının talepleriyle ve Denetim Birimlerinin Planlı İnceleme programları kapsamında yapılır. İnceleme ve Rapor Rapor Değerlendirme Komisyonu 6 5 4 :41

İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İNCELEMEYE SEVK İhbarcılar Tarafından doğrudan GİB, VDK, VDB, Defterdarlıklar ve Vergi Dairelerine yapılan tüm ihbar ve şikayetler ile; Vergi Dairesi tarafından Mükelleflerin Hesaplarının İncelenmesi Amacıyla İnceleme Talep Formu Düzenlenerek yapılan İnceleme Talepleri; Savcılık, Mahkeme, Emniyet, Gümrük ve diğer Kamu Kurumlarından gelen İhbar ve inceleme talepleri; İlgili İhbar Ve İnceleme Taleplerini Değerlendirme Komisyonuna iletilir. :41

İHBAR ve İNCELEME TALEPLERİNİ DEĞERLENDİRME KOMİSYONU
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İHBAR ve İNCELEME TALEPLERİNİ DEĞERLENDİRME KOMİSYONU Bu komisyon, Vergi Dairesi Başkanı veya Vergi Dairesi Başkanı tarafından uygun görülecek grup müdürü başkanlığında, başkan dâhil 3 üyeden oluşur. Komisyonun sürekli ya da geçici olarak çalışacağı iş yüküne bağlı olarak Vergi Dairesi Başkanı tarafından belirlenecektir. Komisyonun sekretaryası, görevlendirilen birim tarafından yapılır. Komisyona sevk edilen ihbar ve şikayetler ile bunların değerlendirme formları ve üst yazışmaları gizli ibareli olarak işleme konulur ve gizliliğin korunması konusunda komisyon ile Vergi Dairesi Başkanlığı gerekli tedbirleri alır. Aynı Şekilde Vergi Denetim Kurulu Grup Başkanlıklarında da Bu komisyonlardan bulunur. Bu komisyon VDB lerde 3 üyeden oluşuyor İVDB de sürekli çalışma olarak belirlenmişken Bazı Başka illerde ki komisyonlar haftalık periyotlarla geçici olarak çalışabiliyor :41

İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İNCELEMEYİ YAPACAK BİRİM Vergi İncelemelerinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin maddelerinde; belirtilen kriterlere göre İncelemeyi Yapacak birimler tanımlanmıştır VERGİ DENETİM KURULU a Grubu Küçük ve Orta Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı b Grubu Büyük Ölçekli Mükellefler Grup Başkanlığı c Grubu Organize Vergi Kaçakçılığı ile Mücadele Grup Başkanlığı ç Grubu Örtülü Sermaye, Transfer Fiyatlandırması ve Yurtdışı Kazançlar Grup Başkanlığı İncelemeye Yetkili Diğer Memurlar İncelemeye Yetkili Diğer Memurları anlatmıştık bu pratikte Sadece Vergi Dairesi Müdürleridir. Belirtilen Kriterler ise: :41

Aktif Büyüklük Yıllık İş Hacmi ve Özsermaye Büyüklükleri
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB Aktif Büyüklük Yıllık İş Hacmi ve Özsermaye Büyüklükleri Aktif büyüklük: Hesap dönemi sonundaki bilançonun aktif toplamını, Yıllık iş hacmi: Hesap dönemi sonundaki gelir tablosunda yer alan net satışlar tutarını, Öz sermaye büyüklüğü: Hesap dönemi sonundaki bilançonun pasif tablosunda yer alan öz kaynaklar toplamını,ifade eder(yön3) :41

TAM İNCELEME SINIRLI İNCELEME İNCELEME SÜREÇLERİ
İVDB İNCELEMENİN KAPSAMI Bir mükellef hakkında, bir veya birden fazla vergi türü itibarıyla bir veya daha fazla vergilendirme dönemine ilişkin her türlü iş ve işlemlerinin bütün matrah unsurlarını içerecek şekilde, yapılan vergi incelemesini, ifade eder. TAM İNCELEME Sınırlı inceleme: Tam inceleme dışında kalan vergi incelemesini, ifade eder. SINIRLI İNCELEME İncelemelerin Kapsamı yönünden ikiye ayırıyoruz birden fazla dönem ya da vergi türü varsa TAM yoksa Sınırlı İnceleme olur. Süreler Açısından Önemli :41

İncelemenin Tamamlanma Süreleri
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İncelemenin Tamamlanma Süreleri TAM En fazla bir yıl (+ altı ay ek süre verilebilir) SINIRLI En fazla altı ay (+ altı ay ek süre verilebilir) İncelemenin Tamamlanma Süreleri İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde ise en fazla altı ay içinde incelemeleri bitirmeleri esastır. Bu süreler içinde incelemenin bitirilememesi halinde ek süre talep edilebilir. Bu talep vergi incelemesine yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından değerlendirilir ve altı ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir. Bu durumda, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılana bildirilir. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birimler vergi incelemesinin öngörülen süreler içinde bitirilmesi için gerekli tedbirleri alırlar.(VUK 140-6) Ek süre verilmesi Halinde, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılana bildirilir. :41

İncelemenin Tamamlanma Süreleri
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İncelemenin Tamamlanma Süreleri İnceleme görevinin başka bir inceleme elemanına devredilmesi gerektiği hallerde, inceleme kalan süre içinde tamamlanır. (yön23) Sınırlı incelemenin, sonradan ortaya çıkan durumlar nedeniyle tam incelemeye dönüşmesi halinde, inceleme süresi sınırlı incelemeye başlanılan tarih itibarıyla hesaplanır. (yön23) Ek süre dahil olmak üzere, süresinde herhangi bir vergi inceleme raporu düzenlenmemesi halinde durum, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından gerekçeleri ile birlikte yazılı olarak bağlı oldukları birime bildirilir. İlgili inceleme ve denetim birimi, incelemeyi bitiremeyen inceleme elemanı hakkında disiplin hükümlerini uygulayabilir.(yön23) İdari bir Süre esastan incelemeye zarar vermez görüşündeyiz???? :41

Görevlendirildikten sonra İşe ve İncelemeye Başlama
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB Görevlendirildikten sonra İşe ve İncelemeye Başlama İnceleme elemanı görev verilmesinden itibaren 10 gün içinde işe başlamalı. Sektör ya da mükellefe yönelik her türlü araştırma tarh dosyasının ya da inceleme yazısı eklerinin tetkiki işe başlamayı gösterir. (yön7) İŞE BAŞLAMA İnceleme elemanı görev verilmesinden itibaren 30 gün içinde incelemeye başlamalı (yön9) İNCELEMEYE BAŞLAMA Başlamazsa 10 gün ek süre ya da başkası görevlendirilir :41

İncelemeye Başlama Tutanağı
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İncelemeye Başlama Tutanağı İnceleme İncelemeye Başlama Tutanağı ile başlar. İnceleme Elemanlarıı İncelemeye tabi olana, bunun mevzuunu işe başlamadan evvel açık olarak izah ederler;VUK140-1 İnceleme Elemanları Vergi incelemesine başlanıldığı hususunu bir tutanağa bağlayarak bir örneğini nezdinde vergi incelemesi yapılana verirler. Ayrıca, tutanağın bir örneğini bağlı olduğu birime, diğer örneğini de ilgili vergi dairesine gönderirler.VUK140-2 İncelemeye başlama tarihi, mükellefin tutanağı imzaladığı tarihtir. Tutanakta mükellefin imzasının bulunmaması halinde tutanağın vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarih incelemeye başlama tarihi olarak kabul edilir; bu durumda incelemeye başlama tutanağının bir örneği ayrıca mükellefin bilinen adresine vergi dairesince gönderilir.(yön9-3) Ölüm, gaiplik, işin veya memleketin terki gibi nedenlerle, nezdinde inceleme yapılacak olanla temas kurulamaması veya ilgili ile temas kurulmasına rağmen verilen sürede defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, incelemeye başlama tutanağının imzadan imtina edilmesi gibi hallerde inceleme, ilgilinin vergi dairesindeki dosyasında yer alan belgeler ve diğer kaynaklardan elde edilen her türlü bilgi ve belgeler ile varsa Başkanlığın risk analizi sonuçlarına dayalı olarak yürütülür.(yön9-4) İncelemeye tabi olana, bunun mevzuunu işe başlamadan evvel açık olarak izah ederler;VUK140-1 Vergi incelemesine başlanıldığı hususunu bir tutanağa bağlayarak bir örneğini nezdinde vergi incelemesi yapılana verirler. Ayrıca, tutanağın bir örneğini bağlı olduğu birime, diğer örneğini de ilgili vergi dairesine gönderirler.VUK140-2 İncelemeye başlama tarihi, mükellefin tutanağı imzaladığı tarihtir. Tutanakta mükellefin imzasının bulunmaması halinde tutanağın vergi dairesi kayıtlarına intikal ettiği tarih incelemeye başlama tarihi olarak kabul edilir; bu durumda incelemeye başlama tutanağının bir örneği ayrıca mükellefin bilinen adresine vergi dairesince gönderilir.(yön9-3) Ölüm, gaiplik, işin veya memleketin terki gibi nedenlerle, nezdinde inceleme yapılacak olanla temas kurulamaması veya ilgili ile temas kurulmasına rağmen verilen sürede defter ve belgelerin ibraz edilmemesi, incelemeye başlama tutanağının imzadan imtina edilmesi gibi hallerde inceleme, ilgilinin vergi dairesindeki dosyasında yer alan belgeler ve diğer kaynaklardan elde edilen her türlü bilgi ve belgeler ile varsa Başkanlığın risk analizi sonuçlarına dayalı olarak yürütülür.(yön9-4) :41

İncelemeye Başlama Tutanağında
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İncelemeye Başlama Tutanağında Bulunacak Bilgileri a) Nezdinde inceleme yapılanın kimlik bilgileri, unvanı, adresi ve faaliyet konusu, b) İncelemenin türü (tam/sınırlı inceleme), c) İncelemeye alınma gerekçesi, ç) İncelemenin konusu, d) İnceleme dönemi, e) İnceleme dairede yapılacaksa buna ilişkin nezdinde inceleme yapılanın muvafakati, f) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi, inceleme elemanının ve hazır bulunması halinde mükellefin veya temsile yetkili olan kişilerin imzası, g) Mükelleflerin incelemeyle ilgili hak ve yükümlülükleri hakkında bilgi. :41

İncelemenin Yeri ve Çalışma Saatleri
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İncelemenin Yeri ve Çalışma Saatleri İncelemenin Yeri İnceleme Esasen İşyerinde yapılır Talep Halinde ya da İşyerinde Yapılması İmkansız ise Dairede Yapılır. Çalışma Saatleri İşyerinde Yapılan İncelemelerde İncelenenin Muvafakati olmadıkça Resmi Çalışma Saatleri Dışında Çalışılmaz. (Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır.) İncelemenin Yeri ve Çalışma Saatleri Vergi incelemeleri, esas itibariyle incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılır. İş yerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebeplerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olur veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse inceleme dairede yapılabilir. Bu takdirde incelemeye tabi olanın lüzumlu defter ve vesikalarını daireye getirmesi kendisinden yazılı olarak istenilir. İncelemenin dairede yapılması halinde istenilen defter veya vesikaları belli edilen zamanda mazeretsiz olarak getirmiyenler, bunları ibraz etmemiş sayılırlar. Haklı bir mazeret gösterenlere, defter ve vesikalarını daireye getirmesi için münasip bir mühlet verilir. (VUK139) (işyerinde incelemede) Nezdinde inceleme yapılanın muvafakati olmadıkça resmi çalışma saatleri dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler. (Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır. Ancak bu gibi tedbirler, incelemelerin, yapıldığı yerdeki faaliyeti sekteye uğratmıyacak şekilde yapılır);VUK140-3 :41

Defter ve belgeler yazılı olarak istenir Tutanakla teslim alınır.
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB DEFTER BELGE İSTEME Defter ve belgeler yazılı olarak istenir Tutanakla teslim alınır. İbraz edilecek defter ve belgeler ile ibraz süresi ve yeri, ibraz edilmemesi halinde uygulanacak müeyyidelere yer verilir. Mükellefin yazıya gerek kalmaksızın defter ve belgelerini ibrazı üzerine defter ve belgeler, tutanak düzenlenmek suretiyle alınır. Tutanakta, teslim alınan defter ve belgelerin mahiyeti ile teslim eden ve alan kişilerin kimlik bilgileri ve imzalarına yer verilir. Elektronik olarak tutulmasına izin verilen defter ve belgeleri elektronik ortamda ibraz edebilirler. Defter Belge İsteme (1) Mükelleflerin defter ve belgeleri yazılı olarak istenir ve tutanakla teslim alınır. Yazıda, ibraz edilecek defter ve belgeler ile ibraz süresi ve yeri, ibraz edilmemesi halinde uygulanacak müeyyidelere yer verilir. Ki ileride bahsedeceğiz (2) Mükellefin yazıya gerek kalmaksızın defter ve belgelerini ibrazı üzerine defter ve belgeler, tutanak düzenlenmek suretiyle alınır. (İNCELEMENİN HIZLI OLMASI İÇİN TELEFONLA MESELA) (3) Tutanakta, teslim alınan defter ve belgelerin mahiyeti ile teslim eden ve alan kişilerin kimlik bilgileri ve imzalarına yer verilir.örneğin konunun hızlı olması için telefonla talep durumlarında. (4) Mükellefler, Bakanlığın elektronik olarak tutulmasına izin verdiği defter ve belgeleri elektronik ortamda ibraz edebilirler. (5) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun aramaya ilişkin hükümleri saklıdır.(yön12) :41

İNCELEMEDE UYULACAK TEMEL İLKELER
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İNCELEME İNCELEMEDE UYULACAK TEMEL İLKELER a) Yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediğini, mükellefin hak ve hukukunu da gözetmek suretiyle denetlemek. b) Kanun hükümlerini uygularken kamu hak ve hukukunun korunmasında gerekli özeni göstermek. c) Mükelleflere ve diğer şahıslara karşı nazik, ölçülü ve mesleki saygınlığın gerektirdiği şekilde tutarlı davranmak. ç) Mensubu oldukları kurumun amaçlarına ve misyonuna uygun davranmak, mesleğin gerektirdiği itibar ve güvene layık olunduğunu davranışlarıyla da göstermek. d) Görevin yerine getirilmesinde sürekli gelişimi, saydamlığı, tarafsızlığı, dürüstlüğü, kamu yararını gözetmeyi, hesap verilebilirliği ve öngörülebilirliği esas almak. İncelemede uyulacak bazı temel ilkeler vardır VDKYÖNETMELİĞİNDEN BUNLARIN BAZILARI :41

İNCELEMEDE UYULACAK TEMEL İLKELER
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İNCELEME İNCELEMEDE UYULACAK TEMEL İLKELER e) Tüm eylem ve işlemlerde yasallık, adalet ve dürüstlük ilkeleri doğrultusunda hareket etmek, tarafsızlıklarını engelleyecek herhangi bir etkiye izin vermemek. f) Amacın, ödenmesi gereken vergi tutarını doğru olarak tespit etmek olduğunu daima göz önünde bulundurmak ve bu çerçevede inceleme sonucunda, gerekmesi halinde, mükellef lehine düzeltmelerin de yapılmasını sağlamak. g) Görevlerini, unvanlarını ve yetkilerini kullanarak kendileri, yakınları veya üçüncü kişiler lehine menfaat sağlamamak. ğ) Başkanlıkça belirlenen diğer ilke ve standartlara da bağlı kalmak. :41

VERGİ İNCELEME RAPORU Vergi Tekniği Raporu İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB
Rapor Çeşitleri Vergi inceleme raporları, Vergi Usul Kanunu ve diğer gelir kanunlarına göre yapılan vergi incelemeleri sonucunda düzenlenir. İnceleme raporları; mükellef veya vergi sorumlusu, vergi türü ve vergilendirme dönemi itibarıyla ayrı ayrı ve yeterli sayıda düzenlenir. VERGİ İNCELEME RAPORU Esas itibariyle bir vergi inceleme raporudur. Yürütülmekte olan incelemelerde birden fazla mükellefi veya vergi türünü ya da aynı mükellefin birden fazla vergilendirme dönemini kapsayan eleştiri konusu yapılabilecek hususların tespit edilmesi halinde, konunun tek bir raporda ifade edilebilmesi amacıyla Vergi Tekniği Raporu düzenlenebilir. Bu raporlar, sonrasında düzenlenecek vergi inceleme raporlarının ekini oluşturur. Vergi Tekniği Raporu Rapor Çeşitleri VDK yönetmeliği 56 ve mütakip maddelerinde Vergi inceleme raporu: Vergi incelemeleri sonucunda düzenlenen raporu, Vergi suçu raporu: Kanunun 359 uncu maddesi kapsamındaki suçlar için düzenlenen raporu, RDK yön2 :41

GÖRÜŞ ve ÖNERİ RAPORU VERGİ SUÇU RAPORU İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB
Rapor Çeşitleri İhbar ikramiyesi, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu kapsamındaki meslek mensuplarının cezai sorumlulukları, gibi konular Hakkında düzenlenen raporlardır. GÖRÜŞ ve ÖNERİ RAPORU Kanunun 359 uncu maddesi kapsamındaki suçlar için düzenlenen raporlardır. VERGİ SUÇU RAPORU Rapor Çeşitleri Vergi inceleme raporu: Vergi incelemeleri sonucunda düzenlenen raporu, Vergi suçu raporu: Kanunun 359 uncu maddesi kapsamındaki suçlar için düzenlenen raporu, RDK yön2 :41

İlgililerin itirazları da bu tutanağa geçirilir.
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İNCELEME TUTANAĞI İNCELEME TUTANAĞI İnceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olaylar ve hesap durumları tutanaklar ile tespit ve tevsik edilebilir. Bunlar inceleme tutakları olarak rapora eklenir. İlgililerin itirazları da bu tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler. (2) İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. (3) Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur.yön16 :41

İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB
İNCELEME TUTANAĞI İNCELEME TUTANAĞI İlgilileri tutanakları imzalamaları için zorlanamazlar. İmzadan imtina halinde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter ve belgeler, alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler. Suç delili olan defter ve belgeler her halükarda alıkonulur. Alıkonulan defter ve belgeler mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesinde muhafaza edilir. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, ilgilileri tutanakları imzalamaları için zorlayamazlar. İlgililer tutanakları imzalamaktan çekindikleri takdirde tutanakta bahis konusu edilen olaylar ve hesap durumlarını ihtiva eden defter ve belgeler, nezdinde inceleme yapılandan rızasına bakılmaksızın alınır ve inceleme neticesinde tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler. (5) Suç delili olan defter ve belgeler mükellefin rızasına bakılmaksızın alıkonulur. (6) Alıkonulan defter ve belgeler yazı ile mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesine gönderilerek muhafazası sağlanır. Vergi dairesi, kendisine gönderilen defter ve belgelerin muhafazası için gerekli tedbirleri alır. (Yön16) :41

a) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi,
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İnceleme Tutanağında Bulunacak Bilgileri a) Tutanağın düzenlenme yeri ve tarihi, b) İlgililerin adı, soyadı ve unvanları, vergi kimlik numaraları ile imzaları, c) Vergilendirme ile ilgili olaylar ve/veya hesap durumları, ç) Varsa, ilgililerin itiraz ve mülahazaları ile ibraz ettikleri özelgeleri, d) Tutanakta belirtilen hususların ilgililer tarafından okunduğunu ve doğruluğunun anlaşıldığını belirten ifade, e) Nezdinde inceleme yapılan mükellefe, tutanakta yer alan hususların vergi kanunları karşısında yapılması muhtemel işlemler bakımından ispatlama vasıtası olduğunun, tutanağın düzenlenmesinden önce bildirildiği hususu, yer alır. İnceleme Tutanağında bulunacak bilgiler :41

RAPORLARIN DÜZENLENMESİ
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB RAPORLARIN DÜZENLENMESİ Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Vergilendirme dönemi bir yıldan daha kısa olan vergilere ilişkin vergi inceleme raporları, her bir döneme ilişkin matrah ve/veya vergi farkları ayrı ayrı gösterilmek suretiyle ve takvim yılı aşılmamak koşuluyla tek bir rapor olarak düzenlenebilir. (1) Vergi inceleme raporları, vergi türü ve dönemi itibarıyla ayrı ayrı düzenlenir. Vergilendirme dönemi bir yıldan daha kısa olan vergilere ilişkin vergi inceleme raporları, her bir döneme ilişkin matrah ve/veya vergi farkları ayrı ayrı gösterilmek suretiyle ve takvim yılı aşılmamak koşuluyla tek bir rapor olarak düzenlenebilir. (2) Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca kendilerine verilmiş vergi inceleme görevleri ile ilgili olarak tespit edilen ve birden fazla vergi türünde eleştiri gerektiren hususlara ilişkin raporlar ayrı ayrı düzenlenir. YÖN19 :41

İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB RAPORLARIN DÜZENLENMESİ Tarhiyat önerisi içeren vergi inceleme raporları; Giriş, Usul İncelemeleri, Hesap İncelemeleri, Eleştirilen Hususlar, Sonuç bölümlerinden oluşur. Mükellefin inceleme esnasında ileri sürdüğü hususlar ve buna ilişkin değerlendirmelere eleştirilen hususlar bölümünde yer verilir. Mükellef hakkında tarh edilmesi önerilen vergi ve ceza tutarları, herhangi bir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta ve anlaşılır bir şekilde vergi inceleme raporlarının sonuç bölümünde gösterilir. (3) Tarhiyat önerisi içeren vergi inceleme raporları; giriş, usul incelemeleri, hesap incelemeleri, eleştirilen hususlar ile sonuç bölümlerinden oluşur. Mükellefin inceleme esnasında ileri sürdüğü hususlar ve buna ilişkin değerlendirmelere eleştirilen hususlar bölümünde yer verilir. Mükellef hakkında tarh edilmesi önerilen vergi ve ceza tutarları, herhangi bir tereddüde yer vermeyecek açıklıkta ve anlaşılır bir şekilde vergi inceleme raporlarının sonuç bölümünde gösterilir. yön19 :41

İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB RAPORLARIN DÜZENLENMESİ Vergi kanunlarına göre yapılan incelemeler sonunda eleştiriyi gerektiren bir hususa rastlanmaması halinde bu durum, incelemeyi yapan tarafından düzenlenecek bir rapor (Kabul Raporu) ile nezdinde inceleme yapılana bildirilir. Vergi kanunlarına göre yapılan incelemeler sonunda eleştiriyi gerektiren bir hususa rastlanmaması halinde bu durum, incelemeyi yapan tarafından düzenlenecek bir rapor ile nezdinde inceleme yapılana bildirilir.(yön19) :41

RAPOR DEĞERLENDİRME KOMİSYONU OLUŞUMU
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB RAPOR DEĞERLENDİRME KOMİSYONU OLUŞUMU Vergi Müfettişlerinin dâhil oldukları Grup Başkanlıklarında oluşturulacak rapor değerlendirme komisyonları, Başkanlıkça ilgili Grup Başkanlığına dâhil olan meslekte on yılını tamamlamış Vergi Müfettişleri arasından görevlendirilecek en az üç asil ve yeterli sayıda yedek üyeden oluşur. VDK Vergi Dairesi Başkanı ve/veya Vergi Dairesi Başkanı tarafından belirlenecek grup müdürünün başkanlığında, müdürler ve/veya vergi dairesi müdürleri arasından Vergi Dairesi Başkanı tarafından seçilecek en az iki asil ve yeterli sayıda yedek üyeden oluşur. Vergi İncelemesine Yetkili Diğer Memurlar RDK YÖN :41

RAPOR DEĞERLENDİRME KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB RAPOR DEĞERLENDİRME KOMİSYONUNUN GÖREVLERİ UYGUNLUK ve HATA DENETİMİ Rapor değerlendirme komisyonları, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporlarını, vergi kanunları ile bunlara ilişkin kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ, sirküler ve özelgelere uygunluğu ile maddi hata ve usul hatası içerip içermediği yönünden değerlendirir. SUÇ DUYURUSU MÜTAALASI Rapor değerlendirme komisyonları, Kanunun 359 uncu maddesinde yazılı suçların işlendiğini tespit eden vergi suçu raporlarına ilişkin olarak mütalaa verir. İncelemenin Yeri ve Çalışma Saatleri Vergi incelemeleri, esas itibariyle incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılır. İş yerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebeplerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olur veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse inceleme dairede yapılabilir. Bu takdirde incelemeye tabi olanın lüzumlu defter ve vesikalarını daireye getirmesi kendisinden yazılı olarak istenilir. İncelemenin dairede yapılması halinde istenilen defter veya vesikaları belli edilen zamanda mazeretsiz olarak getirmiyenler, bunları ibraz etmemiş sayılırlar. Haklı bir mazeret gösterenlere, defter ve vesikalarını daireye getirmesi için münasip bir mühlet verilir. (VUK139) (işyerinde incelemede) Nezdinde inceleme yapılanın muvafakati olmadıkça resmi çalışma saatleri dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler. (Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması bu hükmün dışındadır. Ancak bu gibi tedbirler, incelemelerin, yapıldığı yerdeki faaliyeti sekteye uğratmıyacak şekilde yapılır);VUK140-3 :41

MERKEZİ ve ÜST RAPOR DEĞERLENDİRME KOMİSYONU OLUŞUMU
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB MERKEZİ ve ÜST RAPOR DEĞERLENDİRME KOMİSYONU OLUŞUMU Vergi Müfettişlerince düzenlenen raporlara ilişkin olarak Vergi Müfettişleri ile rapor değerlendirme komisyonları arasında uyuşmazlığa konu raporların üst değerlendirme mercii, Merkezi Rapor Değerlendirme Komisyonudur. VDK Vergi incelemesi yapmaya yetkili kılınan diğer memurlarca düzenlenen raporlara ilişkin olarak incelemeyi yapan ile ilgili rapor değerlendirme komisyonları arasında uyuşmazlığa konu raporların üst değerlendirme mercii, Vergi Dairesi Başkanlığı Üst Rapor Değerlendirme Komisyonudur. Vergi İncelemesine Yetkili Diğer Memurlar :41

MÜKELLEFİN ve/veya İNCELEME ELEMANINI DİNLENMESİ
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB MÜKELLEFİN ve/veya İNCELEME ELEMANINI DİNLENMESİ Komisyonlar, gerekli gördüğü durumlarda ya da talepleri üzerine mükellefi veya inceleme elemanını dinleyebilir. Komisyonlar, gerekli gördüğü durumlarda ya da talepleri üzerine mükellefi veya inceleme elemanını dinleyebilir. :41

İNCELEMENİN TAMAMLANMASI
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB İNCELEMENİN TAMAMLANMASI Vergi inceleme raporlarının, rapor değerlendirme komisyonlarına intikal ettirilmek üzere ilgili inceleme ve denetim birimine teslim edildiği tarih, incelemenin tamamlandığı tarih olarak kabul edilir. Ancak, incelemenin tamamlanmış olması, ilgili rapor değerlendirme komisyonu kararına göre raporun düzeltilmesine mani değildir. Vergi inceleme raporlarının, rapor değerlendirme komisyonlarına intikal ettirilmek üzere ilgili inceleme ve denetim birimine teslim edildiği tarih, incelemenin tamamlandığı tarih olarak kabul edilir. Ancak, incelemenin tamamlanmış olması, ilgili rapor değerlendirme komisyonu kararına göre raporun düzeltilmesine mani değildir.(yön21) :41

DEFTER BELGENİN İADESİ
İNCELEME SÜREÇLERİ İVDB DEFTER BELGENİN İADESİ Defter ve Belgeler Rapor değerlendirme komisyonunun nihai değerlendirmesinin incelemeyi yapana iletildiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde bir tutanak ile iade edilir. Ancak suç delili ve İnceleme tutanağını imzadan imtina nedeniyle alıkonulanlar defter ve belgeler iade edilmez. DEFTER BELGENİN İADESİ (1) Mükellefin defter ve belgeleri, ilgili rapor değerlendirme komisyonunun rapora ilişkin nihai değerlendirmesinin incelemeyi yapana iletildiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde bir tutanak ile iade edilir. (2) 16 ncı maddenin dört, beş ve altıncı fıkrası hükümleri saklıdır. :41

Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları
İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 136) Mükellefler, vergi incelemesi yapanların kimliğinin işe başlamadan evvel kendilerine gösterilmesini isteyebilirler. 1- Vergi İnceleme Elemanının Kimliğini Görme Hakkı (VUK 140/1) Mükellefler vergi inceleme elemanlarından incelemenin mevzuu hakkında incelemeye başlamadan önce kendilerine açıklama yapılmasını isteyebilirler. 2- İnceleme Konusunu ve Kapsamını Öğrenme Hakkı 26 hak var Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 139/1) Vergi incelemeleri esas itibariyle incelemeye tabi olanın işyerinde yapılır. 3- İncelemenin Mükellefin İşyerinde Yapılmasını İsteme Hakkı (VUK 139/2) İş yerinin müsait olmaması, ölüm, işin terk edilmesi gibi zaruri sebeplerle incelemenin yerinde yapılması imkansız olur veya mükellef ve vergi sorumluları isterlerse inceleme dairede yapılabilir. 4-İncelemenin Dairede Yapılmasını İsteme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları Mükellefler zor durumda kalması nedeniyle defter ve belgelerini istenen sürede ibraz edemeyecek durumda ise, ek süre verilmesini isteme hakkına sahiptir. 5- Defter ve Belgelerini İbraz Etmek İçin Ek Süre İsteme Hakkı (VUK 140/5) Vergi incelemesi yapanlar vergi kanunlarıyla ilgili kararname, tüzük, yönetmelik, genel tebliğ ve sirkülere aykırı vergi inceleme raporu düzenleyemezler. 6- Vergi İnceleme Raporlarının Mevzuata Uygun Olmasını İsteme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 140/3) Tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması hükmü dışında, işyerinde yapılan incelemenin resmi mesai saatleri dışında yapılmaması gerekmektedir. 7-İşyerinde Yapılan İncelemelerde Resmi Mesai Saatleri Dışında İnceleme Yapılmamasını İsteme Hakkı (VUK 140/3) İnceleme esnasında tutanak düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili emniyet tedbirlerinin alınması işlemleri, işletmenin faaliyetlerini sekteye uğratmamalıdır. 8- İncelemenin İşyerinin Faaliyetini Engellememesini İsteme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları Mükellef, vergi incelemesinin her safhasında inceleme süreci hakkında inceleme elemanından bilgi isteyebilir. 9- İncelemenin Her Safhasında Bilgi Alabilme Hakkı (6183 sayılı AATUHK 15) Mükellefler haklarında ihtiyati haciz tatbik olunması halinde haczin tatbiki, gıyapta yapılan hacizlerde ise haczin tebliği tarihinden itibaren 7 gün içinde ihtiyati haciz sebebine itiraz edebilirler. 10- İhtiyati Haciz Sebebine İtiraz Edebilme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 134/2) Fiili envanterin yapılmasının gerektirdiği ve incelemeyi yapan tarafından tasdik edilen giderler Hazinece mükellefe ödenir. 11- Fiili Envanterin Yapılmasının Gerektirdiği Giderlerin Kendisine Ödenmesini İsteme Hakkı (VUK 144/3) Mükellefler inceleme elemanının gözetiminde, inceleme amacıyla el konulmuş defter ve vesikalar üzerinde incelemeler yapmaya, örnek almaya ve kayıtlar çıkarmaya yetkilidirler. 12- El Konulmuş Defter ve Vesikalardan Faydalanma Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları Vergi inceleme elemanının gerekçeli bir yazı ile Sulh Yargıcından arama kararı alınmasını istemesi ve Sulh Yargıcının da bu kararı vermesi üzerine mükellef nezdinde arama yapılması sırasında, mükellef Sulh Yargıcı tarafından verilen arama kararının gösterilmesini isteyebilir. 13- Arama Kararının Gösterilmesini İsteme Hakkı (VUK 142) Mükellef ihbar üzerine yapılan aramalarda, ihbarda belirtilen hususların mevcut olmadığının ortaya çıkması halinde, hakkında ihbarda bulunanın adını idareden öğrenebilir. 14- Hakkında Yapılan İhbarın Doğru Çıkmaması Sonucunda Muhbirin Adını İsteme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 144) Yapılan aramalar sonucunda defter ve vesikaların muhafaza altına alınmış olması, süresi gelen vergi beyannamelerinin verilmesi ödevini kaldırmaz. Mükellef beyannamesini tanzim için gerekli bilgileri defter ve vesikalardan bu madde hükmüne göre çıkarabilir. 15- Süresi Gelen Beyannamelerini Verebilmek İçin Muhafaza Altındaki Defter ve Belgelerini İsteme Hakkı Mükellef vergi incelemeleri ile ilgili görüşmelere, defter ve kayıtlarla ilgili olan yetkili SM, SMMM ve YMM veya avukatların kendisiyle birlikte katılmasını sağlamak ya da kendisini temsilen yetkili bir temsilcisini göndermek hakkına sahip bulunmaktadır. 16- İnceleme Sırasında Müşavir ve/veya Avukat Bulundurma Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 140/6) Vergi incelemesi yapanların, incelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla bir yıl, sınırlı inceleme yapılması halinde ise en fazla altı ay içinde incelemeleri bitirmeleri esastır. 17- İncelemenin Kanunda Belirtilen Sürelerde Bitirilmesini İsteme Hakkı (VUK 145) Mükellefler diledikleri itiraz ve mülahazaların vergi inceleme tutanaklarına kaydedilmesini isteyebilirler. 18-Vergi İnceleme Tutanaklarına İtiraz ve Görüşlerinin Yazılmasını İsteme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 146) Mükellef arama sonucunda el konulan defter ve belgelerin muhafaza altında olması sebebiyle zamanında yapılamayan kayıtlarını, defterlerin geri verilmesinden sonra 1 aydan az olmamak üzere verilecek uygun bir süre içinde yapabilir. 19-Kayıtların İşlenmesi İçin Ek Süre İsteme Hakkı (VUK 146/2) Mükellef dilerse defterlerinin muhafaza altına alındığında işlemlerini yeniden tasdik ettireceği defterlere kayıt ve iadesi halinde iade edilen defterlere intikal ettirebilir. 20-Kayıtlarını Yeniden Tasdik Ettireceği Bir Deftere veya İade Edilen Defterine İşleme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 140/4) Mükellef inceleme bitince, incelemenin yapıldığını gösteren resmi bir yazı isteyebilir. 21- Vergi İncelemesinin Bittiğine İlişkin Resmi Bir Yazıyı İsteme Hakkı Mükellef vergi incelemesi sırasında veya sonrasında vergi mahremiyetine uyulmasını isteme hakkına sahiptir ve vergi mahremiyetinin ihlal edildiğinin belirlenmesi halinde ise şikâyette bulunabilir. 22- Vergi Mahremiyetine Uyulmasını İsteme Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları (VUK 141) Mükellef vergi incelemesi sırasında düzenlenen tutanaklardan bir nüsha almaya ve itirazlarının bulunması halinde bu itirazlarının tutanağa işlenmesini istemeye yetkilidir. 23- Tutanaktan Bir Nüsha Alma Hakkı Rapor Değerlendirme Komisyonları gerekli gördüğü durumlarda ya da talepleri üzerine vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları hakkında mükellefi dinleyebilirler. 24- Mükellefin Rapor Değerlendirme Komisyonunca Dinlenme Talebi Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellef Hakları Mükellef, ikmalen, res’en veya idarece tarh edilen vergilerle, bunlara ilişkin vergi ziyaı cezalarının (359. maddede yazılı fiillerle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde tarh edilen vergi ve kesilen ceza ile bu fiillere iştirak edenlere kesilen cezalar hariç) tahakkuk edecek miktarları konusunda, tarhiyat öncesi ya da tarhiyat sonrası uzlaşma talebinde bulunabilir. 25- Uzlaşma Hakkı Mükellefler ve kendilerine vergi cezası kesilenler, tarh edilen vergilere ve kesilen cezalara karşı vergi mahkemesinde dava açabilirler. 26- Dava Açma Hakkı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı :41

Vergi İnceleme Sürecinde Mükellefin Yükümlülükleri
İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellefin Yükümlülükleri (VUK 257) Mükellefler incelemeye yetkili memura müessesenin durumuna göre, çalışma yeri göstermekle ve resmi çalışma saatlerinde memurun müessesede çalışmasını sağlamakla yükümlüdürler. (VUK 257) Mükellefler gerektiğinde, incelemeyi yapanın işyerinin her tarafını gezip görmesini sağlamakla yükümlüdürler. (VUK 257) Mükellefler vergi inceleme elemanının inceleme ile ilgili ihtiyaç duyduğu her türlü izahatı vermek zorundadırlar.Bu zorunluluk hem iş sahibini, hem de işletmede çalışanları kapsar. (VUK 257) Mükellef incelemeye yetkili olanlar tarafından işletmede VUK’un 134. maddesi gereğince envanter yapılması halinde araç, gereç ve personeliyle bu işlemlerin yapılması için gerekli yardım ve kolaylığı göstermekle yükümlüdür. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler. (2) İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. (3) Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur.yön16 :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellefin Yükümlülükleri (VUK 148) Mükellefler vergi incelemesine yetkili kişilerin talep edecekleri her türlü bilgiyi vermek mecburiyetindedirler. Mükellefler, VUK’un 151. maddesinde belirtilenler hariç olmak üzere, özel kanunlarda yazılı mahremiyet hükümlerini ileri sürerek, bilgi vermekten imtina edemezler. (VUK 127/c) Mükellef nezdinde yapılan yoklama sırasında kanuni defter ve belgeler dışında, vergi kaybının bulunduğuna emare teşkil eden defter, belge, kayıt ve benzeri delillerin tespit edilmesi halinde, mükellefler bunların yoklama yetkisine haiz elemanlarca alıkonulmasına karşı çıkmamakla yükümlüdürler. (VUK 141/2) Mükellefler vergilendirme ile ilgili olay ve hesap durumlarını içeren tutanakları imzalamaktan çekindikleri hallerde, bunların dayanağı olan defter, belge ve kayıtların vergi inceleme elemanınca alıkonulması konusunda zorluk çıkarmamak mecburiyetindedirler. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler. (2) İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. (3) Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur.yön16 :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellefin Yükümlülükleri (VUK172)Defter tutmak zorunda olan Mükellefler, VUK’a göre tutmak zorunda oldukları defterlerden, Tasdike tabi olanları zamanında tasdik ettirmek, Tuttukları defterleri ve bunların dayanağını oluşturan belgeleri usulüne uygun bir şekilde tutmak ve İlgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmek zorundadırlar. (VUK 254) Defter tutmak mecburiyetinde olmayan mükellefler, VUK’un 232, 234 ve 235. maddeleri uyarınca almak zorunda oldukları fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzlarını tarih sırası ile tanzim tarihlerini takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süre ile muhafaza etmekle yükümlüdürler. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler. (2) İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. (3) Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur.yön16 :41

İncelemede Mükellef Hak ve Yükümlülükleri İVDB Vergi İnceleme Sürecinde Mükellefin Yükümlülükleri (VUK 256) Mükellefler muhafaza etmek zorunda oldukları her türlü; defter, belge ve karneler ile vermek zorunda bulundukları bilgilere ilişkin mikro fiş, mikro film, manyetik teyp, disket ve benzeri ortamlardaki kayıtlarını ve bu kayıtlara erişim veya kayıtları okunabilir hale getirmek için gerekli tüm bilgi ve şifreleri, muhafaza süresi içerisinde yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz ve inceleme için arz etmek zorundadırlar. Vergi kanunlarına göre tutulan veya düzenlenen ve saklanma ve ibraz mecburiyeti bulunan defter, kayıt ve belgeleri yok edenler, tahrif edenler veya gizleyenler (varlığı noter tasdik kayıtları veya sair suretlerle sabit olduğu halde, inceleme sırasında vergi incelemesine yetkili olanlara defter ve belgelerin ibraz edilmemesi gizleme demektir) hakkında VUK’un 359. maddesinde yer alan cezalar uygulanır. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlar, inceleme esnasında gerekli görülen hallerde, vergilendirme ile ilgili olayları ve hesap durumlarını ayrıca tutanaklar ile tespit ve tevsik edebilirler. (2) İlgililerin itiraz ve mülahazaları varsa bunlar da tutanağa geçirilir. Tutanaklarda incelemeyi yapanın kanaatini belirten yorum, hüküm ve ifadelere yer verilmez. (3) Düzenlenen tutanakların birer nüshasının tutanakları imza edenlere verilmesi zorunludur.yön16 :41

Meslek Mensuplarının Sorumluluğu
VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR İVDB Meslek Mensuplarının Sorumluluğu (VUK227) Beyannameyi imzalayan veya tasdik raporunu düzenleyen meslek mensupları, imzaladıkları beyannamelerde veya düzenledikleri tasdik raporlarında yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkil eden belgelere «uygun» olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi, ceza, gecikme faizlerinden mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulurlar. mükerrer madde de SMMM ve YMM meslek mensuplarının sorumluluklarını düzenleyen daha genel bir düzenlemedir sayılı Kanunda ise sadece YMM’ lerin tasdikten doğan sorumlulukları hüküm altına alınmıştır. *******Vergi inceleme elemanları yukarıdaki hükümlere uymak durumundadır. Yönetmelik ve diğer alt mevzuat bu iki kanun hükmünün birlikte ele alınacağını belirtmektedir. Dolayısıyla; YMM’ ler tarafından yapılan tasdiklerle ilgili olarak sadece uygunluk denetimi değil doğruluk denetimi de aranacaktır. Uygunluk DENETİMİ SMMM LER İÇİN ÖNGÖRÜLMEKTEDİR YMM LERİN FARKI DOĞRULUK DENETİMİ İLEDİR :41

VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR İVDB Meslek Mensuplarının Sorumluluğu 4 sıra nolu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce İmzalanması Hakkında Genel Tebliğ’de uygunluğun, meslek mensuplarının bilerek kullandıkları yada harici araştırmayı gerektirmeden sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğu anlaşılabilen ve miktar veya tutar itibariyle işletmenin faaliyet konusu veya iş hacmiyle mütenasip olmayan belgeler ile ticari örf ve teamüle uygun olmayan belgelerin kullanılmasını da kapsadığı açıklanmıştır. Yaptıkları tasdik sonucu mükellefler adına tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar için YMM\'ler hakkında yapılacak takibata, mükellefler adına yapılan bu tarhiyat sonucu kesinleşen vergi ve ceza tutarı üzerinden tanzim edilecek ödeme emrinin tebliği ile başlanılması gerekmekte olup, YMM\'lerin sorumluluğu ödemeye yönelik bir sorumluluktur. :41

VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR İVDB Meslek Mensuplarının Sorumluluğu YMM’ler hakkında düzenlenen ve DOĞRULUK/UYGUNLUK eleştirisi içeren raporlar genellikle; Bir kısım alışların sahte belge ile belgelendirilerek “Haksız KDV İadesi” alınması Dönem sonu emtia mevcudunun , ölçmek, tartmak, saymak ve değerlemek suretiyle kesin olarak tespit edilmemesi, Bir kısım hasılat faturalarının defterlere kaydedilmemesi, Bir kısım hasılat faturalarının düşük tutarlı düzenlenerek elde edilen hasılatın kayıt ve beyan dışı bırakılması, Kayıt dışı gayrımenkul alış satışı “Kasa Hesabının” belirli bir dönem alacak kalanı vermesi, Şahsi lüks harcamaların giderlere intikal ettirilmesi, Meslek mensubunun gerekli özen ve dikkati göstermemesi, ………gibi nedenlerle düzenlenmiştir Sorumluluk Yapılan veya yüklenilen bir işten doğan zararların sonuçlarına katlanmak durumu. Yapılan iş ve görevler dolayısıyla yetkili bir makama karşı hesap vermek zorunda olma durumu; Hukuka aykırı eylemlerin doğurduğu zararları giderme yükümlülüğü Müteselsil sorumluluk; bir zararın tümünden birden çok kişinin sorumlu olmaları durumudur. :41

VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR Defter Belge İbraz Edilmemesi
İVDB Defter Belge İbraz Edilmemesi Vergi mükelleflerinin kanunen tutmak ve kullanmak zorunda olduğu defter ve belgeler ile ibrazı gerekli diğer kayıtların vergi incelemesine yetkili kimselere süresi içerisinde mazeretsiz olarak ibraz etmemesi halinde (ibraz edilmeyen defter ve belgelerin mevcudiyeti noter kayıtları veya diğer şekillerde sabit olması gereklidir) bu fiil defter ve belgelerin gizlenmesi, kaçakçılık suçunu oluşturmaktadır. Bu fiilin yaptırımı 18 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıdır. Yangın, hırsızlık işyerinin nakli sırasında evrakların zayi olması gibi (su basması dahil,) gibi zayi olma durumlarında zayi belgesi ile durum ispat edilebilir. Böyle bir durumun itfaiye raporu ve asliye ticaret mahkemesinden alınacak bir karar ile tespiti zorunludur. :41

VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR Defter Belge İbraz Edilmemesi
İVDB Defter Belge İbraz Edilmemesi Mücbir sebep nedeniyle defter, kayıt ve belgelerin ibraz edilmesi hiç mümkün olmazsa, saklama ve gizleme yönünden VUK’nun 359. md hükmüne göre işlem yapılmaz. Ancak, kayıt, defter ve belgelerin ibraz edilmemesi dönem matrahının takdirine engel değildir. Kaybolan defter ve belge ile ilgili olarak asliye ticaret mahkemesinden alınabilecek zayi belgesi gereğince defterlerin gizleme ile ilgili suç oluşmayacağından dolayı hapis cezası ile ilgili bir sonuç ile karşılaşılmaz. :41

VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR
İVDB İhbar İkramiyesi 1905 SK-YT:1931 • İHBAR, ihbarcının açık kimliği ve adresi ile birlikte yazılı olarak yapılır. • İhbarın, somut bir olayla ilgili olması ve somut dayanağının bulunması gerekir. • Muhbirin vergi kaçırmaya dahil olup olmamasının önemi yoktur. • İhbarın, incelemeye konu olması ve bulunan matrah farkı ve cezanın ihbarcının ihbarı sonucu bulunduğu hakkında İhbar ikramiyesi Görüş ve Öneri Raporu yazılması gerekir • İkramiye Tahakkuk eden vergi ve cezalarının yüzde 10’udur. • İhbar ikramiyesinin vergiye ait kısmının 1/3’ü vergi tahakkukunda, • Ceza ait kısmı ve vergiye ait kısmın 2/3’ü, tahsilattan sonra ödenir. • Açıkça “İhbar ikramiyesi” talep etmeyenlere İnceleme sonuçlanmadan ihbarını geri çekenlere ödeme yapılmaz. • 3568/43 Meslek mensupları ve bunların yanlarında çalışanlar, işleri dolayısıyla öğrendikleri bilgi ve sırları ifşa edemezler, çeşitli kanunlarla muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden faydalanamazlar. Menkul ve Gayrimenkul Emval ile Bunların İntifa Haklarının ve Daimi Vergilerin Mektumlarını Haber Verenlere Verilecek İkramiye Hakkında Kanun :41

VERGİ İNCELEMELERİNDE ÖZELLİKLİ KONULAR
İVDB VERGİ İNCELEMESİNDE TEMİNAT İSTEME , İHTİYATİ HACİZ , İHTİYATİ TAHAKKUK Vergi Usul Kanunu’nun ; -344. maddesine göre vergi ziyaı cezası kesilmesi gerektiren hallere -359. maddesinde sayılan kaçakçılık suçları ve cezalarını gerektiren hallere , Temas eden bir amme alacağının salınması için gerekli işlemlere başlanılması halinde vergi incelemesine yetkili memurlarca yapılan ilk hesaplamalara göre belirtilen tutar üzerinden tahsil dairesi olan vergi dairelerince teminat istenir. 6183 sayılı Kanun’un 9. maddesi gereğince istenen teminat nedeniyle gerçekleştirilecek ihyati haciz idari bir tasarruf niteliğinde olan icrai bir karara dayanılarak re’sen uygulanmaktadır. Ayrıca vergi incelemesi kapsamında olup teminat istenerek ihtiyati haciz kararının re’sen uygulanması aşamasına gelen ileride tahakkuk edecek olan bu amme alacaklarının önceden tahsil güvenliğini sağlamak için kanunun 17. maddesi gereğince ihtiyati tahakkuk işlemleri gerçekleştirilmektedir. Vergi inceleme raporlarının, rapor değerlendirme komisyonlarına intikal ettirilmek üzere ilgili inceleme ve denetim birimine teslim edildiği tarih, incelemenin tamamlandığı tarih olarak kabul edilir. Ancak, incelemenin tamamlanmış olması, ilgili rapor değerlendirme komisyonu kararına göre raporun düzeltilmesine mani değildir.(yön21) :41

Zaman Aşımı Geçen Teminat Çözümü İncelemesi Özelge
ÖZELGE ÖRNEKLERİ İVDB Zaman Aşımı Geçen Teminat Çözümü İncelemesi Özelge Vergi inceleme raporlarının, rapor değerlendirme komisyonlarına intikal ettirilmek üzere ilgili inceleme ve denetim birimine teslim edildiği tarih, incelemenin tamamlandığı tarih olarak kabul edilir. Ancak, incelemenin tamamlanmış olması, ilgili rapor değerlendirme komisyonu kararına göre raporun düzeltilmesine mani değildir.(yön21) :41

Mükerrer İnceleme Özelge
ÖZELGE ÖRNEKLERİ İVDB Mükerrer İnceleme Özelge VUK 134'üncü maddesinde vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu belirtilmiştir. Buna göre, bu işlem, beyanların ve ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu saptamak amacı ile mükellefin defter kayıtları, belgeleri ve envanteri üzerinde yapılan bir araştırmadır. Kısacası mükelleflerin yasalarla belirlenen ilkelere göre hareket edip etmediklerinin araştırılmasıdır. 138'inci maddenin 3'üncü fıkrasında ise aynı yıla ilişkin olarak, "Evvelce inceleme yapılmış veya matrah ın re 'sen takdir edilmiş olması yeniden inceleme yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın ikmaline mani değildir." hükmüne yer verilmiştir. Vergi Usul Kanunu' nun 134 ve 138' inci maddeleri birlikte yorumlandığında; vergi incelemesinde, beyanların ve ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu sağlamak zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle, inceleme sırasında dikkate alınmayan veya sonradan ortaya çıkan hususlar dolayısıyla zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman inceleme yapılabileceği tabiidir. Vergi inceleme raporlarının, rapor değerlendirme komisyonlarına intikal ettirilmek üzere ilgili inceleme ve denetim birimine teslim edildiği tarih, incelemenin tamamlandığı tarih olarak kabul edilir. Ancak, incelemenin tamamlanmış olması, ilgili rapor değerlendirme komisyonu kararına göre raporun düzeltilmesine mani değildir.(yön21) :41

Nakil ve Terk halinde İnceleme Özelge
ÖZELGE ÖRNEKLERİ İVDB Nakil ve Terk halinde İnceleme Özelge Bu durumda, başka bir ilden nakil olan veya başka bir ile nakil giden mükellefler ile aynı il içerisinde adres değişikliği nedeniyle başka bir vergi dairesine nakil olan mükellefler hakkında vergi incelemesi yapılmasını gerektiren bir durumun meydana gelmesi halinde, bu inceleme, inceleme yapılan dönemde mükelleflerin faaliyetlerini sürdürdükleri il tarafından; adres değişikliği nedeniyle başka bir vergi dairesine nakil olan mükelleflerin ise nakil olduğu vergi dairesi tarafından yapılacak, bu incelemeler sonucunda tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin yapılmasını gerektirir bir durum ortaya çıkması halinde de bu işlemler incelenen vergilendirme döneminde tarha yetkili vergi dairesince yapılması gerekecektir. :41

VTR’ nin MÜKELLEFE TEBLİĞ ÖZELGE
ÖZELGE ÖRNEKLERİ İVDB VTR’ nin MÜKELLEFE TEBLİĞ ÖZELGE Vergi Tekniği Raporunda yer alan bilgilerden mükellefin doğrudan kendisi ile ilgili olanlarının bu bilgilerin kendisine karşı mahremiyetinin söz konusu olmaması ve Anayasanın 36 ncı maddesiyle güvence altına alınan hak arama hürriyetinin kısıtlanmaması gerekmesi sebebiyle verilmesinde herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu Vergi Tekniği Raporunda üçüncü kişilerin ifadeleri, üçüncü kişilere ilişkin bilgiler gibi unsurların yer alması durumunda söz konusu Vergi Tekniği Raporunun bahsi geçen mükellefe verilmesi mümkün bulunmamaktadır. :41

ZAMAN AŞIMINDAN SONRA İADE İNCELEMESİ ÖZELGE
ÖZELGE ÖRNEKLERİ İVDB ZAMAN AŞIMINDAN SONRA İADE İNCELEMESİ ÖZELGE İadesini talep ettiği vergilerini tevkifyoluyla ödemiş olduğu göz önünde bulundurulduğunda, mükellef kurumun defter ve belgelerini iade alacağı ile ilgili olarak incelenmek üzere vergi dairesine ibraz etmesi halinde söz konusu iade tutarının teyidi amacıyla inceleme yapılabileceği ve iade talebinin buna göre sonuçlandırılacağı, inceleme neticesinde 2008 yılına ilişkin tarhiyat yapılmasını gerektiren bir durumun söz konusu olması halinde ise zamanaşımı süresi sona ermiş olduğundan herhangi bir tarhiyatın yapılamayacağı kanaatine varılmıştır. :41

İHBAR SONUCU MUHBİRE BİLGİ ÖZELGE
ÖZELGE ÖRNEKLERİ İVDB İHBAR SONUCU MUHBİRE BİLGİ ÖZELGE Vergi mahremiyeti hükümleri gerekçe gösterilerek, bu bilgilerin muhbire verilmemesi kişilerin hakkını talep ve takip etmelerini engelleyeceği gibi, kişileri vergi kanunlarına aykırı hareket edenleri ihbar etmemeye de sevk edecektir. Bunun da, ihbar ikramiyesi müessesesinin ihdası ile çelişki teşkil edeceği aşikardır. Ancak, muhbirlere verilecek bilgilerin münhasıran ihbarları neticesinde ortaya çıkan vergi ve cezaların tahakkuk ve tahsiline dair olması gerektiği tabiidir. Buna göre, ……… tarafından 1905 sayılı Kanuna göre yapılmış olan ihbarla ilgili olarak tarafına ihbar ikramiyesi ödenmesine esas çizelgelerde dökümü yapılan ihbar konusu mükelleflere ilişkin vergi ve cezaların hangi tarihte tahakkuka dönüştürüldüğü bilgisinin kendisine bildirilmesinin mümkün olduğu değerlendirilmektedir. :41

KASA İVDB Dönem sonu kasa bakiyesinin çok büyük meblağlarda olması halinde bu paranın kasada olamayacağı ortaklar tarafından kullanılmış olduğu gerekçesiyle transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı sayılarak cezalı vergi tarhiyatına muhatap olunabilir. Bu nedenle dönem sonu kasa bakiyesinin işletmenin büyüklüğüne iş hacmine ve kasa işlemlerinin yoğunluğuna uygun bir rakam olması gerekir. Kasa sayımı sonucunda kasa fazlası çıkması halinde, bu fark vergi uygulaması açısından matraha ilave edilmekte, kasa sayım noksanlığının çıkması halinde ise, bu farklılık mali kârın tespiti açısından gider kabul edilmemektedir

EMTİA İVDB 1-Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur Sonraki dönemlerde ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi ihtiyaridir. 3-Krediler için ödenen faiz ve komisyon giderlerinin ise emtianın maliyeti ile ilişkilendirilmeksizin doğrudan gider yazılması mümkün olup, dönem sonu stoklarına pay verilmesi zorunluluğu yoktur. 4-Bir yıl içinde alınan toplam emtia kıymeti üzerinden yapılan iskontolar (ciro primleri gibi) ise maliyetle ilişkilendirilmez. Doğrudan gelir yazılır. Ciro primine karşılık bedelsiz mal gönderilmesi halinde ciro primi gelir yazılır, bu tutar aynı zamanda bedelsiz alınan malın alış bedeli olarak kaydedilir.

İMHA EDİLEN MALLAR HURDA VE FİRELER
İVDB Zayi olan mallara ait yüklenilen ve daha önce indirim konusu yapılan KDV’nin, imha tarihini kapsayan vergilendirme dönemine ait 1 no.lu KDV beyannamesinin “İlave Edilecek KDV” satırına dahil edilmek suretiyle indirim hesaplarından çıkartılması gerekir (İndirim konusu yapılamayan KDV ise takdir komisyonu kararının tebliğ edildiği dönemde Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları çerçevesinde gider olarak dikkate alınabilir.) Hurda veya firenin değeri yoksa (sıfır ise) KDV düzeltilecek Hurda veya firenin ekonomik değeri varsa KDV düzeltilmeyecek Çalınan ve kaybolan mallar işletme için sermayede vukua gelen bir eksilme olarak kabul edilmekte ve gider olarak dikkate alınamamaktadır. Çalınma olayının polis kayıtları vb. kayıtlar ile kanıtlanamaması halinde ise çalınan malın emsal satış bedeli ile değerlenerek ortaklara satış gibi işlem yapılması gerekmektedir.

ALACAKLAR İVDB 1- Şüpheli alacak takibi ile ilgili bir takip süreci tanımlanmalı ve buna uygun dokümantasyon yapılmalıdır. Bu dokümantasyon çerçevesinde; – 2016 yılında şüpheli hale gelen alacak varsa bu alacaklar için 2016 bilançosunda karşılık ayrılması, – 2016 öncesinde karşılık ayrılan şüpheli alacaklardan tahsil edilen varsa, bu tutarların gelir yazılması, – Daha önce karşılık ayrılan şüpheli alacaklardan tahsili olanaksız hale gelen kısım varsa, bu tutarların değersiz alacak olarak değerlendirilmesi ve kayıtlardan usulünce çıkartılması, gerekiyor.

ALACAKLAR İVDB 2-Avans şüpheli karşılığı ayrılıp ayrılamayacağı hakkında olumlu ve olumsuz iki farklı görüş Avukat aleyhine sonuçlanan dava ile ilgili olarak ödenen iş avansının, avukatın azledilmesi durumunda tahsilinin mümkün olmaması durumunda bu bedellerin şüpheli alacak olarak kabul edilerek karşılık ayrılamaz. Otel işletmesinden yaz sezonunda alınacak hizmet karşılığı hizmet alımı gerçekleşmeden verilen ve tahsil edilemeyen avanslar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir. Örneğin ileride teslim alınacak bir hizmet için yapılan sipariş avansı niteliğindeki ödemelerin ticari faaliyetin devamı için yapılması ve bu tür ödemelerin Kanunun 323 üncü maddesinde belirtilen şartları haiz olması halinde, bu ödemelerin tahsil edilemediği durumlarda karşılık ayrılması mümkün bulunmaktadır.

ALACAKLAR İVDB 3-Yanlışlıkla başkasına yapılan ödemeden kaynaklanan alacağa yönelik yapılan icra takibi dosyasının borçlunun bulunamaması nedeniyle takipsizlik kararıyla kapatılması ile borcun tahsili yönünde fiili olarak imkansızlık durumu ortaya çıktığında, söz konusu alacağın değersiz alacak olarak kabul edilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu alacağın değersiz hale geldiği yıl hesaplarına zarar olarak yazılması gerekmekte olup, bu zarar yazılmayan alacağın daha sonraki yıllarda değersiz alacak olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

ALACAKLAR İVDB 4- VUK’ta alacakların şüpheli hale geldiği dönemde karşılık ayrılması gerekir. Şüpheli alacak karşılığı uygulaması ihtiyari bir uygulamadır. Dolayısıyla alacağın şüpheli hale geldiği dönemde karşılık ayrılamadığı durumda ihtiyariliğin karşılık ayırmama yönünde kullanıldığı kabul edilerek, daha sonraki dönemlerde bu alacak için karşılık ayrılması söz konusu olamaz.

ALACAKLAR İVDB 5-Sipariş avansı alınması veya verilmesi sonucu oluşan dövizli bakiyelerin herhangi bir dövizli borç veya alacaktan farksız olduğu Kocaeli Vergi Dairesince verilen tarih ve B.07.1.GİB /8-18 sayılı muktezada özetle “ … yabancı para cinsinden alınan veya verilen avanslar yabancı para cinsinden olan borç ve alacak hükmünde olduğundan, dönem sonlarında Vergi Usul Kanununun 263'üncü maddesine göre borsa rayici ile, yabancı paranın borsada rayici yoksa, Maliye Bakanlığınca tespit edilen kur esas alınmak suretiyle değerlemeye tabi tutulması ve ortaya çıkan kur farkının, gelir veya gider olarak dikkate alınarak dönem kazancıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir." görüşüne yer verilmiştir. Diğer taraftan 1 no’lu KVK Genel Tebliği’nin örtülü sermaye tutarı başlıklı bölümünde de özetle; “.. Gelecekte yapılacak bazı mal ve hizmet teslimleri karşılığında peşin alınan ya da verilen değerleri ifade eden avanslar, hangi amaçla verilirse verilsin işletmeye finansman imkanı sağladığı açıktır. Dolayısıyla, alınan avanslar da işletme bakımından alınan borç olarak değerlendirilecektir.” açıklamasına yer verilmiştir

TAŞINMAZLAR İVDB 1-Arsa teslimi bakımından vergiyi doğuran olay tapuya tescil anında gerçekleşmiş sayılır bu tarihte fatura düzenlenmesi gerekir. 2- Kat karşılığı inşaat sözleşmesine göre gerçek kişiler tarafından şirkete teslim edilen arsa için gider pusulası düzenlenmelidir. 3-Sabit kıymet alımı ve yatırımlar dolayısıyla doğan kredi faizlerinin ve kur farklarının durumu Yatırımların finansmanında kullanılan kredilere ilişkin faiz giderleri ile yurt dışından döviz kredisi ile sabit kıymet ithal edilmesi nedeniyle ortaya çıkan kur farklarının, aktifleştirme tarihine (31 Aralık) kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, aktifleştirildikten sonraki döneme ilişkin olanların ise seçimlik hak olarak doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulması gerekir.

ÖZEL MALİYET İVDB - Şirket, bina fiilen bittiğinde yapmış olduğu harcamalara uygun kâr marjı ilave ederek mülk sahibine KDV’li fatura düzenleyecek, fatura bedeli ile harcamalar arasındaki fark kurum kazancına dahil edecektir. − Bu fatura tutarı peşin ödenen kira olarak dikkate alınarak sözleşme süresi içinde eşit tutarlar ile kira gideri olarak kurum kazancından indirilecektir. − Her ay alacaktan mahsup edilerek gider yazılan bu kira tutarı arsa sahibi gerçek kişi ise gelir vergisi tevkifatına konu olacak ve beyan sınırını aşıyor ise arsa sahibi tarafından gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilecektir.

DEĞERLEME (1) Türev piyasalarında değerleme.(10/02/2015-226)
İVDB (1) Türev piyasalarında değerleme.(10/02/ ) Türev işlemlere ilişkin değerlemelerin Vergi Usul Kanununun 263 ve 289 uncu maddeleri gereğince borsa rayici ile yapılması gerektiği ve ilgili maddelerde bahsedilen borsadan kastın sadece Türkiye'de faaliyette bulunan borsaların olmayıp, yurt dışında organize olan borsaları da kapsadığının düşünüldüğü belirtilerek, değerlemede yurt dışında faaliyette bulunan borsaların esas alınıp alınamayacağı?

DEĞERLEME (1) Türev piyasalarında değerleme.(10/02/2015-226)
İVDB (1) Türev piyasalarında değerleme.(10/02/ ) Mezkûr Kanunun 289 uncu maddesinde; “Bu bölümde yazılı olmayan veyahut yazılı olup da kendi ölçüleriyle değerlenmesine imkan bulunmayan iktisadi kıymetlerden bina ve arazi vergi değerleriyle, diğerleri, varsa borsa rayici, yoksa mukayyet değerleri,o da yoksa emsal bedeliyle değerlenir.” hükmüne yer verilmiştir üncü maddede de borsa rayici, gerek menkul kıymetler ve Kambiyo borsasına, gerekse ticaret borsalarına kayıtlı olan iktisadi kıymetlerin değerlemeden evvelki son muamele gününde borsadaki muamelelerin ortalama değerleri olarak tanımlanmıştır.

DEĞERLEME (1) Türev piyasalarında değerleme.(10/02/2015-226) İVDB
Yukarıda yer verilen hükümlere göre, değerlemede yurtdışında faaliyette bulunan borsaların esas alınması mümkün olmadığından söz konusu türev işlemlerin mukayyet değeriyle, o da yoksa emsal bedeliyle değerlemeye tabi tutulması gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (2)1996 yılından beri mülkiyette bulunan arsa üzerine inşaat yapılması halinde söz konusu arsanın değerlemesi (21/02/ ) 1996 yılında satın alınan arsa üzerinde satmak amacıyla inşaata başlanılması ve mükellefiyet tesis ettirilmesi üzerine, 15 yıl önce 100 TL bedel karşılığında alınan arsanın, 14/01/2011 tarihinde başlanılan inşaatın maliyetine hangi bedel ile ekleneceği.

DEĞERLEME İVDB (2)1996 yılından beri mülkiyette bulunan arsa üzerine inşaat yapılması halinde söz konusu arsanın değerlemesi (21/02/ ) 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 289'uncu maddesinde, "Bu bölümde yazılı olmayan veyahut yazılı olup da kendi ölçüleriyle değerlenmesine imkan bulunmayan iktisadi kıymetlerden bina ve arazi vergi değerleriyle, diğerleri, varsa borsa rayici, yoksa mukayyet değerleri, o da yoksa emsal bedeliyle değerlenir." hükmü yer almaktadır.

DEĞERLEME İVDB (2)1996 yılından beri mülkiyette bulunan arsa üzerine inşaat yapılması halinde söz konusu arsanın değerlemesi (21/02/ ) Mezkur Kanun'un 267'nci maddesinde ise, gerçek bedeli belli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değerin emsal bedeli olduğu hüküm altına alındıktan sonra emsal bedelin sıra ile hangi esaslara göre tayin olunacağı hükme bağlanmıştır. Anılan madde hükmüne göre emsal bedeli sırasıyla, ortalama fiyat esası, maliyet bedeli esası ve takdir esası olmak üzere bu üç esastan birisiyle belirlenecektir. Emsal bedeli tayini için belirlenen esaslardan üçüncü sırada yer alan takdir esasına göre; ilk iki sırada yer alan esaslara göre belli edilemeyen emsal bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edilir. Takdirler, maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara alınmak suretiyle yapılmaktadır.

DEĞERLEME İVDB (2)1996 yılından beri mülkiyette bulunan arsa üzerine inşaat yapılması halinde söz konusu arsanın değerlemesi (21/02/ ) Buna göre, mülkiyetinde bulunan ve maliyet bedeli belli olmayan arsanın işletmeye dahil edildiği tarih itibarıyla vergi değeri ile vergi değerinin bilinememesi halinde emsal bedeli ile değerlenerek kayıtlara alınması gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (3) İhtiyati tedbir konulan döviz hesabına kur değerlemesi yapılıp yapılmayacağı ve gelir kaydedilmesi. (06/12/ ) Şirketin arsası üzerine, İnşaat ve Tic. A.Ş. lehine 49 yıllığına Üst Hakkı sözleşmesi ile üst hakkı tesis edilmesi üzerine, sözleşme gereği taraf şirketçe arsa sahibi şirkete tarihinde KDV USD ve tarihinde KDV USD olmak üzere USD ödeme yapılmıştır. Ödeme tarihi itibariyle faturalar düzenlenmiş, beyan edilmiş, ancak; üst hakkı sözleşmesinin iptali talebiyle iptal davası açılmış, 30/01/2012 tarihinde Üst Hakkı Sözleşmesi"nin iptalinin kesinleşmiş, taraf şirketin vekili tarafından Üst Hakkının iadesi halinde oluşacak zarar ve ziyan kalemlerinin ve imzalanan sözleşmenin … maddesine istinaden, ödenen paranın iade edilmesi/ödenmesinin şirketten yazılı olarak talep edilmiştir. Antalya Asliye Ticaret mahkemesine açılan dava da ise banka hesaplarına ihtiyati haciz konulmasına karar verilmiştir. Bunun üzerine; Bankasında bulunan TL ve USD hesaplara bloke konulmuştur.

DEĞERLEME İVDB (3) İhtiyati tedbir konulan döviz hesabına kur değerlemesi yapılıp yapılmayacağı ve gelir kaydedilmesi. (06/12/ ) Bloke olduğu için kullanılamayan ve dava sonucunda iadesi söz konusu olan bu dövizin, kur farkından oluşan kar sonucu yüksek miktarda Kurum Geçici Vergi ve Kurumlar Vergisi tahakkuk etmesi, ayrıca gecikme faizinin de işlemeye devam etmesi ile birlikte Şirket tarafından kullanılamayan döviz hesapları için ilgili dava bitene ve ihtiyati tedbir kalkana kadar kur değerlemesinin yapılmamasının mümkün olup olmadığı, kullanılamayan döviz hesapları ile ilgili oluşan kambiyo karının gelir kaydedilip kaydedilemeyeceği

DEĞERLEME İVDB (3) İhtiyati tedbir konulan döviz hesabına kur değerlemesi yapılıp yapılmayacağı ve gelir kaydedilmesi. (06/12/ ) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 6. maddesi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38, 40. maddeleri, 213 sayılı 258, 280,281,285. maddeleri. İcra ve iflas hukuku bakımından tatbik edilen haciz ve ihtiyati haciz gibi uygulamalar, borçlunun alacaklıya olan borcunun ödenmesini ve teminini sağlamak üzere konulmuş müesseseler olup, haczedilen malın mülkiyetini haiz borçlunun mal üzerindeki tasarruf yetkisini sınırlandırmaktadır. Tasarruf yetkisi kendi iradesi dışındaki sebepler ile sınırlandırılmış olan borçlu için ihtiyati tedbir konmuş varlığın işletmeye dahil ve değerlemeye tabi bir kıymet olarak değerlendirilmesi imkanı bulunmamaktadır.

DEĞERLEME İVDB (3) İhtiyati tedbir konulan döviz hesabına kur değerlemesi yapılıp yapılmayacağı ve gelir kaydedilmesi. (06/12/ ) Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, ihtiyati tedbir kararı alınıp tasarruf yetkisinin kısıtlanmış olduğu yabancı para cinsinden banka hesabı için dönem sonlarında kur değerlemesi yapılmaması, Mahkemenin sonuçlanarak ihtiyati tedbir kararının kalkması halinde ise mahkeme kararına istinaden şirkette kalacak olan tutara isabet eden kur farkının, ilgili mahkeme karar tarihinin içinde bulunduğu hesap dönemine ait kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (4)Yabancı para cinsinden kullanılan kredilerin değerlemesinde meydana çıkan kur farklarının ne zaman gider yazılacağı. Şirketin bankalardan çekmiş olduğu uzun vadeli yabancı paralı kredilerin değerlemesi sonucu kur farklarında meydana gelen artış ya da azalışların değerleme yapılan geçici vergi dönemindeki kâr veya zarara mı yoksa kredinin ödeneceği vade yılındaki kâr/zarar hesaplarına mı intikal ettirileceği.

DEĞERLEME İVDB (4)Yabancı para cinsinden kullanılan kredilerin değerlemesinde meydana çıkan kur farklarının ne zaman gider yazılacağı. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 6. maddesi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262, 280. maddeleri. 238 ve 334 sıra No'lu VUK tebliğleri Şirketin bankalardan kullandığı uzun vadeli yabancı paralı kredilerin nerelerde harcandığı önemli olduğundan; -Söz konusu kredilerin sabit kıymetlerin iktisabında kullanılması durumunda; Aleyhte oluşan kur farklarının, sabit kıymetin aktifleştirildiği dönemin sonuna kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, aktifleştirildiği dönemden sonraki döneme ilişkin olanların ise seçimlik hak olarak doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi,

DEĞERLEME İVDB (4)Yabancı para cinsinden kullanılan kredilerin değerlemesinde meydana çıkan kur farklarının ne zaman gider yazılacağı. Lehe oluşan kur farklarının da, sabit kıymetin aktifleştirme işleminin gerçekleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kısmının maliyetle ilişkilendirilmesi, aktifleştirildiği dönemden sonraki döneme ilişkin olanların ise kambiyo geliri olarak değerlendirilmesi veya maliyetten düşülmek suretiyle dikkate alınması, Söz konusu kredilerin emtianın satın alımında kullanılması durumunda ise, emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi, emtianın stoklara girdiği tarihten sonra ortaya çıkacak kur farklarının da, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (4)Yabancı para cinsinden kullanılan kredilerin değerlemesinde meydana çıkan kur farklarının ne zaman gider yazılacağı. Ancak, daha sonraki dönemlerde, seçimlik olarak hangi hak kullanılmışsa o yönteme göre işlem yapılmasına devam edilecektir. Öte yandan, bunların dışında kullanılan kredilerin değerlenmesinde şirketin lehine veya aleyhine oluşan kur farklarının, kambiyo kârı veya zararı olarak dikkate alınarak elde edildiği geçici ve yıllık kurumlar vergisi dönemlerinde doğrudan gelir veya gider yazılması gerekeceği tabiidir.

DEĞERLEME İVDB (5)Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde henüz itfa edilmemiş maliyet bedelinin gider yada maliyet unsuru olarak dikkate alınıp alınamayacağı, KDV'nin düzeltilip düzetilmeyeceği. (05/03/ ) 26/04/2000 tarihi itibariyle aktife alınan fabrika binasının yıkılarak yerine yeni bir fabrika binasının inşa edilmesinin planlanması üzerine, Söz konusu binanın ilk aktife alındığı tarihteki maliyet bedelinin ,00 TL olduğu ancak binanın inşası için kullanılan krediye ilişkin ,43 TL kur farkları, faiz giderleri ile ,07 TL tutarındaki eklenti, yenilemeler ve ,41 TL yeniden değerleme değer artışlarının binanın maliyetine eklenmesi neticesinde, Binanın maliyet bedelinin 2009 yılı sonu itibariyle ,91 TL olduğu, yılları arasında ise toplam ,98 TL amortisman ayrılması ile ilgili olarak;

DEĞERLEME İVDB (5)Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde henüz itfa edilmemiş maliyet bedelinin gider yada maliyet unsuru olarak dikkate alınıp alınamayacağı, KDV'nin düzeltilip düzetilmeyeceği. (05/03/ ) Şirket aktifinde kayıtlı olan fabrika binasının yıkılarak yeni bir fabrika binasının inşa edilmesi durumunda, yıkılacak binanın henüz itfa edilmemiş maliyet bedelinin doğrudan gider olarak mı dikkate alınacağı yada yeni binanın maliyet bedeline eklenip eklenmeyeceği ile yıkılacak binaya ilişkin daha önce indirim konusu yapılan KDV'nin düzeltilmesinin gerekip gerekmediği

DEĞERLEME İVDB (5)Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde henüz itfa edilmemiş maliyet bedelinin gider yada maliyet unsuru olarak dikkate alınıp alınamayacağı, KDV'nin düzeltilip düzetilmeyeceği. (05/03/ ) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 6. maddesi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 262, 269, 270, 313, Mük.298. maddeleri Mevcut bir binanın satın alınarak yıkılmasından ve arsanın tesviyesinden mütevellit giderlerin, gayrimenkulün maliyet bedeline dahil edilmesi gerekeceğinden, yıkıma konu binanın öteden beri işletmenin aktifinde kayıtlı olması durumu değiştirmeyecektir. Bu itibarla, Vergi Usul Kanununun 262 nci maddesinde ifade edilen maliyet kavramı gereği, işletmenin aktifine dahil olup henüz itfa edilmemiş fabrika binasının yıkılması durumunda yıkım masrafları ile birlikte binanın itfa edilmemiş bedelinin diğer bir ifadeyle bakiye net defter değerinin de yeni yapılan binanın maliyetine dahil edilmesi gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (5)Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde henüz itfa edilmemiş maliyet bedelinin gider yada maliyet unsuru olarak dikkate alınıp alınamayacağı, KDV'nin düzeltilip düzetilmeyeceği. (05/03/ ) Bununla birlikte, mevcut fabrika binasının yıkılarak yerine yenisinin yapılması işlemleri birbirini tamamlayan ve birbirinin devamı niteliğinde işlemler olduğundan ve yıkılan binaya ait amortisman yoluyla itfa edilemeyen maliyet bedeli yeni binanın maliyetine dahil edileceğinden, daha önce şirket tarafından inşa edilen fabrika binası dolayısıyla yüklenilen ve harcamaların yapıldığı dönemlerde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılan KDV'den binanın itfa edilemeyen kısmına isabet eden tutar için herhangi bir düzeltme işlemi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

DEĞERLEME İVDB (6) Bedelsiz ortaklık payının muhasebeleştirilmesi. (30/09/ ) 6362 sayılı Kanunun 138/6-a maddesinde, Borsa İstanbul A.Ş. (BİST A.Ş)'nin sermayesinin yüzde dördünün İstanbul Menkul Kıymetler Borsasının (İMKB) mevcut üyelerine bedelsiz olarak devredileceği hükmü gereği, BİST A.Ş’nin Yönetim Kurulu Kararı uyarınca (C) grubu ortaklık paylarından adet payın şirketinize devredilmesi durumunda, bedelsiz olarak devredilecek ortaklık paylarının iştirak hesaplarına alınmak suretiyle kurum kazancına dahil edilip edilmeyeceği, istisna olup olmadığı, bedelsiz hisselerin sermaye yedekleri hesabında mı yoksa nazım hesaplarda mı izleneceği ?

(6) Bedelsiz ortaklık payının muhasebeleştirilmesi. (30/09/2014-2312)
DEĞERLEME İVDB (6) Bedelsiz ortaklık payının muhasebeleştirilmesi. (30/09/ ) 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 5 ve 6'ncı maddesi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38, 40, 41 maddeleri. Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 266 ncı maddesinde itibari değerin, her nevi senetlerle esham ve tahvillerin üzerinde yazılı değerler olduğu hükme bağlanmıştır. Anılan Kanunun 279 uncu maddesinde ise, hisse senetleri ile fon portföyünün en az yüzde 51'i Türkiye'de kurulmuş bulunan şirketlerin hisse senetlerinden oluşan yatırım fonu katılma belgelerinin alış bedeliyle, bunlar dışında kalan her türlü menkul kıymetin borsa rayici ile değerleneceği, borsa rayici yoksa veya borsa rayicinin muvazaalı bir şekilde oluştuğu anlaşılırsa değerlemeye esas bedelin, menkul kıymetin alış bedeline vadesinde elde edilecek gelirin (kur farkları dahil) iktisap tarihinden değerleme gününe kadar geçen süreye isabet eden kısmının eklenmesi suretiyle hesaplanacağı, ancak, borsa rayici bulunmayan, getirisi ihraç edenin kâr ve zararına bağlı olarak doğan ve değerleme günü itibariyle hesaplanması mümkün olmayan menkul kıymetlerin alış bedeli ile değerleneceği hüküm altına alınmıştır.

DEĞERLEME İVDB (6) Bedelsiz ortaklık payının muhasebeleştirilmesi. (30/09/ ) Alış bedeli, bir iktisadi kıymetin satın alınması karşılığında ödenen veya borçlanılan bedeli ifade etmekte olup, sadece iktisadi kıymetin alış değerini kapsar, alışla ilgili diğer masrafları kapsamaz. Buna göre, satın alınan hisse senetlerinin alış bedeliyle değerlenmesi gerekmekte olup, bedelsiz alınan hisse senetlerinin ise satın alma işlemi olmadığından dolayı alış bedeli oluşmayacağından itibari değerleri ile kayıtlara aktarılması gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (6) Bedelsiz ortaklık payının muhasebeleştirilmesi. (30/09/ ) Dolayısıyla, Borsa İstanbul A.Ş.nin ortaklık payının belirli bir kısmının İMKB’nin üyesi olan şirketinize bedelsiz olarak devredilmesi nedeniyle, adı geçen şirket tarafından bedelsiz devredilen payların itibari değerleri ile kurum kazancınıza dahil edilerek kurumlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir. Ayrıca, kurum kazancına dahil edilen söz konusu tutarın, 5520 sayılı Kanunun 5/1-a maddesinde yer alan iştirak kazancı istisnasına konu edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

DEĞERLEME İVDB (7) Stoklarda mevcut ilaçların bozulduğunun tespitine müteakip dönemde imha işleminin gerçekleştirilmesi durumunda muhasebe kaydı (01/12/ ) Stoklarda mevcut ilaçların bozulduğunun tespitine müteakip dönemde imha işleminin gerçekleştirilmesi durumunda muhasebe kaydının hangi dönem için yapılacağı.

DEĞERLEME İVDB (7) Stoklarda mevcut ilaçların bozulduğunun tespitine müteakip dönemde imha işleminin gerçekleştirilmesi durumunda muhasebe kaydı (01/12/ ) Yurt dışından ithal edilen ilaçların (farmasötik) yurt içinde satış ve pazarlamasının yapılması halinde, stok emtiaları arasında yer alan ilaçlardan bazılarında kalite kusurunun tespit edilmesi ve kullanılamaz ve satılamaz duruma gelmesi ile birlikte Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna bilgi verilmesini müteakip, İlaçların bu hali ile kullanılamaz olduğunun kabul edilmesi ve 2. sınıf (eczane, ecza deposu, hastane vb.) geri çekme talebinin uygun bulunması durumunda, stoklarda mevcut adet ilaç için takdir komisyonu marifetiyle işlem yapılması için 30/12/2014. tarihinde Vergi Dairesi Müdürlüğüne başvuruda bulunulması üzerine;

DEĞERLEME İVDB (7) Stoklarda mevcut ilaçların bozulduğunun tespitine müteakip dönemde imha işleminin gerçekleştirilmesi durumunda muhasebe kaydı (01/12/ ) Vergi Dairesi Müdürlüğünün cevabı yazısı ile insan sağlığı açısından zararlı olabilecek ilaçların imhasının ilgili Bakanlığın bir temsilcisi eşliğinde tutanak tutmak suretiyle yapılabileceğinin bildirildiği ve fire oranı içerisinde kalan miktarlar içinde takdir komisyonu kararının gerekmediğinin ifade edildiği, İlaçların bu hali ile kullanılamaz olduğunun 2014 yılında tespit edildiği ve imha başvurusunun da bu yıl içinde vergi dairesi müdürlüğüne yapılması sebebiyle satılamaz ve kullanılamaz ilaçlar için 2014 yılı muhasebe kayıtlarında değer düşüklüğü kaydının yapılıp yapılamayacağı hususu sorulmuştur.

DEĞERLEME İVDB (7) Stoklarda mevcut ilaçların bozulduğunun tespitine müteakip dönemde imha işleminin gerçekleştirilmesi durumunda muhasebe kaydı (01/12/ ) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 74, 267 ve 278 maddeleri. İster ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı komisyon nezdinde isterse takdir komisyonu gözetiminde yapılan imhaların kayıt altına alındığı tutanaklar ve takdir kararları imhaların defterlere kaydedilmesi için dayanak teşkil etmekle beraber bu tutanakların ve takdirlerin mükellefe tebliğ edilmesi ile geçerlilik kazanmaktadır. Bu nedenle imhanın gerçekleştiği dönem ile imhaya ilişkin belgelerin mükellefe tebliğ edildiği dönemlerin farklı olması halinde tebliğ ile belgeler mükellef açısından geçerlilik kazandığından belgelerin tebliğ edildiği dönemde kayıtlara alınması gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (8)Değeri düşen mallar için mükelleflerin kaza mercilerinden emsal bedel tespiti talebinde bulunup bulunamayacakları. (01/11/ ) Stoklarda yer alan ve muhtelif nedenlerle değeri düşen mallardan satılamayacak nitelikte olanların Bakanlığın izin verdiği kuruluşlar nezdinde imhasının düşünüldüğü durumunda söz konusu malların mahkemelerce seçilen bilirkişiler marifetiyle tespit edilen bedellerinin, Vergi Usul Kanununun 267 ve 278 inci maddeleri kapsamında emsal bedel olarak kabul edilip edilmeyeceği.

DEĞERLEME İVDB (8)Değeri düşen mallar için mükelleflerin kaza mercilerinden emsal bedel tespiti talebinde bulunup bulunamayacakları. (01/11/ ) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 267 ve 278. maddeleri, Ticaret Kanunun 343. maddesi Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesindeki kaza mercilerinin re'sen biçtikleri değerlerin emsal bedeli yerine geçeceğine ilişkin hüküm gereğince, emsal bedelin tespitinde kaza mercilerinin re’sen biçtikleri değerlerin de kullanılması mümkündür. Buna göre, kaza merci durumunda olan, Ticaret Mahkemeleri ve Asliye Hukuk Mahkemelerinin re’sen biçtikleri değerler, emsal bedeli olarak dikkate alınabilecektir. Bu hallerde ayrıca emsal bedeli tespiti için takdir komisyonuna başvurulmasına gerek yoktur. Örneğin; Türk Ticaret Kanununun 343 üncü maddesinde bir anonim şirkete ayni neviden sermaye konması halinde bunların değerlerini biçecek bilirkişinin mahkemece tayin olunacağı hüküm altına alındığından bu hususlarda takdir komisyonuna müracaat edilmemesi ve mahkemelerce tayin olunan değerin emsal bedel olarak dikkate alınması gerekmektedir

DEĞERLEME İVDB (8)Değeri düşen mallar için mükelleflerin kaza mercilerinden emsal bedel tespiti talebinde bulunup bulunamayacakları. (01/11/ ) Bu durum Vergi Usul Kanununun 278 inci maddesi gereğince değeri düşen malların değer tespitlerinin de mükelleflerin müracaatları üzerine kaza mercilerince yapılması gerektiği sonucunu doğurmamaktadır. Kaldı ki, Vergi Usul Kanununun gerek 267 nci, gerekse 278 inci maddesinde mükelleflere emsal bedeli tespit ettirecekleri kurum konusunda seçimlik bir hak tanınmamış olup, başvuru mercii olarak takdir komisyonları belirlenmiştir. Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre, stoklarda yer alan ve muhtelif nedenlerle değeri düşen mallardan satılamayacak nitelikte olanların insan sağlığına zararlı emtialardan olmaması halinde, bu malların emsal bedellerinin tespitinin takdir esasına göre ilgili Takdir Komisyonunca yapılması gerekmektedir.

DEĞERLEME İVDB (9)Numune olarak yurtdışından gelen malın geri iade maliyetinin fazla olduğu durumda imha edilip edilemeyeceği . (16/04/ ) Şirket İran’dan almış olduğu florspar'ı (çelik hammaddesi) ……’a numune olarak gönderdiği, ancak …..’ın bu malı standartlarına uymadığı gerekçesiyle iade ettiği, bu malın tekrar yurt dışına gönderilmesinin maliyetinin çok fazla olduğu, bu sebeple yurt içinde imha etmek istenildiği belirtilerek, satış faturası kesilmeyen, stoklarda görünen numunenin imha işleminin nasıl yapılacağı

DEĞERLEME İVDB (9)Numune olarak yurtdışından gelen malın geri iade maliyetinin fazla olduğu durumda imha edilip edilemeyeceği . (16/04/ ) 278 inci madde “Yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedel ile değerlenir”, 267 inci madde “emsal bedelinin, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değer olduğu, emsal bedelinin ise ortalama fiyat esasına, maliyet bedeli esasına veya takdir esasına göre tespit edileceği” hüküm altına alınmıştır. Vergi Usul Kanunu’nun 278 inci maddesi gereğince emsal bedeli tespitinde genellikle takdir esası kullanılmakta ve değer takdirleri takdir komisyonlarınca yapılmaktadır.

DEĞERLEME İVDB ((9)Numune olarak yurtdışından gelen malın geri iade maliyetinin fazla olduğu durumda imha edilip edilemeyeceği . (16/04/ ) Buna göre; yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi sebeplerle değeri düşen emtianın takdir komisyonunca tespit edilecek değerinin karşılık ayrılmak suretiyle kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınmasına ilişkin olup yurt dışından satın alınan malın yurt dışına iade maliyetinin yüksek olması nedeniyle imha edilmesi işleminin anılan madde kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Diğer taraftan, atıkların bertaraflarına ilişkin düzenlemeler Çevre ve Orman Bakanlığınca yapılmakta olduğundan, imha prosedürüne ilişkin bilgilerin mezkûr Bakanlıktan temin edilebileceği tabiidir.

DEĞERLEME İVDB (10)Rekabet etmeme hizmet bedelinine ilişkin düzenlenen fatura içeriğinin Takdir komisyonunca tespitinin yapılıp yapılamayacağı hk. Varlık Alım sözleşmesinde; firmanın peşin tahsil ettiği 5 yıl rekabet etmeme hizmet bedelinin dönemsellik ilkesi gereği ilgili bulundukları hesap döneminin kazancına dahil edilerek beyan edileceğinin belirtildiği ancak diğer firması adına düzenlenen fatura incelendiğinde mezkur kalemlerin ayrı ayrı gösterilmediği (şirketin 5 yıl rekabet etmeme hizmet bedeli ile satışı yapılan müşteri listelerinin devri, işçilerinin devri, peştemallık) şirketçe 5 yıl rekabet etmeme hizmet bedelinin toplam tutar içinden ayrıştırılmasının vergi mevzuatına göre uygun olmayacağından bahisle 5 yıl rekabet etmeme hizmetine ilişkin “Rekabet Yasağı Değerinin Tespiti Raporunun" done olarak emsal bedelin takdir komisyonunca tespitinin istenilmiştir.

DEĞERLEME İVDB (10)Rekabet etmeme hizmet bedelinine ilişkin düzenlenen fatura içeriğinin Takdir komisyonunca tespitinin yapılıp yapılamayacağı hk. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 72 nci, 74 üncü, 75 inci , 265 inci , 269 uncu 282 inci, 313 üncü, 326 ncı maddeleri Kanunun 267 nci maddesinde ise; "Emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değerdir. Emsal bedeli sıra ile aşağıdaki esaslara göre tayin olunur: Üçüncü sıra: (Takdir esası) Yukarıda yazılı esaslara göre belli edilemeyen emsal bedelleri ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edilir.Takdirler, maliyet bedeli ve piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpranma dereceleri nazara alınmak suretiyle yapılır. Takdir edilen bedellere mükelleflerin vergi mahkemesinde dava açma hakkı mahfuzdur. Ancak, dava açılması verginin tahakkuk ve tahsilini durdurmaz.

DEĞERLEME İVDB (10)Rekabet etmeme hizmet bedelinine ilişkin düzenlenen fatura içeriğinin Takdir komisyonunca tespitinin yapılıp yapılamayacağı hk. Emsal bedelinin mükellef tarafından bizzat hesaplandığı hallerde, bu hesaplara ait kayıt ve cetveller ispat edici kağıtlar olarak muhafaza edilir." hükmüne yer verilmiştir Rekabet etmeme nedeniyle belli bir bedelin satıcıya ödenmesi hususunda sözleşmede ve fatura içerinde yer verilmediği, faturadaki peştemallik tutarının ne kadarının rekabet yasağına isabet ettiğinin belirlenmesine yönelik olarak Takdir Komisyonun takdir yetkisi bulunmamaktadır .

DEĞERLEME İVDB (11)Cari hesaba mahsuben yapılan fazla ödemenin şüpheli alacak karşılığı ayırmak suretiyle giderleştirilip giderleştirilmeyeceği. (22/04/ ) Hazır beton ve inşaat sektöründe faaliyet gösteren şirketin mal ve hizmet alımı yaptığı firmaların cari hesaplarına mahsuben avans niteliğinde ödemeler yaptığı, ancak avans niteliğinde yapılan ödemelerin firmalardan alınan mal ve hizmetlerden fazla olması nedeniyle cari hesapların ay sonlarında borç bakiyesi verdiği, Diğer bir ifade ile şirketin avans niteliğinde ödemeler yapması sebebiyle mal ve hizmet alımı yaptığı şirketlerden alacaklı durumda olduğu ve borç bakiyesi veren bu tür alacaklar için dava ve icra takibine gidildiği belirtilerek, dava aşamasında ve / veya icra takibinde bulunulan avans niteliğindeki bu tür alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılıp ayrılmayacağı

DEĞERLEME İVDB (11)Cari hesaba mahsuben yapılan fazla ödemenin şüpheli alacak karşılığı ayırmak suretiyle giderleştirilip giderleştirilmeyeceği. (22/04/ ) İleride yapılacak mal ve hizmet alımları için sipariş avansı niteliğindeki ödemelerin ticari faaliyetin devamı için yapılması ve bu tür ödemelerin Kanunun 323 üncü maddesinde belirtilen şartları haiz olması halinde, bu ödemelerin tahsil edilemediği durumlarda icra takibine başlanılan veya dava açılan yıl karşılık ayrılması mümkün bulunmaktadır.

DEĞERLEME İVDB (12)Ticari markalar, stoklar ve bazı iktisadi kıymetlerin satın alınmasında ödenen bedelin değerlemesi hk. (18/08/ ) Pastacılık ve endüstriyel yağ üretimi, alım ve satımı işi ile iştigal etmek üzere kurulan şirketin bu alanda faaliyette bulunan başka bir şirketin pastacılık ve endüstriyel yağ üretim ve satışı işi devralınmıştır. Söz konusu devir işlemi şirket hisselerinin devri yolu ile değil, mal varlığı devri yolu ile gerçekleştirilmiştir. Kuruma devrolunan markalar, sabit kıymetler ve stoklar karşılığında piyasa değeri üzerinden fatura düzenlenmiştir. Markalar, sabit kıymetler ve stokların yapılan yapılan değerleme çalışması sonucunda piyasa değeri üzerinden faturalandırılmış ayrıca bu varlıkların dışında şerefiye adı altında ilgili kuruma ödemede bulunulmuştur. Şerefiyeye ilişkin düzenlenen faturanın tabi olduğu amortisman oranının ne olacağı hk.

DEĞERLEME İVDB (12)Ticari markalar, stoklar ve bazı iktisadi kıymetlerin satın alınmasında ödenen bedelin değerlemesi hk. (18/08/ ) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 72, 74, 75, 265, 267, 282, 326 ve 313. maddeleri. Peştemallık uygulamada, şerefiye veya hava parası olarak da adlandırılmakta olup, bir ticari işletmenin devri sırasında, o işletmenin aktifinde bulunan emtia ve demirbaş eşyalarının gerçek değerlerinden başka, o işletmenin bulunduğu yerin önemi, piyasada oluşturduğu haklı şöhret ve ticari itibar, müşteri kitlesinin büyüklüğü, hatta faaliyet gösterdiği sektörde “monopol” durumuna girmiş olması ve benzeri diğer nedenlerden dolayı bilanço değerlerine ilave olarak sahip olunan değeri ifade etmektedir. Diğer bir ifade ile peştemallık, bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farktır.

DEĞERLEME İVDB (12)Ticari markalar, stoklar ve bazı iktisadi kıymetlerin satın alınmasında ödenen bedelin değerlemesi hk. (18/08/ ) Yukarıda yer verilen kanun hükümleri ve yapılan açıklamalar uyarınca, peştemallık iktisadi bir bütünlüğün devri sırasında satış bedeli ile devralınan iktisadi kıymetlerin rayiç bedeli arasındaki olumlu fark olduğundan, şirketinizce …...’ne ait ticari markaların, stokların ve bazı ofis ekipmanlarının satın alınmasında bir işletmenin devralınması söz konusu olmadığından tarafınızca ödenen bedelin peştemallık olarak kabul edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Buna göre, …...’den satın alınan ticari markalar, stoklar ve ofis ekipmanlarının, takdir komisyonunca, ödenen toplam tutar da dikkate alınmak suretiyle tespit edilecek emsal bedelleri üzerinden aktife alınması gerekmektedir.

ÖZEL MALİYETE İLİŞKİN ÖZELLİKLİ ÖRNEK
İVDB (13)Rölöve, restorasyon ve restitüsyon harcamalarının özel maliyet olup olmadığı ve kira ödemelerinin gider yazılıp yazılamayacağı hk. Mülkiyeti T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait taşınmaz için T.C. Vakıflar Genel Müdürlüğü ile şirket arasında rölöve, restorasyon ve restitüsyon karşılığı 30 yıl süreli kira sözleşmesi yapılmış, kira ödemelerinin aylık yapılacağı belirlenmiştir sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu kapsamında yapılan rölöve, restitüsyon ve restorasyon harcamalarının özel maliyet olup olmadığı ve ödenen kira bedellerinin gider yazılıp yazılamayacağı.

İVDB (13)Rölöve, restorasyon ve restitüsyon harcamalarının özel maliyet olup olmadığı ve kira ödemelerinin gider yazılıp yazılamayacağı hk. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinde;193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç 38 inci maddesinde 40 ve 41'inci maddeleri. Kira ile tutulan gayrimenkullerde, normal bakım, tamir ve temizleme giderlerinden farklı olarak kiracı tarafından gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini artırmak amacıyla yapılan giderler ile kiracının faaliyetini icra için meydana getirdiği tesisata ait giderlerin özel maliyet bedeli olarak aktifleştirilmesi gerekmektedir.

İVDB (13)Rölöve, restorasyon ve restitüsyon harcamalarının özel maliyet olup olmadığı ve kira ödemelerinin gider yazılıp yazılamayacağı hk. Diğer taraftan kiralanmak suretiyle edinilen taşınmaz için normal bakım, tamir ve temizleme giderlerinden farklı olarak yapılan rölöve, restorasyon ve restitüsyon harcamalarının gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini artırmak maksadıyla yapılan giderler kapsamında değerlendirilmesi ve söz konusu harcamaların özel maliyet bedeli olarak aktifleştirilerek Vergi Usul Kanununun 327 nci maddesine göre kira süresince eşit yüzdelerle itfa edilmesi gerekmektedir. Normal bakım, tamir ve temizleme giderlerinin ise doğrudan gider yazılabileceği tabiidir.

AMORTİSMANA İLİŞKİN ÖZELLİK ARZ EDEN ÖRNEK
İVDB (14)Özel hesap dönemlerinde amortisman hesaplanması hk. (02/05/ ) Yabancı sermayeli limited şirket, kuruluşunu 2015 yılı Temmuz ayı itibariyle tamamlamıştır. Şirketin ana ortağı olan Avustralya'lı şirketin hesap dönemine uyum sağlamak için Gelir İdaresi Başkanlığınca 1/7/ /6/2017 özel hesap dönemi tayin edilmiştir, bu durumda amortisman kayıtları açısından 1/7/ /12/2015 dönemi ve 1/1/ /6/2016 dönemi için tam amortisman ayırıp ayıramayacağı.

İVDB (14)Özel hesap dönemlerinde amortisman hesaplanması hk. (02/05/ ) 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 315 ve 320. maddeleri, 333 ve 345 Sıra No'lu VUK tebliğleri. İktisadi kıymetler için ayrılan amortismanın ancak ilgili olduğu yılda dikkate alınması gerekmekte olup, herhangi bir yıl amortisman ayrılmaması ya da eksik ayrılması halinde amortisman süresinin uzatılmasına veya herhangi bir yıl amortisman ayrılmaması ya da eksik ayrılması sebebiyle amortisman süresinin son yılında itfa edilmemiş bakiye değerin o yıl defaten gider olarak dikkate alınmasına imkan bulunmadığı tabiidir. Diğer taraftan, 245 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, takvim yılı içinde kendilerine özel hesap dönemi tayin edilen mükelleflerin, özel hesap dönemine geçişleri ya da özel hesap döneminden takvim yılı esasına dönmeleri sırasında ortaya çıkan kıst hesap dönemlerinde kıst amortisman ayırabileceği açıklanmıştır

İVDB (14)Özel hesap dönemlerinde amortisman hesaplanması hk. (02/05/ ) Buna göre amortismana tabi iktisadi kıymetler için, - 1/7/ /12/2015 hesap dönemi için yıllık amortisman ayrılması, - Özel hesap dönemine geçişte ortaya çıkan 1/1/ /6/2016 tarihleri arasındaki dönem için ise altı aylık kıst amortisman ayrılması gerekmektedir.

ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI ÖZELLİK ARZ EDEN ÖRNEK
İVDB (15) Müşteri çekinin karşılıksız çıkması halinde şüpheli alacak karşılığı ayrılması hk. (17/04/ ) Akaryakıt alım-satım faaliyetinde bulunan şirketin alacağına karşılık aldığı çek karşılıksız çıkmış, borçlu şirketin aktifinde kayıtlı 21 araç için icra süreci başlatılmıştır. Farklı icra müdürlüklerinde takip edilen dosyalarda takip sırasının gerilerde bulunması sebebiyle icra satışından öncelikle diğer alacaklıların alacağını alacağı, diğer taraftan çekin asıl borçlusu tarafından ihtiyati tedbir talepli iflasın ertelenmesi talebi açılması ile birlikte alacağın şüpheli hale gelip gelmediği ile karşılık ayrılıp ayrılamayacağı hk.

ŞÜPHELİ ALACAK KARŞILIĞI ÖZELLİK ARZ EDEN ÖRNEK
İVDB (15) Müşteri çekinin karşılıksız çıkması halinde şüpheli alacak karşılığı ayrılması hk. (17/04/ ) 213 sayılı Vergi Usul Kanunun 323. maddesi. Teminat sayılan haller arasında bulunan (alacaklının alacağının tahsili için icra daireleri aracılığıyla uygulanan) hacizler, alacağın tahsilinin kuvvetle muhtemel olduğunun ve alacağın teminatsız kalmadığının göstergesi olarak değerlendirilmekle birlikte alacaklı şirketten önceki toplam haciz alacakları tutarının hacze konu araçların piyasa değerinin üzerinde olması ve takip dosyalarının farklı icra müdürlüklerinde 33, 37, 39 ve 45 inci sıralarda bulunduğu hususu göz önüne alındığında söz konusu alacağın tahsil kabiliyetinin bulunmadığının kabul edilmesi icap etmektedir. İcra safhasında olmakla birlikte tahsil kabiliyeti bulunmayan alacak için Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesine göre şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır. Söz konusu karşılığın dava veya icra takibine başlanıldığı yılda ayrılması ve karşılık ayrılan alacağın sonradan tahsil edilen miktarlarının tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilmesi gerektiği tabiidir.

DEFTER KULLANMA MECBURİYETİ- ÖZELLİKLİ ÖRNEK 1
İVDB 2015 yılı içerisinde tasfiyeye giren şirketinizin unvanının başına "Tasfiye Halinde" ibaresinin eklendiğini belirterek, tasfiyeye giriş nedeniyle kanuni defterlerin tasdik ettirilmesinin zorunlu olup olmadığı ? . (17) Tasfiyeye girilmesi halinde yeni defter tasdikinin zorunlu olup olmadığı.

İVDB (17) Tasfiyeye girilmesi halinde yeni defter tasdikinin zorunlu olup olmadığı. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Defter tutacaklar" başlıklı 172 nci maddesinde defter tutma mecburiyeti bulunan gerçek ve tüzel kişiler sayılmış, "Hesap dönemi" başlıklı 174 üncü maddesinde, defterlerin hesap dönemi itibariyle tutulacağı, kayıtların her hesap dönemi sonunda kapatılacağı ve ertesi dönem başında yeniden açılacağı, hesap döneminin normal olarak takvim yılı olduğu hükme bağlanmış, 220 nci maddesinde tasdike tabi defterler, 221 inci maddesinde ise tasdik zamanına ilişkin hükümlere yer verilmiştir

İVDB (17) Tasfiyeye girilmesi halinde yeni defter tasdikinin zorunlu olup olmadığı. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 17 ncci maddesinin birinci fıkrasında , her ne sebeple olursa olsun , tasfiye haline firen kurumların vergilendirilmesinde hesap dönemi yerine tasfiye döneminin geçerli olacağı, tasfiyenin başlangıç tarihinden aynı takvim yılının sonuna kadar olan dönem ile bu dönemin sonraki her takvim yılı ve tasfiyenin sona erdiği dönem için ilgili takvim yılının başından tasfiyenin bitiş tarihine kadar olan dönemin bağımsız bir tasfiye dönemi sayılacağı hükmü yer almaktadır. Yukarıdaki açıklamalara göre her tasfiye dönemine ait kanuni defterlerin tasdiki zorunlu olup, tutulması zorunlu defterlerin en geç tasfiyeye girilen tarih itibariyle tasdik ettirilmesi gerekmektedir.

İVDB (18) İşletme bünyesinde iki ayrı damga vergisi defteri tutulmasının mümkün olup olmadığı. Şirketin taraf olduğu kiralama sözleşmeleri ile yine şirketinizin taraf olduğu ve damga vergisine tabi diğer kağıtları ayrı ayrı takip edebilmeniz amacıyla iki ayrı damga vergisi defteri tutmanızın mümkün olup olmadığı.

İVDB (18) İşletme bünyesinde iki ayrı damga vergisi defteri tutulmasının mümkün olup olmadığı. Vergi Usul Kanununda sayılan tasdike tabi defterler arasında "Damga vergisi defteri"yer almamakta olup, 16 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde sayılmak suretiyle belirlenen kuruluşlardan olan anonim şirketlerin sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettireceğine; seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde ise belirlenen bu kuruluşların makbuz karşılığı ve istihkaktan kesinti yapılması şeklindeki ödemelerini kaydetmek için "Damga vergisi defteri" adı altında özel bir defter tutacağı, bu defterin tutulmasında, Vergi Usul Kanununun kayıt nizamı ve tasdik zamanına ilişkin uncu ve 221 inci maddelerindeki hükümlere uyulacağı ve söz konusu defterin notere tasdik ettirileceğine ilişkin açıklamalar yer almaktadır.

İVDB (18) İşletme bünyesinde iki ayrı damga vergisi defteri tutulmasının mümkün olup olmadığı. Şirketin taraf olduğu kağıtlara ilişkin olarak tek bir damga vergisi defteri tutulması gerekmektedir.Kağıt türü itibarıyla ayrı bir damga vergisi defteri tutulması mümkün bulunmamaktadır.

İVDB (19) İrtibat bürosunun Vergi Usul Kanunu gereğince defter tasdik ettirme zorunluluğu bulunup bulunmadığı. Merkezinin yurt dışında olduğu ve Türkiye’de irtibat bürosu olarak faaliyet gösterildiği, Türkiye’de herhangi bir ticari faaliyette bulunulmadığı, yalnızca kira ödemesi nedeniyle muhtasar beyanname verildiği, kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmadığı belirtilerek, irtibat bürosunun Vergi Usul Kanunu gereğince defter tasdik ettirme zorunluluğu bulunup bulunmadığı

İVDB (19)İrtibat bürosunun Vergi Usul Kanunu gereğince defter tasdik ettirme zorunluluğu bulunup bulunmadığı. 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3 üncü maddesi , Gelir Vergisi Kanununun 7 ve 8 inci maddeleri, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği sayılı Vergi Usul Kanununun 153 ve müteakip maddelerinde mükelleflerin ödevleri hükme bağlanmıştır. Aynı Kanunun 172 inci maddesinde kimlerin defter tutacakları, 173 üncü maddesinde ise, istisnaları (defter tutmayacaklar) belirlenmiştir.

İVDB (19) İrtibat bürosunun Vergi Usul Kanunu gereğince defter tasdik ettirme zorunluluğu bulunup bulunmadığı. İrtibat bürosunun, 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu ve bu Kanuna dayanılarak çıkarılan Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliğinde yer alan düzenlemelere göre bir irtibat bürosu olarak kurulması, ticari ve diğer gelir getirici faaliyetler ile izin konusu dışında bir faaliyette bulunmaması halinde kurumlar vergisi mükellefiyet tesisine gerek bulunmadığı gibi defter tutma mecburiyeti de bulunmamaktadır

TEŞEKKÜRLER İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI MÜKELLEF HİZMETLERİ USUL GRUP MÜDÜRLÜĞÜ 2016

GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ Vergi İncelemesi Nedir

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ Vergi İncelemesi Nedir"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim

Giriş

Sosyal ağ üzerinden giriş yapmak:

GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ Vergi İncelemesi Nedir

Benzer bir sunumlar

... konulu sunumlar: "GENEL HATLARIYLA VERGİ İNCELEMESİ Vergi İncelemesi Nedir"— Sunum transkripti:

Benzer bir sunumlar

Proje hakkında

Geri bildirim