Sunuyu indir
Sunum yükleniyor. Lütfen bekleyiniz
YayınlayanKENAN ÜLKER Değiştirilmiş 7 yıl önce
1
Kenan ÜLKER KONYA 2013 1 DANIŞMAN : Yrd.Doç.Dr. Nail KARA Yüksek Lisans Semineri
2
Ana Konu Başlıkları GİRİŞ DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI GENEL ANLAMDA DÜZENSİZLİKLER PLANDA DÜZENSİZLİKLER DÜŞEYDE DÜZENSİZLİKLER ÖRNEK DEPREM ANALİZLERİ SONUÇ VE ÖNERİLER 2
3
Yapılar tasarlanırken kendi ağırlıklını kullanım sırasında oluşacak yükleri ve hizmet ömrü süresince etki edecek olan rüzgar ve deprem gibi yatay kuvvetleri karşılayabilecek şekilde olmasına dikkat edilir. Deprem kuvvetlerine karşı yapı tasarımının ilk adımı deprem nedeniyle oluşacak yatay kuvvetlerin belirlenmesidir. Gelecekte olması muhtemel bir depremin şiddetini ve karakteristiğini tam olarak tespit etmenin mümkün olmamasına rağmen taşıyıcı sistem güvenli ve ekonomik olarak tasarlanabilmektedir.. 3
4
Bu çalışmada TDY 07, Eurocode 8, UBC 97 ve Fema 232 arasında yapılardaki düzensizliklerle ilgili karşılaştırma yapılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde yönetmeliklerin genel yapı tasarımı ve düzensizliklerle ilgili kısımları verilerek karşılaştırılması yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise örnek bir yapının için TDY 07’ye göre Z3 zemin sınıflarına oturduğu kabulü ile Mod Birleştirme Yöntemi ile analizi yapılarak TDY 07’de yer alan düzensizliklerle ilgili hesaplamalar gerçekleştirilmiştir. Analizlerde SAP 2000 yazılımı kullanılmıştır. Dördüncü bölümde bu yönetmeliklerin karşılaştırılmasından elde edilen sonuçlar açıklanmıştır. ÇALIŞMA AÇIKLAMASI 4
5
Yapısal basitlik Üniformluk, simetri ve fazlalık İki doğrultuda dayanım ve rijitlik Burulma dayanımı ve rijitliği Kat düzeylerindeki diyafragmatik davranış Yeterli temel DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI EC8 5
6
Yapıların tasarımında kullanılacak yöntem ve uyulacak sınırlamalar deprem bölgeleri, zemin karakteristikleri, yapının kullanım amacı, taşıyıcı sistem ve yapının yüksekliği dikkate alınarak belirlenir. Yapılar, yatay yük taşıyan sisteme özgü dayanım fazlalığı ve süneklik dikkate alınarak tasarıma esas sismik hareket nedeniyle oluşacak olan yatay deplasmanlara karşı koymak için yeterli dayanıma sahip olacak şekilde tasarlanır. Minimum tasarım dayanımı statikçe eşdeğer yatay deprem kuvveti yöntemine göre bulunan tasarım deprem kuvvetlerine dayanacaktır. DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI UBC 97 6
7
Deprem dayanımı için ideal bir binanın sahip olduğu özellikler: Bina basit dikdörtgensel bir şekle sahip olmalıdır. Perde duvarlar düzgün ve simetrik olarak binanın tamamına dağılmış olmalıdır. Bina ağırlığı fazla olmamalıdır. Perde duvarlar alt katların hemen üstünden yukarı katlarda da devam etmelidir. Temelde ayrılma seviyesi ya da diğer temelle kot farkı fazla olmamalıdır. DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI FEMA 232 7
8
İdeal depreme dayanıklı bina tasarımı örneği 8
9
Bir bütün olarak deprem yüklerini taşıyan bina taşıyıcı sisteminde ve aynı zamanda taşıyıcı sistemi oluşturan elemanların her birinde, deprem yüklerinin temel zeminine kadar sürekli bir şekilde ve güvenli olarak aktarılmasını sağlayacak yeterlikte rijitlik, kararlılık ve dayanım bulunmalıdır. Döşeme sistemleri, deprem kuvvetlerinin taşıyıcı sistem elemanları arasında güvenle aktarılmasını sağlayacak düzeyde rijitlik ve dayanıma sahip olmalıdır. Yeterli olmayan durumlarda, döşemelerde uygun aktarma elemanları düzenlenmelidir. DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI TDY 07 9
10
Düzensiz binaların tasarımından ve yapımından kaçınılmalıdır. Taşıyıcı sistem planda simetrik veya simetriğe yakın düzenlenmeli ve burulma düzensizliğine olabildiğince yer verilmemelidir. Bu bağlamda, perde vb. rijit taşıyıcı sistem elemanlarının binanın burulma rijitliğini arttıracak biçimde yerleştirilmesine özen gösterilmelidir. Düşey doğrultuda ise ve herhangi bir katta zayıf kat veya yumuşak kat durumu oluşturan düzensizliklerden kaçınılmalıdır. DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI TDY 07 10
11
Dizaynın temel prensipleri değerlendirmeye alınan 4 yönetmelikte de hemen hemen aynıdır. EC 8, TDY 07 ve FEMA 232’de taşıyıcı sistem basit olmalıdır, düzensiz bina tasarımından kaçınılmalıdır, taşıyıcı sistem elemanları planda düzgün dağıtılmalıdır. Bina taşıyıcı sisteminde ve aynı zamanda taşıyıcı sistemi oluşturan elemanların her birinde, deprem yüklerinin temel zeminine kadar sürekli bir şekilde ve güvenli olarak aktarılmasını sağlayacak yeterlikte rijitlik, kararlılık ve dayanım bulunmalıdır. Bu bağlamda döşeme sistemleri, deprem kuvvetlerinin taşıyıcı sistem elemanları arasında güvenle aktarılmasını sağlayacak düzeyde rijitlik ve dayanıma sahip olmalıdır. KARŞILAŞTIRMA 11
12
Eurocode 8’de doğrusal elastik davranış kabul edilerek çözüm yapılır. Taşıyıcı sistemin durumuna göre “basitleştirilmiş modal çözümleme” ve “multi modal tepki spektrumu analizi” lineer-elastik çözümlemelerden biri seçilir. Bu iki yöntem, taşıyıcı sistemin planda ve düşey kesitte düzgün olmasına bağlı olarak düzlemsel veya üç boyutlu olarak uygulanır. GENEL ANLAMDA DÜZENSİZLİKLER Düzenlilikİzin Verilen BasitleştirmeDavranış Faktörü PlanBoykesitModelLineer-Elastik Analiz( lineer analiz için) Düzenli Düzlemsel Basitleştirilmiş Kuvvet Tablo Değeri DüzenliDüzensizDüzlemselModalAzaltılmış Değer DüzensizDüzenliUzaysal Basitleştirilmiş Kuvvet Tablo Değeri Düzensiz UzaysalModalAzaltılmış Değer 12
13
TDY 07’de belirtilen “eşdeğer deprem yükü yöntemi”; EC 8’deki “ basitleştirilmiş modal çözümleme”; “mod birleştirme yöntemi” ise EC 8’deki “multi modal tepki spektrumu analizi” yöntemlerine benzemektedir. Eurocode 8 ve TDY 07’de düzensizliklerin hesap adımlarını nasıl etkilediği ve düzensizliklerin oluşması halinde meydana gelecek hesap değişiklikleri bilgileri verilmiştir. Dört yönetmelikte de düzensizlikler Planda ve Düşey Doğrultuda Düzensizlikler olmak üzere iki grupta ele alınarak incelenmiştir. GENEL ANLAMDA DÜZENSİZLİKLER 13
14
A1-Burulma Düzensizliği A2–Döşeme Süreksizlikleri A3-Planda Çıkıntılar Bulunması PLANDAKİ DÜZENSİZLİKLER 14
15
A1 Burulma Düzensizliği 15
16
eo≤ 0,30 rx rx≥ls e ox : Rijitlik merkeziyle kütle merkezi arasındaki mesafe, tetkik edilecek analizin yönüne dik olan, x yönünde ölçülen, r x : Burulma rijitliğinin, y yönündeki yanal rijitliğe oranının karekökü, l s : Plandaki kat kütlesinin dönme yarıçapıdır (plandaki kat kütlesinin kutupsal eylemsizlik momentinin (a), kat kütlesinin (b) merkezine oranının kareköküdür). A1 Burulma Düzensizliği TDY 07EC 8UBC 97FEMA 232 Burulma Düzensizliği katsayısını bi ’nin 1,2’den büyük olması durumunda oluşur. Burulma yarıçapı hesaba katılarak hesaplama yapılmıştır. Burulma Düzensizliği katsayısını bi ’nin 1,2’den büyük olması durumunda oluşur. Perde duvarların ve kolonların düzensiz dağılması ve bina planının düzensiz olmasından kaynaklanmaktadır. 16
17
A2 – Döşeme Süreksizlikleri TDY 07EC 8UBC 97FEMA 232 Merdiven ve asansör boşlukları dâhil, boşluk alanları toplamının kat brüt alanının 1/3’ünden fazla olması Döşemelerin düzlemsel rijitliğinin yeterli derece büyük olması gerekmektedir. Katlar arasında etkili diyafram rijitliğinin yüzde 50'den daha fazla değişmesi ya da diyaframda yüzde 50'den fazla açıklığın olması durumu Fema 232’de döşeme boşlukları ile ilgili olarak planda 3.66 metreyi geçen boşluklara izin verilemez. 17
18
A2 – Döşeme Süreksizlikleri 18
19
A3 Planda Çıkıntılar Bulunması TDY 07EC 8UBC 97FEMA 232 Çıkıntıların birbirine dik iki doğrultudaki boyutlarının her ikisinin de, binanın o katının aynı doğrultulardaki toplam plan boyutlarının %20'sinden daha büyük olması durumu. Her çekme de kat sınırıyla katı sarmalayan konveks poligonal hattın taban alanının % 5'ini geçmemesi şartı sağlanmalıdır. Yapının plandaki konfigürasyonun ve yatay yük taşıyan sisteminin verilen doğrultudaki yapının plan boyutunun yüzde 15'inden fazla girinti yapan köşelere sahip olması durumudur. Kiriş derinliğinin 4 katından fazla düzlem dışına çıkmaya izin verilmemektedir. Zemin veya çatı çıkması 180 cm’den büyük olması durumu. 19
20
A3 Planda Çıkıntılar Bulunması 20
21
EC 8’ de planda binanın narinliği λ = L max /L min 4’den büyük olmamalıdır. L max binanın plan boyutundaki daha geniş kısmı ve L min binanın plan boyutundaki küçük ölçüleridir. Döşemelerin düzlemsel rijitliği, dikey yapısal elemanların yanal rijitliğine kıyasla yeterli derecede büyük olmalıdır. Böylece döşemelerin deformasyonu, dikey yapısal elemanlar üzerindeki kuvvetlerin dağılımındaki etkisi küçük olur. Bu bakımdan, L, C, H, I, ve X plan şekilleri dikkatlice incelenmelidir. Bu durumda rijit diyafram şartının sağlanması için yanal kısımların rijitliği merkezdekine yakın olmalıdır. PLANDAKİ DÜZENSİZLİKLER 21
22
Plan düzensizlik olan binalarda, beklenen yatay deformasyonun yanında genellikle burulma oluşur. Bina burulması yer değiştirmeyi arttırır, bu durum binada meydana gelecek olan hasarı arttırır. Diğer yaygın plan düzensizlikleri, binanın farklı kollarının birleştiği köşelerde yükleri yoğunlaştıran T ve L şeklindeki binalarda oluşur. PLANDAKİ DÜZENSİZLİKLER FEMA 232 22
23
PLANDAKİ DÜZENSİZLİKLER FEMA 232 23
24
PLANDAKİ DÜZENSİZLİKLER FEMA 232 T şeklinde planlı binada çatı-seviyesinde meydana gelen hasar. Çatı köşesindeki hasar(sağ taraf), bina kollarının birleştiği yerde gerilme yoğunlaşmasındandır. 24
25
B1 – Komşu katlar arası dayanım düzensizliği (zayıf kat) TDY 07EC 8UBC 97FEMA 232 [ ci = ( A e ) i / ( A e ) i+1 < 0.80] A e = A w + A g + 0.15 A k Sayısal bir hesap ya da oran verilmemiş olup; bütün yanal yük dayanım sistemleri, (perdeler, kolonlar ve dolgu duvarlar) temelden binanın en üst noktasına kadar devam etmesi gerekir. Ele alınan deprem doğrultusunda kat kesme kuvvetini paylaşan bütün sismik elemanların dayanımlarının toplamı Zayıf kat hesabı için bir öngörüde bulunulmazken zayıf kat ve yumuşak katın birlikte oluşması ile deprem hasarının daha da artacağı belirtilmiştir. 25
26
Dayanım Düzensizliği Katsayısı ci ’nin 0.80’den küçük olması durumunda oluşur. [ ci = ( A e ) i / ( A e ) i+1 < 0.80] Herhangi bir katta etkili kesme alanının tanımı: A e = A w + A g + 0.15 A k ΣA e = Herhangi bir katta, gözönüne alınan deprem doğrultusunda etkili kesme alanı ΣA w = Herhangi bir katta, kolon enkesiti etkin gövde alanları A w ’ların toplamı ΣA g = Herhangi bir katta, gözönüne alınan deprem doğrultusuna paralel doğrultuda perde olarak çalışan taşıyıcı sistem elemanlarının enkesit alanlarının toplamı ΣA k = Herhangi bir katta, gözönüne alınan deprem doğrultusuna paralel kargir dolgu duvar alanlarının (kapı ve pencere boşlukları hariç) toplamı B1 – Komşu katlar arası dayanım düzensizliği (zayıf kat) 26
27
B2 – Komşu katlar arası dayanım düzensizliği (zayıf kat) TDY 07EC 8UBC 97FEMA 232 ki = ( i /h i ) ort / ( i+1 /h i+1 ) ort > 2.0 veya ki = ( i /h i ) ort / ( i 1 /h i 1 ) ort > 2.0] - Yanal rijitliğin üstteki katın yüzde 70'inden az ya da üstteki üç katın ortalama rijitliğinin yüzde 80'ninden az olması durumu olarak yumuşak kat tanımı yapılmıştır. Yumuşak kat oluşumuna izin verilmeyeceği ve kat hasarlarının meydana gelmesinde önemli bir sebebi olduğu açıklanmıştır. 27
28
Zayıf Kat Düzensizliği Fema 232 Yumuşak kat davranışından dolayı oluşan deformasyon. Deformasyon ilk katta yoğunlaşmıştır. 28
29
Zayıf Kat Düzensizliği Fema 232 Cape Mendocino depreminde yumuşak ve zayıf kat davranışı görülen ev. Zemin katın alt ve üst kotları arasındaki yatay ötelenme 12 cm olarak ölçülmüştür. 29
30
Zayıf Kat Düzensizliği Fema 232 Northridge depreminde yumuşak ve zayıf kat davranışı gösteren apartman binasında kat kaybı oluşmuştur. 30
31
B3 – Taşıyıcı sistemin düşey elemanlarının süreksizliği 31
32
Düşeydeki Düzensizlikler EC 8 Yapıda geri çekmeler olduğu takdirde; eksenel simetriyi koruyan kademeli çekmeler için, herhangi bir döşemedeki (kattaki) çekme, bir önceki çekme yönündeki plan boyutunun %20'sinden büyük olamaz. 32
33
Düşeydeki Düzensizlikler EC 8 Ana yapısal sistemin toplam yüksekliğinin %15'i altında olan bir tek çekme için, geri çekme oranı bir önceki plan boyutunun %50'sinden büyük olmamalıdır. 33
34
Düşeydeki Düzensizlikler EC 8 Eğer geri çekmeler simetriyi korumuyorsa, her cephede, bütün katlardaki çekmelerin toplamı temel üstündeki zemin katın plan boyutunun %30' undan ve münferit çekmeler bir önceki plan boyutunun %10'undan büyük olamaz. 34
35
Kat Sayısı: Zemin+5 Normal Kat Bina Türü: Konut Taşıyıcı Sistem Türü: Betonarme çerçeveli sistem Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı (R): 8 Deprem Bölgesi: 1.Bölge Yerel Zemin Sınıfı: Z3 Analiz Tipi: Dinamik analiz (Mod Birleştirme) Bina Önem Katsayısı (I): 1,00 Yatay Yük Dış Merkezliği: % 5 Beton ve Çelik Sınıfı: C25-S420 Kat Yüksekliği: 3.00 m Model 1 35
36
Model 1 Ele alınan modellerin kalıp planı 36
37
Model 1 Ele alınan modellerin perspektif görüntüsü 37
38
Model 1 38
39
Model 1 Burulma Düzensizliği Kontrolü bi katsayısının hiçbir katta 1.2 değerini geçmediği gözlenmekte olup; sadece 1. Katta 1.2 değerine yaklaşmış ve bu katta bir burulma düzensizliği meydana gelebileceği fikrini vermektedir. 39
40
Model 1 Yumuşak Kat Kontrolü ki katsayısının 2’den büyük olduğu durumlarda oluşan yumuşak kat düzensizliği 1. Modelimizde oluşmamaktadır. ki katsayısının 5. Katta en büyük değer olarak 1.6347 değerini aldığı görülmektedir. 40
41
Herhangi bir kolon veya perde için, ardışık iki kat arasındaki yer değiştirme farkını ifade eden azaltılmış göreli kat ötelemesi, Her bir deprem doğrultusu için, binanın i’inci katındaki kolon veya perdeler için etkin göreli kat ötelemesi Her bir deprem doğrultusu için, binanın herhangi bir i’inci katındaki kolon veya perdelerde, Denk.(3.2) ile hesaplanan δ i etkin göreli kat ötelemelerinin kat içindeki en büyük değeri (δ i ) max, aşağıdaki koşulu sağlayacaktır: Göreli Kat Ötelenmelerinin Kontrolü 41
42
Model 1 Göreli Kat Ötelemeleri Kontrolü Kat No(d 1 ) max (∆ i ) max R (δ i ) max h(m) (δ i ) max /h i Kat 6 0.033210.0026680.0212830.00709 Kat 5 0.030550.0043480.0347230.01157 Kat 4 0.026210.0058380.0466430.01555 Kat 3 0.020380.0069980.0559230.01864 Kat 2 0.013390.0076280.0609630.02032 Kat 1 0.00577 80.0461630.01539 (δ i ) max /h i değerleri kontrol edildiğinde göreli kat ötelenmelerinde sadece 2. Katın göreli kat ötelenmesi 0.02 değerinin üzerinde bir değer görülmektedir. Bu durumda taşıyıcı sistemin rijitliği arttırılarak deprem hesabı tekrarlanması gerekmektedir. 42
43
Kat Sayısı: Zemin+5 Normal Kat Bina Türü: Konut Taşıyıcı Sistem Türü: Betonarme çerçeveli sistem Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı (R): 8 Deprem Bölgesi: 1.Bölge Yerel Zemin Sınıfı: Z3 Analiz Tipi: Dinamik analiz (Mod Birleştirme) Bina Önem Katsayısı (I): 1,00 Yatay Yük Dış Merkezliği: % 5 Beton ve Çelik Sınıfı: C25-S420 Kat Yüksekliği: Zemin Kat:4 m Diğer Katlar:3 m Model 2 43
44
Model 2 Burulma Düzensizliği Kontrolü Yukarıda görüldüğü üzere; bi katsayısının 2. Katta 1.2 değerinden büyük çıkmasından dolayı model 2’de 2. Katta burulma düzensizliği mevcuttur. 44
45
Model 2 Yumuşak Kat Kontrolü ki katsayısının 2’den büyük olduğu zaman oluşan yumuşak kat 2. Modelimizde oluşmamaktadır. İlk modelimizde de yumuşak kat düzensizliği gözlemlenmemiştir. 45
46
Model 2 Göreli Kat Ötelemeleri Kontrolü 2. Katta elde edilen değer 0.0327 değeri birinci modelimizde elde edilen 0.02 değerinin yaklaşık olarak % 50’si kadar daha fazladır. 46
47
Kat Sayısı: Zemin+5 Normal Kat Bina Türü: Konut Taşıyıcı Sistem Türü: Betonarme çerçeveli sistem Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı (R): 8 Deprem Bölgesi: 1.Bölge Yerel Zemin Sınıfı: Z3 Analiz Tipi: Dinamik analiz (Mod Birleştirme) Bina Önem Katsayısı (I): 1,00 Yatay Yük Dış Merkezliği: % 5 Beton ve Çelik Sınıfı: C25-S420 Kat Yüksekliği: Zemin Kat:4.5 m Diğer Katlar:3 m Model 3 47
48
Model 3 Burulma Düzensizliği Kontrolü bi katsayısının 1. Katta 1.24 olarak elde edilmesi binamızın 1. Katında burulma düzensizliğinin oluştuğunu göstermektedir. 48
49
Model 3 Yumuşak Kat Kontrolü ki katsayısının 2’den büyük olduğu zaman oluşan yumuşak kat 3. Modelimizde oluşmamaktadır. İlk iki modelimizde de yumuşak kat düzensizliği gözlemlenmemiştir. Ancak 5. Katta gözlemlenen değerde artış görülmüştür. 49
50
Model 3 Göreli Kat Ötelemeleri Kontrolü (δ i ) max /h i değerleri kontrol edildiğinde göreli kat ötelenmelerinde 2. Modelimizde sadece 2. Katta görülen göreli kat ötelenmesinin 0.02 değerinden büyük olması durumu Zemin Katın yüksekliğini 4.5 olarak değiştirmemizden sonra birinci ve ikinci katlarda görülmüştür. Göreli kat ötelenmesi görülmesine rağmen 2. Modelimize göre daha az bir oranda karşımıza çıkmaktadır. 50
51
Kat Sayısı: Zemin+5 Normal Kat Bina Türü: Konut Taşıyıcı Sistem Türü: Betonarme çerçeveli sistem Taşıyıcı Sistem Davranış Katsayısı (R): 8 Deprem Bölgesi: 1.Bölge Yerel Zemin Sınıfı: Z3 Analiz Tipi: Dinamik analiz (Mod Birleştirme) Bina Önem Katsayısı (I): 1,00 Yatay Yük Dış Merkezliği: % 5 Beton ve Çelik Sınıfı: C25-S420 Kat Yüksekliği: Zemin Kat:4.5 m Diğer Katlar:3 m Model 4 51
52
Model 4 Burulma Düzensizliği Kontrolü bi katsayısının binamızın hiçbir katında 1.2 değerini geçmediği gözlemlenmektedir. 1. Katımızda kolon boyutlarımızı 30 cm x 60 cm olarak değiştirmemiz yani binanın burulma düzensizliği görüldüğü katta rijitliği arttırmamız olumlu sonuç vermiş ve ilk iki katta oluşan burulma düzensizliğini ortadan kaldırmıştır. 52
53
Model 4 Yumuşak Kat Kontrolü ki katsayısının 2’den büyük olduğu zaman oluşan yumuşak kat 4. Modelimizde oluşmamaktadır. Ele almış olduğumuz 4 modelde de yumuşak kat düzensizliği gözlemlenmemiştir. Ancak 5. Katta gözlemlenen değerde artış görülmüştür. 53
54
Model 4 Göreli Kat Ötelemeleri Kontrolü Kat No(d 1 ) max (∆ i ) max R (δ i ) max h(m) (δ i ) max /h i Kat 6 0.036410.0025180.0200830.0067 Kat 5 0.03390.0041280.0329630.0110 Kat 4 0.029780.0055480.0443230.0148 Kat 3 0.024240.0067380.0538430.0179 Kat 2 0.017510.0077880.0622430.0207 Kat 1 0.00973 80.077844.50.0173 (δ i ) max /h i değerleri kontrol edildiğinde göreli kat ötelenmelerinde 3. Modelimizle kıyasladığımız da birinci ve ikinci katlarda gözlemlenen göreli kat ötelenmesinin 0.02 değerinden büyük olması durumu birinci katta kolon boyutlarımızı arttırmamızdan dolayı gözlemlenmemekte ve ikinci katta ise kabul edilebilir seviyeye düştüğü gözlemlenmektedir. 54
55
TDY 07’de döşeme süreksizlikleri ile ele alınan düzensizliklerde kat bürüt alanının 1/3’ünden fazla boşluk bırakılmaması gerekmektedir. UBC 97 ‘de ise bu oran her katta % 50’si kadar değişmesi ya da etkili diyaframın % 50’sinden fazla olması durumunda düzensizlik meydana gelmektedir. EC 8’de ise açıkça bir oran belirtilmemiştir. Bu durumda TDY 07’nin önerdiği yöntem daha güvenli tarafta kalmaktadır. Burulma düzensizliği ile ilgili olarak UBC 97 ve TDY 07 aynı kurallara sahiptir. EC 8’de ise burulma yarıçapını hesaba katılarak ayrı bir hesap yöntemi izlenmiştir. Fema 232’de ise kesin bir hesap yöntemi belirtilmemiştir. 55
56
TDY 07’de A3-Planda Çıkıntılar Bulunması Durumu olarak tanımlanan düzensizliğin oluşması için; binalarda bulunan çıkıntıların birbirine dik iki doğrultudaki boyutlarının her ikisinin de, binanın o katının aynı doğrultulardaki toplam plan boyutlarının %20'sinden daha büyük olması gerekmektedir. Bu oran UBC 97’de % 15 olarak verilmiştir. Ayrıca EC 8’de alan olarak tanımlama yapılmış ve çıkıntıların toplam alanın % 5’ini aşmayacak şekilde düzenlenmesi istenmiştir. Fema 232’de ise çıkıntıların kiriş derinliğin 4 katından fazla olması istenmemektedir. Ayrıca çatı çıkmalarının 1.8 m’den fazla olmayacağı hükmü de bulunmaktadır. 56
57
TDY 07’de B1-Komşu katlar arası dayanım düzensizliği (zayıf kat) içi hesaplanan etkili kesme alanı bir üst kat ile oranlandıktan sonra elde edilen katsayı değerinin 0.8’den küçük olması esasına dayalı bir düzensizlik tanımlaması yapılmıştır. UBC 97’de de aynı oran korunmuş ve kat dayanımını hesaplarken ele alınan deprem doğrultusunda kat kesme kuvvetini paylaşan bütün sismik elemanların dayanımlarının toplamı şeklinde bir tanımlama yapılmıştır. EC 8’de ve Fema 232’de ise net bir hesap yöntemi belirtilmemiştir. 57
58
Yumuşak kat düzensizliği katsayısı TDY 07'de 2.0 iken UBC 97'de 1.4'e eşittir. Yapıda asla oluşması istenmeyen yumuşak kat düzensizliği hususunda UBC-97 daha emniyetli olduğu görülmektedir. EC 8'de düzensizlik tahkikleri ile ilgili çok net ifadelerle belirtilmiş herhangi bir kural yoktur. Fakat EC 8'in her ülkenin yürürlükte olan standartları ile paralel kullanılabileceği belirtilmektedir. Bu nedenle düzensizlik tahkikinde EC 8 ile TDY 07 birlikte kullanılabilir. 58
59
Bir yönetmeliğin diğer bir yönetmeliğe göre çok net biçimde daha güvenli olduğunu söylemek mümkün değildir. Genel olarak bakıldığında yönetmeliklere uygun olarak inşa edilen binalar şiddetli depremleri bile hasarsız ya da ekonomik açıdan makul sayılabilecek şekildeki hasarlarla atlatır. Bu nedenle yönetmeliklerde ki düzensizlik halleri dikkate alınarak tahkiklerin yapılması ve düzensizliklerden olabildiğince kaçınılması önerilmektedir. Zira düzensizliklerin oluşması durumunda çok ekonomik olmayan yapılar inşaa edilebilmektedir. 59
60
60
Benzer bir sunumlar
© 2024 SlidePlayer.biz.tr Inc.
All rights reserved.