KİMYASALLAR.

... konulu sunumlar: "KİMYASALLAR."— Sunum transkripti:

1 KİMYASALLAR

2 TANIM Kimyasal Madde: Birbirleri ile veya diğer maddelerle temas ettiklerinde; ısı, ışık, ses,basınç etkilerinin bir veya birkaçını oluşturarak kimyasal reaksiyona giren maddeler.

3 KİMYASALLARIN GENEL SINIFLANDIRILMASI
GENEL SINIFLANDIRMA İNORGANİK MİNERAL KAYNAKLARDAN ELDE EDİLİRLER ORGANİK HİDROJEN VE DİĞER ELEMENTLERLE BİRLEŞEN KARBONDAN OLUŞURLAR ALİFATİK (DÜZ ZİNCİRLİ) AROMATİK (HALKALI YAPIDA)

4 TEHLİKELİ KİMYASALLAR
SAĞLIĞA, GÜVENLİĞE VE ÇEVREYE AKUT VEYA KRONİK ZARAR VEYA HASAR VEREBİLEN KİMYASALLAR ANİ, TEKRARLANAN VEYA UZUN SÜRELİ MARUZİYET SONUNDA SAĞLIĞA ZARARLI OLANLAR ZEHİRLİ VEYA ÇOK ZEHİRLİ, ZARARLI, AŞINDIRICI, TAHRİŞ EDİCİ, DUYARLILIK YARATAN VEYA ALERJİK TEPKİLERİ PROVAKE EDEN, KANSEROJEN, MUTAJEN, TERATOJEN, ÜREME SİSTEMİNE ZARAR VEREN, GENETİK OLMAYAN DOĞUM ANORMALLİKLERİNE SEBEP OLAN MADDELER FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ NEDENİYLE ZARAR VERME RİSKİ TAŞIYAN; PATLAYICI, OKSİTLEYİCİ, ÇOK KOLAY PARLAYICI, ÇOK PARLAYICI VE PARLAYICI MADDELER ÇEVREYE ZARAR VEREN; CANLI ORGANİZMALAR İÇİN ZEHİRLİ VE ZARARLI OLAN, ÇEVREDE YOK OLMAYIP KİMYASAL ARTIKLAR OLARAK KALICI OLAN, BİYOLOJİK ANLAMDA BİRİKİM YARATAN MADDELER

5 MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI (MSDS)
KİMYASALLAR KİMYASALIN TANIMI TEHLİKELİ KİMYASALLARIN BİLEŞİMİ ÜRÜNÜN KİMYASAL ADI , SİNONİMLERİ VE TİCARİ ADI KİMYASALIN YAPISI SAĞLIK RİSKLERİ İLE İLGİLİ BİLGİ ÜRETİCİNİN VEYA SATICININ ADI, AD. TEL. İSG AÇISINDAN TEHLİKELİ OLAN ÖZELLİKLERİYLE İLGİLİ BİLGİLER ÜRÜN İÇİNDEKİ TEHLİKELİ MADDELERİN KİMYASAL İSİMLERİ BİLEŞİĞİN TÜMÜ İÇİNDEKİ ORANLARI TEHLİKELİ KİMYASALLAR (%1) KANSEROJEN, TERATOJEN VE MUTAJENİK (% 0,1) KULLANIM SIRASINDA ALINMASI GEREKEN ÖNLEMLER DEPOLAMA, KULLANMA ÖNLEMLERİ HAVALANDIRMA, KİŞİSEL KORUYUCULAR MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMLARI (MSDS) SAĞLIK İÇİN YARATTIĞI TEHLİKE BİLGİLERİ KİMYASALIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI (SOLUNUM, DERİ ABSORBSİYONU, SİNDİRİM, AĞIZ-ORAL) SAĞLIK ÜZERİNDE YARATTIĞI AKUT VE KRONİK ETKİLERİ, MARUZİYET BELİRTİLERİ VE MARUZİYET SINIRI, ÜRÜNÜN KANSEROJEN OLUP OLMADIĞI, ETKİLENME DURUMUNDA GÖRÜLEN SAĞLIK SORUNLARI VE ÖNERİLER İLKYARDIM/ACİL TEDAVİ İŞLEMLERİ FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ YANGIN VE PATLAMA BİLGİLERİ A) NORMAL GÖRÜNÜŞ VE KOKUSU, B) BUHAR BASINCI, C) BUHAR YOĞUNLUĞU, D) SUDA ÇÖZÜNÜRLÜĞÜ; E) ERİME NOKTASI, F) ÖZGÜL AĞIRLIĞI, H) BUHARLAŞMA ORANI, I) KAYNAMA NOKTASI, J) PARLAMA NOKTASI, PARLAMA, YANMA VEYA ALT VE ÜST PATLAMA SINIRLARINI (LEL, UEL) YANGIN SÖNDÜRMEDE KULLANILACAK ARAÇLARI, YANGINLA ÖZEL MÜCADELE YÖNTEMLERİ

6 TEHLİKELİ KİMYASALLARIN ETKİLERİ
SAĞLIĞA ETKİLERİ GÜVENLİĞE ETKİLERİ ÇEVREYE ETKİLERİ Meslek hastalıkları Mesleki hastalıklar İş kazaları İş kazaları Yangın Parlama-patlama Ekosistemin dengesini bozma ÇOK TOKSİK MADDE TOKSİK MADDE ZARARLI MADDE AŞINDIRICI MADDE TAHRİŞ EDİCİ MADDE ALERJİK MADDE KANSEROJEN MADDE MUTAJEN MADDE ÜREME İÇİN TOKSİK MADDE YANICI PARLAYICI PATLAYICI OKSİTLEYİCİ (OKSİDAN) SUYA DUYARLI OLANLAR BİRBİRLERİYLE REAKSİYONA GİRENLER ÇEVRE İÇİN ZARARLI OLAN MADDELER

7 KİMYASALLARIN VÜCUDA GİRİŞ YOLLARI
SOLUNUM ABSORBSİYON (DERİ VEYA GÖZLER) SİNDİRİM KİMYASALLAR İŞYERİ HAVASINDA TOZ, SİS, DUMAN, GAZ VE BUHAR ŞEKLİNDE DAĞILMIŞ OLABİLİR VE SOLUNABİLİR KİMYASALLAR DOKUNMA SONUCU KİMYASAL MADDENİN ZARARLI MİKTARLARINA DERİ YOLU İLE MARUZ KALINABİLİR BAZI KİMYASAL MADDELER TAHRİŞE NEDEN OLAN NaOH vb. MADDELERİN AKSİNE HİÇBİR ETKİ UYANDIRMADAN DERİDEN GEÇEBİLİR. DERİNİN KORUYUCU DIŞ TABAKASI TOLUEN, SEYRELTİK SODA vb. MADDELERLE TEMAS SONUCU İNCELEBİLİR VE DERİDEN ABSORBLAMA KOLAY HALE GELEBİLİR. AYRICA GÖZLER DE SIÇRAMA VEYA BUHAR ŞEKLİNDE BULUNAN MADDELERİ ABSORBE EDEBİLİR. ORTAM HAVASINDA BULUNAN TOZLARIN YUTULMASI, KİMYASAL MADDE BULAŞMIŞ ELLERİN TEMİZLENMEDEN YEMEK YENİLMESİ, SİGARA İÇİLMESİ YOLUYLA, YANLIŞLIKLA YUTMA YOLUYLA, GAZ, TOZ, BUHAR, DUMAN SIVI VEYA KATI MADDELERİN VÜCUDA GİRMESİDİR. VÜCUDA GİREN KİMYASALLAR DOLAŞIM SİSTEMİNE GİREREK BÜTÜN VÜCUDA YAYILIR. BU YOLLA SADECE ETKİYE MARUZ KALAN ORGAN DEĞİL DOĞRUDAN BU ETKİYE HİÇ MARUZ KALMAYAN ORGANLARI ETKİLEYEBİLİR VE PLESENTA YOLUYLA ANNE KARNINDAKİ BEBEĞE DE GEÇEBİLİR.

8 DUYARLILAŞTIRICILARIN (ALERJENLER) ETKİLERİ
KİMYASALLAR GÜÇLÜ TAHRİŞ EDİCİLER KİMYASAL YANIKLAR DUYARLILAŞTIRICILAR KİMYASALA BİR KEZ, GENELLİKLE KISA SÜRELİ MARUZİYETTEN KAYNAKLANIR. KİMYASAL YANIKLAR, ÇOĞUNLUKLA ORGANİK VE İNORGANİK ASİTLER VE ALKALİLERE KAZA İLE MARUZİYETTEN KAYNAKLANIR. PETROL DAMITMA ÜRÜNLERİ (BENZİN, KEROSEN) , KÖMÜR KATRAN ÇÖZÜCÜLERİ (KSİLOL, TOLUOL, BENZEN) TURPENTİN, KLORLU HİDROKARBON LAR TRİKLORETİLEN, FREON), (METİLALKOL, ETİLALKOL) ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR ALERJİK TEMAS EGZAMASINA NEDEN OLMA YETENEĞİNDEKİ BİR MADDEDİR. ÖNCELİKLE BARİYER TABAKAYI DELEREK VE HÜCRESEL VEYA GECİKMİŞ BAĞIŞIKLIK OLAYLAR ZİNCİRİNİ UYARARAK ETKİ KROMATLAR, EPOKSİ REÇİNELER VE ONLARIN SERTLEŞTİRİCİ AJANLARI, AKRİLİK REÇİNELER, FORMALDEHİD, SERT KERESTELER ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR TEK BİR MARUZİYET SONUNDA GÖRÜLEBİLİR, DERİ HASARINI, AKUT TAHRİŞLİ TEMAS EGZAMASINI VEYA HATTA KİMYASAL YANIKLARI PROVOKE EDEBİLİR. KUVVETLİ ASİT VE BAZLAR ( H2SO4, HCl, NaOH) ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR TAHRİŞ EDİCİLER, DUYARLILAŞTIRICILARIN (ALERJENLER) ETKİLERİ RENK DEĞİŞİMİ VE LEKELER ZAYIF TAHRİŞ EDİCİLER AĞIR METALLERDEN KAYNAKLANAN KRONİK ZEHİRLENME DERİDE RENK DEĞİŞİMİ OLUŞTURABİLİR GÜMÜŞ, CIVA, ARSENİK ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR AYLAR HATTA YILLAR SÜREN BİRDEN ÇOK MARUZİYET GEREKTİRİR Kİ BU DA KRONİK VEYA KÜMÜLATİF TAHRİŞLİ TEMAS EGZAMASI OLARAK SONUÇLANIR ZAYIF ASİTLER VE ALKALİLER, SABUNLAR, DETERJANLAR, ORGANİK ÇÖZÜCÜLER, SU BAZLI METAL SIVILAR (ÇÖZÜNEBİLİR YAĞLAR), SEYRELTİCİ VE OKSİTLEYİCİ MADDELER ÖRNEK OLARAK VERİLEBİLİR

9 KİMYASALLARIN GÜVENLİĞE ETKİLERİ
YANMA NOKTALARI PARLAMA NOKTALARI KİMYASALLARIN FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ PATLAMA LİMİTLERİ KİMYASAL ÖZELLİKLERİ KATI, SIVI VEYA GAZ OLMALARI KAYNAMA NOKTALARI

10 GÜVENLİK AÇISINDAN TEHLİKELİ KİMYASALLAR
KİMYASAL KARIŞIMLAR BAZI KİMYASALLARIN KARIŞIMLARININ ORTAYA ÇIKARDIKLARI RİSK BU İKİ KİMYASALIN TEK TEK ETKİLERİNDEN DAHA FAZLA OLABİLİR. REAKSİYON SONUCU MEYDANA GELEN KİMYASALIN PARLAMA NOKTASI VE KAYNAMA NOKTASI HER BİR KİMYASALDAN DÜŞÜK OLABİLİR VE DAHA KOLAY PARLAYICI BUHARLAR ÇIKARIP DAHA DÜŞÜK SİCAKLIKTA PARLAMA VE PATLAMAYA NEDEN OLABİLİRLER. AYRICA BU REAKSİYON SONUCU MEYDANA GELEN ISI ORTAMDA BULUNAN DİĞER KİMYASALLARIN DA PARLAMA NOKTASINA ULAŞMASINA NEDEN OLABİLİR. Örneğin ASETİLEN ile KLOR, BROM, FLOR, BAKIR, GÜMÜŞ, CİVA. gibi GÜVENLİK AÇISINDAN TEHLİKELİ KİMYASALLAR OKSİDAN KİMYASALLAR PATLAYICI MADDELER KLORATLAR, KLORİTLER, NİTRATLAR, NİTRİTLER KROMİK ASİT, OKSİDAN MADDELER YAPILARINDA OKSİJEN BAĞI BULUNDURURLAR VE ISI VEYA SÜRTÜNME İLE BU OKSİJENİ AÇIĞA ÇIKARIRLAR. AÇIĞA ÇIKAN BU OKSİJEN DİĞER KİMYASALLARLA BİRLEŞEBİLİR VEYA BAŞLAMIŞ BİR YANGINI GENİŞLETEBİLİR. BU TÜR KİMYASALLAR EN UFAK BİR KİRLİLİK KARŞISINDA DA BOZUNMAYA UĞRAYABİLİRLER. SUYLA TEMAS ETTİKLERİNDE PARLAYICI GAZ YAYAN MADDELER ISI, ÇARPMA, SÜRTÜNME VB ETKİLER SONUCUNDA ÇOK HIZLI KİMYASAL REAKSİYONA GİREREK ISI VE GAZ MEYDANA GETİREREK KİMYASAL DEĞİŞİME UĞRAYAN MADDELERDİR. PATLAMA SONUCU DAHA KARARLI MADDE VEYA BAŞLANGIÇTAKİ MADDEDEN HACİM OLARAK ÇOK DAHA BÜYÜK GAZ MEYDANA GELİR BAZI MADDELER PARLAYICI OLMADIKLARI HALDE SUYLA TEMAS EDERLERSE KOLAYLIKLA PARLAYABİLEN GAZLAR AÇIĞA ÇIKARABİLİRLER. POTASYUM, SODYUM VE ALAŞIMLARI, ALKALİ METAL ALAŞIMLARI, ÇİNKO TOZLARI, ALÜMİNYUM, MAGNEZYUM PARÇACIKLARI (POWDERS) VE BAZI METAL HİDRİTLERİ BU TÜR MADDELERE ÖRNEKTİR. ÖRNEĞİN KALSİYUM KARPİT SUYLA TEMAS EDERSE ÇOK PARLAYICI OLAN ASETİLEN AÇIĞA ÇIKAR

11 RİSK DURUMLARININ KOMBİNASYONU
KİMYASALLAR RİSK DURUMLARI RİSK İBARESİ RİSK İBARESİNİN AÇIK İFADESİ       R 1 KURU HALDE PATLAYICIDIR. R 2 ŞOK, SÜRTÜNME, ALEV VE DİĞER TUTUŞTURUCU KAYNAKLARI İLE TEMASINDA PATLAMA  RİSKİ. R 3 ŞOK, SÜRTÜNME, ALEV VE DİĞER TUTUŞTURUCU KAYNAKLARI İLE TEMASINDA ÇOK CİDDİ PATLAMA RİSKİ. RİSK DURUMLARININ KOMBİNASYONU RİSK İBARESİ RİSK İBARESİNİN AÇIK İFADESİ R 14 /15 SU İLE KOLAY ALEVLENEBİLİR GAZ OLUŞUMUNA YOL AÇAN ŞİDDETLİ REAKSİYON. R 15/29 SU İLE TEMASINDA TOKSİK VE KOLAY ALEVLENEBİLİR GAZ ÇIKARIR.

12 GÜVENLİK TAVSİYELERİNİN KOMBİNASYONLARI
KİMYASALLAR GÜVENLİK TAVSİYELERİ GÜVENLİK İBARESİ GÜVENLİK İBARESİNİN AÇIK İFADESİ          S 1 KİLİT ALTINDA MUHAFAZA EDİN. S 2 ÇOCUKLARIN ULAŞABİLECEĞİ YERLERDEN UZAK TUTUN. S 3 SERİN YERDE MUHAFAZA EDİN. GÜVENLİK TAVSİYELERİNİN KOMBİNASYONLARI GÜVENLİK   İBARESİ   GÜVENGÜVENLİK İBARESİNİN AÇIK İFADESİ S  1/2 KİLİT ALTINDA  VE ÇOCUKLARIN ULAŞAMAYACAĞI BİR YERDE MUHAFAZA EDİN. S  3/7 KABI, SERİN BİR YERDE VE AĞZI SIKICA KAPALI OLARAK MUHAFAZA  EDİN. S 3/9/14 SERİN, İYİ HAVALANDIRILAN BİR YERDE 'DEN UZAK TUTARAK  MUHAFAZA EDİN.

13 AYNI İŞLEVİ GÖREBİLECEK UCUZ VE KOLAY ELDE EDİLEBİLİR
KİMYASALLAR KİMYASALLARIN TEHLİKELERİNDEN KORUNMAK TEHLİKELİ KİMYASAL TEHLİKESİZ VEYA AZ TEHLİKELİ KİMYASAL AYNI İŞLEVİ GÖREBİLECEK UCUZ VE KOLAY ELDE EDİLEBİLİR SAĞLIĞA ZARARSIZ veya DAHA AZ ZARARLI ÖZELLİKLERİ ÇEVREYE VE İNSANA OLAN ZARARLARININ BİLİNMESİ KOLAY ANLAŞILAN, KİMYASAL VE TİCARİ İSİMLERİNİ BELİRTEN, ZARARLARINI VE ÖNLEMLERİNİ İÇEREN BİLGİLER KULLANICILAR ETİKETLEME MALZEME GÜVENLİK FORMLARI

14 TANIMLAR PARLAYICI SIVI: PARLAMA NOKTASI 38 C nin ALTINDA OLAN SIVILAR
TEHLİKELİ SIVI: PARLAMA NOKTASI 38 C nin ÜSTÜNDE OLAN SIVILAR PATLAYICI MADDE: BİR ISI KAYNAĞI İLE TEMAS ETMESİ DURUMUNDA ISI, BASINÇ VE SES ETKİSİ İLE PATLAYAN MADDELERDİR. PATLAYICI GRUPLARI A- KLORAT, PERKLORAT VB. PATLAYICILAR, B- DİNAMİT, NİTROGLİSERİN, NİTROSELÜLOZ VB.PATLAYICILAR, C- POTASYUM NİTRAT İÇEREN BARUT VB. PATLAYICILAR, D-AMONYUM NİTRAT İHTİVA EDEN PATLAYICILAR

15 TANIMLAR SON DERECE PARLAYICI : PARLAMA NOKTASI < 0 C OLAN SIVILAR
ÇOK PARLAYICI : PARLAMA NOKTASI < 21 C OLAN SIVILAR PARLAYAN SIVILAR : ASETON, BENZEN, HEKZAN, KSİLEN, KARBONSÜLFÜR, METİLALKOL, BENZİN PARLAYAN KATILAR : FOSFOR PENTAKLORÜR, MAGNEZYUM PARLAYAN GAZLAR: ASETİLEN, METAN, ETAN, PROPAN, FLOR, HİDROJEN

16 PATLAYICI TOZLAR Çok ince ve kuru toz halindeki katı maddeler kolayca yanarak yangın ve patlama tehlikelerine sebep olabilir. Çatılarda veya bina içinde kümelenen ve bir tabaka oluşturan bu maddeler, hava ile patlayıcı bir karışım oluşturabilir. Statik elektrik, proses ekipman larının bozulması, sıcak ve yetersiz hava landırma sistemi olan yerlerde depolama ve herhangi bir ateşleme kaynağı (kıvılcım gibi) büyük patlamalara ve hasara sebep olabilir. Çok ince karbon parçacıkları , organik tozlar bu kategoriye dahildir. Bu koşullar altında çalıştırılan tüm makinalar ve ekipmanlar statik elektriklenmeye karşı topraklanmalıdır.Patlamaya dayanıklı motorlar ve aletler kullanılmalıdır; iyi bir havalandırma ve birikmiş toz parçacıklarının sık sık temizlenmesi, patlama tehlikesi potansiyelinin önlenebilmesi için gereklidir.

17 PATLAYICI TOZLAR İLETKEN Tozlar :
Elektriksel direnci l05 ohm-cm'den az olan yanıcı tozlara, iletken tozlar denir. Ayrıca aşağıdaki ortamlar da bu özelliğe sahiptir : -Alüminyum, magnezyum ve alaşımlarının ve 102 ohm-cm'lik direnç gösteren benzer tehlike özelliklerine sahip metallerin bulunduğu ortamlar. %8'den fazla uçucu madde içeren kömür isi, mangal kömürü ve kömür tozlarının bulunduğu ortamlar; Başka maddelerle olan karışımı sonucu infilak tehlikesi oluşturacak şekilde hassas hale gelen ve 103 ohm-cm'den daha yüksek dirence sahip tozların bulunduğu ortamlar; İnce toz, tanecik, yanıcı plastik ve 103 ohm-cm'den daha yüksek dirence sahip kimyasal tozların oluşturduğu ortamlar.

18 PATLAYICI MADDELER Özellikle patlayıcı toz-buhar karışımları nın bulunma ihtimali olan kapalı alan larda, statik elektrik yükünün birikme sini önlemek amacıyla, kuru katı madde lerin boşaltılması sırasında topraklan mış ekipmanlar kullanıl malıdır.

19 KİMYASALLARIN DEPOLANMASI
İçindeki kullanma, taşıma ve içindekin den korunma usulleri hakkında kısa bilgi ve diğer gerekli hususlar uygun şekilde yazılacak, işaretlenecek veya etiketlenecektir.                  

20 ETİKETLEME Taşıma ve depolama işlerinin güvenli bir şekilde yapılabilmesi için her kimyasal malzeme etiketlenmeli ve ambalajların üzerindeki etiketlerin anlamları bilinmeli.

21 DEPO ÖZELLİKLERİ 1-Kimyasal madde deposu işyerinin diğer bölümlerinden ayrı bağımsız bir bölüm olmalıdır. 2-Deponun taban , tavan ve duvarları yanmaz malzemeden olacaktır. 3-Tavan ve pencereler herhangi bir basınçta kolay dışa açılacak şekilde hafif malzemeden olacaktır. 4-Bütün kapı ve pencereler dışa açılır olacak, sürgülü kapılarda ayrıca dışa açılır kanatlı kapı olacaktır.

22 Depo özellikleri devam
5-Depo tabanı içine konacak kimyasal maddelerden etkilenmeyecek özellikte olacaktır. 6-Depo tabanı yangın halinde kullanılabilecek su ve benzeri söndürücüleri akıtacak özellikte drenaja sahip olmalıdır. 7-Depo tabanında depolanan farklı özellikte maddelerin birbirine temas etmemesi için, farklı maddeler drenaj yolları ile ayrılmış bölümlere konmalıdır. Drenaj yolları

23 Depo Elektrik ve havalandırması
1-Kimyasal madde depoları içinde tercihen elektrik tesisatı bulunmamalı, aydınlatma ışık dışarıdan yansıtılarak yapılmalıdır. 2- İçeride elektrik tesisatı bulunması zorunlu ise tamamen expruf ve kapalı sistem olmalıdır. 3-Kimyasal madde depolarının havalandırmaları hem alttan hem üstten karşılıklı olmalıdır. 4-Cebri çekişli havalandırma sistemlerinde elektrik motorları exponansial proof (EX) özellikte olmalıdır.

24 DEPO ÖZELLİKLERİ 1- Depolar yangına dayanıklı malzemeden yapılmalı.
2- Depolarda sızmalara karşı uygun drenaj sistemi ve depo dışında bir toplama havuzu bulunmalıdır. 3- Kimyasal maddeler özelliğine göre ayrı bölümlerde depolanmalı. 4- Yangın savunma sistemleri depolanan kimyasal maddenin özelliğine uygun olmalı. 5- Birbirinden ayrılmış bölümler arasındaki duvarlar yangına dayanıklı malzemeden olmalı.

25 DEPOLARIN ÖZELLİKLERİ
6- Depo dışında ve uygun bir mesafede, depo içinde nelerin bulunduğu, herhangi bir yangın halinde hangi malzeme ve yöntemlerle, ne şekilde müdahale edileceği bilgilerini ihtiva eden bir uyarı levhası konulmalıdır

26 ……………… ÇOK TEHLİKELİ Maddenin çok tehlikeli ve çok zararlı olması halinde kırmızı zemin üzerine içindekinin adı ve (çok tehlikeli) kelimeleri,

27 ……………… TEHLİKELİ Maddenin tehlikeli ve zararlı olması halinde, sarı zemin üzerine içindekinin adı ve (tehlikeli) kelimesi   

28 ..……………….. Maddenin az tehlikeli ve az zararlı olması halinde yeşil zemin üzerine içindekinin adı,     

29 Maddenin radyoaktif olması halinde  (sarı zemin üzerine yukardaki özel işaret, 

30

31 ETİKETLEME Taşıma ve depolama işlerinin güvenli bir şekilde yapılabilmesi için her kimyasal malzeme etiketlenmeli ve ambalajların üzerindeki etiketlerin anlamları bilinmeli.

32 ETİKETLEME KİMYASALIN ADI National Fire Protection Association
4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 4 3 2 1 National Fire Protection Association NFPA KİMYASAL MADDE ETİKET SATANDARDI

33

34 Tank, varil vb. kaplarda Etiketleme

35 RENKLERİN VE SAYILARIN ANLAMI
Mavi: 4: Öldürücü 3: Çok tehlikeli 2: Tehlikeli 1: Az tehlikeli 0: Tehlikesiz (normal)

36 Kırmızı (Parlama sıcaklığı)
4: F altında 3: F altında 2: F altında 1: F üstünde 0: Yanmaz madde

37 Sarı (Stabilitesi-aktifliği)
4: Patlayıcı 3: Darbe ve çarpma ile patlayabilir 2: Yakıcı kimyasal r’x a sebep olur 1: Isı altında dengesiz 0: Kararlı madde

38 Beyaz (Özelliği) Oksitleyici Asit Alkali Korozif Radyasyon tehlikesi Suyla kullanılmaz (Sudan Uzak Tutun)

39

40

41

42 MAK DEĞER :Müsaade edilen Azami Konsantrasyon:
Kapalı işyeri havasında bulunmasına müsaade edilen ve orada 8 saat çalışacak olanların sağlıklarını bozmayacak olan azami miktar. MAC:(Maximum Allovable concentrations)-Müsaade edilen azami konsantrasyon

43 TLV/TWA:(Threshold Limit Values/Time Weighted Average):
Haftada 40 saat çalışan bir işçinin,8 saatlik mesai süresince maruz kalabileceği ortalama konsantrasyon. The Acceptable Ceiling concentration: (Kabul edilebilir limit değer) Mesai esnasında işçinin maruz kalabileceği maksimum konsantrasyon.

44 A-TIBBİ KORUNMA ÖNLEMLERİ:
1-İşe giriş tıbbi kontrolleri 2-Periyodik tıbbi kontrolleri

45 TEKNİK KORUNMA ÖNLEMLERİ
1-Kullanılan zararlı maddenin değiştirilmesi (İkame) 2-Kapalı çalışma yöntemi 3-Ayırma 4-Havalandırma: a) Genel havalandırma b) Lokal havalandırma 5-Islak (nemli) çalışma yöntemi

46 KORUNMA ÖNLEMLERİ 6-Sürekli temizlik ve bakım
7-Güvenli depolama ve taşıma 8-Atıklar için gerekli önlemler 9-İşyeri ve üretim planlaması 10-İşyeri düzeni 11-İşyeri ortamının periyodik olarak analizinin yapılması.

47 C- İŞÇİYE AİT KORUNMA ÖNLEMLERİ:
Kişisel koruyucular D- EĞİTİM

48 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler
Bazı kimyasal maddeler bir araya geldikleri zaman birbirleriyle çok şiddetli reaksiyona girerler. Eğer belli bir miktardan fazla iseler, bunların beraberce depolanmasına izin verilmez.

49 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler
Sızıntı, yangın vb. bir kaza durumunda ambalajları, taşıma kapları hasara uğrayarak birbirleriyle reaksiyona girebilirler. Örneğin; Yanabilir maddeler ile oksitleyici maddelerin beraberce depolanmasına izin verilmez. Çünkü reaksiyona girerek yangını başlatabilirler.

50 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler
Zehirli (T) ve Çok Zehirli (T +) maddeler X Oksitleyici (O) maddelerle Bir arada depolanmaz.

51 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler
Zehirli (T)Çok Zehirli (T +) ve Oksitleyici (O)Mdl. X X Parlayıcı Maddelerle bir arada depolanamaz.

52 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olan maddeler
Zehirli (T), Çok Zehirli (T +) ve Oksitleyici (O) X X maddeler Peroksitler, Suyla temas edince parlayıcı gaz çıkaran maddeler, Basınçlı gazlar, Dondurulmuş sıvı gazlar, Amonyum nitrat gübreleri ile bir arada depolanamaz .

53 Bir Arada Depolanması Sakıncalı Olmayan maddeler
Çok Zehirli (T +) Zehirli (T) (F) (parlama noktası 21 0C altında) Parlayıcı (parlama noktası 21 0C üstünde 54 0C altında) ve Maddeler bir arada depolanabilir.

54 Sarı (Stabilitesi-aktifliği)
4: Patlayıcı 3: Darbe ve çarpma ile patlayabilir 2: Yakıcı kimyasal r’x a sebep olur 1: Isı altında dengesiz 0: Kararlı madde

55 Beyaz (Özelliği) Oksitleyici Asit Alkali Korozif Radyasyon tehlikesi Suyla kullanılmaz (Sudan Uzak Tutun)

56 Aşağıda başlıca tehlikelere ilişkin semboller ve anlamları yer almaktadır.
Patlayıcı madde (E) Yükseltgeyici madde (O) Zararlı madde (Xn) Toksik madde (T), (T+) .

57 Aşağıda başlıca tehlikelere ilişkin semboller ve anlamları yer almaktadır.
Tahriş edici madde (Xi) Aşındırıcı (koroziv) madde (C) Çok kolay alev alıcı madde (F), (F+) Radyoaktif madde

58 Güvenlik ve sağlık İşaretleri

59

60 GÜVENLİK VE SAĞLIK İŞARETLERİ YÖNETMELİĞİ
RENK ANLAMI VEYA AMACI TALİMAT VE BİLGİ Kırmızı Yasak İşareti Tehlikeli Hareket Veya Davranış Tehlike Alarmı Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et Yangınla Mücadele Ekipmanı Ekipmanların yerinin ve ne olduğunun gösterilmesinde Sarı Uyarı İşareti Dikkatli ol, önlem al, kontrol et Mavi Zorunluluk işareti Özel bir davranış ya da eylem, Kişisel Koruyucu Donanım Kullan Yeşil Acil kaçış, ilk yardım işareti Kapılar, çıkış yerleri ve yolları, ekipman, tesisler Tehlike yok Normale dön

61 YASAKLAYICI İŞARET LEVHALARI
Sigara İçilmez Sigara içmek ve açık alev kullanmak yasaktır Suyla söndürmek yasaktır Dokunma Yaya giremez İş makinesi giremez İçilmez

62 UYARICI İŞARET LEVHALARI
Parlayıcı madde veya yüksek ısı Toksik (Zehirli) madde Asılı yük Patlayıcı madde Tehlike Düşme tehlikesi İş makinesi Elektrik tehlikesi Zararlı veya tahriş edici madde Düşük sıcaklık Biyolojik risk Lazer ışını

63 EMREDİCİ İŞARET LEVHALARI
Gözlük kullan Baret giy Eldiven giy Maske kullan İş ayakkabısı giy Yaya yolunu kullan Koruyucu elbise giy Yüz siperi kullan Emniyet kemeri kullan Genel emredici işaret (gerektiğinde başka işaretle birlikte kullanılacaktır)

64 ACİL ÇIKIŞ VE İLKYARDIM İŞARET LEVHALARI
                 Yönler (Yardımcı bilgi işareti) Acil çıkış ve kaçış yolu Acil yardım ve ilk yardım telefonu Sedye Göz duşu Güvenlik duşu

65 YANGINLA MÜCADELE İŞARET LEVHALARI
                 Yangın Söndürme Cihazı Yangın Hortumu Yangın Merdiveni Acil Yangın Telefonu Yönler (Yardımcı bilgi işareti)

66 Yerleştirme görevlisi ise kısa ve uzun dönem depo ihtiyacını planlar.
YERLEŞTİRME VE DEPO İHTİYAÇLARININ PLANLANMASI Depo görevlisi, günlük depo ihtiyacı ile ilgilenir, Yerleştirme görevlisi ise kısa ve uzun dönem depo ihtiyacını planlar.

67 MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MSDS)
1. MADDE / MÜSTAHZAR VE ŞİRKET / İŞ SAHİBİNİN TANITIMI 2 . BİLEŞİMİ / İÇİNDEKİLER HAKKINDA BİLGİ 3 .TEHLİKELERİN TANITIMI 4 . İLK YARDIM TEDBİRLERİ 5 . YANGINLA MÜCADELE TEDBİRLERİ 6 . KAZA SONUCU YAYILMAYA KARŞI TEDBİRLER 7. KULLANMA VE DEPOLAMA 8. MARUZ KALMA KONTROLLERİ / KİŞİSEL KORUNMA 9 . FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLER

68 MALZEME GÜVENLİK BİLGİ FORMU (MSDS)
10 . KARARLILIK VE REAKTİVİTE 11 .TOKSİKOLOJİK BİLGİ 12 . EKOLOJİK BİLGİ 13 . BERTARAF BİLGİLERİ 14 . TAŞIMACILIK BİLGİSİ 15 . MEVZUAT BİLGİSİ 16 . DİĞER BİLGİLER (Kullanım tavsiyeleri, eğitim, irtibat bilgileri vb.)

69 KULLANIM Kimyasal maddeler depodan ancak günlük ihtiyaç kadar alınmalı, Kullanım yerlerinde bir günlük ihtiyaçtan fazlası bulundurulmamalıdır. Eğer günlük kullanım miktarları çok fazla ise kulanım yeri yanında yanında ikinci bir ara depo oluşturularak fazla malzeme burada depolanmalı ve saatlik kullanıma göre alınmalıdır. Boş olan kimyevi madde teneke ve kapları en az doluları kadar tehlikelidir. İçlerinde devamlı çözücü buharı bulunan boş kaplar, kullanım yerlerinde biriktirilmemeli işi bitenler derhal ortamdan uzaklaştırılmalıdır.

70 YASAL MEVZUAT KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA
KİMYASALLAR YASAL MEVZUAT KİMYASAL MADDELERLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK RESMİ GAZETE: /25328 KANSEROJEN VE MUTAJEN MADDELERLE ÇALIŞMALARDA ASBESTLE ÇALIŞMALARDA SAĞLIK VE GÜVENLİK ÖNLEMLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN ÇALIŞANLARIN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK BİYOLOJİK ETKENLERE MARUZİYET RİSKLERİNİN ÖNLENMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK RESMİ GAZETE: / 25488 PARLAYICI, PATLAYICI, TEHLİKELİ VE ZARARLI MADDELERLE ÇALIŞILAN İŞYERLERİNDE VE İŞLERDE ALINACAK TEDBİRLER HAKKINDA TÜZÜK RESMİ GAZETE: /14752 .

71 YASAL MEVZUAT TEHLİKELİ KİMYASALLAR YÖNETMELİĞİ
ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI RESMİ GAZETE TARİH VE SAYI :11 TEMMUZ 1993/21634 ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ RESMİ GAZETE TARİH VE SAYI / 23028 TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ RESMİ GAZETE TARİH VE SAYISI :27 AĞUSTOS 1995/ 22387 ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ RESMİ GAZETE TARİH VE SAYI: /25353 KONTROLE TABİ KİMYASAL MADDELER HAKKINDA YÖNETMELİK SAĞLIK BAKANLIĞI RESMİ GAZETE TARİH VE SAYI: /25494 .

72 YASAL MEVZUAT NÜKLEER TESİSLERE LİSANS VERİLMESİNE İLİŞKİN TÜZÜK
KİMYASALLAR YASAL MEVZUAT NÜKLEER TESİSLERE LİSANS VERİLMESİNE İLİŞKİN TÜZÜK TÜRKİYE ATOM ENERJİSİ KURUMU RESMİ GAZETE TARİHİ VE SAYI: / 18256 RADYASYON GÜVENLİĞİ TÜZÜĞÜ RESMİ GAZETE TARİHİ VE SAYI: ,/ 18861 RADYASYON GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ RESMİ GAZETE TARİHİ VE SAYI: /23999 RADYOLOJİ, RADYOM VE ELEKTRİKLE TEDAVİ MÜESSESELERİ HAKKINDA NİZAMNAME RESMİ GAZETE TARİHİ VE SAYI: / 4201 SIVILAŞTIRILMIŞ PETROL GAZLARI (LPG) İLE ÇALIŞAN MOTORLU TAŞITLAR İÇİN İKMAL İSTASYONLARININ KURULUŞ, DENETİM, EMNİYET VE RUHSATLANDIRMA İŞLEMLERİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK RESMİ GAZETE TARİHİ VE SAYI / 24669 .

73 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
Parlayıcı sıvıların konulduğu yerüstü depolarda aşağıdaki tedbirler alınmış olacaktır:   a) Yerüstü depoları, sağlam tabanlar üzerine oturtulmuş ve etrafı uygun güvenlik duvarları ile çevrilmiş olacaktır.   b) Yerüstü depolarının tavanı, yanlarına göre daha ince demir saçtan yapılmış olacaktır.   c) Yerüstü depolarında uzaktan kumandalı yangın söndürme tesisatı bulunacaktır.   d) Yerüstü depolarında belirli bir basınç değişiminde otomatik açılıp kapanan bir basınç valf bulunacaktır.   e) Yerüstü depolarında ölçü ağzına rahatça inip çıkmayı sağlayacak bir merdiven, tabanı çevreleyen bir korkuluk ve benzeri koruyucu tertibat bulunacaktır.                          

74 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
LPG TANKLARINDA İŞ GÜVENLİĞİ TANKER TANK BOŞALTMA TALİMATI

75

76 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
Parlayıcı sıvıların konulduğu yeraltı depo larında aşağıdaki tedbirler alınmış olacaktır:   a) Yeraltı depoları sağlam bir yer üzerine oturtulmuş, bütün kısımları yer yüzünden en az 60 santimetre derinde ve dış korozyona karşı korunmuş olacaktır.                          b) Yeraltı depolarının binaların dışındaki doldurma borusu ağzı, doldurmalar dışında daima kapalı ve dış etkilere karşı korunmuş olacaktır.            c) Yeraltı depoları 7 kg/cm2 lik bir iç basınca dayanacak şekilde yapılmış olacaktır. Bunların alev geçirmez tertibatlı ve havaya daima açık tutulacak bir havalandırma borusu ile ölçmeler dışında her zaman kapalı bulundurulacak bir ölçme ağzı bulunacaktır.  Yeraltı depolarının, bunun dışında, dışarısı ile hiç bağlantısı bulunmayacaktır                                         

77 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
d) Yeraltı depolarının havalandırma boruları; bacalardan, binaların açık  kısımlarından ve buharların birikebileceği yerlerden uzakta bulunacak ve ağızları yerden en az 2,5 metre yükseklikte olacaktır. Maddenin buharlarını depoya geri gönderen bir boru sistemi bulunduğu takdirde, havalandırma borusunun çapı 20 milimetreden ve buhar iade borusu mevcut olmadığı takdirde de 25 milimetreden az olmayacaktır.       

78 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
d) Yeraltı depolarının havalandırma boruları; bacalardan, binaların açık  kısımlarından ve buharların birikebileceği yerlerden uzakta bulunacak ve ağızları yerden en az 2,5 metre yükseklikte olacaktır. Maddenin buharlarını depoya geri gönderen bir boru sistemi bulunduğu takdirde, havalandırma borusunun çapı 20 milimetreden ve buhar iade borusu mevcut olmadığı takdirde de 25 milimetreden az olmayacaktır.       

79 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ

80 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
PARATONER Parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı maddelerin üretildiği işlendiği ve depolandığı binalar, yıldırıma karşı yürürlükteki mevzuatın öngördüğü sistemlerle donatılacaktır. Tamamen çelik konstrüksiyon binalarla, saç ve borulardan inşa edilmiş tank ve benzeri çelik depoların yeterli bir topraklamaya tabi tutulması halinde ayrıca paratoner tesisatına ihtiyaç yoktur. Ancak bu hususun yetkili teknik bir eleman tarafından kontrol edilerek yeterliliğinin belgelendirilmesi zorunludur. Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu tertibat yılda en az bir defa, ehliyetli bir elemana kontrol ettirilecektir. Düzenlenen belge ilgililerin her isteminde gösterilmek üzere işyerinde saklanacaktır.                               

81 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
BAĞLANTI PENSLERİ : PARLAYICI SIVILAR TANKER LERDEN DEPOLARA BOŞALTIL MADAN ÖNCE YANDA GÖRÜLEN EŞ POTANSİYELE GETİRME PENSLERİ İLE BİRBİRLERİYLE İRTİBAT LANDIRILMASI GEREKİR

82 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
PARLAYICI SIVILAR Parlama noktası 38 C ALTI OLAN SIVILAR KARA TANKERLERİNİN ANA DEPOLAMA TESİSLERİNDEKİ TERMİNALDE DOLUMU - Araç hızı 10 km/ saat - Alev tutucu takılmalı - Motor stop, el freni - Topraklama penslerinin bağlanması - Anti statik elbise

83 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
HIZ TAHTİD LEVHALARI : ARAÇLARIN İŞYERLERİNDE BELİRLENEN HIZ TAHDİT LEVHALARINA UYMALARI GEREKİR.

84 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
YANGIN YANMA PATLAMA AKARYAKIT İSTASYONLARINDA YANGIN VE PATLAMA NEDENLERİ PATLAMANIN ÖNLENMESİ YANGIN SINIFLAMA

85 PARLAYICI PATLAYICI MADDELERLE ÇALIŞMALARDA İŞ GÜVENLİĞİ
YANGININ SINIFLAMASI A-SINIFI- Kağıt, odun, talaş B-SINIFI- parlayıcı sıvı yangınları C-SINIFI- parlayıcı gaz yangınları D-SINIFI- metal yangınları E-SINIFI- elektriksel yangınlar

86 KİMYA İŞLETMELERİNDE SORUMLU MÜDÜRLÜK
6269 sayılı Kimyagerlik ve Kimya Mühendisliği Hakkında Kanunun 6 ncı maddesinin uygulanmasına ilişkin Yönetmelikte kimyager veya kimya mühendisinin bulundurulacağı belirtilen işyerlerinden gayrı işyerleri fenni ehliyeti haiz kişilerin teknik gözetimi ve sorumluluğu altında bulundurulacak tır.       

87 SUTRE DUVAR Parlayıcı sıvıların konulduğu bina, tank ve benzeri tesislerin  dışında ayrıca, dağılacak, yayılacak sıvıların toplanması için, tesis hacminin en az 1/2 oranında, sızdırmaz duvarla, geniş toprak set veya sütre ile çevrilmesi gereklidir.                      Duvar veya sütrenin taban kenarları bina veya tanktan en az 1 metrelik uzaklıktan başlar. Duvar yerine toprak set kullanılması halinde setlerin üstleri en az 1 metre genişliğinde olacak ve kenarlarının meyli normal şev meylinden fazla olmıyacaktır

88 Boğulma Etkisi Yapan Maddeler
Nitrojen (N2) Karbon Dioksit (CO2) Propan (C3H8) Bütan (C4H10) Metan (CH4)

89 Korozyon Etkisi olan Maddeler
Klor (Cl2) Hidro klorik asit (HCl) Sülfürik asit (H2) Hidrojen peroksit(H2O2) Nitrik asit (HNO3) Amonyak (NH3) Sodyum hidroksit (NaOH)

90 Merkezi Sinir Sistemini Etkileyen Maddeler
Benzin Sülfürlü Hidrojen (H2S) Carbon tetra clorür (CCl4) Karbon monoksit¨(CO) Kükürt dioksit (SO2)

91

92

93

94 Kabul Edilebilir Maksimum Konsantrasyon
Çalışanların günlük korunmasızlıkları - MAC-C (tavan) - MAC-S (deri) - MAC-TWA (zaman averajlı ortalama) - MAC<10 ppm zehirli (TLV = Başlangıç Limit Değeri)

95 Oksijen Yüzdesi Normal nefes almak için havadaki oksijen oranı minimum %18 olmalıdır.

96 Oksijen Yüzdesi 16-18% Tehdit edici tehlike Emniyetli bir yer ara

97 Oksijen Yüzdesi 12-16% Daha hızlı ve derin soluk alıp verme
Baş dönmesi Doğru karar verememe Mavi dudaklar

98 Oksijen Yüzdesi 8-10% Mide bulantısı, kusma Kül beyaz renk
< 6 min. : 50% ölüm < 8 min. : 100% ölüm

99 Oksijen Yüzdesi 0-4 % 40 saniyede komaya girme Çırpınma Ölüm
0% anında bayılmaya ve 40 saniye içinde ölüme neden olur

100 Patlama Aralığı Patlama aralığı: LEL ve UEL arasında

101 LEL LEL: Havadaki ürünün tutuşabilmesi için en düşük konsantrasyonu

102 UEL UEL: Havadaki ürünün tutuşabilme si için en yüksek konsantras yonu ifade eder.

103 Patlama Aralığı Basınç gaz / hava 0 % 15 % UEL 5 %LEL 85 % hava
Karışm gaz / hava 0 % 15 % UEL 85 % hava 5 %LEL 95 % hava

104 Patlama Aralıkları Ürün Hacimce % Patlama Aralıkları
Doğal gaz ,8 Asetilen , Bütan , Karbonmonoksit LPG , Etiloksit ,

105 PATLAYICI MADDE ATMOSFERİK OKSİJEN OLMADAN DA ANİ GAZ YAYILIMI İLE EKZOTERMİK REAKSİYON VEREBİLEN VE/VEYA KISMEN KAPATILDIĞINDA ISINMA İLE KENDİLİĞİNDEN PATLAYAN VEYA BELİRLENMİŞ TEST KOŞULLARINDA PATLAYAN, ÇABUCAK PARLAYAN KATI, SIVI, MACUNUMSU, JELATİNİMSİ HALDEKİ MADDELERDİR.

106 PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN ÇALIŞANLARIN KORUNMASI YÖNETMELİĞİ” NİN AMACI
İŞYERLERİNDE OLUŞABİLECEK PATLAYICI ORTAMLARIN TEHLİKELERİNDEN ÇALIŞANLARIN SAĞLIK VE GÜVENLİĞİNİ KORUMAK İÇİN ALINMASI GEREKLİ ÖNLEMLERİN BELİRLENMESİDİR.

107 PATLAMALARIN ÖNLENMESİ VE PATLAMADAN KORUNMA
PATLAYICI ORTAM OLUŞMASINI ÖNLEMEK BU MÜMKÜN DEĞİLSE PATLAYICI ORTAMIN TUTUŞMASINI ÖNLEMEK PATLAMANIN ZARARLI ETKİLERİ Nİ AZALTACAK ÖNLEMLERİ ALMAK

108 PARLAMA VE PATLAMAYI ÖNLEME
SIZINTIYI ÖNLEME: - UYGUN TESİSAT KURULMASI İLE, - DEVAMLI KONTROL VE BASINÇ TESTİ İLE, - OTOMATİK KESİCİLER İLE (BASINÇ AYARLI ÇEKVALF) - DEDEKTÖRLER İLE

109 PARLAMA VE PATLAMAYI ÖNLEME
UYGUN KARIŞIMI ÖNLEME: - MÜMKÜNSE AÇIK HAVADA ÇALIŞMA, - ZEMİN SEVİYESİ ALTINDA ÇUKURLUKLAR OLMAMASI, - UYGUN HAVALANDIRMA SİSTEMİ, (GEREKİRSE DEDEKTÖR KONTROLLÜ)

110 PARLAMA VE PATLAMAYI ÖNLEME
AÇIK ALEV : - ATEŞLİ MADDELER YASAĞI, - ISITMA SİSTEMİNİNİN AÇIK ALEVLE YAPILMAMASI, - KIVILCIM ÇIKARAN MALZEME KULLANILMAMASI, - ISIL İŞLEMLERİNİN KONTROLÜ, - UYGUN ELEKTRİK TESİSATI (EXPRUF, TOPRAKLAMA, STATİK ELEKTRİK KONTROLÜ, MÜMKÜNSE ANTİSTATİK ZEMİN, GİRİŞLERE NÖTRALİZATÖR KONULMASI)

111 ETKİLİ ATEŞLEME KAYNAKLARI
SICAK YÜZEYLER, AÇIK ALEV, ATEŞ, KOR, MEKANİK VEYA ELEKTRİK KAYNAKLI KIVILCIMLAR ELEKTROSTATİK BOŞALMALAR

112 STATİK ELEKTRİĞİN GÜVENLE BOŞALMASI
STATİK ELEKTRİK BİRİKEN YERDE YETERLİ İLETKENLİKTE BİR TOPRAK BAĞLANTISI VARSA, YÜK TEHLİKESİZCE TOPRAĞA BOŞALIR. ANCAK, TOPRAKLAMA İLETKENİ YETERLİ HIZLA YÜKÜ TOPRAĞA BOŞALTMAZ İSE YÜK BİRİKİMİ GİDEREK ARTAR VE YETERLİ GÜCE ULAŞTIĞINDA KIVILCIM ATLAMASI ŞEKLİNDE BOŞALMA

113 PATLAMA RİSKİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
PATLAMA RİSKİ; PATLAYICI ORTAMIN OLUŞABİLECEĞİ YERLERE AÇIK OLAN VEYA AÇILABİLEN DİĞER YERLER DE DİKKATE ALINARAK BİR BÜTÜN OLARAK DEĞERLENDİRİLİR

114 İŞYERİNİN GÜVENLİ HALE GETİRİLMESİ
İŞÇİLERİN VE DİĞER KİŞİLERİN SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ İÇİN TEHLİKELİ PATLAYICI ORTAM OLUŞMA İHTİMALİ OLAN YERLERDE, GÜVENLİ ÇALIŞMA ŞARTLARININ SAĞLANMASI. İŞÇİLERİN SAĞLIK VE GÜVENLİĞİ İÇİN TEHLİKELİ PATLAYICI ORTAM OLUŞMA İHTİMALİ OLAN YERLERDE, RİSK DEĞERLENDİRMESİ SONUCUNA GÖRE ÇALIŞMA SÜRESİNCE UYGUN TEKNİK YÖNTEMLERLE BU KISIMLARIN GÖZETİM ALTINDA TUTULMASI

115 KOORDİNASYON BİR İŞYERİNDE BİRDEN FAZLA İŞVERENE AİT ÇALIŞAN BULUNMASI DURUMUNDA, HER İŞVEREN KENDİ KONTROL ALANINA GİREN TÜM HUSUSLARDAN SORUMLU OLACAKTIR. YASAL OLARAK İŞYERİNİN TÜMÜNDEN SORUMLU OLAN İŞVEREN, “PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANINDA” Kİ ÖNLEMLERİN BELİRLENMESİNİ VE UYGULANMASINI KOORDİNE EDECEKTİR

116 PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI
İŞVEREN, PATLAMA RİSKİNİ DEĞERLENDİRİRKEN “PATLAMADAN KORUN MA DOKÜMANI” NDA PATLAMA RİSKİNİN BELİRLENDİĞİ VE DEĞERLENDİRİLDİĞİ, YÜKÜMLÜLÜKLERİN YERİNE GETİRİLMESİ İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER,

117 PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI
SINIFLANDIRILMIŞ YERLER, ASGARİ GEREKLERİN UYGULANACAĞI YERLER (Ek:2’deki) , ÇALIŞMA YERLERİ İLE UYARI CİHAZLARI DA DAHİL İŞ EKİPMANIN TASARIMI, İŞLETİLMESİ, KONTROL VE BAKIMININ GÜVENLİK KURALLARINA UYGUN OLARAK SAĞLANMA SI ,

118 PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI
İŞYERİNDE KULLANILAN TÜM EKİPMANLARIN İLGİLİ YÖNETMELİĞİNE UYGUN OLDUĞU HUSUSLARI YER ALIR

119 PATLAMADAN KORUNMA DOKÜMANI” NIN GÜNCELLEŞTİRİLMESİ
İŞİN BAŞLAMASINDAN ÖNCE HAZIRLANACAK, - İŞYERİNDE, - İŞ EKİPMANINDA, - ORGANİZASYONDA ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİK, GENİŞLEME VEYA TADİLAT YAPILDIĞINDA GÖZDEN GEÇİRİLEREK GÜNCELLEŞTİRİLECEK

120 Konsantrasyonlar Gaz ve hava arasındaki orantı oranı
Hacim yüzdesi vol% Milyonda bir birim ppm m3 başına miligram mg/m3 Ppm : per part million

121 Hacim Yüzdesi Gazın bir biriminin orantı oranı gazın toplam miktarının 100 birimine karşı gelir

122 Milyonda Bir Birim (ppm)
Gazın bir biriminin orantı oranı gazın toplam miktarının bir milyon birimine karşı gelir.

123 Mg/m3 Ürünün bir metre-küp havadaki ağırlığı.
Genellikle katı madde konsantrasyon ları için kullanılır.

124 Hacimce% - ppm arasındaki ilişki
Hacimce yüzdedeki orantı 1 : 100 Ppm’deki orantı : yani 1 Hacimce% = ppm

125 Milyonda Bir Birim (ppm)
1 cm3 = 1 ppm 10 dm3 = 1 hac.% = ppm 1 m3 10 dm3 1 cm3

126 KİMYASALLARDAN KORUNMA
Göz Banyosu ve İş Güvenliği Duşu Genel Bilgileri Bedenin herhangi bir tarafı toksik, parlayıcı ya da aşındırıcı bir kimyasal ile temas ederse, bu böl genin derhal (birkaç saniye içinde) çok bol su ile yıkanması gerekir. Bu iş için, tercihan bir iş güven liği duşu kullanılır. Kimyasal madde bulaşan giye cekler çıkartılmalıdır. Bulaşmış kimyasal madde bol su ile iyice yıkanmadıkça, sızdırmaz gözlük ve diğer koruyucu malzemeler çıkartılmamalıdır. Gözle temas etmiş bir kimyasal varsa, o gözün göz kapaklarını açık tutarak en az 15 dakika bol su ile yıkanması gerekir. Süre daha kısaltılmamalıdır. Isı yanıkları için de aynı işlem yapılmalıdır.

127 KİMYASALLARDAN KORUNMA
İş Güvenliği Duşunun Kullanımı Kişi en yakın istasyona mümkün olduğunca hızlı götürülür. Kişiyi duşun tam altında tutularak, vana "açık" konumuna getirilir. Yıkama işlemi sürerken, gerekirse, Revirden yardım istenir. Bazı durumlarda cildi tahrişten korumak için giysilerini çıkartarak kişiyi kısmen soymak gere kebilir. Bu gibi hallerde, kişinin üşütmemesine ve şoka girmemesine dikkat edilir.