YÜK TUTMA ELEMANLARI Taşınacak yükün ; cinsi, büyüklüğü,

... konulu sunumlar: "YÜK TUTMA ELEMANLARI Taşınacak yükün ; cinsi, büyüklüğü,"— Sunum transkripti:

1 YÜK TUTMA ELEMANLARI Taşınacak yükün ; cinsi, büyüklüğü,
diğer fiziksel ve mekanik özellikleri, parça veya dökme olması, yük tutma elemanının tipini belirler.

2 Yük Tutma Elemanlarının Özellikleri
Kısa zamanda kolaylıkla tutma ve serbest bırakma Tutma işlemini mümkün olduğunca az personelle yapabilme Kopma ve yük kaymalarına karşı yükleri emniyetle tutabilme Taşınan mala zarar vermeme Kolay kullanılabilir şekilde olma Kaldırma makinelerinin taşıma kapasitesinden maksimum faydalanmak için hafif yapıda olma

3 Yük Tutma Elemanlarının Sınıflandırılması
Kanca ve kanca blokları Hamut ve hamut blokları Bağlama halatı ve zincirleri (sapanlar) Taşıma kovaları ve kepçeler Travers, aks ve mengene Kıskaçlar ve kavrayıcılar Elektro-magnetler Vakumlu taşıyıcı

4 Kanca ve Kanca Blokları
Kaldırma makinelerinde kullanılan kancalar; - basit kancalar, - çift ağızlı kancalar, - lamelli kancalar ,

5 Basit Kancalar Şaft kısmı ile eğrisel kanca kısmından oluşur.
Şaft kısmına çoğunlukla yuvarlak veya metrik vida açılır. Kanca bloğunda kancalar bir traverse kanca somunu ile asılırlar.

6 Basit Kancaların Hesap Esasları
Üç kısımda incelenir ; kanca şaft kısmında bulunan vidalı kısım, kancanın eğri kısmında bulunan iki tehlikeli kesitin mukavemet kontrol hesapları yapılır.

7 Çift Ağızlı Kancalar Büyük yüklerde tercih edilir.
Simetrik şekilli olduğundan zorlanmalar daha uygundur.

8 Çift Ağızlı Kancanın Hesap Esasları
Basit kancadaki hesap kabulleri kullanılır. Kanca şaftında, çekme gerilmesi ve yüzey basıncı Eğri kısımda kritik iki kesit kontrol edilir.

9 Lamelli Kanca Bir çok sac levhanın perçinlerle yan yana birleştirilmesinden oluşur. Özellikleri dolayısıyla ani kopmalara karşı büyük emniyet gösterirler. Özel bir ağız üzengisi yardımıyla da yükün lamellere eşit dağılması sağlanabilir.

10 Kanca Blokları Kanca, bir kanca takımı veya bloğu yardımıyla bir palanga takımına bağlanır. Palangadaki taşıyıcı halat kolu sayısı ile blokta bulunan makara sayısı bulunur.

11 Kanca Blokları Kısa şaftlı, uzun şaftlı ve modern kanca bloklarının karşılaştırması.

12 Kanca Blokları Kancanın serbest dönebilmesi için kanca eksenel bilyalı yatak ile traverse yataklanır. Vidalı kısma takılan somun genellikle yuvarlak yapılmakta, özel anahtar ile sıkıştırılmaktadır. Somunun, eksenel rulmanlı yatak üzerinde dönme hareketleri yaparken çözülmemesi için şafta tespiti gerekir. Bunun için pim, tutucu plaka vs… kullanılır.

13 Hamut ve Hamut Blokları
Ağır yük krenlerinde; yük hamutları kapalı formda olduklarından, bir tarafı açık olan yük kancalardan daha fazla yüklenebilirler. Yükün asılması zordur. İmalat ve hesaplama kolaylığı açısından büyük yükler için mafsallı hamutlar kullanılır. Hamutlar kapalı ve mafsallı olarak ikiye ayrılırlar.

14 Yük Tutma Elemanları ve Bağları
Yük bağlama elemanları: a) Elyaf halatlı, b) Tel halatlı, c) Zincirli, d) Fileli.

15 Yük Tutma Elemanları ve Bağları
a) Elyaf halat bağlar : Bükülebilme özelliği, düğümlenmeye elverişli, yükleri zedelemez, kopma mukavemeti düşük, zamanla eskir … b) Tel halat bağlar : Mukavemetleri yüksek, zincirlere göre daha hafif, yüke zarar verebilir, bükülebilme-bağlama zayıf, ısıya karşı duyarlı … c) Zincir bağlar : Yuvarlak halkalı zincirler kullanılır, halatlara göre darbelere karşı daha hassas, sıcaklığa karşı daha az hassas … d) Fileler : Havaleli hafif yükler ve kutular için …

16 Taşıma Traversleri Oldukça ağır ve boyut olarak büyük yüklerin açı yapmaksızın dik doğrultuda emniyetli bir şekilde kaldırılması için kullanılırlar. Ayrıca çok ağır yüklerin “iki vinç yardımı ile” taşınmasında da kullanılırlar.

17 Platform ve Tablalar Taşıma Kapları
Parça malların veya kitle malların bir araya getirilerek taşınmasını sağlarlar. Taşıma Kapları Kitle ve dökme malların taşınmasında kullanılır.

18 Kıskaçlar Taşınacak mala takıldıktan sonra “yük ağırlığının” etkisi ile kendiliğinden kapanarak kıstırmak suretiyle yükü tutarak taşırlar. Çok çeşitli parça mallar için, taşınacak yükün şekline uydurulmaları gerektiğinden, çok değişik şekilde olabilirler.

19 Kıskaçlar Yük ağırlığının sebep olduğu kıskaç çenelerinde meydana gelen P baskı kuvvetinin doğurduğu sürtünme kuvveti Q yükünden büyük olmalıdır. Bunu sağlamak için kıskacın kol oranları uygun seçilmelidir.

20 Polipler Kepçe ile tutulması mümkün olmayan şekilleri kavramaya yararlar. Kavrama esnasında yükün tahrip olma olasılığı vardır. Yük ağırlığı ile kavrama yapabildiği gibi, ikinci bir kavrama halatı veya elektro-hidrolik elemanlar da kullanılır.

21 Yapışmalı Taşıyıcılar
Yapışmalı taşıma düzenleri, yükün bağlanmasına gerek duymadan yüke yapışarak tutan düzeneklerdir. Bunlar : a) Yük kaldırma mıknatısları, b) Vakumlu yük kaldırıcılarıdır.

22 Yapışmalı Taşıyıcılar
Yük kaldırma mıknatısları Genellikle düzgün yüzeyli demir parçalarının kaldırılmasında, taşınmasında; hurda, küçük demir parçalarının tutulmasında … Vakumlu yük kaldırıcıları Hassas yüklerin taşınmasında, ağır olmayan yüklerin kaldırılmaları için …

23 Kepçeler Taşınacak malzemelere göre çok çeşitli tipleri vardır.
Taneli ve akışkanlı malzemelerin kaldırma ve iletilmesinde kullanılırlar. Basit ve otomatik olarak iki türdür. Otomatik olanlar ; Mekanik, Hidrolik, Pnömatik kumandalı olabilir.

24 Kepçeler Kepçe ile iş yapma dört aşamada tamamlanır. İndirme-Açma
Doldurma-Kapama Kaldırma Açma-Boşaltma