Adli ceza gerektiren memur suçları

... konulu sunumlar: "Adli ceza gerektiren memur suçları"— Sunum transkripti:

1 Adli ceza gerektiren memur suçları

2 Kusur, Memurların işlerini yürütürken mevzuatla belirlenen görevlerini bilerek veya bilmeyerek gereği gibi yapmayarak disiplin hukuku kapsamında haklarında işlem yapılmasını gerektiren hatalı eylemler 1. Eksiklik, noksan. 2.  Özür. 3. Bilerek veya bilmeyerek bir işi gereği gibi yapmama. 4. Elverişsiz durum (TDK Türkçe Sözlük) Suç, Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin görevlerini yürütürken TCK ve ceza özlü diğer kanunlarda yer alan hususlara aykırı olarak gerçekleştirdikleri eylemler, (Hukuk Kurallarının Yasakladığı Ve Yapılmasına Veya Yapılmamasına Cezai Yaptırım (Müeyyide) Bağladığı Eylemdir. Cezai Nitelikte Hukuka Aykırı Fiil) 1. Törelere, ahlak kurallarına aykırı davranış. 2. (hukuk)  Yasalara aykırı davranış, cürüm. 2 2

3 şeklinde çıkar ve bunlara karşılık da ilgili memur hakkında:
Yükümlülük ve yasaklar, ilgili mevzuat terminolojisine göre memur ve kamu görevlilerinin karşısına: a) Disiplin kusurları, b) Memur suçları, şeklinde çıkar ve bunlara karşılık da ilgili memur hakkında: - Disiplin yaptırımları ve - Adli yaptırımlar şeklinde ifade edilen bazı müeyyideler yani cezalar uygulanır. TKB 3 3

4 Adli ceza gerektiren memur suçları
Doğrudan Cumhuriyet Başsavcılıklarınca genel hükümlere göre işlem yapılması gerekli suçlar. Soruşturması takibi şikayete bağlı suçlar Soruşturulması izne bağlı suçlar Görevleri nedeniyle işledikleri suçlar (4483’e Göre Ön İnceleme)

5 TÜRK CEZA KANUNU (5237) Suçta ve cezada kanunîlik ilkesi
Madde 2- (1) Kanunun açıkça suç saymadığı bir fiil için kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. Kanunda yazılı cezalardan ve güvenlik tedbirlerinden başka bir ceza ve güvenlik tedbirine hükmolunamaz. (2) İdarenin düzenleyici işlemleriyle suç ve ceza konulamaz. (3) Kanunların suç ve ceza içeren hükümlerinin uygulanmasında kıyas yapılamaz. Suç ve ceza içeren hükümler, kıyasa yol açacak biçimde geniş yorumlanamaz. Kanunun bağlayıcılığı Madde 4- (1) Ceza kanunlarını bilmemek mazeret sayılmaz. Özel kanunlarla ilişki Madde 5- (1) Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır. 5 5

6 TÜRK CEZA KANUNU (5237) Zaman bakımından uygulama
Madde 7- (1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar. (2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur. … 6 6

7 TCK ve ceza özlü bazı kanunlarda yer alan memur suçlarından
4483 sayılı Yasaya tabi olanlar (Ön İnceleme Düzenlenecek) TCK ve ceza özlü bazı kanunlarda yer alan memur suçlarından Resmi belgede sahtecilik (TCK: 204, 205, 206) Denetim görevinin ihmali (TCK:251 ) Yetkili olmadığı bir iş için yarar sağlama (TCK:255) Görevi kötüye kullanma (TCK: 257) Göreve ilişkin sırrın açıklanması (TCK: 258) Kamu görevlisinin ticareti (TCK: 259) Kamu görevinin terki veya yapılmaması (TCK: 260) Kişilerin malları üzerinde usulsüz tasarruf (TCK: 261) Kamu görevinin usulsüz olarak üstlenilmesi (TCK: 262) Kamu görevine ait araç ve gereçleri suçta kullanma (TCK:266) Kamu görevlisinin suçu bildirmemesi (TCK: 279) 237 sayılı Taşıt Kanununa muhalefet 7

8 237 Sayılı Taşıt Kanunu 16.Md. “Bu kanun şümulüne giren taşıtları her ne suretle olursa olsun, tahsis olunduğu işin gayrısında veya şahsi hususlarda kullananlar veya kullanılmasına müsaade edenler veya kanunda yazılı olduğu şekilde kullanılmış gibi gösterenler veya kanunen bir makama veya işe tahsis olunmadığı halde hakikati tağyir ile bu taşıtlardan istifade eden ve ettirenler, bunların gidiş-gelişine müsaade edenler veya kanuna aykırı olarak numara ve plaka verenlerle kullananlar veya kullanılmaya elverişli olduğu halde ekonomik ömrünü doldurduğu bahanesi ile yenileyen veya yeniletenler veya bu hususlar için masraf tahakkuk evrakını hazırlayan veya tasdik veya bunlara ait ita emirlerini vize edenler hakkında filin mahiyetine göre bir seneye kadar hapis cezası verilir. Bu yüzden hasıl olan masraf ve zararlar kendilerine teselsülen ayrıca tazmin ettirilir. Tekerrürü halinde verilecek hapis cezası iki aydan aşağı olmaz” şeklinde yer almaktadır.

9 TCK’da yer alan memur suçlarından 4483’e tabi
olmayan Suçlar (Genel Hükümlerin İşletileceği Suçlar) 3628 Sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzlukla Mücadele Kanunu kapsamındaki : Zimmet (TCK :247) İrtikap (TCK 250) (*) Rüşvet (TCK:252) İhaleye fesat karıştırmak (TCK:235) Edimin İfasına Fesat Karıştırma (236) Bu suçlar, memur suçu olmakla birlikte ağırlıkları yani yüz kızartıcı özellikleri nedeniyle suçu işleyen memurun sıfatı dikkate alınmadan umumî hükümlere göre, yani doğrudan doğruya yargılamaya tabi tutulur. __ (*) irtikâp: 1.Kötü iş yapma, kötülük etme. 2. Yiyicilik. 3.Yalan söyleme, hile yapma. 9

10 TCK.13.md.de yer alan suçlar  (yaklaşık 230)
TCK’da yer alan memur suçlarından 4483’e tabi olmayan Suçlar (Genel Hükümlerin İşletileceği Suçlar) TCK.13.md.de yer alan suçlar  (yaklaşık 230) 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun Seçim Kanunu, Millî Korunma Kanunu, 1402 sayılı Yasa, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 2935 sayılı Olağanüstü Hal Kanunu. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu Bu suçları işleyen memurlar, sivil kişilerden farklı bir işleme tabi tutulmaz yani umumi hükümlere Memur-sivil her vatandaşın işleyebileceği suçlardır. göre yargılanırlar. 10

11 Takibi Şikayete Bağlı Suçlar
(Suçtan zarar gören kişinin şikayette bulunmasına bağlı suçlar) a) 102. maddesindeki “Cinsel Saldırı”, /1 maddesindeki “Reşit Olmayanla Cinsel İlişki”, maddesinin 1. fıkrasındaki ‘Cinsel Taciz’, b) 106. maddede “Tehdit”, 116/1-2. maddesinde yer alan, “Konut Dokunulmazlığının İhlali”, c)  86. maddenin 2. fıkrasında yer alan hafif nitelikte “Kasten Yaralama”, d) 125. maddesinde yazılı ‘Hakaret’ (125/3-a hariç),

12 Takibi Şikayete Bağlı Suçlar
(Suçtan zarar gören kişinin şikayette bulunmasına bağlı suçlar) e) 132. maddesindeki “Haberleşmenin Gizliliğini İhlal”, maddesindeki “Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması” ve 134. maddesinde yazılı “Özel hayatın gizliliğini ihlal”; f) 144 ve 159. maddelerinde yer alan ve daha az cezayı gerektiren “Hırsızlık ve Dolandırıcılık”, g) 151. maddesinde “Mala Zarar Verme”, ı) 155. maddesinin 1 inci fıkrasındaki “Güveni Kötüye Kullanma”,

13 Takibi Şikayete Bağlı Suçlar
(Suçtan zarar gören kişinin şikayette bulunmasına bağlı suçlar) i) 156. maddesindeki, ‘Bedelsiz Senedi Kullanma’, 209/1 maddesindeki “Açığa İmzanın Kötüye Kullanılması” -İade etmek veya belirli bir şekilde kullanmak üzere kendisine verilen imzalı ve yazısız bir kağıda,sahibinin zararına olarak hukukça hükmü haiz bir muamele yazmak ve yazdırmak veya elinde bedelsiz olarak kalmış bir senedi kullanmak, k)117. maddesindeki “İş ve Çalışma Hürriyetinin İhlali”, l) 123. maddesindeki “Kişilerin huzur ve sükununu bozma”, m)160. maddesindeki “Kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf”,

14 Takibi Şikayete Bağlı Suçlar
-Emniyeti suistimal -Izrar ve tahrip -Gayri kanuni rekabet -Kendiliğinden hak alma -Kadınlara ve erkeklere laf atma -15 yaşını dolduran bir kızı almak va’di ile iğfal -Karı kocanın yekdiğerine karşı işlediği fena muameleler -Kaybolmuş bir şeyi bulup mal edinmek gibi ****6 ay içinde dava konusu edilmemişse takibat yapılmaz.

15 ŞİKAYET MERCİLERİ (Takibi şikayete bağlı suçlarda)
Şikayet (dilekçe ile) Cumhuriyet Baş Savcılıklarına ve Kolluk Kuvvetlerine yapılabilir. Valilik veya Kaymakamlıklara ya da mahkemelere yapılan ihbar ve şikayetler, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilir. İlgili merciler, kendilerine yapılan şikayet ve müracaatlara bağlı olarak eylemin memurun görevi sebebiyle meydana geldiğine kanaat getirmeleri halinde konu hakkında bir “ön inceleme” yaptırmaları, görevle ilgili değilse konuyu adli mercilere iletmeleri gerekmektedir. Takibi şikayete bağlı bir fiille ilgili olarak şikayetten vazgeçme veya vazgeçmeme durumları, idarece konunun disiplin yönünden ele alınmasını engellemez. 17 Eylül 2018 15

16 Soruşturulması İzne Bağlı Suçlar
-Cumhurbaşkanına hakaret suçu (TCK 299 ) -Temel Milli Yararlara Karşı Hareket (TCK 305) (3) ( Savaş hali dışında işlendiği zaman) suçların kovuşturulması Adalet Bakanlığı iznine bağlıdır. ***** Cumhuriyet Başsavcılığına bildirilir.

17 Memur Suçları Görevle ilgili olmayan suçlar Görev sebebiyle işlenen suçlar Disiplin Suçları 4483 Sayılı Kanun kapsamına girmeyen 4483 sayılı Kanun kapsamına giren © 4483 Sayılı Kanun kapsamına girmeyen © 5580- 1) Takibi şikayete b.s. 5237 s. Türk C.K. © Cinsel saldırı 102 Tehdit 106 Kasten Yaralama 86 Hakaret 125 Ö.hayatın giz.ihlal 134 Hırsızlık ve dolan. 144 2) S.izne bağlı suç. © 3) Diğer kanunlar © 5237 s. Türk C.K. Belgede sahtecilik 204 Denetim gör. ihm. 251 Görevi kötüye kul. 257 G.İlişkin sırrı açık. 258 Kamu görevlisi. tic.259 Görevin terki 260 Suçu bildirmeme 279 237 s.Taşıt Kanunu 1)3628 Mal B.B.R.Y.M. 17,18, © Mal Bil.bulunmama 10 Türk Ceza K Zimmet 247, İrtikap 250, Rüşvet 252, İhaleye fesat kar. 235,Devlet sırlarına karşı suç 326 İNCELEME DİSİPLİN SOR. © a) Disiplin b) İdari c) Mali ÖN İNCELEME © © SUÇ DUYURUSU © SAVCILIĞA YAZI, SUÇ DUYURUSU a) Soruşturma izni verilmesi b) Soruşturma izni verilmemesi 17 Eylül 2018 17

18 Suçun Özellikleri Suçun Yasal Unsuru: Bir fiilin yasada açıkça suç olarak belirtilmiş olması. Suçun Maddi Unsuru: Yasada suç sayılan bir fiilin işenmiş olması. Suçun manevi Unsuru: Suç sayılan fiilin bilerek ve kasıtlı olarak işlenmiş olması. Genel Kasıt: Eylemin suç olduğunu bilerek ve isteyerek işlenmesi Özel Kasıt: Eylemin kendisine ya da başkasına çıkar sağlama veya zarar verme amacıyla gerçekleşmesi

19 Suç ve Kusurun Özellikleri
Hukuk düzeninin ceza tehdidiyle yasakladığı eylemdir. Hukuk düzeninin ya da ceza kanunlarının ihlal edilmesidir. Suçun unsurları: 1) Yasallık (tipiklik) : Kanuni unsur 2) Eylem (hareket) : Maddi unsur 3) Kusurluluk : Manevi unsur a) kasıt b) İhmali kasıt c) İhmal d) Taksir 17 Eylül 2018 19

20 Suç ve Kusurun Özellikleri
Hukuka uygun olmaya irade veya irade yoksunluğudur. 1) Kişisel kusur: Kişinin verdiği hizmetle ilişkisi olmayan kusurdur. (kamu hizmeti ile ilişkisi olmayan kamu görevlisinin özel hayatı veya tamamen özel tutum ve davranışlarından kaynaklanan kusur) 2) Hizmet kusuru: Hizmetin geç, güç, hiç işlemesidir. Kusursuz sorumluluk: Bireysel bir kusur olmadan da kurumun verdiği hizmet esnasında bir zarar doğmuş ve bir kişi ya da kurum zarara uğramışsa yönetimin sorumlu tutulmasıdır. Yönetim hukukunda buna kusursuz sorumluluk denir. Kusursuz sorumluluk, personelin kusurlarından da sorumlu olmak demektir. (Örn: ağaç dikmek için bahçeye bir çukur açılmışsa ve öğrencinin biri bu çukura düşmüşse bireysel kusuru olmamasına rağmen okul müdürü kusursuz sorumludur.) 17 Eylül 2018 20

21 Sorumluluğu azaltan ya da ortada kaldıran etkenler
Suç ve Kusurun Özellikleri Sorumluluğu azaltan ya da ortada kaldıran etkenler 1) Zorlayıcı nedenler varsa, (tehdit, azmetme …) 2) İstenmeyen durumlar varsa, (doğal afet, teknik arıza …) 3) Zarara uğrayanın kusuru varsa, (örn: çivili tahtaları olduğu yer uyarı şeritleriyle çevrilmiş ve geçmeyin tabelası asılmışsa ve öğrenciler uyarılmışsa buna rağmen bir öğrencinin çivili tahtaya basması) 4) Üçüncü kişilerin kusuru varsa, (Örn: Hafta sonu okul soyulmuşsa ve gece bekçiliği yapan hizmetlinin kusuru varsa) Sorumluluk azalır veya ortadan kalkar. 17 Eylül 2018 21

22 22

23 Rogers’a göre : “empati, bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak,o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması, hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir”. Üstün Dökmen üç öğeye ayırarak açıklamıştır. Birinci öğe olarak ; empati kuracak kişi , kendisini karşısındakinin yerine koymalı, olaylara onun bakış açısıyla bakmalıdır. Karşımızdaki kişiyi anlamak için dünyaya onun penceresinden bakmalı, olayları onun gibi algılayıp yaşamaya çalışmalıyız. Bunun için de karşımızdaki insanın rolüne geçmemiz gereklidir. Bunu yapmazsak empati kuramayız. İkinci öğe olarak; empati kurmuş sayılmamız için, karşımızdaki kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak algılamamız gereklidir. Empati kurarken karşımızdaki kişinin düşünceleri, empatinin bilişsel nitelik yönünü oluşturur. üçüncü ve son öğe ise, empati kuran kişinin zihninde oluşan empatik anlayışın karşıdaki kişiye iletilmesi davranışıdır.

24 Adalet evrenin ruhudur.
24