Tutumlar ve Tutum Değişimi

... konulu sunumlar: "Tutumlar ve Tutum Değişimi"— Sunum transkripti:

1 Tutumlar ve Tutum Değişimi
Araş. Gör. Büşra Alparslan

2 Tutum nedir? Organize edilmiş Davranışa etki edebilen
Tepkiler/yargılara etki edebilen Zihinsel bir hazır oluş Psikolojik bir eğilim Tepkide bulunma eğilimi

3 Tepki vermeye hazır olma
Güdüleme gücü Durağan olma özelliği Değerlendime

4 Tutumun üç boyutu Duygusal (affective) Davranışsal (behavioural)
Bilişsel (cognitive)

5 Tutumların işlevleri Anlama veya bilgi İhtiyaçların karşılanması
Uyum sağlama Amaca ulaşma Egoyu savunma İçsel değerlerin ifade edilmesi

6 Tutumların işlevleri neden önemlidir?
Tutum değişimi

7 Tutumlar nasıl oluşur İnsanlar bilişsel olarak cimridir Deneyim
Klasik koşullanma Aile etkisi Edimsel koşullanma Referans gruplar Örnek alma

8 Tutum ve davranış Tutum her zaman davranışa yol açar mı? LaPiere, 1934

9 Muhakeme edilmiş davranış kuramı (Ajzen & Fishbein, 1980)
Theory of reasoned action

10 Planlanmış davranış kuramı (Ajzen, 1985; 1991)
Theory of planned behaviour

11 Planlanmış davranış kuramı (Ajzen, 1985; 1991)

12 Tutum değişimi kuramları
Yale Yaklaşımı (Hovland, Lumsdaine ve Sheffield, 1949) Nasıl? (iletim yolu) Yüzyüze Medya Yazılı Kime? (hedef) İlgi Yetkinlik Özsaygı Kim? (kaynak) İnanılırlık Uzmanlık Güvenilirlik Çekicilik Benzerlik Ne? (mesaj) Sonuç çıkarma Ne kadar delil Tek yönlü-çift yönlü Tekrarlama Kaynakla hedef arasındaki fark

13 Tutum değişimi kuramları
Kestirme veya sistematik düşünme kuramı (Chaiken ve Eagly, 1983) İnsanlar tutumlarının geçerliliğini maksimize etmek ister Doğru bilgiye ulaşmaya motivasyonumuz vardır Kestirme işlem Çoğunluk, referans gruplar, uzmanlar, ortam bu kadar düşünmeye değer mi? sorularıma tam/doğru cevap alacak mıyım? Sistematik işlem İstek Çaba Motivayon Yetenek

14 Tutum değişimi kuramları Denge Kuramı (Heider, 1946)

15 Tutum değişimi kuramları
Bilişsel çelişki kuramı, Festinger, 1957 1 dolar-20 dolar deneyi İnanışlar ve davranışlar uyumlu olmazsa rahatsızlık duyarız Bu duygudan kurtulma motivasyonu oluşur Davranışı değiştirebilir Tutumu değiştirebilir Davranışı ya da tutumu destekleyecek yeni bilgiler edinebilir Bilişsel çelişkinin önemini azaltabilir

16 Tutum değişimi kuramları
Kendini algılama kuramı, Bem 1967 Tutumlar davranışın özetidir Tutum davranışı takip eder Bilişsel çelişkiye karşı Davranışım hangi sebebe bağlı(içten mi geliyor, dıştan bir sebebe mi bağlı?) 1 Dolar-20 Dolar deneyine katılan Bob Gözlemci Bizler de kendimizin gözlemcisiyiz

17 Diğer kuramlar Sosyal kararlar verme kuramı
Psikolojik tepkisellik kuramı Detaylı İnceleme Olasılığı Kuramı

18 Bu dersten ne öğrendik? İnsanlar bilişsel olarak cimridir.
Tutumlar: kısa yollar Tutumun üç boyutu Tutum – davranış ilişkisinin önemi

19 Final Baştan sona bütün konular
Sitedeki her metin, slayt, ders notu ve video %20 vize öncesi %80 vize sonrası konular Test ve doğru-yanlış soruları 24 mayıs Çarşamba saat 14:00