klasik mantik önermeler

... konulu sunumlar: "klasik mantik önermeler"— Sunum transkripti:

1 klasik mantik önermeler

2 ÖNERME NEDİR? Önerme kavramlar arasında bağlantı kurmaktır.
Bir tasdik ve bir hükümdür. Önermenin doğru veya yanlış olması gerekir.

3 Ibni sina önermeyi şu şekilde tanımlar; önerme iki şey arasında nisbettir ki, onun hükmü ya doğruluğu ya da yanlışlığıa delalet eder.

4 ÖNERMENİN UNSURLARI ÖNERMENİN 3 UNSURU VARDIR 1-ÖZNE 2-YÜKLEM 3-BAĞ

5 ÖRNEĞİN; EV GÜZELDİR. ÖZNE= EV YÜKLEM=GÜZEL BAĞ=DIR

6 ÖNERMENİN ÇEŞİTLERİ AİT OLDUKLARI ALANLARA GÖRE ÖNERMELER
TARAFLARI BAKIMINDAN ÖNERMELER NİTELİKLERİ BAKMINDAN ÖNERMELER YAPILARI BAKMINDAN ÖNERMELER KONUNUN VARLIK SAHASINA GÖRE ÖNERMELER KARMAŞIK ÖNERMELER

7 AİT OLDUKLARI ALANLARA GÖRE ÖNERMELER
Bir önermenin ait olduğu alana göre doğrulanma şekli vardır. Mesela dini bir önermeyi bilimsel bir önermeye uygulanan methodla inceleyemeyiz. Örneğin; Allah’ın gazabı ağırdır ve Masa ağırdır ifadeleri aynı kıstasla ölçülemez.

8 Tarafları bakımından önermeler
Yüklemli ve şartlı olarak ikiye ayrılır. Yüklemli önerme Önermelerde bağ kaldırıldığında iki taarafta tek kavram kalıyorsa yüklemli önerme söz konusudur. Şartlı önerme Önermedeki bağ kaldırıldığında iki tarafta bir kavram değil de birer cümle kalıyorsa şartlı önerme söz konusudur.

9 Nitelikleri bakmından önermeler
Nitelik itibariyle önermeler olumlu ve olumsuz olmak üzere ikiye ayrılır. Özneyle yüklem arası ilişki tasdik ediliyorsa bu önerme olumludur. Örneğin; ‘Ahmet çocuktur’. Özneyle yüklem arası ilişki tasdik edilmiyorsa bu önerme olumsuzdur. Örneğin; ‘Ahmet çocuk değildir’.

10 Yapıları bakmından önermeler
Basit ve bileşik olmak üzere ikiye ayrılır. Basit önermeler tek hüküm taşır. Mesela; hava güneşlidir. Bişelik önermeler 2 veya daha fazla önermeye ayrılabilen önermelerdir. Mesela; hava güneşli ise karlar erimiştir.

11 Konunun varlık sahasına göre önermeler
Önermeler konularının bulunduğu yere göre dış önermeler, gerçek önermeler ve zihni önermeler olarak üçe ayrılmıştır. Önermenin konusunun zihnin dışında varlığı varsa ve dışta var olan bu konuya göre hüküm veriliyorsa dış önerme söz konusudur. Mesela ‘her ateş sıcaktır’.

12 Önermenin konusu zihnin dışında var olmayıp da var olduğu farz edilerek hüküm verilen önermeler gerçek önermelerdir Mesela ‘Anka kuşu uçucudur’.

13 KARMAŞIK ÖNERMELER Önermede konu ve yüklem tek olmakla birlikte konu ve yükleme bazı tamamlayıcı bilgiler ekleniyorsa karmaşık önerme söz konusudur. Karmaşık önermede konu veya yüklemin anlamını açıklayan küçük cümleye tali cümle denir. Şımarık ve yaramaz çocuklar onların davranışlarından rahatsız olanlarca sevilmezler.

14 Önermelerde cihet Cihet mantığın en önemli konularından birisidir. Önermeler bir kayıtla kayıtlandıkları zaman farklı anlamlar ifade ederler. Cihet yalnızca önermelerde değil kıyaslarda da kullanılmaktadır.

15 Bir önermenin işaret ettiği şeyin mümkün, imkansız ya da zorunlku olup olmamasına cihet denir.
Bir başka ifadeyle cihet hüküm üzerine verilmiş hükümdür.

16 Mütekaddimin denilen mantıkçılar önermelerde 3 cihet kabul eder.
Vücub(zorunluluk), imtina(imkansızlık), imkan.

17 Önermelerin hükümleri
ÇELİŞKİ; İKİ ÖNERMENİN OLUMLULUK VE OLUMSUZLUK YÖNÜNDEN BİRBİRİNDEN FARKLI OLMASIDIR Kİ BU FARKLILIK O İKİ ÖNERMEDEN BİRNİN DOĞRU, DİĞERİNİN YANLIŞ OLMASINI GEREKTİRİR. DÖNDÜRME;DÖNDÜRME BİR ÖNERMENİN DOĞRULUK YANLIŞLIK, OLUMLULUK OLUMSUZLUK DURUMUNU BOZMADAN ÖZNESİNİ YÜKLEM VE YÜKLEMİNİ ÖZNE YAPMAKTIR.