HAKEM VE İLETİŞİM.

... konulu sunumlar: "HAKEM VE İLETİŞİM."— Sunum transkripti:

1 HAKEM VE İLETİŞİM

2 HAKEM VE İLETİŞİM Hakem kelimesinin İngilizcedeki karşılılığı ‘referee’dir. Bu kelime de bu dilde ‘başvurmak’ tan doğar. Yani hakem tereddütte düşüldüğünde başvurulacak kişidir. (FIFA, 1996-I) Sporcularla beraber sahada mücadele veren ve o müsabakaların sonuçlarında direkt olarak etkili olan hakemler; “müsabakalarda alınan sayıları tespit etmek ve kurallara uymayanları cezalandırmakla görevlendirilen kişi olarak” müsabakaların, oyun kuralları içerisinde fair-play (adil oyun) ilkeleri çerçevesinde oynanması, sonuçlandırılması ve kurallara uyulmasını temin eden bir vazgeçilmezdir .

3 HAKEM VE İLETİŞİM Hakemlik; bilgi, tecrübe, eğitim, yeterlilik, kişilik, kondisyon ve konsantrasyon gerektirir . Hakem; hem seyirci ile sporcu arasında hem de rakip takımlar arasında köprü görevini görmekte, bir yandan da oyunun önceden belirlenmiş kurallar çerçevesinde değerlendirmesini yapmaktadır. Sportif anlamda hakem, müsabakalarda alınan sayıları tespit etmek, kurallara uymayanları cezalandırmakla görevli kişidir . Hakem; anlaşamayan iki taraf arasında doğruyu göstererek aracılık yapan kişidir.

4 Oyun kurallarını uygulamada tam yetkili olarak atanan kişidir .
HAKEM VE İLETİŞİM Oyun kurallarını uygulamada tam yetkili olarak atanan kişidir . Kelime karşılığı bir anlaşmazlığı hakemlik yoluyla çözümlemek için ilgili taraflarla seçilmiş veya bir merci tarafından atanmış kişidir. Sportif anlamda ise müsabakalarda kazanılan sayıları tespit etmek, kuralları uygulamak ve uygulatmak, kurallara uymayanları cezalandırmakla görevlendirilmiş kimsedir.

5 HAKEM VE İLETİŞİM Hakemlik bir sanattır. Ne bir bilim, ne bir yargıçlık ne de bir polislik işidir. Bir liderlik gerektirir. Hakem; kararlarını en süratli şekilde veren, haklıyı haksızı saniyede ayıran, çok kısa bir anda gördüklerini yorumlayıp kurallar çerçevesinde neticelendiren, en önemlisi dönüşü olmayan kararlar veren, bir benzetme yapacak olursak “spor hakimleridir.” Hakim ile hakem arasındaki en önemli fark zamansal açıdan değerlendirme ve düşünme süreleridir.

6 HAKEM VE İLETİŞİM Bir hakem maçı yönetecekse futbolu çok iyi bilmelidir. Sporu bilmek demek ilk aşamada kuralları bilmek demektir. Hakemin görevi oynayanları kurallar doğrultusunda yönetmektir. İşte bu yüzden hakem, kuralları en iyi bilen olmalıdır. Hakem bir yarışmanın en önemli kişisi olmakta, bu da onu hem sorumluluklarının çok artmasına hem de büyük bir stres altına girmesine neden olmaktadır. Bu stres hataların artmasının en önemli nedenidir.Bunun içinde stresini kontrol altında tutmasını bilmelidir.

7 HAKEM VE İLETİŞİM Hakem, günümüzün yüksek performans sporcusunu tanımak zorundadır. Günümüz performans sporcusu, bedensel olarak son derece güçlü, uzun yıllar süren ağır yorucu antrenmanlar ile yüksek performans için gerekli bedensel uyumu sağlamış geniş bedensel ve fiziksel rezervlere sahip ve gerektiğinde bu rezervleri sonuna kadar kullanmaya hazır ve bunun için gerekli, ruhsal niteliklere sahiptir. Hakem böyle bir sporcuya otoritesini göstermek zorundadır. Bunun için de gerek fiziki olarak gerekse psikolojik olarak hakem, kendini daima zinde tutmalıdır. Hakem çok iyi fizik kondisyonuna ve fizyolojik kapasiteye sahip olmalıdır. Günümüzde oyunun ve oyuncuların hızı artmışken maçın bir anını bile kaçırmamak, doğru yerde bulunmak, en doğru kararı vermek, sahaya en üst seviyede hakim olmak için hakemin bir atlet gibi koşması gerekir.

8 HAKEM VE İLETİŞİM Hakem, sahada çok iyi bir kişilik oluşturmalıdır. Cesur, kararlı ve adaletli olmalı. Keskin bir önseziye, kusursuz bir değerlendirmeye ve ani kararlar için devamlı bir bilinçlenmeye yönelmelidir. Her müsabakayı aynı ölçüde ciddiye almalı, sporcu ve yöneticilerle centilmence ilişkiler içinde bulunmalıdır. Görülüyor ki, hakem sade bir insan değildir. O, büyük bir gözaltındadır. Her davranışı, her sözü spor kamuoyunca yakından izlenir. O, toplumun nabzıdır, can damarıdır. Hakem kendisine verilen değeri ve güveni üst düzeyde tutmak zorundadır.

9 Hakemlik yapma bir eylemdir ve bunu -Görme -Düşünme -Karar verme
HAKEM VE İLETİŞİM Hakemlik yapma bir eylemdir ve bunu -Görme -Düşünme -Karar verme -Değerlendirme (uygulama) şeklinde ifade edilebilir. Araştırmalara göre bilgilerin %85’i görerek elde edilir. İyi bir hakem oyun sırasında daima oyuncuların hareketlerini görebileceği en iyi yerde durmalıdır. Bu, doğrudan görme olarak tanımlanabilir. Dolaylı görme ise yardımcı hakemleri kullanarak yapılır, ancak doğrudan görme daima daha güvenlidir.

10 HAKEM VE İLETİŞİM Hakemlerin genellikle otoriter bir kişiliğe sahip olduklarına inanılır. Ancak hiçbir bilimsel çalışma bu fikri desteklememiştir. Gerçek olan şu ki; hakemler görevleri gereği hislerini ve kişisel reaksiyonlarını kontrol etmek zorundadırlar. Yani otoriter ve katı görünen davranışları engellemek için kendilerini kontrol etmeyi bilmeleri gerekmektedir.

11 HAKEM VE İLETİŞİM Hakem; cesur, kararlı, adaletli olmalı ve her türlü baskıyı göğüsleyecek psikolojik güce sahip olmalıdır. Hakem, güçlü bir karaktere, emin ve sakinleştirici bir kişiliğe sahip olmalıdır. Hakem, keskin bir önseziye, kusursuz bir değerlendirmeye ve ani kararlar için devamlı bir şekilde bilinçlenmeye yönelmelidir. Hakem, yüksek derecede dürüst ve önceden koşullanmama düşüncesine sahip olmalı, objektif bir yapıya sahip olmalıdır. Hakem, insanların kişilik yapıları ve tepkileri hakkında gelişmiş bir potansiyele sahip olmalıdır. Hakem, her müsabakanın sonunda özeleştirisini yapabilecek sağlam bir akıl ve mantık sahibi olmalıdır.

12 müsabaka koşullarında eksiklik ve yetersizlik olarak karşımıza çıkar.
HAKEM VE İLETİŞİM Futbol hakemlerinin bir müsabakada başarılı olabilmeleri için gerekli fiziksel performanslarının dışında ihtiyaç duydukları kural bilgisi, insan ilişkileri, yönetim ve organizasyon, beden dilini etkili kullanabilme, gibi gördükleri eğitimin verimliliği her aşamada kontrol edilmeli ve geliştirmelidir. Müsabaka yönetirken, iletişim halinde olduğumuz diğer insanları tanıyabilme, iyi bir diyalog içinde olmak, onları anlayabilme ve duygularını yönetebilme gibi yetkinlikler duygusal zeka, kural bilgisi, liderlik ve etkili iletişim becerisi gerektirir. Bu durumda hakemlerin sadece kendi duygularını, isteklerini anlaması ve onları yönetebilmesi müsabaka koşullarında eksiklik ve yetersizlik olarak karşımıza çıkar.

13 HAKEM VE İLETİŞİM İyi bir hakem olabilmek için sadece oyun kurallarını çok iyi bilmek yeterli olmamaktadır. Kural bilmenin yanı sıra hakemliğe olan tutku, görev sorumluluğu, müsabaka yönetimi için yüksek moral, adil bir yönetim, çabuk ve mantıklı karar verebilme yeteneği, cesaretli yönetim tarzı, ahlaki kişilik gibi vasıflar hakemde bulunması öngörülen özelliklerdir. Hakemlerin performanslarının en üst seviyede veya en alt seviyede olmasına etki eden faktörlerin başında hakemlerin etkili iletişim becerisine sahip olmaları veya olmamaları gelmektedir.

14 Hakemlerin kullanmış oldukları iletişim teknikleri; - Sözlü iletişim
HAKEM VE İLETİŞİM Başarılı iletişim becerisine sahip hakemler; etkili iletişim becerisine sahip olup, başkalarının duygularını ve bakış açılarını kavrayabilir, sahada adalet dağıtıp, problemleri çözülür kılıp, anlayış dolu yaklaşım tarzına sahip olur. Bu tarzdan uzaklaşan hakemlerin iletişim hataları; müsabakada tehdit ve alay etmek, kaşları çatmak, el kol hareketleri yapmak, kötü söz söylemek gibi yıkıcı tutumlardır. Hakemlerin kullanmış oldukları iletişim teknikleri; - Sözlü iletişim - Sözsüz iletişim -Teknolojik araç kullanımlı iletişim teknikleri olarak ayırabiliriz.

15 Sözlü-Sözsüz İletişim
HAKEM VE İLETİŞİM Sözlü-Sözsüz İletişim Sözlü iletişim, konuşma dili olarak da adlandırılır. İnsan konuşarak tüm duygularını karşısındakine aktarır. Sözlü iletişimde, ses tonu şiddeti, kimi anlatımlarda yararlanılan vurgulama konuşmanın içerisinde değişik biçimlerde yer alabilmektedir. Artan bir ses tonu ile hızlı konuşma kaygıyı dile getirirken, kısa kesmeyse ivediliği dile getirmektedir. Sesimizin tonu neşe, öfke veya korku gibi duygusal deneyimler yaşadığımızda daha yüksek olma eğilimindedir. Hakemlik yaparken bunlardan uzak durulması ve ses tonunu kontrol etmeyi, çevreye ve özel durumlara uydurmanın öğrenilmesi önemlidir.

16 Sözsüz iletişimde hakem hareketleri ise;  Vücut dili
HAKEM VE İLETİŞİM Sözsüz iletişimde hakem hareketleri ise;  Vücut dili  Fiziksel görünüş  Duruş  Dokunma davranışı  Hareket, jestler ve mimiklerdir. Kişinin kendisini anlatımı sırasında gereksinim duyduğu bedeni, sözcüklerle sağlam bir bütünlük oluşturabilmesiyle iletişimi güçlendirmiş olacaktır.

17 Teknolojik Araçlı Saha İletişimi
HAKEM VE İLETİŞİM Teknolojik Araçlı Saha İletişimi Günümüzde maç yöneten hakemlerimiz birbirleri arasında iletişimi sağlayan telsiz sistemi ve bipli bayrak olarak adlandırılan teknolojik çözümleri kullanarak saha içi yeni iletişim tekniklerini kullanmaktadır. Telsiz sisteminin amacı sahada bulunan 4 hakemin rahatlıkla saha içerisinde kendi aralarında sözlü iletişim kurmalarını ve pozisyonları yüz yüze gelmeden yorumlamalarına olanak vermektir.

18 KAYNAKLAR 1-Sülün Ö. (2013) Futbol Hakemlerinim Öfke ve Kızgınlık Düzeyleri iler Empatik Eğilim Düzeylerinin Karşılaştırılması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Karaman. 2-Yetim, A..A. , Cengiz, R., İletişim ve spor , (2012) Ankara.

19 TEŞEKKÜRLER...