4. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK DENETİM VE TASDİK SEMPOZYUMU İZMİR

... konulu sunumlar: "4. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK DENETİM VE TASDİK SEMPOZYUMU İZMİR"— Sunum transkripti:

1 4. YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK DENETİM VE TASDİK SEMPOZYUMU İZMİR
Vergi İadeleri ve Vergi İncelemelerinde Yeminli Mali Müşavirlerin Rolü Ymm. Ali Alıç AYMMO Koordinatör YK Üyesi Ankara YMM Odası 3. Yeminli Mali Müşavirlik Denetim ve Tasdik Sempozyumunu organize eden, Başta Ankara YMM Odası olmak üzere Tüm YMM Odası YK Üyelerine; Ayrıca I. Oturumda değerli görüşlerini paylaştığımız tüm konuşmacılara, II. Otumunda benden önce değerli görüşlerini ifade eden tüm konuşmacılara, Şu an bizi izleyen tüm meslekdaşlarıma, balkanlık temsilcilerine Şahsım ve Odamız adına teşekkürlerimi sunuyorum ve hepinizi saygı ile selamlıyorum AA BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

2 SUNUM PLANI GİRİŞ 1- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEĞİ
-Kamu Hizmeti / Kamu Görevlisi -Tasdik Hizmeti = “Tam Güvence” ; Bağımsız Denetim = “Makul Güvence” - Fiilen Çalışan Ymm Sayıları / Tam Tasdik Sözleşme Sayıları - Tam Tasdik hizmeti verilen mükelleflerin Toplam Aktif Büyüklüğü, Net Satış Tutarları. - Son 3 yılda Tam Tasdik Raporu kapsamında Tasdik Edilen Kurumlar Vergisi Matrahı ve Türkiye çapında beyan edilen toplam KV Matrahı içindeki payı. - Tasdik edilen Hesaplanan Kurumlar Vergisinin Bütçe Gelirleri içindeki payı. 2- YMM’lerin VERGİ İADELERİNDEKİ ROLÜ - Son 3 yıla ait KDV İadesi Sözleşme sayıları - Son 3 yılda Ymm Raporu ile (nakden) yapılan KDV İadesi miktarları ve Bütçe içindeki payı. 3- YMM’LERİN VERGİ İNCELEMELERİNDEKİ ROLÜ - Vergi İncelemeleri hakkında istatistiki bilgi. - Son 3 yılda Tam Tasdik yaptıran mükellefler nezdinde yapılan vergi incelemesi sayısı - Son 3 yılda KDV İadesi Tasdik Raporu düzenlenen mükellefler nezdinde yapılan vergi inceleme sayısı. 4- YMM MESLEĞİNİN DİĞER ÜLKELERDEKİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ - Gelişmiş ülkelerdeki uygulama örnekleri - Gelişmekte olan ülkelerde Beyanname Tasdiki uygulama örnekleri.

3 GİRİŞ : YMM SEMPOZYUMLARI, MESLEĞİMİZİN “BİLANÇO” GÜNÜDÜR
Bugün BİLANÇO GÜNÜMÜZDÜR. Meslek camiası olarak, BİLANÇO GÜNÜNDE ne yapıyorsak, bugün bu sempozyumda, “mesleğimizle ilgili bilanço günü yapacağız.” Başka bir deyişle, bugün aynaya bakacağız. Aynada YMM mesleği nasıl gözüküyor, buna bakacağız. Sunumumda mesleğimizle ilgili bir “envanter çalışması” yapacağım. Yani, “YMM mesleğinin Envanterini çıkartacağım”. Ymm’ler tarafından yapılan işleri, “saymak, ölçmek, tartmak ve değerlemek suretiyle, tasnif edeceğim. Daha sonra Ymm mesleği hakkında “ tablolar” düzenleyeceğim. Mesleğimizin “bilançosunu” çıkartacağım. Bu tablolardan yola çıkarak Ymm mesleği hakkında “mesleki analizler” yapacağım. Sevgili meslektaşlarım, BİLANÇO GÜNÜMÜZE hoş geldiniz.

4 1- YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEĞİ
Yeminli Mali Müşavirlik mesleği, en az 10 yıllık mesleki deneyimden sonrası yapılan mesleki yeterlik sınavı ile kazanılan bir meslektir. Ymm mesleği, başta vergi olmak üzere tüm Mali Mevzuat, İş Hukuk, SGK, TTK, Kambiyo, Dış Ticaret, Gümrük, Bağımsız Denetim, vergi yargısı, idari yargı … vb alanlarda yüksek deneyim ve bilgi birikimi gerektiren bir meslektir. Ymm’lik son derece yüksek liyakat gerektiren, kariyer bir meslektir. Muhasebecilik mesleğinin Zirvesidir. Mesleki etik değerleri yüksek bir meslektir. Kamu ve özel sektörün güveni kazanmış, saygın bir meslektir. Mesleğimizle kıvanç duymaktayız. Bize bu mesleği yapma imkanını sağlayan, 3568 sayılı meslek yasamızın çıkması için yasal zemini hazırlayan, başta Maliye Bakanlığı olmak üzere, dönemin hükümetine ve TBMM’ne teşekkür ediyoruz. Emeği geçen her bir bürokrata, parlamentere teşekkür ediyor, saygılarımızı sunuyoruz.

5 MESLEK YASAMIZA GÖRE (Md. 11) KAMU HİZMETİ SUNUYORUZ
MESLEK YASAMIZA GÖRE (Md. 11) KAMU HİZMETİ SUNUYORUZ. BU NEDENLE KAMU GÖREVLİSİYİZ. YMM’LER KAMU HİZMETİ SUNMAKTADIR: 3568 sayılı yasanın 11. inci Md. yer alan Ymm YEMİN metninde, “Yeminli malî müşavirlik mesleğinin, bir kamu hizmeti olduğunu bilerek, Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına, meslekî kurallara ve meslek ahlakına uyacağıma, mesleğimi tam bir bağımsızlık, tarafsızlık ve dürüstlükle yerine getireceğime, üzerime aldığım işleri dikkat ve özenle yapacağıma, namusum ve şerefim üzerine yemin ederim.” denilmektdir. YMM’LER KAMU GÖREVLİSİDİR: Anayasanın 128 inci maddesine göre, “kamu hizmetinin gerektirdiği asli ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle yürütülür” hükmü yer almaktadır. YMM ler “diğer kamu görevlisi” kapsamına girdiğinden, yaptıkları tasdik hizmeti nedeniyle Anayasanın 128 ve 135 inci maddelerine göre “KAMU GÖREVLİSİ” dir. Bu nedenle, YMM’ler TC rumuzlu Resmi Mühür kullanmaktadır.

6 Anayasanın 128 ve 135 inci madelerine göre Kamu Görevlisi sayılan YMM’lerin Sorumlulukları da büyüktür. Ymm’ler Kamu Hizmeti sunduğu için, bilerek / kasden işledikleri suçlardan dolayı ağır müeyyidelere tabidir. 3568 sayılı Kanunun 47 inci maddesine göre, “YMM ler görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri suçlardan dolayı, fiillerinin niteliğine göre Türk Ceza Kanununun kamu görevlilerine ait hükümleri uyarınca cezalandırılır.” Müteselsil sorumluluk, (VUK mük. 227 ve 3568 md. 12) yapılan işin ciddiyeti açısından diğer önemli bir düzenlemedir. TCK da belirtilen suçlar bu nedenle önemlidir. AA BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

7 YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK MESLEĞİ BİR GÜVEN MESLEĞİDİR.
YMM’ler taraflara Tasdik Hizmeti sunmaktadır. 3568 sayılı Kanunun 12 inci maddesinde, Yeminli malî müşavirler gerçek ve tüzelkişilerin veya bunların teşebbüs ve işletmelerinin malî tablolarının ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelediğini tasdik ederler. Ymm’ler tarafından tasdik edilmiş mali tablolar, kamu idaresinin yetkili memurlarınca, tasdikin kapsamı ölçüsünde incelenmiş belge olarak kabul edilir.

8 YMM’ler “TAM GÜVENCE” HİZMETİ VERMEKTEDİR.
YMM’ler “TAM GÜVENCE” HİZMETİ VERMEKTEDİR. Bilindiği gibi, KGK düzenlemelerine ve TTK na göre (aktif-ciro-çalışan sayısı ölçütlerine göre) bazı mükelleflerin Bağımsız Denetim yaptırmaları zorunludur. (2016 yılında 6256 firma kapsama girmiştir. KAYİK: 1550, BOBİ-Büyük: 850, BOBİ-Orta:3.850)) Bu zorunluluğa rağmen bağımsız denetimde, denetçiler mali tablo kullanıcılarına “makul veya sınırlı güvence hizmeti” vermektedir. YMM’ler ise, yazmış olduğu Tasdik Raporları ile taraflara “Tam Güvence” hizmeti vermektedir. Bu nedenle, net satışları 10 mTL yi aşan tüm kurumlar vergisi mükelleflerinin Tam Tasdik sözleşmesi kapsamına alınmasında kamu yararı olduğu düşüncesindeyiz.. Tam Tasdik konusunda GİB, TÜRMOB ve YMM Odalarının “her yıl ocak ayında iş dünyası ve mükellefler nezdinde gerekli motivasyon ve bilgilendirme yapması gerektiği, düşüncesindeyiz. KGK nın KAYİK dışı firmalara VUK a göre mali tablo çıkarılmasını kabul etmesinden sonra, YMM lerin tasdik ettikleri mali tablolar Tam Güvence Kapsamında olan tablo denilebilir. AA BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

9 TÜRKİYE GENELİNDE FİİLEN ÇALIŞAN YMM SAYISI (2017) : 2460
Oda Adı Çalışan Çalışmayan Toplam Üye İstanbul YMM Odası 1244 993 2237 1282 941 2223 1324 927 2251 Ankara YMM Odası 496 1489 520 972 1492 525 966 1491 İzmir YMM Odası 229 191 420 243 182 425 249 186 435 Bursa YMM Odası 114 69 183 126 65 57 133 190 Adana YMM Odası 101 49 150 110 47 157 115 162 Gaziantep YMM Odası 90 35 125 104 26 130 25 135 Antalya YMM Odası 29 78 51 80 52 28 Eskişehir YMM Odası 27 56 32 59 30 58 TOPLAM 2350 2388 4738 2463 2294 4757 2460 2342 4802

10 SON DÖRT YILA AİT YMM TAM TASDİK SÖZLEŞME SAYILARI (2017 yılında 29
SON DÖRT YILA AİT YMM TAM TASDİK SÖZLEŞME SAYILARI (2017 yılında adet) ODA ADI 2014 2015 2016 2017 ANKARA 5.616 5.529 5.285 5.459 İSTANBUL 18.163 18.900 18.945 18.923 İZMİR 2.680 2.692 2.758 2.611 ADANA 1.023 998 1.027 1.111 ESKİŞEHİR 237 209 217 BURSA 1.003 1.007 1.035 1.093 ANTALYA 541 548 564 553 GAZİANTEP 1.170 1.297 1.317 1.323 DÖNEM İÇİ FESİHLER -2.352 -2.392 -3.235 -1.585 TOPLAM (Fesihler Sonrası Net) 28.081 28.788 27.913 29.725 KAYNAK: GİB

11 TAM TASDİK SÖZLEŞME SAYISI / BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞEME SAYILARI / TFRS-BOBİ FRS-MSUGT
BAĞIMSIZ DENETİM SÖZLEŞMESİ İMZALAYAN ŞİRKET SAYISI 2014 4.107 2015 5.153 2016 6.256 KAYİK (TFRS) 1.550 BOBİ FRS (BÜYÜK) 850 BOBİ FRS (ORTA) 3.850 KÜÇÜK ve MİKRO (MSUGT)……… Zorunlu olmamasına rağmen 2016 yılında tam tasdik sözleşmesi imzalanmıştır. Bağımsız denetim, tam tasdik hizmetinin alternatifi değildir. Amaç ve maksatları, kullanıcıları farklıdır. Ankara YMM Odası

12 TAM TASDİK SÖZLEŞME SAYILARI VE ORTALAMA TASDİK SAYISI: 12 dir.
2015 2016 2017 Tam Tasdik Sözleşme Sayısı 28.788 27.913 29.725 Fiilen Çalışan Ymm Sayısı 2350 2463 2460 Kişi başı Ortalama Tam Tasdik Sözleşme Sayısı 12 11 Ankara YMM Odası

13 SON 3 YILA AİT YMM TAM TASDİK RAPORU DÜZENLENEN MÜKELLEFLERE AİT AKTİF BÜYÜKLÜK VE NET SATIŞLAR TUTARI SON 3 YILA AİT YMM TAM TASDİK RAPORU DÜZENLENEN MÜKELLEFLERE AİT NET SATIŞLAR VE AKTİF BÜYÜKLÜK BİLGİLERİ YIL 2014 2015 2016 KURUMLAR AKTİF BÜYÜKLÜK NET SATIŞLAR GELİR TOPLAM AKTİF BÜYÜKLÜK TOPLAM NET SATIŞLAR KAYNAK: GİB Ymm’ler tarafından denetlenen ciro, 2,7 trilyon TL dir.

14 YMM DENETİMİNDEN GEÇEN “NET SATIŞLAR”
YILLAR GSYH (2009 BAZLI) 2014 2015 2016 Kaynak: TÜİK Kaynak:GİB Bilindiği gibi, milli gelir hesaplaması farklı olmakla birlikte (ücret+kira+faiz+kar payı), milli gelir tutarı kadar net satış tutarı YMM ler tarafından denetlenmektedir. YMM MESLEĞİNİN ÖNEMİ DİKKAT ÇEKİCİDİR🌟

15 NET SATIŞ TUTARI ve 10 MİLYON TL Yİ AŞAN ve TAM TASDİK RAPORU İMZALAYAN MÜKELLEF SAYISI
YIL 2014 2015 2016 TOPLAM TAM TASDİK SÖZLEŞME SAYISI (Fesihler Sonrası Net) 28.081 28.788 27.913 NET SATIŞLARI 10 MTL Yİ AŞAN KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEF SAYISI 18.017 18.812 19.118 NET SATIŞLARI 10 MTL Yİ AŞANGELİR VERGİSİ MÜKELLEFİ 163 154 158 NET SATIŞLARI 10 MTL Yİ AŞAN TOPLAM MÜKELLEF SAYISI (Tasdik Yaptıran) 18.180 18.966 19.276 KAYNAK: GİB NET SATIŞLARI 10 MTL altında kalan ve Tam tasdik sözleşmesi yaptıran mükellef sayısı 9.901 9.802 8.637 Ankara YMM Odası

16 TASTİK YAPTIRAN KV MÜKELLEF SAYISI VE TASDİK EDİLEN TOPLAM KURUMLAR VERGİSİ MATRAHI ?
TAM TASDİK YAPTIRAN MÜKELLEF SAYISI VE TOPLAM KV MÜKELLEFLERİ İÇİNDEKİ ORANI 2014 2015 2016 Faal KV Mükellef Sayısı ,00 ,00 Tam Tasdik Sözleşmesi İmzalayan 28.081 28.788,00 27.913,00 KV’nde Tasdik Yaptıran Mükellef Oranı (%) 0,04 TÜRKİYE ÇAPINDA BEYAN EDİLEN TOPLAM KV MATRAHININ % ? YMM LER TARAFINDAN TASDİK EDİLMEKTEDİR. Türkiye Çapında Beyan Edilen Toplam KV Matrahı Ymm Tarafından Tasdik Edilen Matrah Tutarı Beyan Edilen KV Matrahının Tasdik % 0,54 0,56 0,51 Kaynak: GİB Özet: Tüm Türkiye’de beyan edilen Kurumlar Vergisi Matrahının 2014 de %54 ü, 2015 de %56 sı, 2016 de ise %51 i YMM’ler tarafından tasdik edilmiştir. 😀 Ankara YMM Odası

17 TASDİK EDİLEN TOPLAM MATRAH / TASDİK EDİLEN HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİ VE BÜTÇE GELİRLERİ İÇİNDEKİ (KURUMLAR VERGİSİ) YMM’LERİN PAYI YIL 2014 2015 2016 TASDİK EDİLEN KURUMLAR VERGİSİ MATRAHI (GİB) TASDİK EDİLEN HESAPLANAN KURUMLAR VERGİSİ (%20) (İndirim ve İstisnalar dikkate alınmadan hesaplama yapılmıştır) BÜTÇE GELİRLERİ İÇİNDEKİ KURUMLAR VERGİSİ TAHAKKUKU (Kaynak: maliye.gov.tr) YMM'LERİN PAYI (%) 😃 0,52 0,53 0,43 İLK 100’E GİREN KV BEYANLARI (-) (gib.gov.tr) İLK 100 HARİÇ YMM'LERİN PAYI (%) 😃 0,87 0,77 0,59

18 2-VERGİ İADELERİNDE YMM’LERİN ROLÜ
3568 sayılı Yasa yürürlüğe girdikten sonra Yeminli Mali Müşavirlik mesleğine verilen ilk tasdik yetkisi 1 Nolu Tebliğ ile (18/02/1990) İhracatta KDV İadesi Tasdik Raporu yazma yetkisidir. Maliye Bakanlığı (GİB) aradan geçen 27 yıl içinde Yeminli Mali Müşavirlere, 3065 sayılı KDV Kanununda yer alan “Tam İstisna” kapsamındaki tüm teslim ve hizmetlerle ilgili “5.000 TL yi aşan Nakden İadelerde” Ymm’lere KDV İadesi Rapor yazma yetkisi vermiştir. Bu uygulama, Türkiye ekonomisinde meydana gelen büyümeden kaynaklanmıştır. GSYİH (Cari Fiyatlarla) Bin TL Bin TL İhracat ,9 milyar Dolar ,5 milyar Dolar

19 VERGİ İADELERİNDE YMM’LERİN ROLÜ
Tam istisna kapsamında KDV İadeleri KDV Tevkifat İadesi, İndirimli Orana Tabi Teslimlerde İade, Geçici Md ler kapsamında yapılan İadeler, Gelir ve Kurumlar Vergisinde (tevkifat) iadeleri. ……. Ymm’ler özellikle KDV İadelerinde yoğun çalışmaktadırlar. KDV İadeleri konusunda Ymm’lere yetki veren ve bu konuda etkin çalışan risk analiz modelini kuran GİB’e sonsuz teşekkürler.

20 SON ÜÇ YILA AİT KDV İADESİ TASDİK SÖZLEŞMESİ SAYILARI
ODA ADI 2014 2015 2016 ANKARA 17.770 17.143 16.767 İSTANBUL 31.131 31.687 31.589 İZMİR 5.733 5.684 5.677 ADANA 8.995 8.455 7.997 ESKİŞEHİR 659 628 726 BURSA 2.346 2.292 2.304 ANTALYA 1.082 1.187 1.227 GAZIANTEP 9.242 10.208 9.748 TOPLAM 76.958 77.284 76.035 KAYNAK: GİB BİLGİLENDİRME NOTU : İHRACAT DAHİL TÜM KDV İADESİ SÖZLEŞMELERİ Ankara YMM Odası

21 SON 3 YILDA YMM LER TARAFINDAN YAPILAN KDV İADESİ MİKTARLARI
Türü 2014/TL 2015/TL 2016/TL İhracat KDV İadesi (Mad.11)                           İndirimli Oran KDV (Md29/2)                           Diğer KDV İadeleri (Md vb)                           TOPLAM Sadece Mal ve Hizmet İhracatı ( )                              2016 yılında Ymm’ler tarafından 17 milyar TL KDV İadesi yapılmıştır. KAYNAK: GİB Ankara YMM Odası

22 KDV İADESİNDE YMM’LERİN PAYI
2014 2015 2016 BÜTÇE İÇİNDE YER ALAN KDV RED VE İADE TUTARI YMM'LER TARAFINDAN İADESİ YAPILAN KDV TUTARI TÜM KDV İADESİNDE YMM'LERİN PAYI (%) 😃 0,37 0,43 0,45 SADECE İHRACATTA NAKDEN KDV İADESİNDE (301 VE 302) YMM'LERİN PAYI : GENEL BÜTÇEDEN YAPILAN RED VE İADE (Sadece İhracat; mahsuben iade +nakden iade dahil) YMM Tasdik Raporu ile yapılan Nakden KDV İadesi (301 ve 302) SADECE İHRACATTA KDV İADESİNDE YMM'LERİN PAYI (%) 😃 0,22 0,27 0,25 MAHSUBEN KDV İADELERİNDE YMM RAPORU ARANMASA DAHİ, DOSYANIN HAZIRLANMASI AŞAMASINDAKİ (YÜKLENİLEN VE İNDİRİLECEK KDV LİSTESİ, GÇB, MİKTAR DENGESİ VB) YMM’LERİN KATKISI DİKKATE ALINDIĞINDA, BU ORANIN (YMM KATKISININ) DAHA YÜKSEK OLDUĞU AÇIKTIR.

23 İHRACAT Hariç tutulduğunda kalan KDV İadesinde Ymm'lerin payı:
İHRACAT Hariç tutulduğunda kalan KDV İadesinde Ymm'lerin payı: 2014 2015 2016 BÜTÇE İÇİNDEKİ KDV RED İADE TUTARI GENEL BÜTÇEDEN SADECE İHRACATTA YAPILAN KDV İADESİ Kalan KDV İadesi (Bütçe İçindeki) YMM'ler tarafından İHRACAT hariç yapılan KDV İadesi tutarı İhracat hariç KDV İadesinde Ymm'lerin payı (%) 0,74 0,80 0,83 AA BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş.

24 3-VERGİ İNCELEMELERİNDE YMM’LERİN ROLÜ
Vergi İncelemesinde maksat, ödenmesi gereken verginin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamaktır. Vergi İncelemesi Vergi Müfettişleri (VDK) tarafından yapılmaktadır. Ymm’ler vergi müfettişi değildir. Vergi müfettişi yetkileri ile donatılmamıştır. (Böyle bir iddiası da yoktur) Ymm Tasdik Raporları vergi inceleme raporu (VİR) değildir. Tasdik raporu, mükellefe ait yasal defter ve belgelere dayanarak, mali tabloların vergi kanunlarına uygun hazırlanması ve sunumu sağlayan, beyan edilen vergi matrahının doğruluğunu onaylayan bir rapordur. Ymm’ler mükelleflerin “vergi yasalarına uyum” ve “vergi bilincinin yaygınlaştırılması” konusunda en etkin çalışan meslek grubudur. Ymm’ler vergi incelemesinde, mesleki deneyim ve tecrübesi ile kamu hizmeti yapma bilinciyle hareket ederek, taraflar arasında “resmi arabulucu” veya “ombusman” gibi çalışmaktadır. Ayrıca, GİB’in “Mükellef Hakları Bildirgesinde” yer alan ve mükellef haklarını mükellefler adına savunan, takip eden kişilerdir. Bu nedenle, yapılmakta olan bir vergi incelemesinde mükelleflerin YMM’ler ile çalışması, her iki tarafın da menfaatinedir.

25 VERGİ İNCELEMELERİ HK SAYISAL VERİİLER (Kaynak: VDK 2016 yılı Faaliyet Raporu)
VERGİ MÜFETTİŞİ SAYISI Vergi Başmüfettişi 239 Vergi Müfettişi 3.018 Vergi Müfettiş Yrd. 5.264 Toplam 8.521 VERGİ İNCELEME SAYILARI Sınırlı İnceleme Rapor Sayısı Tam İnceleme Rapor Sayısı 37.355 30.291 40.642 TÜRKİYE GENELİNDE İNCELEME ORANI Mükellef İncelenen İnceleme Sayısı Mükellef Sayısı Oranı 2014 55.284 2,24% 2015 58.676 2,32% 2016 49.817 1,96% Ankara YMM Odası

26 SON 3 YILDA TASDİK SÖZLEŞMESİ BULUNAN MÜKELLEFLER NEZDİNDE YAPILAN VERGİ İNCELEME SAYISI ve İNCELEME ORANI SON 3 YILDA TASDİK SÖZLEŞMESİ BULUNAN MÜKELLEFLER NEZDİNDE YAPILAN VERGİ İNCELEME SAYISI: 2014 2015 2016 2017 KURUM VERGİSİ MÜKELLEFİ 2.868 3.614 3.493 352 GELIR VERGİSİ MÜKELLEFİ 10 19 11 2 KDV MÜKELLEFİ 4.042 5.116 4.202 1.062 TOPLAM İNCELEME SAYISI 6.920 8.749 7.706 1.416 Kaynak : GİB TAM TASDİK SÖZLŞEME SAYILARI (Fesihler Sonrası Net) 28.081 28.788 27.913 29.725 TAM TASDİKTE İncelenen Mükellef Oranı (%) 0,10 0,13 0,01 KDV İADESİ YMM SÖZLEŞME SAYISI 76.958 77.284 76.035 KDV İADESİNDE İnceleme oranı  0,05 0,07 0,06 0,03 Türkiye Genelinde Mükelleflerin İnceleme Oranları: Mükellef sayısı İncelenen Mükellef sayısı 55.284 58.676 49.817 İnceleme Oranı 2,24% 2,32% 1,96% Kaynak: VDK 2016 yılı Faaliyet Raporu

27 SORULMASI GEREKEN SORU ? GİB ve VDK, YMM’lere güvenmemekte midir?
Türkiye genelinde inceleme oranı ortalama %2 iken, Tam Tasdik sözleşmesi imzalayan mükellefler nezdinde yapılan vergi inceleme oranı %10-13 arasında değişmektedir. KDV İadesi yaptıran mükelleflerde ise inceleme oranı %5-7 dir. Tasdik yaptıran mükellefler nezdinde yapılan vergi inceleme oran yüksekliği nasıl izah edilmelidir? 18 seri nolu YMM Tebliğinde yer alan hüküm neden uygulanmıyor? GİB ve VDK, YMM’lere güvenmemekte midir? Güven kaybına neden olan kusur ve kabahatimiz nedir? Bütçe gelirleri içinde yer alan Kurumlar Vergisi tahakkuklarında %50 nin üzerinde katkısı olan, İlk 100 e giren Banka ve Sigorta Şirketleri, Botaş gibi KİT ler çıkartıldığında, katkısı %77-80’lere çıkan YMM’lere güvenilmesi gerektiği görüşündeyiz. KDV İadesinde %45 katkısı olan YMM’ler güvenilmesi gerektiği görüşündeyiz. Biz, YMM’ler olarak bu güveni hak ettiğimiz düşüncesindeyiz.

28 SON ÜÇ YILDA DİSİPLİN CEZASI ALAN VE CEZASI ONAYLANAN YMM SAYILARI
CEZA TÜRÜ 2014/ADET 2015/ADET 2016/ADET Uyarma Yok 16 7 Kınama 3 8 33 Gecici Olarak Mesleki Faaliyetten Alıkoyma 1 12 13 Yeminli Sıfatını Kaldırma 2 Meslekten Çıkarma Toplam 4 36 55 KAYNAK:GİB Fiilen çalışan Ymm Sayısı  2224 2350  2463 Disiplin Cezası alan Ymm Oranı  0,0018 0,015  0,022 Burada önemi olan ceza, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma cezası ile meslekten çıkarma cezasıdır. Bu iki ceza türünde 2016 yılında (13+2=)15 meslektaşa ceza verilmiş olup, binde 4 e tekabül etmektedir.

29 4-YMM MESLEĞİNİN DİĞER ÜLKELERDEKİ UYGULAMA ÖRNEKLERİ
GELİŞMİŞ ÜLKE UYGULAMALARI: ABD (Enrolled Tax Agents, CPAs) İNGİLTERE (CCAs) , ALMANYA, FRANSA, HOLLANDA (CPAs) GELİŞMEKTE OLAN ÜLKE UYGULAMALARI: Romanya (Certification of Tax Returns) Yunanistan (Tax Certificate) Arnavutluk (Certification of Tax Declerations) Ankara YMM Odası

30 GELİŞMİŞ ÜLKELERDE YMM UYGULAMALARI:
Gelişmiş ülkelerde, kayıt dışı ekonominin çok düşük olması, mükelleflerin vergi yasalarına uyum düzeyinin çok yüksek olması nedeniyle, bu ülkelerde bizde olan YMM örneği ve vergi beyannamelerinin tasdiki diye bir müessese yoktur. Gelişmiş ülkelerde, genelde Certified Public Accountants (CPAs) tarafından (yerel muhasebe standartlarına göre veya BOBİ / UFRS ‘ye göre) denetlenen mali tabloların taraflara ve vergi dairesine verilmesi şeklinde bir uygulama vardır. Ankara YMM Odası

31 ENROLLED / LICENSED AGENTs / CPAs (IN USA) (ABD UYGULAMASI)
WHAT IS AN ENROLLED AGENT? CPAs What is an enrolled agent? Enrolled agents (EAs) are America's Tax Experts. EAs are the only federally licensed tax practitioners who specialize in taxation and also have unlimited rights to represent taxpayers before the IRS. What does the term “enrolled agent” mean? “Enrolled” means to be licensed to practice by the federal government, and “agent” means authorized to appear in the place of the taxpayer at the IRS. Only enrolled agents, attorneys, and CPAs have unlimited rights to represent taxpayers before the IRS. t How does one become an enrolled agent? The license is earned in one of two ways, by passing a comprehensive examination which covers all aspects of the tax code, or having worked at the IRS for five years in a position which regularly interpreted and applied the tax code and its regulations. All candidates are subjected to a rigorous background check conducted by the IRS. Federal Devlet tarafından yetkilendirilmiş Yetkili / Kayıtlı Vergi Uzmanı / Ajanı. Bu kişiler Gelir İdaresi nezdinde tıpkı bir avukat gibi mükellefi temsil etmektedir. Mükellefle ilgili her türlü iş ve işlemi yapmaya yetkilidir. Enrolled Agent olabilmek için, en az 5 yıl IRS de vergi konusunda çalışmış olmak ve yapılan yeterlik sınavını geçmek şartı aranmaktadır. CPAs den farklıdır.

32 İNGİLTERE, FRANSA, ALMANYA VE HOLLANDA ÖRNEKLERİ
İngiltere’de Chartered Accountants, Chartered Certified Accountants ve CPA gibi mesleki unvanları altında çalışılmaktadır. Book keeper (Muhasebeci) farklıdır. Fransa, Almanya, Hollanda gibi ülkelerde ise CPA uygulaması vardır. Genel olarak, yerel muhasebe standartları yanında UFRS ve BOBİ FRS ye göre finansal tabloların denetimini yapmaktadırlar. CPA ler vergi konusunda danışmanlık ve denetim hizmetleri de vermektedirler. Hollanda da vergi yaslarına uyum konusunda, denetim firmalarından hizmet almaktadırlar. Tax compliance for Dutch companies All companies in the Netherlands must pay attention to the corporate tax compliance requirements. Dutch companies can choose to set up an internal department to take care of the taxation matters or they can request the services of a professional accounting company. Regardless of the chosen method, companies must observe all the laws and regulations for corporate taxation in the Netherlands.  Ankara YMM Odası

33 GELİŞMEKTE OLAN ÜLKELERDE BEYANNAME TASDİKİ
Yapılan araştırmada, Kayıt dışı ekonominin yüksek olduğu, Mükelleflerin vergi yasalarına uyum düzeyinin düşük olduğu ülkelerde (Romanya, Yunanistan, Arnavutluk … vb) Vergi Beyannamelerinin Tasdiki müessesinin getirildiği görülmektedir. Başka bir deyişle, ülkemizde 1989 yılından beri uygulanmakta olan YMM uygulaması benzerlerinin bazı Avrupa ülkelerinde de kullanıldığı (Türkiye uygulamasının örnek alındığı)tespit edilmiştir.

34 Certification of Tax Returns in Romania (2014) (Romanya’da vergi beyannamelerinin tasdiki) Certification of tax returns in Romania filed by taxpayers with the tax authorities will be optional, according to a draft published by the Minister of Public Finance in an Ordinance issued on January 20, 2014. According to the Romanian Law, the certification of tax returns must be performed by a tax consultant who acquired a special status and is registered as an active member in the register of tax consultants and tax consulting firms. This decision is taken in accordance with the rules established by Ordinance no. 71/2001 that provides that the tax advisory work, including certification, can be done only by active tax advisers. According to the new provisions, the amendment tax returns need mandatory certification (excluding VAT returns corrections, according to the Tax Code through the rows of the VAT adjustment), if the corrected amount is significant (more than 10%, but less than RON 10,000 ). Mandatory certification of this category of statements is founded on the provisions of art. 82 para. (3) of the Tax Procedure Code, under which the taxpayer must declare the correct tax liability due. However, this measures are proposed to take effect from 1st of June 2014 and these measures are not applicable for public authorities and institutions. Haziran 2014 yılından beri Romanya’da vergi beyannamelerinin meslek mensuplarınca tasdik edilmesi müessesesi uygulanmaktadır. Tasdike yetkili meslek mensubunun bu konuda “özel yetki almış, , vergi müşavirliği kütüğüne kayıtlı ve aktif olarak bir vergi müşavirliği firmasında çalışan kişi olması zorunludur. Romanya uygulamasında vergi beyannamelerinin tasdiki zorunlu değildir. Ancak (KDV beyannamesi hariç) Düzeltme Vergi Beyannamelerinin tasdiki (şayet düzeltme tutarı %10 u aşması halinde) ZORUNLUDUR.

35 Certification of Tax Returns in Romania
In order to meet these imperatives, the law provides that the corrective statement must be validated by an independent tax specialist, on the basis of a contract between the taxpayer and tax specialist for certification services. The certification of tax returns in Romania intends to support the taxpayer, as there can be avoided the penalties fees for not declaring the tax returns and not paying the correct tax liability for the general consolidated budget. Moreover, by this measure the state intends to avoid the abuse in exercising the right to correct a tax return by using it to create some fiscal advantages (for example avoiding or stopping enforcement, obtaining a tax certificate without obligation). The certification of tax returns in Romania is approved by standards issued by the Chamber of Tax Advisors with the Minister of Public Finance approval and the procedure for submission of the tax certification document (prepared by tax consultant), exchanging information between the National Agency for Fiscal Administration and the Chamber of Tax Consultants and how to apply the penalty for non-certification are approved by the Minister of Public Finance.

36 CERTIFICATION OF TAX RETURNS IN GREECE (2011) (Yunanistan’da Vergi Beyannamelerinin Tasdiki)
Temmuz 2011 tarihinden beri Yunanistan’da Vergi Beyannamelerin Tasdiki uygulaması vardır. Finansal tabloları statü denetimine tabi tüm AŞ ve LTD’lerin vergi beyannamelerini de tasdik ettirmeleri zorunluluğu getirilmiştir. Beyanname Tasdiki ise, statü denetimi yapan denetçi dışında bu konuda yetki almış meslek mensuplarınca yapılması gerekmektedir. Ancak, daha sonra çıkarılan BKK ile “beyanname tasdikini statü denetimi yapan denetçilerin de” yapabileceğine karar verilmiştir. According to article 82 par. 5 of law 2238/1994 Certified Auditors are obliged to issue a Tax Certificate to the companies they audit by performing a special audit in their tax affairs taking place in parallel with the statutory audit. Although the above provision is applicable as of April 2010, the procedure, the way and the formalities of issuing the Tax Certificate have been determined with the Ministerial decision 1159/ Which companies should be subject to an audit for the Tax Certificate Societes Anonymes and Limited Liability Companies, whose annual financial statements are obligatorily subject to a statutory audit by individual Certified Auditors / Audit Firms for all fiscal years ending on or after 30/06/2011

37 CERTIFICATION OF TAX RETURNS IN GREECE
According to provisions of Law 2190/1920 and Law 3190/1955, Societes Anonymes and Limited Liability Companies are obligatorily audited by Certified Auditors, in case where two (2) out of three (3) following criteria are exceeded for two (2)consecutive years: • Total Assets > €2,5 millions, • Net Turnover > € 5 millions, • Average Staff > 50 employees Since the Ministerial Decision does not explicitly state which companies should be obligatorily audited by Certified Auditors / Audit Firms for the purpose of issuance of the Tax Certificate, respective clarifications are expected.

38 CERTIFICATION OF TAX RETURNS IN GREECE
Who issues the Tax certificate in Greece. It is not clear from article 82 par. 5 of law 2238/1994 whether the Tax Certificate may be issued by a Certified Auditor / Audit Firm other than the one undertaking the statutory audit. However, there are references in Ministerial Decision POL 1159/2011, from which it may be deduced that the Ministry’s intention is to provide that the Tax Certificate will be issued by the Certified Auditor / Audit Firm that undertakes the statutory audit. Yunanistan’da vergi beyannamesi tasdik işin, bireysel meslek mensubu yanında denetim şirketleri de yapabilmektedir.

39 CERTIFICATION OF TAX DECLERATION IN ALBANIA (2016) Arnavutluk’ta Vergi Beyannamelerinin Tasdiki)
Arnavutluk’ta 2016 yılında vergi beyannamelerinin “bu konuda yetkilendirilmiş denetim firmalarınca” tasdik edilmesi müessesesi getirilmiştir. Tasdik zorunlu değildir. Ancak tasdik edilmiş beyannameler RİSK ANALİZİNDE olumlu puan almaktadır. Bireysel tasdik izni yoktur. En az 10 yıl mesleki faaliyeti olan kurumsal denetim firmalarına Tasdik yetkisi verilmiştir. Tasdik Yetkisi almış denetim firma sayısı ise 10 dur. Sorumluluk: Kesinleşen vergi farkının %50 si kadar idari para cezası şeklindedir. The amendments to the law on tax procedures introduce the certification of the annual financial statements and tax declarations by certified audit companies licensed as such by the Ministry of Finance. Where it is attested that the financial statements and tax declarations of a taxpayer are certified to be in compliance with the fiscal legislation, the tax administration includes this fact in the taxpayer’s risk analysis and assessment. The procedures, criteria and the list of auditing companies will be defined in a special instruction of the Ministry of Finance. The financial statements and tax declarations will still remain subject to tax audits by the Tax administration based on an analysis of risk. Taxpayers with certified tax declaration will be deemed as low tax risk taxpayers by the tax administration. In case additional tax liabilities are assessed following a tax audit conducted to taxpayers whose financial statements and tax declarations have been certified by a licensed audit company, the additional tax liabilities assessed by the tax auditor will be borne by the taxpayer, whereas the certified auditing company will be fined with a penalty equal to the additionally assessed tax liabilities.

40 CERTIFICATION OF TAX DECLERATION IN ALBANIA
Tax certification of tax declarations Taxpayers will have the possibility to engage certain authorised audit companies (amongst 10 companies) to certify their ‘tax declarations’ as ‘in compliance with the fiscal legislation’.  The benefit of this certification, however, has been limited to improving the taxpayer’s position in the risk assessment performed by the tax administration when selecting taxpayers for tax audit (where the ‘tax certification’ will be an additional indicator to consider, amongst other existing indicators).  There is still no legal guarantee that certified tax declarations will be considered to be in compliance with the tax legislation by the tax auditors.  the taxpayer will be subject to the full amount of the additional tax liabilities (and related interest and penalties); whereas the authorised audit company will be subject to a penalty amounting to 50% of the reassessed tax liabilities, in addition to the penalties already applicable on the concerned taxpayer.

41 SON Sempozyuma emeği geçenlere sonsuz teşekkürlerimi sunarım.
Sabırla dinlediğiniz için, Teşekkür ederim. Saygılarımla, Ymm Ali Alıç Ankara YMMO Koordinatör YK Üyesi.