TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ Supply Chain Management

... konulu sunumlar: "TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ Supply Chain Management"— Sunum transkripti:

1 TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ Supply Chain Management

2 İÇERİK Tedarik Zinciri Kavramı Tedarik Zinciri Gelişim Süreci
Tedarik Zincirinin Amacı Tedarik Zincirin Karar Aşamaları Tedarik Zinciri Yönetimi Tedarik Zincirine Bakış Açıları

3 HER ZİNCİR EN ZAYIF HALKASI KADAR GÜÇLÜDÜR…

4 Her Şeyi Üretemezsiniz!

5 TZY Gelişim Süreci …-1990 …-1980 …-1970 Tedarik Zinciri Yönetimi
…-1960 …-1970 …-1980 …-1990 Tedarik Zinciri Yönetimi Entegre Lojistik Yönetimi Malzeme Yönetimi ve Fiziksel Dağıtım Fiziksel Dağıtımda Depolama ve Taşıma

6 TZY’ndeki Yeni Yaklaşımlar
1980’ler geleneksel, 1990’ların başı yalın, 90’ların 2. yarısı yalın çevik, 2000’li yıllar kişiselleştirilmiş yalın-çevik tedarik zinciri şeklinde tanımlanmaktadır. Hammaddenin nihai tüketiciye ulaşma hızının artışına dikkat çekilmektedir. Teknolojik gelişmeler, bilgi paylaşımı, süreçlerin entegrasyonu ile haftalar alan işlemlerin günlerle ifade edildiğini görmekteyiz.

7 Tedarik Zinciri ve TZY Kavramları
hammadde ve parçaları temin etmek, hammaddeleri ve parçaları bitmiş ürüne dönüştürmek, ürünlere değer katmak, perakendeci/müşterilere bu ürünleri dağıtmak ve paydaşlar arasında bilgi alışverişini kolaylaştırmak amacıyla birbiri ile bağlantılı çok sayıda iş sürecinin birlikte uyum içinde hareketini sağlayan bütünleşik bir sistemdir. (Min ve Zhou, 2002)

8 Tedarik zinciri; Zincirde ilerleyen ürüne katılan değerden dolayı bazen değer zinciri olarak da anılır.

9 Tedarik Zincirinin Yapısı
Tedarikçiler Üreticiler Dağıtım Merkezleri Müşteriler Ulaştırma Maliyeti Malzeme Maliyeti Üretim Giderleri Stok Maliyeti Dağıtım merkezleri

10 Örnek: Ekmek Üretimi Tedarik Zinciri

11

12 Etkileşimli Tedarik Zinciri
Geleneksel Tedarik Zincirinde, tedarikçiden müşteriye doğru fiziksel ürün akışı, müşteriden tedarikçiye doğru nakit akışı gerçekleşirken bilgi akışı (ürün, fatura, teslimat, sipariş, Ödeme vb.) sadece müşteriden tedarikçiye doğru olmaktadır. Etkileşimli tedarik zincirinde ise malzeme, bilgi, para akışı şekildeki gibidir. İşbirliği ve Entegrasyonu Geliştirilen Etkileşimli Tedarik Zinciri Tedarik zincirindeki her bir oyuncunun amacı en yeni bilgiyi zincirdeki diğer işletmelere sunarak daha mükemmel bir arz talep dengesinin sağlanmasına ve ürünün üretim noktasından tüketim noktasına en kısa zamanda ve en düşük maliyette ulaşmasına katkıda bulunmaktır.

13 Tedarik Zincirinin Amacı
Tedarik zinciri boyunca yaratılan değerleri maksimize etmek Tedarik zincirinin değeri= Son ürününü müşteri için değeri- müşteri isteklerini karşılamak için katlanılan tedarik zinciri maliyeti Değer tedarik zinciri karlılığıyla ilgilidir (bu kar müşteri tarafından yaratılan getiri ile tüm tedarik zinciri boyunca katlanılan maliyet arasındaki farktır) Tedarik zinciri karlılığı tedarik zinciri boyunca paylaşılan toplam kardır Tedarik zincirinin başarısı bireysel süreçteki karlılık olarak değil tedarik zincirindeki karlılık olarak ölçülmelidir.

14 Tedarik Zinciri Yönetimi
TZY, ürün geliştirme, üretim çevrim, stokların yerine konma sürelerinde azalma, müşteri taleplerine etkin yanıt verme, maliyetleri düşürme ve müşteri memnuniyetini artırmaya yönelik tüm faaliyetlerin koordinasyonunu sağlayan, tedarik ve talebi senkronize eden bir süreçtir. (Russell, 2007). Müşteri beklentilerini karşılamak ve etkili olabilmek için teknoloji yardımıyla tedarikçiler, üreticiler, dağıtıcılar ve müşterilerin entegrasyonunu sağlar. (Vonderemse vd., 2006) TZY, malzeme ve nihai ürünlerin, hammadde sağlayıcıdan tüketicilere kadar olan akışının potansiyel ara duraklar (üretim tesisleri, üçüncü taraf sağlayıcılar, dağıtım merkezleri vb.) kullanılarak etkin bir şekilde yönetimidir. Literatüre ilk defa 1982 yılında girmiştir. Eskiden işletme foksiyonlarından pazarlama, finans,a kıyasla işletmeler arası bilgi paylaşımı daha az önemli bir fonksiyon olarak görülmekteydi. Ancak küreselleşme ile birlikte şirketlerin rekabet stratejileri zaman ve kalite yönünde olmaktadır. Bu da şirketlerin malzeme akışını daha iyi kontrol edebilmek adına tedarikçiler ve dağıtıcılar araSINDA bilgi paylaşımının sağlanması ile olmaktadır.

15 Geleneksel Yaklaşım ile Tedarik Zinciri Yönetimi Yaklaşımı Arasındaki Farklar

16 Tedarik Zinciri Yönetimi, Geleneksel Yaklaşımdan daha fazla gayret, koordinasyon ve analiz gerektirir. Tedarikçi sayısı az, Tedarikçi alıcısını rekabet gücünü artırmaya yönelik stratejilerde destekler. ölçek ekonomileri, üretim ölçeği arttıkça birim (ortalama) maliyetlerde düşüş olarak tanımlanabilir. Ölçek ekonomilerine göre, üretim kapasitesi arttıkça birim maliyetler düşer. Ticari ilişkinin süresi uzun Karşılıklı güven ve bağımlılık, Ar-Ge, bilgi alış-verişi yüksek, risk paylaşımı yüksek

17

18 Tedarik Zinciri Stratejisi (Tasarımı)
Tedarik zincirinin yapısı hakkında ve gelecek yıllarda herbir aşamada gerçekleştirilecek süreçlerle ilgili kararlar Stratejik tedarik zinciri kararları: Lokasyon ve tesislerin kapasiteleri Üretilecek veya farklı bölgelerde stoklanacak ürünler Ulaşım şekilleri Bilgi sistemleri Tedarik zinciri tasarımı stratejik kararları desteklemeli Tedarik zinciri tasarım karaları uzun dönemli ve değiştirilmesi maliyetli kararlardır- Pazar belirsizliğini dikkate alınarak yapılmalıdır

19 Tedarik Zinciri Planlaması
Kısa dönemli faaliyetleri yönetmek için tanımlanmış prosedürler seti Bir önceki aşamada tedarik zinciri konfigürasyonu tarafından belirlenmiştir Gelecek dönemdeki talep tahminiyle başlar Genellikle çeyrek dönemleri kapsar

20 Tedarik Zinciri Planlaması….
Planlama kararları: Marketlerin ihtiyaçları hangi lokasyon tarafından karşılanacak Stok planlaması Taşeronlar, destekleyici lokasyonlar Stok politikaları Pazar promosyonlarının zamanlaması ve büyüklüğü Planlama kararlarında Pazar belirsizliği, döviz kurları, dönemsel rekabet dikkate alınmalı

21 Tedarik Zinciri Operasyonu
Zaman boyutu “günlük veya haftalık” Bireysel müşteri siparişleriyle ilgili kararlardır Bireysel müşteri siparişlerine ilişkin kararlar Envanter veya üretime emirler tahsis etmek, sipariş tarihlerini ayarlamak, bir depoda alım listeleri oluşturmak, belirli bir sevkıyat için bir sipariş vermek, teslimat çizelgelerini ayarlamak, ikmal emirlerini yerleştirmek Tedarik zinciri konfigürasyonu sabittir ve işletme politikaları belirlenmiştir Amaç, işletme politikalarını olabildiğince etkin bir şekilde uygulamaktır. Çok daha az belirsizlik (kısa zaman ufku)

22 TZY Aşamaları ve Yapılan Çalışmalar

23 TZY ve Önemi Gelecekte kurumların rekabeti ürettikleri ürünlerde
veya tüketilen ülkelerde değil, kullandıkları tedarik zincirleri arasında olacaktır. Prof. Martin Christopher Cranfield University, UK Geleceğin Fabrikası, esnek üretim sistemleri ile otomasyonun birleştirilmesi, Robotların da kullanılmasıyla geleceğin üretim sistemi olarak düşünülmektedir. Hatta Saul esnek üretim sistemlerinin geleceğin fabrikası olmasının yanında bunları "insansız fabrika" olarak Nitelemektedir. Geleceğin fabrikası ile ilg. yapılan çalışmalarda geleceğin fabrikalarında, büyük miktardaki kitle üretimi yapısının (mass production) değil coğrafi olarak farklı yerlerde kurulu çok sayıda tedarikçinin olacağı belirtilmektedir.

24 Önemi (Fıçı, 2006: 5)

25 Tedarik Zincirine Bakış Açıları
Döngüsel (Çevrim) Bakış Açısı: Tedarik zincirindeki süreçler, birbirini takip eden iki tedarik zinciri aşamaları arasındaki arayüzlerde gerçekleştirilen bir dizi döngüye bölünür İtme / çekme Bakış Açısı: Tedarik zincirindeki süreçler, bir müşterinin siparişine "karşılık" (çekme) veya "müşteri sipariş öngörüsüne göre (itme) şeklinde yürütülüp yürütülmeyeceğine bağlı olarak iki kategoriye ayrılır.

26 Tedarik Zincirlerine Çevrim Bakış Açısı (Döngüsel bir Yaklaşım)
Müşteri Müşteri Siparişi Döngüsü Perakendeci Stok Yenileme Döngüsü Toptancı The supply chain is a concatenation of cycles with each cycle at the interface of two successive stages in the supply chain. Each cycle involves the customer stage placing an order and receiving it after it has been supplied by the supplier stage. One difference is in size of order. Second difference is in predictability of orders - orders in the procurement cycle are predictable once manufacturing planning has been done. This is the predominant view for ERP systems. It is a transaction level view and clearly defines each process and its owner. Üretim Döngüsü Üretici Satın Alma Döngüsü Tedarikçi Source: Chopra & Meindel, 2004

27 Tedarik Zincirinin Bakış Açısı
Her döngü birbirini takip eden iki aşamadaki arayüzde gerçekleşir Müşteri sipariş döngüsü (müşteri-perakende) Yenileme döngüsü (perakende satış distribütörü) Üretim döngüsü (distribütör üreticisi) Satınalma döngüsü (üretici-tedarikçi) Döngü görünümü, ilgili süreçleri ve her işlemin sahiplerini açıkça tanımlar. Her üyenin rollerini ve sorumluluklarını ve her işlemin istenen sonucunu belirtir.

28 Tedarik Zinciri Sürecindeki Çevrimler
Müşteri Sipariş Çevrimi Müşteri Gelişi Müşteri Sipariş Girişi Müşteri Siparişi Karşılama Müşteri Siparişi Teslimi Stok Yenileme Çevrimi Perakende Sipariş Tetikleyici Perakendeci Siparişi Girişi Perakendeci Sipariş Karşılama Perakendeci Sipariş Teslimi İmalat Çevrimi Nihai ürün deposundan, dağıtımcıdan, perakendeciden ya da müşteriden sipariş gelişleri Üretim çizelgeleme İmalat ve sevkiyat Dağıtımcı, perakendeci ya ad müşteriye teslim Satın Alma Çevrimi Stok Yenileme Çevrimi arasındaki Fark Perakendeci/dağıtımcı siparişleri belirsiz olan müşteri siparişleri tarafından tetiklenmesi İmalatçı/tedarikçi siparişlerinin ise, üretim çizelgesi hazırlandıktan sonra kesin olarak bilinmesidir.

29 Tedarik Zinciri Süreçlerine İtme/Çekme Bakış Açısı
İtme Süreçleri Müşteri siparişleri beklentisi ile başlatılır Değişen taleplere uyum gösteremez Bazı ürünlere talep azaldıkça eskimiş envanter sorunu yaşanır Güvenlik stoğu nedeniyle fazla stok sorunu yaşanır Çekme Süreçleri Müşteri siparişlerine yanıt olarak Envanterde düşüş Sipariş tabiatı hakkında daha doğru bilgi Teslim süreleri uzunken uygulaması zor Üretim ve taşımada ölçek ekonomisinin yakalanamaması

30 Tedarik Zincirine İtme/Çekme Bakış Açısı
Satın alma, Müşteri Sipariş Üretim ve Döngüsü Stok Yenileme Döngüleri İTME SÜREÇLERİ ÇEKME SÜREÇLERİ In this view processes are divided based on their timing relative to the timing of a customer order. Define push and pull processes. They key difference is the uncertainty during the two phases. Give examples at Amazon and Borders to illustrate the two views Müşteri Siparişinin Gelişi Source: Chopra & Meindel, 2004

31 L. L. Bean’in Tedarik Zinciri
Müşteri ÇEKME SÜREÇLERİ Müşteri Siparişi Döngüsü L. L. Bean Stok Yenileme Döngüsü Müşteri siparişinin gelişi Üretici Üretim Döngüsü The supply chain is a concatenation of cycles with each cycle at the interface of two successive stages in the supply chain. Each cycle involves the customer stage placing an order and receiving it after it has been supplied by the supplier stage. One difference is in size of order. Second difference is in predictability of orders - orders in the procurement cycle are predictable once manufacturing planning has been done. This is the predominant view for ERP systems. It is a transaction level view and clearly defines each process and its owner. Tedarikçi Satın Alma Döngüsü İTME SÜREÇLERİ Source: Chopra & Meindel, 2004

32 Dell’in Tedarik Zinciri
Müşteri Siparişi ve Üretim Döngüsü Satın Alma Döngüsü Müşteri Üretici (Dell) Tedarikçi siparişinin gelişi ÇEKME SÜREÇLERİ The supply chain is a concatenation of cycles with each cycle at the interface of two successive stages in the supply chain. Each cycle involves the customer stage placing an order and receiving it after it has been supplied by the supplier stage. One difference is in size of order. Second difference is in predictability of orders - orders in the procurement cycle are predictable once manufacturing planning has been done. This is the predominant view for ERP systems. It is a transaction level view and clearly defines each process and its owner. İTME SÜREÇLERİ Source: Chopra & Meindel, 2004

33 Kaynakça