İŞ GÜVENLİĞİ VE KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR (Occupational Safety and Personal Protective Equipment) VEDAT LAÇİNER ÖZLEM ŞİMŞEK ÇANAKKALE ONSEKİZ MART.

... konulu sunumlar: "İŞ GÜVENLİĞİ VE KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR (Occupational Safety and Personal Protective Equipment) VEDAT LAÇİNER ÖZLEM ŞİMŞEK ÇANAKKALE ONSEKİZ MART."— Sunum transkripti:

1 İŞ GÜVENLİĞİ VE KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR (Occupational Safety and Personal Protective Equipment) VEDAT LAÇİNER ÖZLEM ŞİMŞEK ÇANAKKALE ONSEKİZ MART ÜNİVERSİTESİ Giriş CE işareti mevzuat çerçevesinde üreticinin sorumluluklarını tümüyle yerine getirdiğini ve ürünün asgari güvenlik koşullarına sahip olduğunu gösteren uygunluk işaretidir. İş yaşamında oluşabilecek risklere karşı koruma yöntemlerinde genel esas toplu korumaya yönelik olmaktadır. Toplu korumayla birlikte toplu korumanın sağlanamadığı durumlarda destekleyici nitelikte olan kişisel koruyucu donanımların kullanılması gerekir. Kişisel koruyucu donanımlar ilk etapta başvurulabilecek en iyi çözüm yolu olmamakla birlikte geçici olan bir önleme yoludur ve mühendislik ve idari önlemlerin yetersiz ya da başarısız olduğu dönemlerde başvurulan bir uygulama türüdür. Özet Kişisel koruyucu donanımlar: Baş koruyucuları Ayak koruyucuları Yüz ve göz koruyucuları Solunum sistemi koruyucuları Kulak koruyucuları El, kol ve vücut koruyucuları Emniyet kemeri şeklinde sıralanabilir. Çalışanlar teslim aldıkları donanımları, eğitim ve talimatlara göre kullanıp temizliğini ve bakımı yapmakla yükümlüdürler. Kullanılmadan önce mutlaka kontrol edilmelidir. Kullanım koşulları, süreleri; riskin derecesi, çalışılan yerin özelliği ve donanım performansına göre belirlenmelidir. Kişisel koruyucu donanım bir veya birden fazla oluşabilecek güvenlik risklerine karşı korunmak için kişilerce giyilmek, takılmak veya taşınmak amacıyla tasarlanmış cihaz, alet ya da malzemeyi ifade etmektedir. Koruyucu donanım kafayı, gözleri, kulakları, ağzı, vücudu, elleri, kolları ve ayakları korumayı amaçlar. Kişisel koruyucu donanım korunmanın son hattıdır ve çalışan ile tehlike arasında bariyer görevi görmektedir. Donanımın ortadan kalkması ya da kullanılmaması halinde çalışan tehlikeye doğrudan maruz kalacaktır. Tehlikenin en aza indirilmesi için gereken en önemli husus doğru koruyucu donanımının mekana uygun şekilde seçilmesi ve uzman üreticisi ile doğru kararın verilmesidir. Ortaya çıkabilecek tehlikelerin farklı olması sebebiyle uygun donanımı bulmak güç olabileceğinden öncelikle tehlikenin varlığının saptanması ve risk analizi yapılarak doğru kişisel koruyucu donanımın (KKD) seçilmesi gerekmektedir. KKD seçimiyle birlikte çalışanı riskten tam anlamıyla korumak amacıyla kullanım ve bakımının eğitiminin verilmesi de işveren sorumluluğundadır. Doğru kullanılmayan KKD çalışanı riskten korumadığı gibi, riskin derecesini de artırabilir. Kişisel koruyucu donanımın çalışanın sağlık durumu, işyeri şartları ve kullanıcının ergonomik durumu ile uyumlu olmasıyla beraber ek bir risk yaratmamalıdır. Ayrıca doğru donanımın seçilmesinde çalışanın kullanım rahatlığı sağlaması açısından kullanıcının şahsi özelliklerinin seçime dahil edilmesi ilk ve önemli bir etkendir. Koruyucu donanımının amacının olumsuz etkileri önlemek olduğu, kullanımının nasıl yapılacağı, bakımı, temizliği, saklama koşulları anlatılarak uygulamalı gösterilmelidir. KKD’ler risklerin özelliklerine göre kategorize edilir ve üç grup halinde incelenmektedir. Kategori-0 : Yönetmelik kapsamına girmeyen koruyucu donanımlardır. Kategori-1 : Düşük düzeyde ki risklere karşı koruma sağlayan ve değerlendirmenin kullanıcıya ait olduğu minor riskler için kullanılan KKD’lerdir. Kategori - 2 : 1 ve 3’ün dışında kalan tüm KKD’lerdir. Kategori - 3 : Kullanıcının fark edemeyeceği durumlarda ortaya çıkan risklere karşı ani olarak ortaya çıkan, sağlığa ciddi şekilde zarar veren ve karmaşık yapıdaki kişisel koruyucu donanımlardır. İşverenin vermek zorunda olduğu KKD’lerdir. Kaynaklar SONUÇ Kişisel koruyucu donanımının koruma sağlayabilmesi için, çalışanın kullanma gereksinimi sağlayabilecek bir eğitim alması gerekmektedir. Kullanma şekli bilinmeyen bir donanım tam manasıyla koruma sağlayamadığı gibi, risklere de sebebiyet verebilmektedir. Önemli olan husus eğitimlerin uygulamaya taşınabilmesi ve uygulanabilirliğinin denetleniyor olmasıdır. Aksi takdirde koruyucu donanım kullanma alışkanlığı sağlanamadığı durumda, koruma çabaları sonuçsuz kalabilmektedir. Koruyucu donanım kullanımında en önemli etken işveren açısından sağlanabilirlik, çalışan açısından ise kullanma alışkanlığı edindirmektir. Standartlara uygun koruyucu donanım seçip çalışana bunu temin etmekle, işverenin eğitim ve bilgi verme yükümlülüğü ortadan kalkmış olmayacaktır. Standartlar, olması gerekeni belirten ve tekniğin son durumuyla ilgili genel kabul gören kuralları yansıtırken, tekniğin son durumu uygulananı yansıtmaktadır. DEMİRBİLEK, T./Çakır, Ö., Kişisel Koruyucu Donanım Kullanımını Etkileyen Bireysel ve Örgütsel Değişkenler, DEÜ İİBFD, Cilt:23, Sayı: 2, Yıl: 208, s HENDEM, B.,İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinde Kullanılan Kişisel Koruyucu Donanımlar ve Standartları, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Anlara 2007, s ILIS, Maden Sektörü İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenlği Rehberi, İş Teftiş Sisteminin Geliştirilmesi Projesi (ILIS), İş Teftiş Kurulu Yayın No: 29, Ankara 2009. LAÇİNER, V., İş Güvenliği Hukukunda Kişisel Koruyucu Donanımlara İlişkin Esaslar, Yargı Dünyası Dergisi, Sayı: 221, Yıl: 5,2014, s SEZGİNER, S., Kişisel Koruyucu Donanımlarının Doğru Seçimi, Doğru Kullanılması ve Kişisel Koruyucu Malzemelerinin Taşıması Gereken Özellikleri, Mühendis ve makine Dergisi, Cilt: 55, Sayı: 655, Yıl: 8, s Son Erişim Tarihi: 18 Nisan 2016.