Eğitim-Öğretim Yılı Doç.Dr. Mustafa AYDIN

... konulu sunumlar: "Eğitim-Öğretim Yılı Doç.Dr. Mustafa AYDIN"— Sunum transkripti:

1 2015-2016 Eğitim-Öğretim Yılı Doç.Dr. Mustafa AYDIN
PRETERM YENİDOĞANLAR Eğitim-Öğretim Yılı Doç.Dr. Mustafa AYDIN

2 Gebelik haftasına göre
Miadında ya da term: hafta (ortalama hafta) Erken term: hafta Preterm veya prematüre: <37 hafta Geç preterm: hafta Orta preterm: hafta İleri preterm: < 32 hafta Postterm ya da postmatür: >42 hafta

3 Doğum ağırlığına göre Normal: 2500-4000 gr
Düşük doğum ağırlığı: <2500 gr (LBW) Çok düşük doğum ağırlığı <1500 gr (VLBW) İleri derecede düşük doğum ağırlığı <1000 gr (ELBW) Fazla doğum ağırlığı: >4000 gr (makrozomi)

4 gebelik yaşına göre vücut ağırlığı
AGA (appropiate for gestational age) %10-%90 SGA (small for gestational age) <%10 LGA (large for gestational age) >%90 En iyi prognoz AGA olanlardadır

5 Prematüre doğanlar Sıklığı %10 civarında ve giderek artmakta
Düşük sosyo-ekonomik-kültür düzeyi Sık doğum Anne yaşı (<18 yaş, >35 yaş) Annenin enfeksiyonları Çoğul gebelikler Prematüre bebeklerin çoğunluğu aynı zamanda düşük doğum ağırlıklı

6 Preterm doğumun saptanabilen nedenleri
Fetus ile ilgili Fetal distres Çoğul gebelik Eritroblastozis fetalis Hidrops fetalis Konjenital fetal anomali Plasenta ile ilgili Plasental yetmezlik Plasenta previa Abruptio plasenta

7 Preterm doğumun saptanabilen nedenleri
Uterus ile ilgili Uterus anomalisi Serviks yetersizliği Anne ile ilgili Preeklampsi Kronik hastalık Enfeksiyon (İYE, koriyoamniyonit) Madde kullanımı İyi kilo almamak Gebelik aralığının kısa olması

8 Preterm doğumun saptanabilen nedenleri
Diğer EMR (PPROM) Oligo- polihidramniyos Kanamalar Çoğul gebelik

9 Yaşam beklentisi 1 yaş altında önemli bir mortalite nedeni
Preterm doğumların önlenmesi Antenatal kortikosteroid tedavisi Doğum şekli ve postnatal bakım Riskli grup: <32 hafta En riskli grup: <30 hafta Yaşama sınırı: hafta ya da gr

10 Prematüre özellikleri
Fizyolojik hipotoni vardır Baş vücuda oranla büyük ‘prematüre megasefalisi’ Fontaneller geniş Göğüs duyarı yumuşak Karın gergin

11 Prematüre özellikleri
Cilt ince, jelatinöz görünümde, damarları belirgin Deri altı yağ dokusu az Vücut yüzeyi ağırlığa oranla ↑ Alt ekstremiteler-el sırtı-göz kapaklarında ödem Kulak kıvrımları az, kıkırdağı yumuşak

12 Prematüre özellikleri
Lanugo kılları bol Tırnaklar yumuşak ve parmak uçlarını geçmez Ayak tabanı çizgileri gelişmemiş Meme başı ve pigmentasyonu ↓ Genital organlar az gelişmiştir İnmemiş testis Labia majorlar minörleri örtmemiştir

13 Prematüre özellikleri
Diyafragmatik solunum, dispneye meyil Surfaktan ↓ İnterkostal kaslar iyi gelişmemiş Göğüs kafesi küçük Alveoller iyi gelişmemiş Negatif intratorasik basınç oluşturulamaz Yenidoğanın normal reflekslerinin yokluğu

14 Prematüre özellikleri
Femur distal epifizinin gelişmemesi Karaciğer immatüritesi nedeniyle Bilirubin konjugasyon enzimlerinde eksiklik: Fizyolojik sarılık daha uzun Hipoglisemi, hipoproteinemi Hipoprotrombinemiye eğilim ve faktör II, V, VII, X düşük seviyede: Kanamaya artmış eğilim Kernikterus riski daha fazla

15 Prematüre özellikleri
Böbrekler immatürdür Glomerül ve nefronlar terme kadar gelişmeye devam eder 37. haftadan önce glomerüler filtrasyon hızı ve tübüler fonksiyonlar azalmıştır İdrarı konsantre edebilir ama osmotik diürez sınırlıdır Üre klirensi düşüktür Enfeksiyon, kusma, diyarede hızla asidoz veya alkaloz gelişir

16 Prematüre özellikleri
Periyodik solunum gözlenir Isı değişikliklerine uyumları yetersizdir Nöromüsküler sistem iyi gelişmemiştir Yutma fonksiyonu 34 haftanın altında tam değildir, aspirasyon sık görülür Doğum travmalarına hassasiyetleri daha fazladır (perinatal asfiksi)

17 Prematüre özellikleri
İmmünolojik defektleri vardır, enfeksiyonlara yatkınlık fazladır Bakteriostatik ve bakterisidal aktivite az Lökositlerin fagositozu yetersiz Son trimesterda plasentadan geçecek olan immünglobulin G yok ya da az Antikor sentez kapasiteleri az

18 Gebelik yaşının belirlenmesi
SAT’ a göre Ultrasonografik olarak (Fenton eğrileri) Fizik muayene ile (Dubowitz, Ballard skorlaması) Fiziksel ve nöromüsküler özellikler puanlanır Aldığı puana göre tablodan gebelik haftası bulunur

19 Fiziksel özellikler Cilt Lanugo Plantar çizgilenme Meme Göz-kulak
Genitalya

20 Nöromüsküler özellikler

21 T. Puan Gestasyonel yaş, hafta -10 20 -5 22 24 5 26 10 28 15 30 32 25
24 5 26 10 28 15 30 32 25 34 36 35 38 40 45 42 50 44 Physical Maturity

22 Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde prematüre bebeğin bakımı
Nötral termal ortam Oksijen tüketiminin minimum olduğu ve bebeğin en iyi ağırlık kazandığı ısıdır Abdominal ciltte 36.2 C, rektal 37 C 1800 gr altında inkübatör ya da radiant ısıtıcıda tutulmalıdır Hipotermi; apne, asidoz ve hipoglisemiye neden olur Hipertermi; taşipne, taşikardi ve irritabiliteye neden olur

23 Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde prematüre bebeğin bakımı
Monitörizasyon (ısı, nabız, oksijenasyon, solunum, kan basıncı) Vücut ağırlığı, boy, baş çevresi izlemi Oksijenasyonun sağlanması Hava yolları açık olmalı Vital bulguları gözlenmeli Gerekliyse surfaktan verilmeli Gerekirse solunum desteği sağlanmalı PaO2<50 mmHg, O2 saturasyonu < 90 ise oksijen verilir

24 Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde prematüre bebeğin bakımı
İntravenöz sıvı tedavisi (oral beslenemediği durumlarda) İlaç tedavileri (surfaktan, antibiyotik, dopamin, metilksantinler) Yenidoğanın hemorajik hastalığını önlemek için K vitamini 1mg im

25 Beslenme >1500 gr ya da >34 hafta olan bebekler apne, siyanoz, taşikardi, takipne, abdominal distansiyon yoksa beslenebilir Oral veya NG sonda ile beslenebilir İlk haftada kalori gereksinimi kcal/kg/gün, sonra kcal/kg/gün İlk haftada sıvı gereksinimi cc/kg/gün, sonra cc/kg/gün

26 Prematüre bebeklerde sorunlar
Apne İntrakranial kanama (GMK-İVK, özellikle ilk 3 gün) Enfeksiyon (yetersiz immün sistem ve invazif girişimler nedeniyle) Anemi Sarılık Respiratuvar hastalıklar RDS Pulmoner hemoraji Pulmoner interstisyel amfizem-Pnömotoraks Bronkopulmoner displazi (kronik AC hast.)

27 Prematüre bebeklerde sorunlar
Kardiyovasküler sistem Patent duktus arteriosus Hipotansiyon Termoregülasyon bozukluğu (hipotermi) Metabolik bozukluklar Hipoglisemi-hiperglisemi Hipokalsemi Hipernatremi Hiperkalemi Aşırı insensibl sıvı kaybı Ca, P yetersizliği nedeniyle metabolik kemik hastalığı (prematüre osteopenisi)

28 Prematüre bebeklerde sorunlar
Beslenme Beslenme intoleransı Nekrotizan enterokolit Total parenteral nutrisyona bağlı komplikasyonlar (hepatik yetmezlik, kolestaz, enfeksiyon, osteopeni)

29 Prematüre bebeklerde sorunlar
Nazokomial enfeksiyonlar Gram (+) bakteriler (Stafilokoklar) Gram (-) bakteriler Mantarlar (Kandida türleri) SSS’e ait komplikasyonlar Kanama Posthemorajik hidrosefali Periventriküler lökomalazi Konvülsiyon Mental retardasyon, öğrenme bozuklukları Serebral palsi

30 Prematüre bebeklerde sorunlar
Görme sorunları Prematürite retinopatisi (ROP) Miyopi Şaşılık Sensorinöral işitme kaybı Ses kısıklığı (vokal kord paralizisi)

31 Eve gönderme Ciddi medikal sorunlar düzelmiş olmalı
Apne ve bradikardi olmamalı Açık yatakta vücut ısısını sağlayabilmeli Tam beslenmeyi başarabilmeli Gerekli bakım ve tedaviler için aileye eğitimi verilmiş olmalı

32 Prognoz Morbidite ve mortalite gebelik haftası ve doğum tartısı ile ters orantılı Gebelik haftası >34 hafta olanlarda iyi Doğum ağırlığı >1500 gr olanlar genellikle 1-3 yılda akranlarını yakalarlar