Planlama Nedir? Planlama, işletmenin tümünü ya da herhangi bir birimini ilgilendiren, gelecekteki hareket tarzının ilkelerini saptama süreci veya işlerin.

... konulu sunumlar: "Planlama Nedir? Planlama, işletmenin tümünü ya da herhangi bir birimini ilgilendiren, gelecekteki hareket tarzının ilkelerini saptama süreci veya işlerin."— Sunum transkripti:

0 YEDİNCİ BÖLÜM FİNANSAL PLANLAMA

1 Planlama Nedir? Planlama, işletmenin tümünü ya da herhangi bir birimini ilgilendiren, gelecekteki hareket tarzının ilkelerini saptama süreci veya işlerin rastlantıya bırakılmayarak bir projeye göre yürütülmesi, kararların işe girişmeden önce alınması olarak tanımlanır.

2 Piyasalardaki hareketliliğin artması,
Üretimde mümkün olduğu kadar ekonomik ve rasyonel sonuçlar almak zorunda kalınması, Fon tedarik etmenin ve işletmenin likidite durumunu korumanın güçleşmesi, planlı hareket etmeyi kaçınılmaz kılar.

3 Finansal Planlama Nedir?
İşletmelerin faaliyetleri sırasında ortaya çıkabilecek her türlü fon giriş ve çıkışlarının önceden bir programa bağlanmasıdır. Ana hedef : Optimal Likidite

4 Planlarda Aranan Nitelikler
Finansal planlar değişen çevre koşullarına uyum bakımından esnek olmalıdır. Ekonomik olmalıdır; yani bu planların yapılmasıyla beklenen fayda, planın yükleyeceği maliyetlerden fazla olmalıdır. Finansal planlarla diğer bölümlerin planları arasında koordinasyon (uyum) olmalıdır. Finansal planlar açıkça ulaşılmak istenen amaçları içermelidir.

5 Finansal Planlamanın Amaçları
İşletme faaliyetlerinin yürütülmesi için gereken fonları sağlamak. Finansman maliyetini en aza indirmek için en uygun koşullarda fon sağlamak. İşletmenin finansal yapısını değişen koşullara uydurmak. Beklenen nakit fazlalıklarını zamanında verimli kılmak, finansal açıklara önceden çare aramak ve finansal dengeyi korumak.

6 Finansal planlar genelde üç grupta toplanır:
1. Olağan finansal planlar 2. Olağanüstü finansal planlar 3. Özel finansal planlar

7 Olağan Finansal Planlar
Bu plan, işletme faaliyetleri ile ilgili olarak, gerek miktar gerekse zaman bakımından birbirini karşılaması gereken bütün gelir ve giderleri kapsar. Birbirini tamamlayan üç ayrı plandan oluşur: i - Nakit Planı ii - Kredi Planı iii - Ödeme Araçları Planı

8 Olağanüstü Finansal Planlar
Bu planlar genellikle yatırım ve uzun süreli sermaye ihtiyacını kapsar. Sermaye ihtiyacının hesaplanması finansal planlamanın ağırlık noktasıdır. Bir başka deyişle, olağanüstü finansal planlar, yatırımlar için gerekli olan fonların sağlanmasında bu fonlarla ilgili ayrıntılı bilgileri gösterir.

9 Özel Finansal Planlar İşletmelerin kurulmaları, genişletilmeleri, birleşmeleri, sağlamlaştırmaları ve tasfiye edilmeleri durumunda yapılan planlardır.

10 Finansal planlamanın sağlayacağı başlıca yararlar
Yatırım programlarının finansal sonuçlarının önceden belirlenmesi ve kontrolü mümkün olur. İhtiyaç duyulan sermayenin tedarikinde kolaylık sağlanır. İşletmeye sermaye yatıran ortaklara veya üçüncü şahıslara, işletmenin yönetimi bakımından artan bir itibar ve güven sağlar.

11 Finansal Planları Etkileyen Değişkenler
Zaman Paranın Zaman Değeri Ekonomik Koşullar Endüstri Koşulları Davranışlar

12 Finansal Planlama Faktörleri
TAHMİNLER VERİLER VARSAYIMLAR Çevre Hakkında Veriler Rakipler Hakkında Veriler İşletme Hakkında Veriler

13 Finansal Planlama Araçları
Finansal planlama araçları olarak proforma bilanço ve nakit bütçesi ön planda düşünülür. Ayrıca hammadde bütçeleri, reklam bütçesi, satış bütçesi, personel bütçesi gibi finansal raporlardan da söz edilebilir.

14 PROFORMA BİLANÇO İşletmenin gelecekteki bir tarihte finansal bakımdan ne durumda olması gerektiğini gösteren bir tahmini tablodur. Amaç : İşletmenin verdiği karar ve planların, işletmenin aktif ve pasif kalemleri üzerindeki etkilerini tahminlemektir.

15 Proforma Bilançolarının Hazırlanması
a. İşletmenin planladığı satış hacmine ulaşabilmesi için, dönen ve duran varlıklara yapılacak yatırım tutarının belirlenmesi, yani “aktif” tahmini yapılır. b. İşletmenin satış hacminin genişlemesine bağlı olarak kendiliğinden oluşacak finansman kaynakları tahminlenir. c. İşletmenin özsermayesi tahminlenir. d. Aktif ve pasif tahminlerinin dengelenmesi yapılır. Böylece finansman ihtiyacı ve fazlalığı belirlenir.

16 Proforma Bilançolarının Hazırlanması
Geleneksel Yöntemler Satışların Yüzdesi Yöntemi Rasyolar Yöntemi Günlük Satışlar Yöntemi Modern Yöntemler Regresyon Analizi Korelasyon Katsayısı

17 Satışların Yüzdesi Yöntemi
Satışların yüzdesi yöntemi, satışlar ile bilanço kalemleri arasındaki ilişkiden hareket eder. Satışların yüzdesi yöntemi ile satışlar ve bilanço kalemleri arasındaki ilişkiler saptanırken, işletmenin geçmiş dönem satışları ile içinde bulunduğu endüstri dalındaki standartlaşmış ilişkilerin dikkate alınması gerekir. Böylece bilançodaki kalemlerin projeksiyonlarını yapmak mümkün olacaktır. Bu uygulamada ilk adım, satışlarla doğrudan ilişkili olarak değişim gösteren bilanço kalemlerini belirlemektir. İkinci adım ise, işletmenin geçmiş yıl bilançolarının incelenerek, satışlarla bilanço kalemleri arasındaki ilişkinin yüzde olarak saptanmasıdır.

18 Örnek Bir önceki yıl satışları TL olan bir işletme, satış hacmini gelecek hesap döneminde TL’ ye yükseltmeyi planlamıştır. Geçmiş yılın bilanço kalemlerinin satışlardaki yüzde değerleri şöyledir: Hazır Değerler : %3 Finansal Borçlar : %10 Ticari Alacaklar: % Ticari Borçlar : %2 Stoklar : % Ödenecek Vergi ve Yükümlülükler : %6 Duran Varlıklar : %30 - Net Kar Marjı : %8 - Kar Dağıtım Oranı : %50 - Kısa Vadeli Banka Kredileri : TL - Ödenmiş Sermaye : TL - Kar Yedekleri : TL

19 AKTİF (TL) PASİF Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Borçlar - Hazır Değerler Banka Kredileri - Ticari Alacaklar Mali Borçlar - Stoklar Ödenecek Vergi ve Yükümlülükler - Ticari Boçlar Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Borçlar Toplamı Duran Varlıklar Özkaynaklar - Ödenmiş Sermaye - Kar Yedekleri Özkaynaklar Toplam Finansman Açığı AKTİF TOPLAMI PASİF TOPLAMI

20 Rasyolar Yöntemi Endüstri hakkındaki tipik rasyolardan veya benzer işletmelerin rasyolarından yararlanarak proforma bilanço düzenlenebilmesi için; işletmenin faaliyette bulunduğu endüstri kolunun ve gelecek dönemler için planlanan satış hacminin bilinmesi gerekir.

21 Örnek Gelecek faaliyet dönemi için satış hacmi TL olarak tahminlenen bir işletmenin faaliyette bulunduğu endüstri kolundaki tipik rasyolar şöyledir: Cari Rasyo : 1,6 Borçlar / Özsermaye Rasyosu : 1,5 Stok Devir Hızı Rasyosu : 5 Alacakların Ortalama Tahsil Süresi : 45 Gün Özsermaye Devir Hızı Rasyosu : 3,5 KVB / Aktif Toplamı Rasyosu : 0,3 Duran Varlıklar / Özsermaye Rasyosu : 1,3

22 Özsermaye = Satışlar / Özsermaye Devir Hızı
Borçlar Toplamı = (Özsermayenin 1.5 katı) = x 1.5 = TL Kısa Vadeli Borçlar = (Aktif veya Pasif Toplamının %30’dur) Pasif Toplamı ( ) x %0.30 = TL Uzun Vadeli Borçlar = (Borçlar – KVB) = – = TL Stoklar = Net Satışlar / Stok Devir Hızı = / 5 = TL Alacaklar = Satışlar /360 Alacakların Ortalama Tahsil Süresi = / 360 = TL 45 Dönen Varlıklar Toplamı = (KVB x Cari Rasyo) = x 1.6 = TL Hazır Değerler = Dönen Varlıklar – (Alacaklar + Stoklar) = – ( ) = TL Duran Varlıklar:(Özsermayenin 1.3 katı) = x 1.3 = TL Aktif Toplamı: Dönen Varlıklar + Duran Varlıklar = = TL Pasif Toplamı: (KVB + UVB + Özsermaye) = = TL

23 Aktif Pasif Proforma Bilanço (TL) Dönen Varlıklar Kısa Vadeli Borçlar Hazır Değerler Alacaklar Stoklar Uzun Vadeli Borçlar Duran Varlıklar Özsermaye Aktif Toplamı Pasif Toplamı

24 Günlük Satışlar Yöntemi
Örnek Günlük Satışlar Yöntemi XYZ A.Ş.’ nin bir yıl sonraki satış tahminleri, satışların TL olacağını göstermektedir. Şirketin gelecek yıldaki nakit ihtiyacı 5 günlük, alacakları 10 günlük,stoklar 30 gün, duran varlıklar 60 gün, satıcılar hesabının 15 günlük, tahakkuk etmiş giderlerin 16 günlük satışlara denk olduğunu saptamış, özsermayesi de TL olarak belirlenmiştir. Yıl 360 gün kabul edildiğinde, bir günlük satışlar 200 TL olacaktır.

25 XYZ A.Ş. Proforma Bilanço (TL)
Aktif Pasif Dönen Varlıklar Satıcılar Hazır Değerler Tahakkuk Etmiş Giderler Alacaklar Özsermaye Stoklar Duran Varlıklar İhtiyaç Duyulan Fon Aktif Toplamı Pasif Toplamı

26 Regresyon Analizi ve Korelasyon Katsayısı
Bu yöntem, geçmiş yıllardaki satışlarla bilanço kalemleri arasında bir ilişki olup olmadığını istatistiksel yollarla araştırır ve finansal ihtiyaçların projeksiyonlarını yapar. Eğer, satışlarla bilanço kalemleri arasında bir ya da bire yakın korelasyon katsayısı saptanıyorsa doğrusal bir ilişki söz konusudur. Regresyon analizi ile tahminler yapılarak, planlama süreci tamamlanır.

27 ÖRNEK MODA A.Ş.’ nin günlük satışlar ortalamaları ile günlük stoklar ortalamaları, maliyet fiyatlarıyla yılları arasında tabloda görüldüğü gibidir. Yıllar Günlük Satışlar Günlük Stoklar (TL) (TL) (N) (X) (Y)

28 R (Yıllar) X Y X XY Y2

29 = r = a = = = = 2 b = = Y = a + bX = 20.000 + 2x
=1 a = = = 20.000 = 2 b = = Y = a + bX = x Y = (10.000) = TL

30 NAKİT BÜTÇESİ Nakit bütçeleri rasyo analizinin tersine, işletmenin geleceğe yönelik çalışmaları ile ilgilidir. Nakit bütçelerinin dinamik özelliği, onun gelecek hakkında tahminlere dayandırılmasından; başka bir deyişle, çalışmaların zaman içinde bir akış halinde ifade edilmesinden ileri gelir. Nakit bütçeleri, gelecek dönem içindeki çalışmaları esas almakla birlikte, gelecek hakkındaki tahminlerde bulunmak için geçmiş verilere dayanmaktadır.

31 Nakit bütçesi, gelecek bir dönem içinde, (“genellikle bir yıl” veya “altı ay”) nakit giriş ve çıkışlarını gösteren bir tablodur. Bu tablonun yöneticinin karar verme aracı olabilmesi için, düzenlenmesi sırasında iki konu üzerinde durulması önem taşımaktadır; Nakit giriş ve çıkışlarını miktar olarak doğru tahminlemek. Nakit giriş ve çıkışlarını zaman bakımından düzenlemek.

32 Nakit bütçelerinin önemini üç noktada belirtmek mümkündür:
1. Nakit bütçeleri, gelecek faaliyet dönemleri için gerekli fon tedariki, sağlanacak fonların geri dönüşümünün mümkün olup olmadığı, mümkün ise sürenin belirlenmesi bakımından önem taşır. 2. Nakit bütçeleri, mevcut ve sağlanacak fonların ekonomik olarak kullanılıp kullanılmadığını belirtir. Nakit bütçeleri, fonların hangi alanlara yatırılmış olduğunu ve kullanım alanları arasındaki ilişkilerini göstermesi bakımından önemlidir. Bu nedenle nakit bütçeleri dinamik bir planlama aracıdır. 3. Nakit bütçeleri, işletmenin maksimum nakit ihtiyacını göstermesi bakımından da önem taşır.

33 Nakit Bütçesinin Kapsamı ve İlkeler
Nakit Bütçesi Düzenleme Zamanı İşletme Faaliyetindeki Değişmelerin Saptanması Nakit Girişleri Satış Tahminlemesi Alacakların Tahsil Süresi Diğer Nakit Girişleri Nakit Çıkışları Hammadde Giderleri (Alışlar) İşçilik Ücretleri – Yönetim ve Satış Giderleri Diğer Ödemeler

34 Nakit Bütçesi Uygulaması-1
Gönenç Halıcılık A.Ş. halı ve kilim üretimi ile uğraşmaktadır. Şirket yönetimi maliyetleri düşürmek ve kalitede üstünlük sağlamak amacıyla TL’ ye bir makine satın almayı düşünmektedir. Satışların 2015 yılında aylar itibariyle tahmini şöyle yapılmıştır: Ocak TL Şubat TL Mart TL Nisan TL Mayıs TL Haziran TL Temmuz TL Ağustos TL Eylül TL Ekim TL Kasım TL Aralık TL

35 Gönenç Halıcılık A.Ş. 2014 yılı sonu bilançosu (TL)
AKTİF PASİF Hazır Değerler KVB Alacaklar Ödenecek Vergiler Stoklar Banka Kredileri Dönen Varlıklar Top Cari Pasif Top Duran Varlıklar UVB (%10 faiz) Özsermaye TOPLAM AKTİF TOPLAM PASİF

36 İşletme hakkında aşağıdaki nakit konuları bilinmektedir (TL):
1. Alacaklar 60 gün vadeli tahsil edilecektir. Buna karşılık hammadde alışları, 30 gün vadeli ödenecektir. Geçmiş dönem alacakları ise Şubat ayında tahsil edilecektir. 2. Bankalara olan borcun, TL’si Ocak 2015’de, geri kalan kısmı da Şubat ayında ödenecektir. 3. Hammadde alışları satışların %40’nı, işçilik ücretleri %20’sini oluşturmaktadır. Yönetim ve satış giderleri ise aylık TL olarak belirlenmiştir. 4. Geçen yılın borcu, Ocak ayı içinde, vergi borçları da 3 eşit taksit halinde ödenecektir (Ocak-Temmuz- Ekim). 5. Uzun vadeli kredi faizi her yıl düzenli olarak Ocak ayında %10 faiz oranı üzerinden ödenecektir. 6. Şirket yönetimi, satın almayı düşündüğü yeni makine bedelinin yarısını Ocak ayında, geri kalanını da Eylül ayında ödeyecektir. 7. Ocak ayında işletme1000 TL nakit olarak bulunduracaktır. Şirket müdürünün, 2014 yılından 3000 TL’lik iştiraki vardır. 8. İşletmenin daha etkin ve likit çalışabilmesi için nakit durumu yeterli görülmediğinden İş Bankası İzmir Şubesinden, 2015 yılı sonunda ödemek üzere TL’lik kredi talep edilmektedir.

37 Nakit Bütçesi Uygulaması-2
Aşağıdaki verilerden yararlanarak X işletmesinin 2015 yılı ilk altı aylık dönemi için nakit bütçesini düzenleyiniz. 1. X işletmesinin 2015 yılı toplam satışlarının TL olacağı tahmin edilmiştir. 2. Satışlar aylara göre eşit dağılım göstermektedir. 3. Aylık satışların tamamı peşin olarak yapılmaktadır. 4.Geçmiş dönem alacakları TL’dir ve Şubat ayında tahsil edilecektir. 5. Nisan ayında TL temettü geliri, her ay TL kira geliri, Mayıs ayında ise TL sabit değer satış geliri sağlanacaktır. 6. Her ay aylık satışların %40’ı tutarında hammadde peşin satın alınacaktır. 7. Nisan ayında ekonomik ömrünü tamamlayan bir makinenin TL’ye yenisinin satın alınması planlanmıştır. 8. Geçmiş dönem borçları TL’dir ve Ocak ayında ödenecektir. 9. İşletme her ay yönetim ve satış giderleri için ortalama TL harcayacaktır. 10. İşletme bir bankadan TL kredi talep etmiştir. Nakit bütçesini düzenleyerek, bu kredi talebinin uygun olup olmadığını ve alınacak kredinin altı ay sonunda geri ödenip ödenemeyeceğini belirtiniz.

38

39 Nakit Bütçesi Uygulaması- 3
Aşağıdaki verilerden yararlanarak ABC işletmesinin 2015 yılının Ocak, Şubat ve Mart aylarına ait üç aylık dönemi için nakit bütçesini düzenleyiniz. İşletmenin Kasım-Aralık 2014 aylarında gerçekleşen ve gelecek üç ay için planlanan satışları şu şekildedir: Kasım TL, Aralık TL, Ocak TL Şubat TL, Mart TL. Şirket satışlarının %20’sini peşin yapmakta, %50’sini 1 ay, %30’unu da 2 ay sonra tahsil etmektedir. Şirketin her ay TL’lik diğer gelirleri vardır. Şirketin Kasım-Aralık 2014 aylarında gerçekleşen ve gelecek üç ay için planlanan hammadde alışları ise şöyledir: Kasım TL, Aralık TL, Ocak TL, Şubat TL, Mart TL. Hammadde alışlarının %40’ı peşin, %10’u 1 ay, %50’si de 2 ay sonra ödenmektedir. Her aya ait çalışanların ücret ödemeleri, bir ay önceki satışların %10’u kadardır. Her ay TL kira ödenmektedir. Şubat ayında TL kar payı ödenecektir. Ocak ayında TL vergi ödenecektir. Mart ayında TL’lik borç faizi ödenecektir. Mart ayında TL’lik büro malzemesinin peşin olarak satın alınması planlanmıştır. Ocak ayı başında şirketin kasasında TL nakit bulunmaktadır.

40