SERBEST RADİKALLER ve ANTİOKSİDANLAR 13

... konulu sunumlar: "SERBEST RADİKALLER ve ANTİOKSİDANLAR 13"— Sunum transkripti:

1 SERBEST RADİKALLER ve ANTİOKSİDANLAR 13
(Lisans) Hazırlayan: Prof. Dr. Bilgehan Doğru

2 Beslenme- Antioksidanlar ve serbest radikaller

3 Proteinler Diyette yetersiz miktar ve kalitede protein/ amino asit olması antioksidan savunma için gerekli enzim düzeylerini azaltmaktadır.

4 Protein malnutrisyonunda, karaciğer ve ekstrahepatik dokularda protein sentezi azalışı nedeni ile; plazma albumin (dolaşımda Zn taşıyıcısı) ve intraselüler metallotionein (major Zn taşıyıcısı) konsantrasyonunun azalması muhtemeldir.

5 Protein yetersizliği olan kişilerde artmış doku demiri, transferin (ekstraselüler sıvı) , laktoferrin (ekstraselüler sıvı ve sitosol) ve ferritin (sitosolik) gibi demir-bağlayan proteinlerin düşük konsantrasyonundan kaynaklanmakta olabilir.

6 Başlıca hayvani kaynaklardan sağlanan yüksek-protein diyetlerinin oksidatif stres oluşturma nedenleri 1. homosistein 2. insan polimorfonükleer lokositler ve mononükleer hücrelerde ROT üretimi 3. vücut NO üretimi artması

7 Lipidler Çoklu doymamış yağ asitlerinin (ÇDYA) fazla alınması organizmayı lipid peroksidasyonuna daha yatkın hale getirir

8 Doku kolesterolünü düşürmek amacı ile fazla ÇDYA alımında dokunun peroksidlenme özelliği artmaktadır.

9 Epidemiyolojik çalışmalar w-3 çoklu doymamış yağ asitlerince zengin balık yağları tüketiminin insanda kardiyovasküler hastalık riskini azalttığını göstermiştir.

10 Çalışmalar w-3 ÇDYA serbest radikal üretiminin inhibitörü olduğunu göstermiştir

11 W-3 ÇDYA kardiyovasküler fonksiyonlar üzerine faydalı etkilerini 2 mekanizma ile ortaya çıkarmaktadır: 1. Plazma triaçilgliserol konsantrasyonunu düşürerek 2. Serbest radikal oluşumunu inhibe ederek

12 Vitaminler A vitamini, çoğu karotenoidler, D3, K2 vitamini, ve niyasin gibi çoğu vitamin bilinen antiaterojenik ve antinöroenflamatuvar rollerini destekleyici olarak iNOS tarafından NO üretimini inhibe etmekte ve radikalle-indüklenen sitotoksisitenin önlenmesinde önemli rol oynamaktadırlar.

13 Vitaminler ayrıca ROT ni direkt olarak temizlerler ve antioksidan enzimlerin aktivitelerini artırırlar.

14 B12, folat ve kolin 1 C ünitesi metabolizmasına katılır ve bundan dolayı DNA ve protein metilasyonunda gereklidir. Ayrıca metiyonin sentaz (B12), sistationin sentaz (B6) ve sistationazın (B6) kofaktörü olarak ve metiyonin sentaz için bir substrat (5-metiltetrafolat) olacak şekilde rol alırlar. Dolayısı ile folat, B6 , ve B12, homosistein metabolizması için gerekmektedirler.

15 Nikotinamid (B3) NADP+/NADPH, NAD+/NADH ve riboflavin (B2) FAD/FADH2 nin komponentleri olarak organizmayı oksidatif stresden korumada önemli rol oynarlar. Pentoz fosfat siklusunun transketolaz enzimine B1 koenzim olarak, NADPH üretimi için gereklidir.

16 Mineraller Magnezyum, NADP+ den NADPH üretimini katalizleyen 2 pentoz fosfat siklusu enziminin kofaktörüdür.

17 Demir ROT üretimini, lipid peroksidasyonunu ve oksidatif stresi artırır.

18 Bakır, çinko ve mangan sırası ile Cu, Zn-SOD ve Mn-SOD aktiviteleri için elzem metallerdir.

19 Selenyum yetersizliği glutatyon peroksidaz aktivitesini belirgin şekilde % 90 azaltmakta ve peroksidatif hasarla ve mitokondrial disfonksiyonla sonuçlanmaktadır.