SİBER ZORBALIK VE AKRAN ZORBALIĞI

... konulu sunumlar: "SİBER ZORBALIK VE AKRAN ZORBALIĞI"— Sunum transkripti:

1 SİBER ZORBALIK VE AKRAN ZORBALIĞI

2 Zorbalık Nedir? Zorbalık, sürekli olarak güç kullanarak, korkutarak, tehdit veya zorlama ile başkaları üzerinde egemenlik empoze etmek olarak tanımlanır.

3 Akran Zorbalığı Nedir? Bir ya da birden çok öğrencinin kendilerinden daha güçsüz öğrencileri kasıtlı ve sürekli olarak rahatsız etmesiyle sonuçlanan ve kurbanın kendisini koruyamayacak durumda olduğu bir saldırganlık türüdür.

4 BİR EYLEMİN ZORBALIK OLARAK TANIMLANABİLMESİ İÇİN ÜÇ TEMEL ÖLÇÜTÜN OLMASI GEREKMEKTEDİR
1.Kasıtlı olarak zarar verme amacı güden saldırgan davranışlar olması, 2. Süreklilik özelliği taşıması, bir başka deyişle zorbanın bu tür eylemleri bir kez değil devamlı olarak yapması, 3. Zorba ve kurban arasında fiziksel ya da psikolojik güç dengesizliğinin olması; zorbaca eyleme uğrayan kurbanın, zorbaya karşı kendisini çaresiz ve savunamayacak durumda hissetmesi gerekir.

5 ZORBALIK TÜRLERİ 1.Psikolojik ve duygusal zorbalık
Bir kişi hakkında bir dedikodu yayma, bir kişiyi konuşmalardan, faaliyetlerden, oyunlardan dışlama vb. 2. Sözel zorbalık isim takma, tehdit etme, gözdağı verme vb. 3. Fiziksel zorbalık itme, tekme atma, vurma vb.

6 SİBER ZORBALIK

7 7. 395 Milyar olan Dünya nüfusundan internete bağlanan insan sayısı 3
7.395 Milyar olan Dünya nüfusundan internete bağlanan insan sayısı 3.419 milyar. Dünyada, sosyal medyayı aktif olarak kullanan kişi sayısı 2.307 milyar. Dünyada mobil cihaz kullanıcısı sayısı 3.790 milyar. Mobil cihaz üzerinden sosyal medyayı kullananların sayısı ise 1.968 milyar.

8 79.14 Milyon insanın yaşadığı Türkiye’de, internete bağlanan kullanıcı sayısı 46,3 milyon.
46.3 Milyon internet kullanıcısından sosyal medyayı aktif olarak kullananların sayısı 42 milyon. 42 Milyon sosyal medya kullanıcısının 36 milyonu mobil cihaz üzerinden bağlanıyor sosyal medyaya. İnternet kullanıcılarının %77’si her gün online oluyor, %16’sı ise haftada en az bir kez internete bağlanıyor. Web trafiğinin %51’i diz üstü ve masaüstü bilgisayarlardan, %45’i mobil cihazlardan ve geri kalanı ise tabletler üzerinden gerçekleşiyor.

9

10 Bilgisayar başında zamanını sık geçiren insanlar sosyal paylaşım ve sosyalleşme siteleri ile her geçen gün sayıları artıyor ve her geçen gün genç yaşlı, genç, çocuk demeden pek çok insan  bağımlı hale geliyor. Sosyal medya sitelerinde 13 yaş sınırı olmasına rağmen buna pek çok aile uymuyor ve çocuklarına sosyal medya hesapları açıyor, açtırıyor ya da buna bile bile göz yumuyor.

11 İnsanlar buralardan yeni arkadaşlıklar ediniyorlar ama ne kadar doğru yada ne kadar değil ? Aslında varmış gibi görünen ama gerçekte hiç olmayan dostluklar oluyor. Bu internet siteleri insanları öyle bağımlı hale getirip öyle güzel uyutuyor ki insanlar hiç farkına bile varmıyor. Aynı zamanda internet üzerinden yapılan konuşmalar Türkçemizi de oldukça değiştiriyor. Kendi dilimizi unutturuyor

12 Son dönemde tüm bu alışkanlık haline gelmiş davranışların, sadece davranış boyutunda kalmayıp bağımlılığa dönüştüğünü bilmeyen ve hala fark etmeyenler var. Kişi istemedikçe bir çözümü ya da iyileşme imkanı yok. Eğer durumunuzun farkına varmaya niyetiniz yoksa sizin için yapılabilecek pek de bir şey yok. Artık eve yada işe varmadan trafikte, durumunu güncelleyenler, her şeyini  Facebook’ta, Twitter’da anlatanlar , tüm özel yaşantısını fotoğrafları, videoları instagram yoluyla sanal atmosferde paylaşanlar...  İnternet çok güzel bir şey ama amaçları doğrultusunda kullanıldığı sürece güzel. Ama artık insanların beyinlerini uyutma noktasına geldi yada biz kendimiz bu noktaya getirdik

13 Siber Zorbalık Nedir? Bir ya da birden fazla kişinin elektronik iletişim araçlarını kullanmak suretiyle belirli bir zaman içerisinde ve sürekli olarak, kendisini savunma gücüne sahip olmayan bir kişiye yönelik gerçekleştirilen kasıtlı saldırgan davranışlardır.

14 İki çeşit siber zorbalık bulunmaktadır:
İlki olayın daha çok teknik yönünü içeren elektronik zorbalık, Diğeri ise olayın daha çok psikolojik yönünü içeren elektronik iletişim zorbalığıdır

15 Elektronik zorbalık kişilerin şifrelerini ele geçirmek, web sitelerini heklemek, spam içeren mailler göndermek ya da bulaşıcı mailler göndermek gibi teknik olayları içerir. Elektronik zorbalık, bireysel yapılabileceği gibi birçok kişi tarafından organize bir şekilde aynı anda da yapılabilir. Bu saldırılar donanım ve yazılımlara direk olarak etkide bulunurken, dolaylı olarak kişilerin duygularına da etki etmektedir.

16 E-iletişim zorbalığı ise bilgi ve iletişim teknolojilerini kullanarak kişileri sürekli rahatsız etme , kişilerle alay etme, isim takma, dedikodu yayma, internet üzerinden kişiye hakaret etme ya da kişinin rızası olmadan fotoğraflarını yayınlama gibi ilişkisel saldırı davranışlarını içerir. Bu da direk olarak duyguları etkilemektedir.

17 Siber zorbalık, ‘akran tacizinin elektronik bir formudur’
Siber zorbalık, ‘akran tacizinin elektronik bir formudur’. Öyleki bu davranış formları hızla yaygınlaşan bir biçimde okulun sınırlarını aşmış çocukların evdeki odalarına kadar girmiştir. Çocukların yaşadığı siber zorbalık, akranlarının e-posta, Facebook, msn,vb. sosyal sohbet ortamları üzerinden veya doğrudan cep telefonlarına gelen sözlü veya yazılı mesajlarla rahatsız edilmesi, küçük düşürülmesi veya aşağılanması şeklinde ortaya çıkmaktadır.

18 Türkiye’de Öğrencilerin %27’si Siber Zorbalık Mağduru
Dünyanın birçok ülkesinde siber zorbalıkla ilgili olgular zaman zaman basında yer almaktadır. Örneğin; Amerika‟da 9 yaşında bir kız çocuğu evindeki kişisel bilgisayarından “seni öldürmeye geliyorum” şeklinde tehdit edici mesajlar almış, yine 12 yaşındaki bir başka kız çocuğuna okuldaki bilgisayar aracılığı ile ırkçı, korkutucu e postalar gönderilmiştir. Evinde ve okulunda bilgisayar kullanan her iki çocukta sanal zorbalığın korkunç dünyasıyla karşı karşıya kalmışlardır Türkiye’de Öğrencilerin %27’si Siber Zorbalık Mağduru

19 Siber zorbalığın nedenleri:
Yapılan araştırmaların birçoğu siber zorbalığın oluşum sürecinde bilişsel bakımdan kızgınlık, intikam alma ve hayal kırıklığı gibi etkenlerin bu durumu tetiklendiğini göstermektedir.  Bir diğer neden ise sadece eğlenmek veya sıkıldıkları için bu davranışları gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. İkinci tür bu araştırmalarda bireylerin bir kısmı bu fiilleri komik olmak için, ilgi çekmek için yaptığını söylerken bir kısmı ise tesadüfen iştirak ettiğini söylemiştir.

20 Siber zorbalığın en yaygın olduğu siber ortam facebook adlı sosyal paylaşım sitesidir. Araştırmalar, gençlerin giderek artan oranda internet kullandıklarını hatta bazılarının internet bağımlısı haline geldiklerini belirtmektedir. Şüphesiz bu bağımlılığın en büyüğü de facebooktur. Facebook ve benzeri paylaşım sitelerinin, bireylerin siber ortamda tanıştıkları, anlık ileti göndermek suretiyle sohbet ettikleri, sesli ve görsel beğenileri paylaştıkları sosyal bir platforma dönüşmüş olması siber zorbalığı yaygınlaştırmaktadır. Aynı zamanda bu sitelerde zorbanın mağdur ile yüzyüze iletişim halinde olmamalarının verdiği göreceli rahatlık kullanımı artırmaktadır.

21 Siber zorbalığın öğrenciler arasında yaygınlaşmasının temel nedenleri nelerdir?
Bu noktada bozulan arkadaşlık ilişkileri dikkat çekmektedir. Özellikle duygusal ilişki yaşayan gençlerden bir bölümünün ilişkinin bitmesi sonucunda intikam amaçlı olarak bölümünün ilişkinin bitmesi sonucunda intikam amaçlı olarak siber zorbalık yaptığı görülmektedir. Diğer yandan bazı öğrencilerin kıskançlık, bazılarının ise fazla farklı alt kimliklere yönelik sahip oldukları ön yargılar ve bazı öğrencilerin kurbanı, grup dışına itmek ya da grup içerisinde kendi yerini korumak amacıyla da siber zorbalığa yöneldikleri görülmektedir.

22 Siber Zorbalığın Sonuçları
Yapılan araştırmalarda siber zorba davranışlara maruz kalan öğrencilerde, dikkat sorunları, yalnızlık duygusu, uyku bozuklukları ve depresyon belirtileri gözlenmiştir. Bazı çalışmalarda ise zorbalığa maruz kalan gençlerin intihar eğilimlerinin görece yüksek olduğu belirlenmiştir. Bu öğrenciler arasında sigara ve alkol kullanımının yaygın olduğu saptamıştır.

23 Siber Zorbalığın Sonuçları
Psikolojik sorunların yanı sıra siber zorbalık davranışlarına maruz kalan öğrencilerin okul yaşamları ile sosyal yaşamlarında ciddi problemlerle karşılaşmaktadırlar. Siber zorbalık davranışlarına maruz kalan öğrencilerde okuldan soğuma, okuldan kaçma, okul başarısında düşüşler yaşama, derse odaklanamama, arkadaş ilişkilerinde sorunlar yaşama, gergin ve kaygılı olma, kendini kötü, çaresiz ve yalnız hissetme, okula silah getirme gibi davranışları sergileyebildikleri; ayrıca ruh sağlığında korku, üzüntü, depresyon, stres, anksiyete ve intihara teşebbüse kadar varabilecek sıkıntıların meydana geldiği görülmektedir

24 Kullanılan başetme yöntemleri
Saldırgan başetme yöntemleri (siber zorbalığa karşı zorbalık, intikam almak için fizikiksel ortamda zorbalık) Çaresizlik temalı başetme yöntemleri (Umursamamış gibi davranmak, böyle bir şey yokmuş gibi düşünmek ve davranmak) Bilişsel başetme yöntemleri( Nedeni araştırmak ) Yardım aramak Teknik başetme yöntemleri( cihazı kapatmak, e-posta adresini değiştirmek, sosyal medya hesabını kaptmak yada değiştirmek, yada siber zorbayı arkadaş listesinde çıkarmak, engellemek)

25 Neler Yapılmalı?

26 Siber zorbalık günümüz koşulları içinde kaçınılmaz görünse de, hukukî olarak bu tehdide maruz kalmadan önce ve sonrasında yapılabilecek şeyler yok değil. Anayasa'nın 20. maddesine göre açıkça herkes, özel ve aile hayatına saygı gösterilmesini isteme hakkına sahip ve kimsenin gizliliğine dokunulamaz. Ayrıca Medenî Kanun da kişilik haklarının korunmasını düzenliyor. Hal böyle olunca, kişilik ihlalinin önlenmesine, sürmekte olan saldırıya son verilmesine, sona ermiş olsa bile etkileri devam eden saldırının hukuka aykırılığının tespitinin istenmesine izin veriliyor. Dolayısıyla eğer kanunlarda yer alan bir istisna ya da rıza yoksa, yapılan her türlü kişisel veri kullanımı veya paylaşımı hukuka aykırı oluyor.

27 Bilişim suçunun cezası ne?
Suçlunun yakalandıktan sonra alacağı ceza ise Türk Ceza Kanunu ́nun bilişim suçlarına ayrılmış 10. bölümüne göre belirleniyor. Buna göre başka birinin MSN, Facebook, Twitter veya elektronik posta hesabınınşifresini çalmanın ya da gerçek kişilerin bilgilerini izinsiz kullanarak sahte profiller oluşturmanın 1 yıla kadar, internet sitesini hack ́leyerek çalışmaz hale getirmenin 1 yıldan 5 yıla kadar, sahteciliğin ve bu yolla yapılan suçların ise 4 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası var

28 Cezalar: Türk adalet sisteminde siber zorbalık ile ilgili özel bir kanun yoktur ancak Türk Ceza Kanununda siber zorbalık davranışına uygulanabilecek pek çok hüküm bulunmaktadır. Sanal şiddet uygulayarak bir kimsenin yaşamına son verilmesi halinde kasten insan öldürme (Madde 81), (2-4 yıl / eğer ölümlele sonuçlanırsa 4-10 yıl) İntihara yönlendirme (Madde 84), Eziyet (Madde 96), (2-5 yıl) Tehdit (Madde 106), (6 ay/4 yıl) Ayırımcılık (Madde 122), (1-3 yıl) Kişilerin huzur ve sükununu bozma (Madde 123), (3 ay- 1 yıl) Hakaret veya sövme (Madde 125), (3 ay – 2yıl) Özel yaşamını izleyerek, iletişimine müdahale ederek içeriğini alay konusu etmek, haberleşmenin gizliliğini ihlal (Madde 132), (2-6 yıl) Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması (Madde 133), (6 ay – 2yıl) Özel hayatın gizliliğinin ihlali (Madde 134), (1 – 3 yıl) Kişisel verilerin kaydedilmesi (Madde 135), (1-3 yıl) Özel yaşamın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin kaydedilmesi kişisel verileri yok etmemek (Madde 138) (1-2 yıl)

29 Bilişim suçu mağdurları nasıl bir yol izlemeli?
Bunun yanında anında 155 Polis İmdat hattına ihbarda bulunabilirsiniz. Yine adlı adresine mesaj gönderilebilir. Her il, bölgedeki Bilişim Suçları ve Sistemleri Şube Müdürlüğü ́nün telefonunu arayarak bizzat şikâyet edebilir. İnternet üzerinden karşılaşılan, internetten intihara yönlendirme, çocukların cinsel istismarı, uyuşturucu madde kullanılmasını kolaylaştırma, müstehcenlik, hakaret, taciz, Atatürk aleyhine işlenen katalog suçlar için ise doğrudan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığına ihbar yapmak gerekiyor

30

31 ÖNERİLER Zorbalık içeren mesajları okumayın, beğenmeyin, başkaları ile paylaşmayın… Yazdıklarınızın karşı tarafı incitebileceğini, depresyona sokabileceğini düşünün… Kişilerin yüzüne söyleyemediklerinizi, sanal ortamda da söylemeyin… Siber zorbalığın bir suç olduğunu şikayet halinde ceza alabileceğinizi unutmayın… Gerçek hayatta nasıl davranıyorsanız, sanal ortamda da öyle davranın… Siber zorbalığa maruz kaldıysanız mutlaka aile bireylerinden yada öğretmenlerinizden yardım alın. Durumu bildirin Sizinle iletişim kurduğu kanalı kapatın

32 ÖNERİLER Tanımadığınız veya güvenmediğiniz insanlarla sanal ortamda bir şey paylaşmayın İntikam duygusuyla hareket etmeyin Sosyal medya sitelerinde fazla zaman harcamayın Güvenli internet kullanımını seçin Bireyler bilgisayarı ve interneti kullanırken dikkatli olmalı, herkese güvenmemeli, duyarlı olmalı ve gerektiğinde ilgili yerlere şikâyetlerde bulunmalıdırlar. Bunun yanında bilgisayarda fazla zaman geçirmemek için başka aktivitelere yönelmeli ve olabildiğince bilinçli davranmalılar” Herhangi bir şey olursa kanıtı saklayın.

33

34