Geçiş metal komplekslerinde en yaygın geometriler

... konulu sunumlar: "Geçiş metal komplekslerinde en yaygın geometriler"— Sunum transkripti:

1 Geçiş metal komplekslerinde en yaygın geometriler
Dörtyüzlü 109o 28' K.S. 4 Kare düzlem 90o K.S. 4 Üçgen çiftpiramit 120o + 90o K.S. 5 Kare piramit 90o K.S. 5 Sekizyüzlü 90o K.S. 6

2 Koordinasyon sayısı 2 Cu(I), Ag(I), Au(I), Hg(II) doğrusal [CuCl2]- [Au(CN)2]- 180o Koordinasyon sayısı 3 üçgen düzlem [Cu(CN)2]- [HgI3]- 120o

3 Konformasyon izomerliği (Politopal izomeri)
Koordinasyon sayısı 4 dörtyüzlü geometri Kare düzlem geometri 109o 90o Konformasyon izomerliği (Politopal izomeri)

4 Ayna görüntüsü mevcuttur
Dörtyüzlü kompleksler Sterik engel varlığında oluşur optik izomerlik Ayna görüntüsü mevcuttur [CoCl4]2- [MnO4]- [NiCl4]2- büyük ligantlar …Cl-, Br-, I- gibi küçük metal iyonu …yarı-soygaz elektron dizilişine sahiptirler, Zn2+ gibi …K.A.K.E leri yoktur, Fe3+, Mn7+ gibi

5 Kare düzlem geometri [PtCl4]2- [AuBr4]- [Co(CN)4]2- Kare düzlem kompleksler d8 metal iyonlarında oluşur i.e. group 10 Ni2+, Pd2+, Pt2+ Au3+ Kare düzlem kompleksler kuvvetli alan ligantları ile oluşur e.g. CN-

6 cis-diammindikloroplatin(II) trans-[PtCl2(NH3)2]
Kare Düzlem Geometri geometrik izomerlik cisplatin cis-[PtCl2(NH3)2] cis-diammindikloroplatin(II) trans-[PtCl2(NH3)2] trans-diammindikloroplatin(II)

7 Koordinasyon sayısı 5 Üçgen çiftpiramit Kare piramit eksen konumu Ekvator konumu 90o 90o 120o İki yapının enerjileri birbirine çok yakındır

8 Üçgen çiftpiramit Kare piramit [Co(CN)5] [CuCl5]3- [Co(Me6tren)Br]+
[VO(acac)2]

9 Berry sahte dönmesi (Molekül içi düzenlenme)
Sahte dönme kare piramit ara ürün üzerinden gerçekleşir Ekvatordaki iki ligant eksen konumuna geçer (veya tersi)

10  = 60 º  = 0 º Koordinasyon sayısı 6 Sekizyüzlü geometri
e.g. [Mn(OH2)6]2+ [Cr(CO)6] Ligantlar çapraz vs. ligantlar çakışık Üçgen prizma geometri do metalleri e.g. WMe6  = 0 º

11 Sekizyüzlü komplekslerde bozulma
Tetragonal bozulma z ekseni ( C4 ekseni) doğrultusunda uzama veya yassılma Jahn-Teller etkisi sonucunda elde edilen yapı Trigonal bozulma C3 ekseni doğrultusunda dönme 60 döndürüldüğünde üçgen prizma yapı elde edilir Üçgen yüzeyler çakışık konuma gelir Genellikle üç tane ikidişi ligandların varlığında oluşur  etkileşimi bu yapıyı karalı hale getirebilir.

12 Tetragonal Bozulma (D4h)

13 Ok doğrultusunda 60º döndürülürse üçgen prizma yapı elde edilir.
Trigonal pirizma (D3h) Trigonal Bozulma (D3d) Ok doğrultusunda 60º döndürülürse üçgen prizma yapı elde edilir.

14 Sekizyüzlü geometri [ML4X2] Geometrik izomerlik trans-[Co(NH3)4Cl2]+ yeşil cis-[Co(NH3)4Cl2]+ mor

15 Sekizyüzlü geometri [ML3X3] Geometrik İzomerlik MERIDONAL mer mer-[Co(NH3)3(NO2)3] FACIAL fac fac-[Co(NH3)3(NO2)3]

16 Sekizyüzlü geometri Optik İzomerlik trans yapı (geometrik izomer) cis geometrik yapı iki optik izomeri mevcuttur [M(K2L)2X2] M X [Co(en)2Cl2]+

17 Sekizyüzlü geometri Optik İzomerlik Ayna görüntüsü olan, birbiri üzerine çakışmayan yapılar = enantiyomerler 2+ [M(K2L)3] M [Ru(bpy)3]2+

18 Yüksek Koordinasyon Sayıları
Koordinasyon Sayısı 7 başlıklı sekizyüzlü [WBr3(CO)4)]- (bozulmuş) beşgen çiftpiramit [ZrF7]3- başlıklı üçgen pirizma [TaF7]2-

19 Koordinasyon sayısı 8 kare antipirizma Na3[Mo(CN)8] onikiyüzlü (nBu4N)3[Mo(CN)8] küp Koordinasyon sayısı 9 üçşapkalı üçgen pirizma [ReH9]2-

20

21 Koordinasyon Sayıları ve Yapılar
Yapıyı belirleyen faktörler Bağ sayısı VSEPR argümanları d orbitalindeki elektron sayısı Büyük ligantların sterik engeli Kristal paketleme etkisi Yinede, molekülün geometrisini öngörmek zordur.