İŞLETİM SİSTEMİNDE TEMEL KAVRAMLAR

... konulu sunumlar: "İŞLETİM SİSTEMİNDE TEMEL KAVRAMLAR"— Sunum transkripti:

1 İŞLETİM SİSTEMİNDE TEMEL KAVRAMLAR
Masaüstü-Simge-Başlat Menüsü-Görev Çubuğu Temel Klasör İşlemleri Pencerelerle Çalışma Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler İŞLETİM SİSTEMİNDE TEMEL KAVRAMLAR

2 Masaüstü - Simge - Başlat Menüsü - Görev Çubuğu

3 Masaüstü Nedir? İşletim sistemi açıldığında karşımıza gelen ekrandır. Masaüstü, üzerinde sık çalıştığımız dosyaları klasörleri barındırmak, programlara kısayollar ile daha hızlı şekilde ulaşmamızı sağlar.

4 Simge nedir? Masaüstünde yer alan ikonlara simge denir.

5 Başlat Menüsü nedir? Masaüstünde sol alt köşede yer alan başlat düğmesine tıkladığınızda görüntülenen menüye başlat menüsü denir. Bu bölümden belgeler, resimler, bilgisayar, denetim masası gibi öğelere kolayca ulaşılabilir. Ayrıca en sık kullandığınız programların kısayolları da bu menüde yer alır. Bu menüde yer alan Tüm programlar düğmesi ile bilgisayarınızda yüklü olan tüm programlara ulaşabilirsiniz.

6 Başlat Menüsü nedir? Bu menüde yer alan kapat düğmesini kullanarak bilgisayarınızı kapatabilirsiniz. Bu bölümde yer alan üçgen simgesine tıklayarak yeniden başlat, hazırda beklet gibi diğer seçeneklere erişebilirsiniz.

7 Görev Çubuğu nedir? Masaüstü ekranının en altında yer alan sağ tarafında saat, sol tarafında ile başlat düğmesi yer alan çubuktur. Görev çubuğu üzerinde anda açık olan dosya, klasör ve programların isimleri görüntülenir. Görev çubuğu sayesinde programlar, dosyalar, klasörler arasında hızlıca geçiş yapılabilir.

8 TEMEL KLASÖR İŞLEMLERİ
Klasör Oluşturma Klasör Silme Geri Dönüşüm Kutusundan Veri Kurtarma Geri Dönüşü Kutusunu Boşaltma Klasörün Adını Değiştirme

9 Temel Klasör İşlemleri
Klasör: Diğer adı ile “dizin” bilgisayarınızdaki dosyaların daha düzenli tutulmalarını sağlar. Nasıl ki günlük yaşantınızda dosyalarınızı klasörler içerisinde saklıyorsanız bilgisayardaki klasörlerde dosyaları düzgün bir şekilde arşivlemek için kullanılır. Dilerseniz klasör içerisinde klasör oluşturarak alt alta arşivleme de gerçekleştirebilirsiniz. Klasörler ilk oluşturulduklarında boştur.

10 Klasör oluşturma Masaüstünde boş bir alanda farenin sağ tuşuna basılır. Açılan menüden Yeni üzerine gelinir ve Klasör seçeneği farenin sol tuşu ile tıklanır.

11 Klasör oluşturma Bu işlem adımları sonrasında klasörünüz oluşturulur ve isim değiştirme bölümü aktif hale gelir. Burada yer alan ismi Backspace tuşu ile silip istediğiniz bir ismi verip Enter tuşu ile onaylayabilirsiniz. Eğer isim verilmezse işletim sistemi klasörü “Yeni Klasör” olarak adlandırılır.

12 Klasör oluşturma Not 1:Aynı ortamda aynı isimde iki klasör oluşturulamaz. Not 2: Klasör oluşturmak için Ctrl+Shift+N kısayol tuşları da kullanılır.

13 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde Meyveler-Sebzeler ismiyle iki ayrı klasör oluşturun. Meyveler klasörü içerisine 4 adet meyve klasörü, Sebzeler klasörü içerisine 4 adet sebze klasörü oluşturun.

14 Klasör Silme I. Yöntem Silinecek klasör farenin sol tuşu ile tıklanarak seçilir. Fare ile üzerindeyken farenin sağ tuşuna basılır. Açılan menüden Sil seçeneği farenin sol tuşu ile tıklanır.

15 Klasör Silme II. Yöntem Silinecek klasör farenin sol tuşu ile tıklanarak seçilir. Klavyeden Delete tuşuna basılıp işlem onaylanır.

16 Klasör Silme III. Yöntem Silinecek klasör farenin sol tuşu basılı tutulup sürüklenerek Geri Dönüşüm Kutusu üzerine bırakılır.

17 Klasör Silme NOT: Klasör silindiğinde içerisindeki tüm alt klasörler ve dosyalar silinir. Bu ilk 3 işlem sonucundaki silme işleminde silinen dosya veya klasörler masaüstünde yer alan Geri Dönüşüm Kutusuna taşınır. Aslında bu 3 işlem silme işleminden ziyade bilgisayarınızdaki gereksiz dosyalar için belirlenen alana yani geri dönüşüm kutusuna taşıma işlemidir. Gerektiğinde bu dosyalar geri kurtarılabilir ve kullanılabilir.

18 Klasör Silme Zaten bu ilk 3 silme işleminde karşınızda gelen ekranda uyarı yazısında “Bu dosyayı geri dönüşüm kutusuna taşımak istediğinizden emin misiniz?” ifadesi yer alır. Silme ifadesi geçmez.

19 Klasör Silme IV. Yöntem Bu yöntemle sileceğiniz dosya ya da klasörler geri dönüşüm kutusuna uğramadan silinir. Silmek istenilen klasör ya da dosya fare ile seçilir. Klavyeden Shift+Delete tuşlarına basılır. Karşınıza gelen ekrandan onaylama işlemini tamamladığınızda dosya geri dönüşüm kutusuna uğramadan bilgisayarınızdan tamamen silinir. Klasör geri dönüşüm kutusuna sürüklenirken Shift tuşuna basılırsa da aynı işlem gerçekleşir.

20 Klasör Silme Bu iletişim penceresinde “Bu dosyayı kalıcı olarak silmek istediğinizden emin misiniz? uyarısı yer alır. Bu yöntemle silinen dosya kurtarılamayacağı için kullanırken dikkatli olunmalıdır.

21 Klasör Silme Not 2: Windows 8.1 ve Windows 10 işletim sisteminde ilk 3 silme yönteminde uyarı penceresi gelmez, geri dönüşüm kutusuna taşıma işlemi onay olmaksızın gerçekleşir. Eğer Windows 7’deki gibi uyarı gelmesini istiyorsanız Geri Dönüşüm Kutusu üzerinde sağ tuş özellikler penceresinde “Silme onay iletişim kutusunu göster” seçeneğini aktif hale getirmelisiniz.

22 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde oluşturduğunuz Meyveler - Sebzeler klasörleri içerisindeki 4 klasörü 4 farklı silme yöntemi ile ayrı ayrı silin.

23 Geri Dönüşüm Kutusundan Veri Kurtarma
Geri dönüşüm kutusuna gönderdiğiniz klasörü kurtarmak için birkaç yöntem kullanılabilir. I. Yöntem Sildiğiniz klasörü geri dönüşüm kutusundan farenin sol tuşuna basılı tutup sürükleyerek istediğiniz yere sürükleyebilirsiniz. Bu yöntemde klasör istediğiniz yere geri kurtarıldığı için diğer seçeneklere göre daha avantajlıdır.

24 Geri Dönüşüm Kutusundan Veri Kurtarma
Aşağıda yer alan diğer kurtarma yöntemlerinde silinen klasör silindiği alana geri kurtarılır. Aylar önce nereden silindiğini hatırlamadığınız bir klasörü kurtarmak için aşağıdaki yöntemleri kullanırsanız klasörü bulmakta zorlanabilirsiniz. Ama sürükle-bırak yöntemi ile klasör istediğiniz alana kurtarıldığı için bu şekilde bir problemle karşılaşmazsınız.

25 Geri Dönüşüm Kutusundan Veri Kurtarma
II. Yöntem Geri dönüşüm kutusunda silinen klasör üzerinde farenin sağ tuş menüsünde yer alan Geri Yükle seçeneği tıklanarak klasör silindiği yere taşınmış olur.

26 Geri Dönüşüm Kutusundan Veri Kurtarma
III. Yöntem Geri dönüşüm kutusunda silinen klasör fare ile seçilir. Sol üst bölümde yer alan Dosya menüsündeki Geri Yükle seçeneği tıklanarak klasör kurtarılır.

27 Geri Dönüşüm Kutusundan Veri Kurtarma
IV. Yöntem Geri dönüşüm kutusunda silinen klasör üzerinde çift tıklanır. Açılan menüden Geri yükle seçeneği tıklanır.

28 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde oluşturduğunuz Meyveler-Sebzeler klasörleri içerisindeki 4 silme yöntemi ile sildiğiniz 3 klasörü geri dönüşüm kutusuna gönderme yöntemi ile silmiştiniz. Şu anda geri dönüşüm kutusunda 6 klasörünüz olmalı. Bu klasörleri anlatılan 4 farklı geri kurtarma yöntemi kullanarak geri kurtarın.

29 Geri Dönüşü Kutusunu Boşaltma
Geri dönüşüm kutusunu boşaltmak için masaüstünde yer alan geri dönüşüm kutusu fare ile seçilir. Geri dönüşüm kutusu üzerinde farenin sağ tuş menüsünde yer alan geri dönüşüm kutusunu boşalt seçeneği tıklanır. Dilerseniz geri dönüşüm kutusunu açıp içerisinde yer alan tüm nesneleri silerek de bu işlemi yapabilirsiniz.

30 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde oluşturduğunuz Meyveler-Sebzeler klasörlerini silin ve geri dönüşüm kutusunu boşaltın.

31 Klasörün Adını Değiştirme
I. Yöntem Adı değiştirilecek olan klasör fare ile seçilir. Fare işaretçisi klasör üzerindeyken farenin sağ tuşuna basılır. Açılan menüden yeniden adlandır seçeneği tıklanır. Yeni isim yazılarak Enter tuşu ile onaylanır. II. Yöntem Adı değişecek klasör fare ile seçilir. Klavyeden F2 tuşuna basılır ve yeni isim yazılarak Enter tuşu ile onaylanır.

32 Klasörün Adını Değiştirme
III. Yöntem Adı değişecek klasör fare ile seçilir. Klasör adı üzerine bir kez tıklanır ve isim değiştirme aktif hale gelince yeni isim yazılarak Enter tuşu ile onaylanır.

33 Klasörün Adını Değiştirme
IV. Yöntem Adı değişecek klasör fare ile seçilir. Sol üst köşede yer alan Dosya menüsündeki Yeniden Adlandır tıklanır ve yeni isim yazılarak Enter tuşu ile onaylanır. Bu yöntem herhangi bir klasör içerisindeki klasörün adı değiştirilirken kullanılabilir.

34 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde kendi isminizle bir klasör oluşturun. Klasörün adını değiştirme yöntemlerini kullanarak bu klasörün ismini değiştirin.

35 Kaydırma Çubuklarını Kullanarak Klasör İçeriğini Görüntüleme
PENCERELERLE ÇALIŞMA Kaydırma Çubuklarını Kullanarak Klasör İçeriğini Görüntüleme

36 Pencerelerle Çalışma Pencereyi Taşıma: İşletim sisteminde programlar, belgeler, klasörler pencerelerle gösterilirler. Bu pencereleri dilediğinizce boyutlandırabilir ve istediğiniz alana taşıyabilirsiniz. Pencerenin üst kısmında adres bölümünün üzerinde, sağ üst köşede yer alan kontrol düğmelerinin bulunduğu alanda Simge Durumuna Küçült, Aşağı geri getir-ekran kapla, kapat düğmelerinin sol kısmında yer alan boş alana başlık çubuğu denir.

37 Pencerelerle Çalışma Taşınmak istenen pencere başlık çubuğundan farenin sol tuşuna basılı tutup sürüklenerek ekrandaki istenen konuma sürüklenebilir. Kontrol Düğmeleri Başlık Çubuğu

38 Pencerelerle Çalışma Not: Pencerenizi başlık çubuğunda tutup ekranın sağ ve sol sınırlarına sürüklerseniz pencereniz ekranın yarısını kaplar. Üst kısma (ekranın üst sınırına) doğru sürüklerseniz pencere ekranı kaplar. Eğer pencerenin başlık çubuğuna çift tıklarsanız pencere ekranı kaplar, tam ekranken çift tıklanırsa pencere eski boyutuna gelir. Birden fazla pencere açıkken seçtiğiniz pencereyi başlık çubuğundan tutup sağa sola hızlıca sürüklerseniz o pencere dışındaki pencereler simge durumuna küçülürler.

39 Pencerelerle Çalışma Pencereyi Boyutlandırma: Pencerenin herhangi bir kenarına veya köşesine gidilerek boyutlandırma okları göründüğünde farenin sol tuşu basılı tutulur ve sürüklenerek pencere boyutu belirlenir.

40 Kaydırma Çubuklarını Kullanarak Klasör İçeriğini Görüntüleme
Dikey Kaydırma Çubuğu Bazı durumlarda çok fazla dosya ve klasöre sahip olan klasörlerin içerikleri tek ekranda görüntülenmezler. Bu durumda yatay ve dikey kaydırma çubuklarını fare ile tutup sürüklemeniz gerekir. Yatay Kaydırma Çubuğu

41 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde oluşturduğunuz Meyveler-Sebzeler klasörlerini ekranda ikisi de görüntülenecek şekilde yan yana konumlandırın.

42 KESME- KOPYALAMA- YAPIŞTIRMA İŞLEMLERİ

43 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Öğeleri kopyalama ve taşımak için kullanılacak yöntemler Kısayol tuşları ile işlem yapma: Kopyalamak istenen öğe seçilir. CTRL+C kısayol tuşu ile kopyalanır ya da CTRL+X kısayol tuşu ile kesilir. CTRL+V kısayol tuşu ile istenilen alana yapıştırılabilir.

44 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Düzen Menüsü (Bu yöntem herhangi bir klasör içerisindeki öğenin kopyalanması işleminde kullanılabilir.) Kopyalanmak istenen öğe seçilir. Düzen menüsünde yer alan Kes ya da Kopyala düğmesi tıklanır. Öğenin yapıştırılacağı klasörde Düzen menüsünde yer alan Yapıştır seçeneği tıklanarak işlem tamamlanır.

45 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Sürükle-Bırak Yöntemi: Kopyalanmak istenen öğe seçilir. Farenin sol tuşuna basılı tutup kopyalanmak ya da taşınmak istenen alana sürüklenir. Bu işlemde; Sürükle bırak: KES-YAPIŞTIR işlemi yapar. Sürükleyip bırakırken CTRL tuşuna basılı tutulursa: KOPYALA-YAPIŞTIR işlemi yapılır.

46 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Not: Sürüklenen dosya veya klasörün bulunduğu dizin (klasör) hedef ile aynı disk bölümünde yer alıyorsa sürükleme işlemi taşıma görevi görür. Farklı dizinlerde yer alıyorsa kopyalama görevi görür.

47 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Örnek: Masaüstünde yer alan bir dosyayı yine masaüstünde yer alan bir klasöre sürüklerseniz taşıma işlemi gerçekleşir. Çünkü ikisi de Yerel Disk C içerisinde yer alır. Ancak masaüstünde yer alan dosyayı Bilgisayar-Yerel Disk D içerisine sürüklerseniz CTRL tuşuna basılı tutmanıza gerek kalmadan kopyalama işlemi gerçekleşir. Çünkü masaüstü Yerel Disk C dizininde yer aldığı için Yerel Disk D dizinine ya da D dizininde yer alan herhangi bir klasöre sürüklenirse kopyalanır.

48 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Klasörün hangi diskte olduğunu öğrenmek için klasör açıkken adres satırına tıkladığınızda diskin hangi bölümünde yer aldığını görebilirsiniz.

49 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Sağ Tuş Menüsü Kopyalanmak istenen öğe seçilir. Farenin sağ tuş menüsünde yer alan Kes ya da Kopyala seçeneği kullanılır. Yapıştırılmak istenen bölümde yine farenin sağ tuş menüsünde yer alan Yapıştır seçeneği tıklanır.

50 Kesme- Kopyalama- Yapıştırma İşlemleri
Sağ Tuş ile Sürükleme En güzel yöntemlerden birisidir. Çünkü bu işlem ile dilerseniz kesme, dilerseniz kopyalama işlemini pratik bir şekilde gerçekleştirebilirsiniz. Kopyalanmak ya da taşınmak istenen dosya veya klasör farenin sağ tuşuna basılı iken yapıştırılacağı yere tutup sürüklenir. Karşınıza aşağıdaki ekran görüntüsü gelir.

51 ŞİMDİ UYGULAMA ZAMANI:
Masaüstünde HARFLER ve RAKAMLAR ismiyle iki ayrı klasör oluşturun. HARFLER klasörü içerisinde A B C D E isimleriyle 5 ayrı klasör, RAKAMLAR klasörü içerisine isimleriyle 5 ayrı klasör oluşturun. Bu klasörleri açın ve ekranda ikisinin de içerikleri görüntülenecek şekilde görüntüleyin. Az önce anlatılan 5 kopyalama yöntemi ile HARFLER klasöründeki 5 klasörü RAKAMLAR klasörüne kopyalayın. Aynı şekilde RAKAMLAR klasöründeki 5 klasörü HARFLER klasörüne kopyalayın.

52 MASAÜSTÜ EKRANINDA YAPILACAK TEMEL İŞLEMLER
Kısayol Masaüstüne Kısayol Eklemek

53 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Sağ Tuş Özellikleri Masaüstünde sağ tuş menüsünde yer alan görünüm menüsü altındaki Büyük Simgeler-Orta Boyutlu Simgeler ve Küçük Simgeler ile masaüstündeki simgelerin görünümü ayarlayabilirsiniz.

54 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Simgeleri otomatik düzenle seçili ise masaüstündeki simgeler sol tarafa doğru otomatik olarak düzenlenir. Masaüstündeki öğeleri fare ile tutup sürükleyerek ekranın sağında yer alan boş kısımlara sürükleyemezsiniz. Yeniden bu seçeneği iptal ederseniz masaüstündeki simgelerin yerlerini dilediğiniz şekilde değiştirebilirsiniz.

55 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Simgeleri kılavuz çizgisine hizala seçeneği aktif ise masaüstündeki simgeler aralarındaki boşluklar eşit ve düzgün görüntülenir. Bu seçenek aktif iken simgeleri birbirine çok fazla yaklaştıramazsınız. Sanki ekrandaki simgeler kare kutuların içerisinde yer alıyor gibidir. Bu seçeneği iptal ettikten sonra simgeleri bu kılavuz çizgilerin dışına da yerleştirebilirsiniz.

56 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Masaüstü öğelerini göster seçeneğini tıklarsanız tüm masaüstü simgeleri kaybolur. Örneğin projeksiyonla kendi ekran görüntünüzü paylaşacağınız durumlarda dilerseniz masaüstü simgelerinizi geçici olarak kaybedebilirsiniz. Sonrasında yine bu bölümden aktif hale getirebilirsiniz.

57 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Masaüstü araçlarını göster seçeneği ile Windows 7 araçlar menüsünü kullanarak masaüstüne eklediğiniz hava durumu, takvim gibi uygulamaların görüntülenmesini veya görüntülenmemesini sağlayabilirsiniz.

58 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Sıralama ölçütü menüsü ile simgelerinizi Ad, Boyut, Tür ve Değiştirme Tarihine göre sıralayabilirsiniz. Yeni menüsünü kullanarak klasör, belge, kısayol vb. oluşturabilirsiniz. Ekran çözünürlüğü menüsünden ekranınızın çözünürlüğünü ayarlayabilirsiniz.

59 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Yenile düğmesini tıklayarak masaüstü içeriğini yenileyebilirsiniz. Bu işlemi yaptığınızda masaüstünde simgeler hızlıca kaybolup yeniden görüntüleniyorsa bilgisayarınızın size verdiği tepki hızlıdır: Bu şekilde bilgisayarınızın o anki durumunu sorgulayabilirsiniz.

60 Masaüstü Ekranında Yapılacak Temel İşlemler
Ekran çözünürlüğü seçeneği tıklandıktan sonra bu kısımda yer alan çözünürlük rakamları ekranınızda yer alacak görüntüyü oluşturacak piksel sayısını belirtir yatayda 1024 dikeyde yer alan piksel sayısını belirtir.

61 Kısayol Kısayol sayesinde ulaşmak istediğiniz öğeye daha çabuk erişebilirsiniz. Genellikle kısayollar programlara aittirler. Kısayolların silinmesi hedefteki öğeye bir zarar vermez. Bir programın kısayolunu silmeniz programın bilgisayardan kaldırılacağı anlamına gelmez. Aynı şekilde bir klasörün kısayolunu silmeniz klasöre bir zarar vermez. Kısayollar küçük boyuta sahip olmaları nedeniyle masaüstünde çok yer kaplamazlar.

62 Masaüstüne Kısayol Eklemek
Kısayolunun oluşturulmasını istediğiniz program, klasör, dosya vb. öğe üzerinde farenin sağ tuş menüsünde yer alan Gönder altındaki Masaüstü (kısayol oluştur) seçeneğini tıklayarak kısayol oluşturabilirsiniz.

63 Masaüstüne Kısayol Eklemek
Not: Kısayol oluşturma işlemini kısayolu oluşturulacak klasörü farenin sağ tuşuna basılı tutup masaüstüne sürükleyerek de yapabilirsiniz. Bu işlemi yaptığınızda aşağıdaki ekran görüntüsü ile karşılaşırsınız. Bu menüden “Burada Kısayol Oluştur” seçeneğini kullanarak kısayol oluşturma işlemini tamamlayabilirsiniz.