İNSAN VE PSİKOLOJİ. Psikoloji Psikoloji “insan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı”dır (Morris, 2002). Psikoloji üç alanda bireylere fayda sağlamaktadır.

... konulu sunumlar: "İNSAN VE PSİKOLOJİ. Psikoloji Psikoloji “insan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı”dır (Morris, 2002). Psikoloji üç alanda bireylere fayda sağlamaktadır."— Sunum transkripti:

1 İNSAN VE PSİKOLOJİ

2 Psikoloji Psikoloji “insan ve hayvan davranışlarını inceleyen bilim dalı”dır (Morris, 2002). Psikoloji üç alanda bireylere fayda sağlamaktadır.

3 Birinci olarak psikoloji insanın kendini daha iyi tanıması, davranışlarının nedenlerini anlaması fırsatı sunmaktadır. İkinci olarak diğer bireyleri, hayvanları daha iyi anlamayı ve onlarla empati kurmayı sağlamaktadır. Üçüncü olarak anne babadan başlayarak çevredeki insanları, çevredeki grupları, toplumu daha iyi anlayarak çevreyle uyum kurmayı sağlamaktadır. Uyum ise psikolojik dengenin temelini oluşturmaktadır.

4 KİŞİLİK GELİŞİMİ Kişilik, insanın toplumda oynadığı çeşitli roller ve bu rollerin başkaları üzerinde bıraktığı etkilerin tümüdür. Kişilik, bireyin psikolojik, kalıtsal ve öğrenilmiş duygularını, güdülerini, yetenek ve alışkanlıklarını kapsayan, onu bir başkasından ayıran ve devamlılık gösteren davranış özellikleridir.

5 SİGMUND FREUD’UN KİŞİLİK GELİŞİM KURAMI TOPOGRAFİK KİŞİLİK KURAMI YAPISAL KİŞİLİK KURAMI PSİKOANALİTİK ( PSİKOSEKSÜEL) GELİŞİM KURAMI

6 TOPOGRAFİK KİŞİLİK KURAMI S. Freud, özel kişilik üzerinde yoğunlaşmaktadır Topografik Kişilik adını verdiği bu kurama göre, hiçbir davranış nedensiz ortaya çıkmamaktadır. Mutlaka bilinç altında bir sebebi vardır. İlk çocukluk yıllarındaki yaşantılar, kişilik gelişiminin temelini oluşturur.

7 YAPISAL KİŞİLİK KURAMI Freud’e Göre Kişilik Yapısı Üç Ana Sistemden Oluşmaktadır; İd; Kişiliğin temel taşıdır. Doğuştan getirilir ve ruhsal enerjinin ve psikolojik gizil güçlerin temelidir. Aynı zamanda içgüdülerin de kaynağıdır. Kişiliğin İlkel yönünü oluşturur. Ego; Ego kişiliğin yürütme organıdır. Ego, id’in bir parçasıdır ve tüm enerjisini ondan alır. Ego, organizmanın dış dünya ve nesnel gerçeklikle ilişkiye geçme gereksiniminden varlık bulur. Ego, bir bakıma kişiliğin karar organı ve mantık süzgecidir. Süper Ego; Süper ego, sosyal ilişkiler içinde diğer insanlar tarafından geleneksel değerler ile toplumsal, törel, kültürel alışkanlık ve kuralların içselleştirilmiş şeklidir. Kişiliğin sosyal yönüdür. Ego, id’in isteklerini süperegonun onayından geçirir.

8 Psikoseksüel Gelişim Kuramı (S. Freud) Freud'a göre, ilk 6 yaşın kişilik gelişiminde önemi büyüktür. Freud kuramında cinsel gelişimin kişiliğin gelişimindeki önemini vurgulamaktadır. Psikoseksüel gelişim kuramına göre, kişiliğin normal gelişimi için her dönemde bireyin temel gereksinimlerinin doyurulması gerekmektedir. Eğer temel gereksinimler karşılanmazsa kişilik gelişimi bundan olumsuz etkilenmektedir.

9 Freud psikoseksüel gelişimi beş dönemde incelemiştir. Bunlar; I. Oral Dönem (0-1/1,5 Yaş) II. Anal Dönem (1/1,5 - 3 Yaş) III. Fallik Dönem (3-6 Yaş) IV. Gizil Dönem (6-12 Yaş) V. Genital Dönem (12-18 Yaş)

10 Oral Dönem (0-1/1,5 Yaş); Temel haz kaynağı emmedir. Emme pasif ve bağımlı bir davranıştır. Çocuk eline aldığı her şeyi emer. Bu durum dış dünyayı algılaması anlamında oldukça önemlidir. Bu dönemde, gereksinmeleri karşılanan çocukta, dış dünyaya karşı bir temel güven oluşur. Karşılanmazsa, değişik kişilik bozukluklarının temelleri atılmış olur.

11 Anal Dönem ( 1-3 yaş) Temel haz kaynağı cinsel organlarıdır. İdrar ve dışkısını tutmayı öğrenir. Çocuk kendini ve çevreyi kontrol etmeyi öğrenir. Tuvalet eğitimi çok önemlidir.

12 Fallik Dönem (3-6 yaş) Karşıt cinse sevgi duymaya başlarlar. Çocuklar bu dönemde büyüklerini model alarak cinsiyet rollerini kazanırlar. Çocuk aynı cinsten olan ebeveyni ile özdeşim kurarak, onun cinsel rolünü içselleştirir. Çocuk bu dönemde ahlaki standartları da kazanmaya başlamıştır. Bu dönemde çözümlenmeyen psikoseksüel karmaşa, sonraki yıllarda suçluluk duygusuna yol açabilir.

13 Gizil (Latent) Dönem ( 6-12) Daha önceki yıllarda kazanılanlar pekiştirilir. Çocuk cinsiyetle ilgili konulardan hoşlanmaz ve kendini daha çok oyuna verir. Ev dışındakilerle de özdeşim kurmaya başlayarak sosyalleşirler. Bu dönem fırtına öncesi sessizlik dönemi olarak da adlandırılır.

14 Genital Dönem ( 12 ve 18) Hızlı fiziksel gelişim ve cinsel dürtülerin arttığı dönemdir. Daha önceki dönemlere ait olumlu ya da olumsuz yaşantılar bu döneme damgasını vurur. Çocuk bu dönemde öğrenme güçlüğü çekebilir. Yardım edilmeli, dışlanmamalıdır.

15 İnsanı konu alan tüm bilimler birbirleriyle mutlaka etkileşim içerisinde bulunmaktadırlar. Doğal olarak eğitim ile psikoloji de çalışma alanları açısından etkileşim halindedir. Psikoloji biliminin ortaya koyduğu bulgular insan yapısının daha da geliştirilmesi ve tanınması için kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra psikolojik sağlıklarının korunmasında da psikolojiden yararlanılmaktadır. İnsan psikolojisinin bilinmesi, insanların birbirleriyl daha kolay anlaşması büyük avantajlar sağlamaktadır.

16 Psikolojinin kesiştiği nokta insanın duygu ve davranışlarının psikolojisi konu alanını oluşturmaktadır. Uygulamalı psikolojinin alt dallarından eğitim psikolojisi genel olarak gelişim psikolojisi ve öğrenme psikolojisini kapsamaktadır. Gelişim psikolojisi, biyolojik, psikolojik ve davranışsal yeteneklerin basitten karmaşık sistemlere doğru değişiminin incelenmesi olarak da tanımlanmaktadır (Woolfolk, 1998, 12).

17 Gelişim psikolojisinin bilinmesi öğretmenlere öğrencilerinin gelişimlerini desteklemek için fırsat vermektedir. Ayrıca eğitim ortamlarında öğrencilerin gelişim özelliklerinin bilinmesi öğretmenlerin hangi bilgileri hangi düzeyde sunmaları gerektiğine ilişkin ipuçları da vermektedir.

18 Öğrenme psikolojisi insanın nasıl öğrendiğini açıklamaya çalışmaktadır. İnsanın nasıl öğrendiğinin bilinmesi, eğitimcilere derslerin nasıl öğretilmesi gerektiği ile ilgili bilgiler sunarak, öğretim yöntem ve tekniklerinin geliştirilmesine hizmet etmektedir. Öğrenme, yaşantı ürünü kalıcı izli davranış değişikliği olarak tanımlanmaktadır (Erden, Akman, 2003, 128).

19 Öğrenmeyi kolaylaştıran başlıca faktörler iki grupta toplanabilir. Birinci grupta bireyin kendisinden kaynaklanan faktörler bulunmaktadır. Bunlar olgunlaşma, yaş, zekâ, güdülenme, genel uyarılmışlık hali, kaygı, fizyolojik durum, önceki öğrenmelerin aktarımı, türe özgü hazıroluştur. İkinci grupta bireyin öğrenme çevresinden kaynaklanan faktörler bulunmaktadır. Bunlar öğretme yöntem ve teknikleri, öğrenilecek malzeme, öğrenme ortamı gibi faktörlerdir.

20 TEŞEKÜR EDERİM Mr. Muhittin KAHVECİ