ÖĞRENME KAZANIMI Hasta Hakları Yönetmeliğine uygun olarak hasta haklarını koruyabileceksiniz. mustafa gedikli.

... konulu sunumlar: "ÖĞRENME KAZANIMI Hasta Hakları Yönetmeliğine uygun olarak hasta haklarını koruyabileceksiniz. mustafa gedikli."— Sunum transkripti:

1 ÖĞRENME KAZANIMI Hasta Hakları Yönetmeliğine uygun olarak hasta haklarını koruyabileceksiniz. mustafa gedikli

2 mustafa gedikli

3 İnsan Hakları Tüm insanların doğuştan sahip oldukları temel  hak  ve  özgürlüklere insan hakları denir. İnsan hakları, ırk, din, dil ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. mustafa gedikli

4 Seyahat hakkı Haberleşme hakkı Mülk edinme hakkı Eğitim hakkı
Devlet hizmetlerinden eşit olarak yararlanma hakkı Seçme ve seçilme hakkıÖzel yaşamın gizliliği hakkı Seyahat hakkı Mülk edinme hakkı Yaşama hakkı Haberleşme hakkı Kanun önünde kendini savunma hakkı Hak arama hakkı Eğitim hakkı Sağlık hakkı mustafa gedikli

5 TÜRKİYEM mustafa gedikli

6 İnsan hakları; evrenseldir, doğuştandır, vazgeçilmezdir, birey haklarıdır, çoğunlukla özgürlük haklarıdır, esas olarak devlete karşı ileri sürülen iddiaları içerir. İnsan haklarının gelişim sürecinde Ülkemizde 2000 yılında 81 il ve ilçelerinde "İnsan Hakları İl ve İlçe Kurulları" kurulmuştur. Bu kurullar, 23 Kasım 2003 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelikle yeniden yapılandırılmış, Söz konusu kurullar, insan haklarının korunması ve geliştirilmesi için çalışmalar yapmaktadır. mustafa gedikli

7 Dipnot; 1948 Evrensel İnsan hakları Beyannamesi ve 1950 Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile başlayan süreçle birlikte bugün hem bölgesel hem de küresel ölçekte bağlayıcı bir dizi insan hakları düzenlemeleri ve korunma sistemleri geliştirilmiştir. mustafa gedikli

8 mustafa gedikli

9 HASTA HAKLARI Hak; adalet ve hukukun kişilere kazandırdığı kazanç ya da tanıdığı yetkidir. Hukuk kurallarını devlet koyar. Devlet tanıdığı bu hakları genişletebilir ya da daraltabilir. Her ülkede hak ve özgürlükler standart değildir. Ülkeden ülkeye farklılıklar gösterebilir. Bunun yanı sıra uluslararası kabul görmüş, evrensel varsayılan haklar vardır. Bu haklar insan hakları olarak bilinir. mustafa gedikli

10 mustafa gedikli

11 HASTA HAKKI; devlet tarafından, kişinin sağlığının korunması,
gerektiğinde tedavi edilmesi, iyileştirilmesi ve T.C. Anayasası, milletlerarası antlaşmalar, kanunlar ve diğer mevzuat ile teminat altına alınmış hakları ifade eder. mustafa gedikli

12 Hasta hakları tıp etiğinin temel konularından biridir.
Hasta hakları, aynı zamanda insan haklarındandır. Hasta, soyut bir kavram değil; toplumsal çevresi ile kaygıları, güçsüzlükleri, çaresizliği ve bağımlılığı olan kişidir. Sağlıkta insan kavramı, konusu insan olan başka alanlardaki gibi iki boyutlu, sayısal bir değer değil tüm psikososyal yapısıyla ve bedeniyle insandır. mustafa gedikli

13 Eski çağlarda doktorun dediklerine sorgusuz uyan bir hasta tipi vardı.
Günümüzde ise, hasta haklarında son yıllardaki gelişmelerle, gerekli bilgileri alma hakkına sahip, aydınlatılmış onam verme hakkı, özerkliği olan hasta tipine doğru bir değişim söz konusudur. Sağlık çalışanları, özellikle doktorlar uzun yıllar hasta hakkında her türlü kararı veren kişilerdi. Günümüzde hastalar kendi sağlık bakımlarını etkileyen konularda söz söylemeye hakları olduğu konusunda bilinçlenmişlerdir. mustafa gedikli

14 mustafa gedikli

15 Dünyada ve Türkiye’de Hasta Haklarının Gelişimi
İlk kez 1972 yılında Amerikan Hastaneler Birliği tarafından “Hasta Hakları Bildirgesi” yayınlanmış ve 1992‟de yeni düzenlemeler yapılmıştır. Daha sonra, Dünya Tabipler Birliği‟nin 1981‟de hasta ve sağlık hakkı kavramları ile ilgili önemli bir metin olan Lizbon Bildirgesi‟ni yayımlamıştır. Bu bildirgede:  Hastalığı ile ilgili yeterli ölçüde bilgilendirilmesi gerektiği  Bu bilgilendirmeden sonra hastanın tedaviyi kabul edebileceği veya reddedebileceği  Hastalığı ile ilgili bilgilerin gizli kalmasını istemek hakkının olduğu belirtilmiştir. mustafa gedikli

16 mustafa gedikli

17 Dünya Sağlık Örgütü‟nün Avrupa Bürosunca 1994 yılında Amsterdam‟da gerçekleştirilen bir toplantıda “Avrupa‟da Hasta Haklarının Geliştirilmesi Bildirgesi” kabul edilmiştir. Bu bildirgedeki geniş perspektif, 1995 yılında Endonezya‟da yapılan Dünya Tabipleri Birliği toplantısında, Lizbon Bildirgesinin gözden geçirilerek güncellenmesi ve daha kapsamlı ve detaylı bir şekilde Bali Bildirgesi adıyla yayınlanmasını netice vermiştir. mustafa gedikli

18 mustafa gedikli

19 Yine, 2002 yılında Roma‟da Hasta Haklarına ilişkin Avrupa Statüsü benimsenmiştir.
Bu bildirgeler, tarafları bağlayıcı hukukî metinler olmayıp, bu alanda ulaşılması gereken hedefleri gösteren önerilerden oluşmaktadır. Bu uluslararası uzlaşı metinlerinin tetiklemesiyle, birçok ülkede hasta haklarıyla ilgili hızlı bir gelişme kaydedilmiştir mustafa gedikli

20 mustafa gedikli

21 Sağlık hizmetlerinde insan hakları ve değerleri, Bilgilendirme, Onay,
Hasta haklarına ilişkin ilk yazılı belge 1981 yılında Dünya Hekimler Birliği’nce kabul edilen Lizbon Hasta hakları bildirisidir. Daha sonra Dünya Sağlık Örgütü Avrupa bürosu tarafından 1994 yılında Amsterdam’da “Avrupada hasta haklarının geliştirilmesi bildirgesi” kabul edilmiştir.Bu bildirgede hasta hakları altı ana başlıkta ayrıntılı olarak tanımlanmıştır. Sağlık hizmetlerinde insan hakları ve değerleri, Bilgilendirme, Onay, Mahremiyet ve Özel hayat, Bakım ve tedavi, Başvuru.(3) mustafa gedikli

22 mustafa gedikli

23 Kaliteli Tıbbi bakım alma hakkı, Seçme özgürlüğü hakkı,
1995 yılında yapılan Endonezya Dünya Tabipler Birliği toplantısı snucunda bu bildirge genişletilerek Bali bildirgesi adıyla yayınlanmıştır. Kaliteli Tıbbi bakım alma hakkı, Seçme özgürlüğü hakkı, Kendi yazgısını saptama hakkı, Bilinci kapalı hastalardan onam alınma koşulları, Yasal olarak yeterli olmayan hasta hakları, Hastanın istemine karşı uygulamalar ve hasta hakları, Bilgilenme hakkı, Gizlilik hakkı, Sağlık eğitimi hakkı, Onuru koruma hakkı, Dini yardım alma hakkı. mustafa gedikli

24 26 Ekim Türkiye Hasta Hakları Günü olarak kabul edilmiştir.
Ülkemizde, sağlık hakkı anayasal güvence altındadır. Anayasanın 17, 20 ve 56. Maddeleri sağlık hakkı ve bu hakkın kullanılmasıyla ilgili hükümler içerir. Özel bir kanunu olmamakla birlikte, hasta haklarıyla ilgili hükümler içeren çok sayıda yasa bulunmaktadır. Avrupa Birliğine uyum süreciyle ilişkili olarak yılında “Hasta Hakları Yönetmeliği” yayınlanmıştır. 26 Ekim Türkiye Hasta Hakları Günü olarak kabul edilmiştir. mustafa gedikli

25 mustafa gedikli

26 Ülkemizin de imzaladığı “Biyoloji ve Tıbbın Uygulanmasında insan Hakları ve insan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi‟ni TBMM, 2003 yılında onaylayarak kanunlaştırmıştır. Sağlık Bakanlığı, Hasta Hakları Yönetmeliği‟nde belirlenen hedeflere ve standartlara ulaşılması amacıyla, ilki 2003 yılında yayınlanan “Sağlık Tesislerinde Hasta Hakları Uygulamalarına ilişkin Yönerge” ve takip eden dönemlerde konuyla ilgili diğer yönerge ve talimatnameleriyle, kendine ait sağlık kurumlarında hasta haklarıyla ilgili bir uygulama başlatmıştır. mustafa gedikli

27 Türkiyede Hasta Haklarının Gelişimi
Hukuk sistemimizde özel bir hasta kavramı yoktur. Sağlık bir devlet hizmeti olarak Anayasada düzenlenmiştir. Türkiyede “sağlık hakkı”ilk kez anayasasında yer almış ve Anayasasında da korunmuştur. mustafa gedikli

28 Hasta hakları konusunda Anayasa dışında ele alınan yasal düzenlemeler;
1593 Sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, 224 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkında Kanun, 3359 sayılı sağlık Hizmetleri Temel Kanunu 1219 Sayılı Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun 6023 sayılı Türk tabipler Birliği Kanunu Tıbbi Deontoloji Tüzüğü Hasta hakları yönetmeliği mustafa gedikli

29 Hasta hakları il koordinatörlüğü, Hastane hasta hakları kurulu,
Hasta hakları uygulamaları ilşe ilgili olarak “Hasta Hakları Yönetmeliği”ne dayanılarak tarih ve 3077 sayılı “Hasta hakları uygulama yönergesi” hazırlanmıştır. Bu yönerge ile hasta hakları uygulamalarının tüm sağlık kuruluşlarını kapsayacak şekilde yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. Bu amaçla; Hasta hakları şubesi, Hasta hakları il koordinatörlüğü, Hastane hasta hakları kurulu, Hastane hasta hakları birimi kurulmuştur. mustafa gedikli