Şarbon: Sığır, koyun, keçi, at, domuz vb.

... konulu sunumlar: "Şarbon: Sığır, koyun, keçi, at, domuz vb."— Sunum transkripti:

1 HAYVANLARDAN İNSANLARA BULAŞAN HASTALIKLAR (ZOONOZLAR) VE KORUNMA YOLLARI

2 Şarbon: Sığır, koyun, keçi, at, domuz vb.
Hayvanlardan (sığır, keçi, koyun, kedi ve köpek gibi) insanlara bulaşan hastalıklar (zoonozlar): Şarbon: Sığır, koyun, keçi, at, domuz vb. Kuduz: Kedi, köpek, tilki, kurt, yarasa gibi tüm memeliler Bruselloz (malta humması): Keçi, koyun, sığır, domuz gibi tüm memeliler Toksoplazmoz: Kedi, Köpek, kemiriciler gibi tüm memeliler

3 Kuş gribi: Kanatlı hayvanlar
Hayvanlardan (sığır, keçi, koyun, kedi ve köpek gibi) insanlara bulaşan hastalıklar (zoonozlar): Kuş gribi: Kanatlı hayvanlar Ruam: At, katır, eşek gibi tek tırnaklılar Tüberküloz (verem): sığır, kuş Veba: Fare, tavşan gibi kemiriciler

4 KUDUZ Etkeni: Virüs Bulaşma Yolu: Kuduz virüsü kedi, köpek, yarasa gibi kuduza yakalanmış hayvanların ısırması sonucu bulaşır. Kuduz hayvanın salyasının açık yaraya, kesik, sıyrık veya çatlak deriye temas etmesiyle bulaşır.

5 • Rhabdoviridae ailesi
Lyssavirüs cinsi serotip I  Rabies virüs Rabies Virüs • Kuduz viriyonu 1. ribonükleokapsid 2. zarf Zarfın dış yüzü glikoprotein çıkıntılarla kaplanmıştır (G glikoprotein)

6 Temas şekli ve hastalık riski
• Hastalık riski ısırma ile %40, tırmalama ile %1’dir. • Kuduz bulaşı için en riskli temas vahşi bir hayvan tarafından baş-boyun bölgesinden ısırılmadır. Virüs tükrük bezleri, göz yaşı, pankreas, idrar, süt, spinal sıvı ve periferik sinirlerde bulunabilir. • İnsanda viremi ve dışkı ile atılım olmadığından kan ve dışkı bulaşıcı kabul edilmez

7

8

9 KUDUZ Belirtileri: İnsanlardaki Belirtileri:
Isırık yerinde ve çevresinde ağrı veya yanma, soğukluk, kaşınma ve karıncalanma hissi oluşabilir. Kırıklık, hafif ateş, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, boğaz ağrısı ve inatçı kuru öksürük vb. görülebilir. Hastada daha sonra sinirlilik, huzursuzluk, his kaybı, yüksek seslere duyarlılık görülebilir. Ağızdan salya akması kuduza özgü belirtidir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde su, hava ve ışık korkusu görülebilir.

10

11 KUDUZ Hayvanlardaki Belirtileri:
Daha önceleri normal davranış gösteren hayvanlar sinirli ve saldırgan olurlar. Dikkatlerini çeken her şeye karşı ısırma ve saldırma isteği gösterirler. Yutak felcine yutkunma reflekslerini yitirdiklerinden, sudan korkarlar ve ağızlarından aşırı miktarda salya aktığı görülür. Vahşi hayvanlar insanlara olan korkusunu yitirir. Genelde gece ortaya çıkan vahşi hayvanlar, gündüzde ortalıkta görülebilirler ve dikkatlerini çeken her cisme saldırılar. İleri safhasında felç gelişir ve hayvanlar komaya girerek ölürler.

12

13 KUDUZ Önemi: Isırık yeri, en az 10 dakika su ve sabunla hemen iyice yıkanmalıdır. Belirtiler ortaya çıkarsa her zaman ölümcüldür. Isırığın hemen ardından tedaviye başlanmalıdır. Aşısı vardır. Hayvan ısırığı durumlarında mutlaka sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Kedi, köpek gibi evcil hayvanlar kuduza karşı aşılanmalıdır.

14 Temas Sonrası Korunma • Yaraya çok gerekli olmadıkça dikiş
atılmamalıdır(Gerekli ise dikiş bölgesine önceden Ig verilmelidir) • Toplam Immunglobulin dozunun tamamı yapılabildiği kadarı yara bölgesine yapılır

15 Epidemiyoloji • Ülkemizde de her yıl ortalama 90 bin kişi kuduz
şüpheli ısırık nedeniyle tedaviye ve izleme alınmaktadır Epidemiyoloji Dünyada her yıl yaklaşık 60 bin kişi kuduzdan ölüyor, 4 milyon kişi de şüpheli ısırık nedeniyle tedavi görüyor. Türkiye’de her yıl ortalama bin kişi kuduz şüpheli ısırık nedeniyle tedaviye ve izlemeye alınıyor. Buna göre, Türkiye’de 1995 yılında 116 bin 226 kuduz şüpheli ısırık sayısı ve 1 ölüm vakası, 1996’da 99 bin 641 kuduz şüpheli ısırık sayısı ve yine 1 ölüm vakası, 1997’de 80 bin 630 kuduz şüpheli ısırık sayısı ve 5 ölüm vakası, 1998’de 86 bin 267 kuduz şüpheli ısırık sayısı ve 3 ölüm gerçekleştiği kaydedildi yılına ilişkin kuduz şüpheli ısırık sayısı belirlenemezken, kuduzdan dolayı ölenlerin sayısı ise 7 olarak açıklandı.

16

17 Korunma İnsanların korunmada tek silahı  günümüz
modern teknolojisi ile üretilen kuduz aşıları ve acil durumlar için purifiye kuduz serum ve immünglobulinidir. • Aşılama şemasına uygun olarak yapılan aşılama ile % 100 oranında başarı sağlanmaktadır.

18 BRUSELLOZ (malta humması):
Etkeni: Bakteri Bulaşma Yolu: Keçi, koyun, sığır gibi hayvanların çiğ sütü ya da pastörize edilmemiş sütten yapılan ürünlerinin tüketilmesi ile insanlara bulaşır.

19 Brusella Nasıl Bulaşır
Brusella Nasıl Bulaşır? : Brusella hastalığı insanlara ekseriyetle hayvanlardan elde edilen et ve süt ürünlerinde bulaştığı bilinmektedir. Halk arasında peynir hastalığı diye isimlendirilir. Buradanda anlaşılacağı gibi hayvansal ürünlerin tüketiminde dikkat edilmelidir. Özellikle çiğ hayvansal ürün tüketilmemelidir.

20 Bruselloz (malta humması):
Önemi: Esas olarak koyun, keçi, sığır gibi hayvanların hastalığıdır. Mutlaka pastörize edilmiş ya da UHT yöntemi ile paketlenmiş uzun ömürlü süt ve süt ürünleri tüketilmelidir. Çiğ süt tüketilecekse 5-7 dakika kaynatılmalı, ardından olabildiğince kısa sürede soğutulmalıdır. Peynirin pastörize sütten üretilmiş olanı tercih edilmeli.Peynir alırken üretildiği tarihe mutlaka bakılmalıdır.

21 Bruselloz (malta humması):
Belirtileri: Halsizlik, iştahsızlık, gece terlemesi, yüksek ateş, Adale ve eklem ağrısı, sinirlilik, : Brusella belirtileri insanlarda dalgalı ateşle başlar. Eklemlerde romatizmaya benzeyen ağrılar görülür. Brusella hastalığı olan insanlar geceleri sebepsiz olarak terlerler, terleri ağır kokar. Nefes darlığı, kabızlık ve gebe kadınlarda düşükler görülebilir. Erkeklerde orşit görülür

22

23 İnsanlarda Brusella Tedavisi : Brusella tedavisi insanlarda vardır
İnsanlarda Brusella Tedavisi : Brusella tedavisi insanlarda vardır. Brusella hastalığına yakalanan insan fazla zaman kaybı yapmadan hemen hastaneye başvurmalıdır. İlgili uzman doktorlar tarafından tedavi edilmelidir. Brusella hastalığı zoonoz bir hastalık olmasından dolayı, insanların hayvansal ürünlerin tüketiminde dikkatli olmaları gerekmektedir.

24 Toksoplazmoz: Etkeni: Parazit.
Bulaşma Yolu: Kedi dışkısı ile bulaşmış su ve besinler, iyi pişirilmeden tüketilen etlerle bulaşır.

25 Toksoplazmoz: Belirtileri:
Hastalık sağlıklı kişilerde çoğu zaman belirti göstermez. Bağışıklık sistemi baskılanmış kişilerde, başlangıçta ateş, halsizlik, baş ve kas ağrıları, yorgunluk, boğaz ağrısı, bulantı, kusma ve vücutta döküntü gibi belirtiler görülebilir.

26 Toksoplazmoz: Önemi: Gebelerde ölü ve sakat doğumlara yol açar.
Parazit, bazen beyin ve göz gibi organlara yerleşerek önemli sakatlıklara yol açabilir. Hamileler, evlerinde hamilelik süresince kedi gibi toksoplazma açısından riskli hayvanlar bulundurmamalıdır.

27 KUŞ GRİBİ Etkeni: Virüs Bulaşma Yolu:
Hasta ve ya ölü kanatlı hayvanların; Tüyüne dokunmak veya yolmak, Çıkartılarını kirlenmiş yüzey ve eşyalara dokunmak, Kesmek ve pişirmek için hazırlamak, Bulunduğu kapalı ortamda en az 1 saat bulunmak.

28

29

30 KUŞ GRİBİ Belirtileri:
Ani başlangıçlı, koltuk altından ölçülmüş 38 derece üzerinde ateş ve aşağıdaki klinik bulgulardan en az birinin olması; Boğaz ağrısı Öksürük Yaygın kas ağrıları Solunum zorluğu

31

32 KUŞ GRİBİ Önemi: Son yıllarda kanatlı hayvanlardan insanlara geçen, zatürree ve ölüme neden olabilen hastalıklardan biridir. Göçmen kuşlar aracılığı ile ülkeler ve kıtalar arasında yayılır. Göçmen kuşlardan, evcil kanatlı hayvanlara bulaşır. Evcil kanatlı hayvanlarda öldürücüdür. Beyaz et ve yumurta ihtiyacı olabildiğince entegre tesislerde üretilmiş ürünlerden karşılanmalıdır.

33 KUŞ GRİBİ Önemi: El temizliğine özen gösterilmelidir.
Evcil ya da yabanıl hayvanlarla temastan özellikle gübrelerine temastan kaçınılmalıdır. Hasta olan hayvanlar kesilmemeli, temas edilmemeli, eti ve yumurtası yenilmemelidir. Hasta kanatlılara teması olup temastan sonra bir hafta içerisinde yukarıda tanımlanan belirtilerin ortaya çıkması durumunda, mutlaka en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.

34 Sığırlarda E. coli O157:H7 Bakteri: Escherichia coli
Sığırlar taşıyıcılardır. Bakteriler dışkı ile yayılır. Hastalık belirtileri görülmez.

35 İnsanlarda E. coli O157:H7 Sindirim (oral) Kaynaklar Belirtiler
Az pişmiş veya çiğ hamburger;salam Yonca filizi; Marul Pastörize olmamış süt, Elma suyu veya sirke Kuyu suyu Belirtiler Kanlı ishal,karın ağrısı Hastaların %2-10 unda böbrek yetmezliği

36 Sığırlarda Listeriosis
Bakteri: Listeriosis monocytogenes Yüksek pH lı kötü kaliteli silaj Hastalık belirtileri Yüz felci, salya akıntısı Koordinasyon yokluğu Dönme, başı yaslama Yavru atmalar, ölü doğum Ölüm Bir çok bakteride olduğu gibi Listerya enfeksiyonu da çiğ et, deniz ürünleri ve yumurta, pastörize edilmemiş süt ve bu süt ile üretilen besinler ile bulaşabilir. Ayrıca iyi yıkanmamış sebze ve meyveler, hazır gıdalar gibi ürünlerde Listerya enfeksiyonuna neden olabilir. 

37 İnsanlarda Listeriosis
Sindirim (oral) Solunum (aerosol) Belirtiler Enfeksiyondan korunmak için ne yapılmalı? • Sebze ve meyveleri bol su ile yıkayın  • Pastörize olmayan süt ve süt ürünlerini tüketmeyin  • Çiğ veya iyi pişmemiş balık, et, yumurta yemeyin  • Sosis, salam, sucuk gibi besinler pişirmeden yenmemeli  • Önceden hazırlanmış ve beklemiş soslu salataları yemekten kaçının  • Son kullanma tarihi geçmiş ürünleri tüketmeyin  • Dondurulmuş ve çözdürülmüş besinleri tekrar dondurmayın

38 Hamileleri tehdit eden ve düşük yaşanmasına neden olan rahatsızlıklar arasında Listerya enfeksiyonu yer alıyor. Bakterilerden bulaşan bu hastalık anne adayları ve bebek için ciddi bir tehdit oluşturuyor. Ateş, erken doğum, bebekte çeşitli anomaliler 

39 Sığırlarda Anthrax Bakteri: Bacillus anthracis Spor oluşturur.
Toprakta onlarca yıl kalabilir. Hayvan hastalığı Vücud içinde yayılır. Hızlı ölüm

40 İnsanlarda Anthrax Hastalığın üç formu Deri (direk, vektör)
Barsaklara ait (oral) Solunum (aerosol) Deri lezyonlarının çoğu kendi kendine kaybolur. Riskteki kişiler: Enfekte derileri,yünleri ve kürkleri elleyenler

41 İnsanlarda bu hastalığın 3 formu vardır
1) Deri anthraksı:Direk temas veya ısıran bir sinek gibi bir vektör vasıtasıyla oluşan deri enfeksiyonlarından sonra gelişir.Lezyonların çoğu ağrısızdır ve kendiliğinden iyileşir.Resimde deri anthraksı lezyonu görülmektedir )Sindirim sistemine ait anthraks:Kontamine etin sindiriminden sonra meydana gelir.Başlangıç belirtileri,hafif keyifsizlik (tüm vücudun rahatsızlığı) ve mide barsaklara ait belirtiler olabilir.Şiddetli belirtiler gelişebilir ve şok,koma ve ölüme doğru hızla ilerleyebilir

42 3 -SOLUNUM anthraksı:Kontamine tozdan sporların solunmasından sonra meydana gelir.Doğal enfeksiyonlar başlıca enfekte derileri,yünleri ve kürkleri elleyen işçiler arasında görülür.Belirtiler ateş,yorgunluk ve keyifsizlik olabilir.Kuru öksürük ve hafif göğüs ağrısı de olabilir ve bunlar öldürücü septisemili şiddetli solunum yetmezliğinin ani gelişimine yol açabilir ve bir iki gün içinde şok oluşabilir.Erken tedavi edilirse ölümler önlenebilir.Fakat,semptomlar grip benzeri ve spesifik olmadığı zaman, erken tedaviye başlanmayabilir.

43 Kedi tırmığı hastalığı
Hastalıklı kedinin ısırması ya da tırmalamasıyla geçer. Hayvan virüsü kanında parazit olarak yıllarca taşıyabilir ancak kendisi hastalanmaz.

44 Kediniz ile oynamayı seviyor musunuz. Dikkatli olun
Kediniz ile oynamayı seviyor musunuz? Dikkatli olun! Kediniz sizi ısırdığında ya da çizdiğinde, kedi tırmığı hastalığına yakalanma ihtimaliniz çok yüksek. Kedi tırmığı hastalığı tipik olarak ateş, boyun ve koltuk altı çevresindeki lenf bezlerinin iltihabı, iştah azalması, baş ağrısı, yorgunluk ve vücut ağrısı ile kendini gösteren bir hastalıktır. Kediler Bartonella henselae isimli bakteriyi ısırarak ya da tırmıklayarak insanlara geçirebilir.  Tedavi: Çoğu durumda kedi tırmığı hastalığı bir sağlık sorunu değildir ve belirtiler, herhangi bir tıbbi müdahale olmadan kendi başlarına geçerler. Bununla birlikte, enfeksiyon süresini azaltmak için azitromisin gibi antibiyotikler reçete edilebilir.

45  Özellikle çocuklar için tehlikeli.

46 İnsanda yüksek ateş ve yara çevresindeki lenf bezlerinde şişme yapıyor.

47 Papağan Ateşi (Psittakoz)
Bulaşma Papağan ateşi Chlamydia psittaci adlı belirli bir bakteri tipinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Çoğu durumda insanlar papağan ateşini kuşlardan alır. Bu kuşların papağan olması şart değildir. Tavuklar, hindiler, güvencinler, muhabbet kuşları ve ördekler dahil başka kuşlar da enfeksiyonu taşıyabilir. Papağan ateşini enfekte bir kuştan çeşitli şekillerde alabilirsiniz. Sadece kuşu tutmak veya idrar, dışkı veya diğer vücut salgılarının ince partiküllerini solumak bir enfeksiyona yol açabilir. Ayrıca eğer kuş sizi ısırırsa veya kuşu öperseniz (ağzınızı gagasına dokundurursanız) enfekte olabilirsiniz.

48 Belirtiler titremeler ve ateş bulantı ve kusma kas ve eklem ağrısı
ishal halsizlik yorgunluk tipik olarak kuru olan öksürük

49 LEPTOSPİROZ Etken : Leptospira interrogans grubu Rezervuar: Fare, kedi, köpek, keçi, sığır, domuz, kuş, sürüngenler, çiftlik hayvanları, koyun, geyikler Risk Grubu Meslekler: Veterinerler, çiftçiler, balıkçılar, mezbahada çalışanlar, askerler, maden işçileri, gemiciler, kanalizasyon, pirinç tarlasında çalışanlar Kuluçka Süresi :2 gün – 4 hafta Bulaş İdrarla kontamine suda yüzme sırasında derideki yaralardan ve mukozalardan etkenin alınması ve infekte hayvan idrarı ile temas Klinik İlk belirtiler: ani ateş, baş ağrısı, kas ağrıları, kusma, konjunktivit ve halsizlik. İshal, karın ağrısı, sarılık, hemorajik döküntüler. 4-7 gün sonra iyileşme ve ikinci faz: Böbrek ve karaciğer yetmezliği, vaskülit, menenj

50

51 TÜBERKÜLOZ Tüberküloz hastalığına aynı zamanda verem hastalığı da denir. Eski zamanlarda insanların verem hastalığı için ince hastalık denirdi. Sığır ve koyunlar da tüberküloz hastalığına yakalanır ve tüberküloz mikrobu et ve süt ile insanlara da geçer. Bu mikrop ısıya, soğuğa ve dezenfektanlara karşı dirençlidir, güneş ışınlarına karşı çok dayanıksızdır. Sağlıklı beslenme, temiz hava ve bol güneş tüberküloz hastalığıyla

52 BULAŞMA: Tüberkülozlu hayvanlar, öksürük, aksırık ve balgamlarıyla dışarı attıkları mikropları yakınındaki diğer sığırlara soluma yoluyla bulaştırırlar. Hasta inekler göbek kordonu ile hastalığı yavrusuna geçirirler. Buzağılar hasta annesinin memesini emerek veya bu memeden sağılmış sütü içerek hastalığa yakalanabilir. Erginler genellikle verem mikrobu ile bulaşık gıdaları (yem, su, ot gibi) tükettiklerinde mikrobu alırlar. Tüberkülozlu hayvanın akıntı ve sperması mikrop taşıyorsa aşım yoluyla da diğer hayvanlara bulaşır.

53

54 Toplumda vereme yakalanma riski fazla olan bazı gruplar vardır
Toplumda vereme yakalanma riski fazla olan bazı gruplar vardır. Bunlar; veteriner hekim ve diğer sağlık çalışanları, alkol bağımlıları, yaşlı insanlar, tutuklu ve hükümlüler, çeşitli kurumlarda (yurt, huzurevi, ıslah evi, koğuşlar vs) kalan ve çalışan kişilerdir.

55 Hastalık Belirtileri Tüberküloz hastalığı; ilk bulaşmadan sonra birkaç hafta hiçbir etki göstermez. Daha sonra hasta olanlarda;  Akciğer tüberkülozunda; iniltili ve hızlı solunum, solunumda zorluk, zayıflama, halsizlik, yorulma, tüylerde kabarma-donuklaşma, kuru-kısa öksürük Bağırsak tüberkülozunda; sancı, ishal ve kabızlık, sümüklü ve kanlı dışkı, karına bastırınca ağrı, gerginlik ve sertlik olabilir.  Meme tüberkülozunda; meme içinde sert şişkinlikler, memenin şeklinde bozukluk,ileri dönemlerde pıhtılı ve kanlı süt olabilir.

56

57 Tüberküloz hastalığı iyileşir mi
Tüberküloz hastalığı iyileşir mi? Tüberküloz kesinlikle iyileşebilen bir hastalıktır. İlaçlarını önerilen şekilde aksatmadan, yeterli süre içen hastaların hemen hepsi başarıyla tedavi edilir.

58 VEBA Veba; (yersinia pestis) adındaki bakteri tarafından oluşturulan enfeksiyon hastalıklarına verilen genel isimdir.Milyonlarca insanın ölümüne sebep olan bulaşıcı bir hastalıktır. Mikrop ilk defa, 1884’te Hong Kong’da tespit edilmiştir. Veba mikrobu, farelerin üzerinde parazit olarak yaşayan pireler, tarafından insanlara bulaştırılır.Kaynağı hijyenik olmayan ortamların oluşmasıdır. Pis ve güneş girmeyen yerler veba için en uygun ortamlardır.

59 Yapılacak ilk iş hastayı tecrit etmektir. Yani karantinaya almaktır
Yapılacak ilk iş hastayı tecrit etmektir.Yani karantinaya almaktır. Çevresindeki sağlıklı kimselerin de koruyucu aşı olması gerekir. Bugün için önemi kalmayan ve eski devirlerde olduğu kadar çok görülmeyen bu hastalığın tedavisi içingeç kalmadan sağlık kuruluşlarına haber vermek gerekir.

60 Lenf Bezi Vebası (Hıyarcık, Bubonik)
Fare ısırdıktan 1-2 gün sonra, titremeyle ateş yükselir. Isırığın üst tarafındaki lenf bezleri şişer ve ağrılıdır. Lenf bezleri irin toplayıp, akabilir. Nabız artar. Hastanın genel durumu kötüdür. Mikrop kan yoluyla akciğer, karaciğer, dalak ve beyine yerleşebilir.

61 Deri Vebası Isırık yerinde, noktacık şeklinde kanama, ülserler (yaralar) ve ölü dokuların bulunduğu görünümler olabilir. Akciğer Vebası Kan veya damlacık yoluyla, mikropların akciğere gelmesi neticesinde meydana gelir. Baş ağrısı, yüksek ateş, öksürük ve nefes zorluğu vardır. Hastanın kan basıncı düşer, rengi morlaşır; balgamı kanlıdır. Bronşit gibi başlar, sonra zatürre şekline döner. Karaciğer bozukluğu da olaya eklenerek 2-3 günde ölümle neticelenir.

62 Veba, günümüzde tedavisi mümkün olan hastalıklar arasında yer almaktadır. Erken teşhis edilen hastalık, aşılar ve antibiyotikler ile tedavi edilebilir. Vebaya neden olan virüs vücuda bulaştığı andan itibaren zarar vermeye başlayacaktır. Bu nedenle, hastalığın belirtileri görülür görülmez hemen doktora gidilmelidir. Geç kalınması sonucunda bazı organlar fonksiyonlarını yitirebilir ve hasta hayatını kaybedebilir. Veba hastalığından korunmanın en iyi yolu, hasta olan kişilerden, virüse neden olan hayvanlardan ve pirelerin yaşadığı ortamlardan uzak durmaktır.

63 Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardan korunma yolları
Pastörize edilmiş ya da UHT yöntemi ile paketlenmiş uzun ömürlü sütler tüketilmelidir. Çiğ süt tüketilecekse dakika kaynatılmalı, ardından olabildiğince kısa sürede soğutulmalı, Çiğ sütten yapılmış taze peynir tüketilmemeli, tuzlu suda üç ay bekletildikten sonra tüketilmeli, Et ve yumurtalar pişirilerek tüketilmeli, Şarbon şüphesi bulunan et ve deriye çıplak elle dokunmaktan kaçınılmalı,

64 Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardan korunma yolları
Çiğ köfte tüketilmemeli, Kedi, köpek gibi evcil hayvanlara kuduz aşısı yaptırılmalı, Şüpheli ısırıklarda yara sabunlu suyla iyice yıkanmalı, aşı yaptırılmalı, Kuduz şüpheli hayvan, resmi makamlara bildirilmeli, onların önerileri doğrultusunda hareket edilmeli, Kuş gribinden korunmak için hasta kanatlı hayvanlarla temas edilmemeli, etleri ve yumurtaları tüketilmemeli,

65 Hayvanlardan insanlara bulaşan hastalıklardan korunma yolları
Sağlıklı hayvan yetiştirilmeli, hayvanların sağlık kontrolleri yaptırılmalı, El temizliğine özen gösterilmeli (yemekten önce ve sonra, tuvaletten önce ve sonra, dışarıdan eve gelince eller sabun ve bol su ile saniye iyice yıkanmalıdır), Kişisel temizliğe özen gösterilmelidir.

66 EBOLA VİRÜSÜ HASTALIĞI
Oldukça bulaşıcı ve öldürücü olan bu virüs ismini Afrika’daki bir nehirden almıştır. Ebola Kanamlı Ateş olarak da bilinmektedir. İlk olarak 1976’da Zaire’de görülmüştür. Daha çok sahra altı batı Afrika ülkelerinde (Gine, Siera Leona, Liberya) son olarak Nijerya’da görülmüştür tarihi itibariyle 2615 vaka görülmüş bu hastalardan 1427 kişinin ölümüne neden olmuştur.

67

68 BULAŞMA YOLLARI VE KULUÇKA SÜRESİ
Virüsü aldıktan sonra 2-21 gün içinde semptomlar görülebilir. Genellikle 8. ya da 10. günde görülür. 1)Hastanın kan ve diğer vücut sıvılarıyla (idrar, salya, dışkı, kusmuk ve meni) direk temas yoluyla 2)Hasta kişilerin vücut salgılarıyla kontamine olmuş eşyalar ile indirekt temas yoluyla 3) Hasta hayvanlarla temas sonucu bulaş oluşur. 4)Bulaşma açısından en riskli gruplar hasta ile yakın teması olan hasta yakınları, sağlık çalışanları ve defin işleriyle direk ilgili olan kişiler.

69

70 HASTALIK BELİRTİLERİ İlk birkaç günde çok spesifik olmayan gözlerde kızarıklık, deri döküntüsü gibi belirtiler tanı koymayı zorlaştırmaktadır. Yüksek ateş Baş ağrısı Kas Ağrısı (sırtta ve göğüste) Halsizlik Karın Ağrısı İştahsızlık Ciltte döküntüler gibi belirtilerle başlayıp sonra kusma, ishal gibi mide bağırsak sistemi ile ilgili şikâyetler ilave olur. Hastalığın seyri çok hızlıdır. İleriki dönemlerde tansiyon düşüklüğü, vücudun içinde ve dışında kanamlar (burun, makat vb.), karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozukluklar görülür.

71 TEDAVİ İlk birkaç günde bazı hastalarda belirtiler çok spesifik olmadığı için hastalığa maruz kalma riski olan hastalar derhal izole edilip destek tedavisine başlanmalıdır. Ebola virüsünün kesin bir tedavisi yoktur. Semptomlara yönelik ciddi bir tedavi gerektirir. Hastanın sıvı ve elektrolit dengesi, tansiyon ve oksijen satürasyonu düzeltilir. Oluşabilecek süper enfeksiyonlar içinde tedbir alınır.

72

73 Tüm bu evrelerde hastalık bulaşabilir
Dişi Erişkin Kene Tüm bu evrelerde hastalık bulaşabilir Dişi Erişkin Hyalomma kan emmiş Dişi Erişkin Hyalomma Erkek Erişkin Hyalomma

74

75 HASTALIK KENE TUTUNMASIND AN SONRA
3-14 GÜN İÇİNDE ORTAYA ÇIKAR

76

77 Kulak arkası, Ense, Kasıklar

78 Kırım-Kongo Kanamalı Ateşinden Korunma
Tarlaya, piknik alanına giderken vücutta açık yer kalmamasına özen göstermeli, Kenelerin daha kolay fark edilmesi nedeniyle açık renkli elbiseleri tercih etmel

79 KENENİN PENS İLE ÇIKARILMASI

80