Yenidoğanın ısı kontrolü TERMOREGÜLASYON

... konulu sunumlar: "Yenidoğanın ısı kontrolü TERMOREGÜLASYON"— Sunum transkripti:

1 Yenidoğanın ısı kontrolü TERMOREGÜLASYON
Dr. Nazan ÇALBAYRAM

2 Isı yapımı ve kaybı arasında denge sağlanması
Termoregülasyon Isı yapımı ve kaybı arasında denge sağlanması

3

4 TANIMLAR Hipotermi: Vücut cilt ısısı < 36,5 ◦C
Hafif hipotermi: 36-36,4 ◦C Orta derece hipotermi: ◦C Ağır hipotermi (soğuk stres): <32 ◦C Hipertermi: Vücut iç ısısı >37,5 ◦C

5 Termal nötral zon: Bebeğin normal vücut ısısında olmasını sağlarken, metabolik hız ve oksijen tüketiminin en az olduğu dış ısı aralığı

6 ISI KONTROLÜ Fetal hayatta ısı kontrolü Yenidoğanda ısı kontrolü Isı kaybının fiziksel yolları

7 FETAL HAYATTA ISI KONTROLÜ
Hücresel proliferasyon, Farklılaşma İyon dengesinin sağlanması Kalp-iskelet kaslarının kasılması ISI ÜRETİMİ

8 FETAL HAYATTA ISI KONTROLÜ
Fetusta plasenta en etkili ısı düzenleyicisi Anne-bebek arasında ısı farkı 0,45-0,50 ◦C Annede meydana gelen hipertermi fetüste de hipertermiye neden olur

9 Yenidoğanda ısı kontrolünün fizyolojisi
Soğuk ortamın algılanmasında hipotalamus ve deri entegre çalışır Isı kontrol merkezi hipotalamusta Normal şartlar altında hipotalamik ısı dalgalanmaları 0,5 ◦C’yi aşmaz Sempatik sinir sistemi, kahverengi yağ dokusu ve kaslarda ısı kontrolünde önemli

10 Yenidoğanda ısı kontrolünün fizyolojisi
Sempatik sinir sistemi, dermal arteriollerde vazokonstriksiyon Kahverengi yağ dokusu, titremesiz ısı oluşumuna metabolik kaynak

11 Yenidoğanda ısı kontrolünün fizyolojisi
Adrenalin ve tiroid hormonları, metabolik hız ???? Kas tonusu ve motor aktivite, iskelet kaslarında ısı üretimi ???

12 Yenidoğanda ısı kontrolünün fizyolojisi
Yenidoğan bebek homeotermik ısı kaybı = ısı üretimi

13 Yenidoğanda ısı kaybı Evaporasyon (buharlaşma), İletim (kondüksiyon),
Konveksiyon (hava akımı), Radyasyon (ışıma)

14 YENİDOĞANLAR NEDEN ISILARINI KORUYAMAZ ?
Vücut yüzeyi alanı erişkinden fazladır Isıyı en çok başından kaybeder. Vücut ısısını metabolizma ve kas aktivitesini arttırarak düzenler. Çok düşük doğum ağırlıklı yenidoğanlarda buharlaşma ile ısı kaybı fazla

15 Vücut ısı ölçümü Rektal ısı ölçümü: Normal: 36.5-37.5º C
Vagal stimulasyon-rektal perforasyon riski Rutin kullanılmaz Aksiller ısı ölçümü: Termometre pretermde 3, termde 5 dk tutulur Rektal ısıdan 0.5-1º C düşük Termde ºC, pretermde ºC

16 Yenidoğanda ağızdan ısı ölçülmez.
Kulak; infrared bir ışıkla kulak yolundan ısı ölçer. Kulak kiri, küçük ve kıvrımlı kanallar ölçümü etkiler Abdominal deriden ısı ölçümü: 36-36,5ºC En güvenilir ve pratik yöntem aksiller ölçüm Doğum sonrası ilk ölçüm rektal, sonrasında aksiller yapılmalı Doğum odalarında düşük dereceleri ölçen özel termometre bulundurulmalı

17 YENİDOĞANDA VÜCUT ISISINI KORUMA İLKELERİ
Doğum odası Yaşamın ilk günleri Transport

18 HANGİ BEBEKLERDE HİPOTERMİ RİSKİ YÜKSEKTİR?
Düşük doğum ağırlıklı bebek Hasta bebek (sepsis, hipoglisemi, doğum asfiksisi, solunum sıkıntısı) Islak bebek Beslenmemiş bebek Soğuk çevrede bırakılma

19 Oksijen tüketiminde artış Pulmoner hipertansiyon
AŞIRI ISI KAYBI Oksijen tüketiminde artış Hipoglisemi Apne Hipoventilasyon Pulmonerkanama Hipoksi Metabolik asidoz Pulmoner hipertansiyon

20 HİPOTERMİ MORTALİTEDE ARTIŞ Kanama bozuklukları
(YDİP, Pulmoner kanama) Hipotansiyon, bradikardi, şok MORTALİTEDE ARTIŞ İntraventriküler kanama Diğer (böbrek yetmezliği, NEK, vb)

21 Hipertermi nedenleri Enfeksiyon, Dehidratasyon, Fototerapi,
Sıcak ortamda aşırı giyim

22 Hipertermi Takipne, Taşikardi, Apne, Terleme, Hiperemik cilt,
Huzursuzluk, Konvülsiyon ve ölüme neden olur