H.L.A. HART.

... konulu sunumlar: "H.L.A. HART."— Sunum transkripti:

1 H.L.A. HART

2

3 H.L.A. HART yılları arasında yaşamış Oxford Hukuk Felsefesi Profesörü , hem analitik pozitivizmin (Bentham ve Austin) ilerleten argümanlarıyla hem de Dworkin ve Fuller ile girdiği esaslı tartışmalarla 20. yüzyılın en kuvvetli yazarlarından biridir.

4 Hukuk vs. ahlak Bir davranışın ahlaka aykırı olması hukuken cezalandırılması için yeterli midir? Hukuk aracılığıyla ahlak dayatmak ahlaki midir? Hukukun zarar verici eylemleri yasaklamak gibi bir işlevinin olması onu ahlakla özdeş yapmaz. Hukuk asgari olarak bireysel özgürlüğü temin etmelidir.

5 HUKUK KAVRAMI Hukuki geçerlilik hukuk sisteminin normatif karakterinin resmi görevlilerce benimsenmesine dayanır. Bu sistem iki farklı kural türüyle karakterize edilir. Birincil ve İkincil Kurallar.

6 Birincil Kurallar: Hukuk sisteminin muhataplarının davranışlarıyla ilgilenen kurallardır.

7 BİRİNCİL KURALLAR Bunlar ödev yükleyici temel hukuk kurallarıdır. İnsanların yapmaları ve yapmamaları gerekenleri belirterek toplumun üyeleleri tarafından uyulması gereken yükümlülükleri gösterirler. Ceza hukuku, haksız fiil vb. bunun örnekleridir.

8 BİRİNCİL KURALLAR Pozitif: vergini öde Negatif: adam öldürme!

9 İkincil kurallar İkincil Kurallar: Birincil kuralların konulması, değiştirilmesi ve hukuki uyuşmazlıkların çözümüyle ilgilidir.

10 İkincil kurallar 1. Tanıma kuralı 2. Değiştirme kuralı
A. Kamusal B. Özel 3. Muhakeme kuralı

11 Tanima kurali Tanıma kuralı , yasaları geçerli kılan hüküm ve koşulları içerdiği için hukuksal değerlendirmede önem taşır. Tanıma kuralına «Britanya’da herkesin kabul ettiği tanıma kuralı, parlamentonun yasa biçiminde beyan ettiği her şeyin yasa olması» örnek olarak verilir.

12 Tanima kurali Diğer bütün kuralların varlığını ve geçerliliğini sağlayan kuraldır. Hukuk kuralı olanla olmayan tanıma kuralına bakılarak anlaşılır.

13 Değiştirme kurallari Birincil kuralların değiştirilmesinde istifade edilen kurallar. Özel değiştirme kuralları: sözleşme hukukundaki kişilere özel yetki veren kurallar. Kamusal değiştirme kuralları: resmi organlara yetki veren kurallar.

14 KARAR VERME KURALLARI Uyuşmazlık durumunda mahkemenin çözüm için takip edeceği kurallar.

15 Austin’E eleştirileri
Emir teorisi (Austin) hukuku sadece zora dayalı bir fenomen olarak ele alırken insanların ona meşru buldukları için de uydukları gerçeğini ıskalıyordu.

16 Austin’e eleştirileri
Zorunluluk ve sorumluluk ayrılmalıdır. Emir teorisi sadece zorunluluğa odaklanarak insanların hukuk tesiri altında belirli bir şekilde davranma ödevi altında hissetmesini dikkate almamaktadır. Bir hukuk sisteminin anlaşılması için dahili bir bakış açısıyla hukuk ajanlarının anlayışlarını bilmeyi gerektirir.

17 Austin’E eleştirileri
Austin’in egemenlik tarifi sorunludur. Bir topluluğun geleneksel olarak kendisine itaat ettiği güç ifadesi hem insanların neden itaat ettiğini dikkate almaması hem de hukuk yaratımına dair hukuksal bir içerik sunmaması nedeniyle yeterli değildir.

18 Austin’E eleştirileri
Yasaların devamlılığı egemenin değişiminden sonra açıkça karşı çıkmaması halinde kabul ettiği yönündeki bir varsayımdan ziyade neyin yasa olduğunu söyleyen bir kuralla açıklanmalıdır.

19 Austin’E eleştirileri
Austin tüm yasaları aynı türden görerek de hata yapmıştır. Yasalar sadece buyruk değildir. Kimi zaman yetki de verir gibi.

20 HART’A ELEŞTİRİLER Dworkin birincil ve ikincil kurallardan oluşan hukuk tanımını ilkelere yer vermediği için eleştirir. Fuller, pozitivizme sadakat adına Nazi uygulamalarını dahi hukuk olarak kabul etmekle eleştirir.