Prof.Dr.Yavuz Öztürkler

... konulu sunumlar: "Prof.Dr.Yavuz Öztürkler"— Sunum transkripti:

1 Prof.Dr.Yavuz Öztürkler
Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz Fertilizasyon ve gebelik Prof.Dr.Yavuz Öztürkler Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

2 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

3 Fig 12-1 Sperm ve ovumun dişi genital kanalda taşınması ve fertilizasyon (döllenme)aşamaları Çiftleşme ve ejakülasyonla vajina (insan,inek,koyun ve tavşan) ve serviks/uterus (kısrak,domuz) ya verilen sperm serviks,uterus ve ovidukta kadar gelir ve oviduktun isthmo-ampuller bölgesinde oositi döller.Bu aşamaları geçen sperm kapasite olur ve akrozom rekasiyonu yapma ve hipernaktivite kazanır. Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

4 Spermin bırakıldığı yer
Çoğu türde vajinaya bırakılır İnek,koyun,tavşan,insan ,kemirgenler vb. Serviks/ Uterusa bırakılan türler Domuz At Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

5 Uterusa ulaşmada sperme yardım eden faktörler
Artan ve fazla hacimli spermalar Domuz Köpekte bulunur, hacimli ve sıvı olması spermi uterusa ulaştırmada yardımcı olur Servikal ‘plug(tıkaç)’ buluna türler Kemirgenler (çiftleşmeden sonra spermanın pıhtılaşmasıyla vajinanın girişinde sümüksü bir tıkaç görünür).Bu pıhtılaşan koagule plug sayesinde sperm geri akmaz. Vizköz ve koyu üçüncü bölüme sahip olan spermalar Aygır ve domuzda bulunur Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

6 Serviks Bariyer(yabancı ve zararlı madde ve mik-
roorganizmaların girmesini engeller Filtre (süzme),hare- ketsiz spermlerin geç- mesini engeller Spermlerin girintiler- de tutulmasını sağlar 12-5 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

7 Cervix Sialomucin(sialomükin) Sulfomucin(sulfomükin)
Düşük viskoziteli ve Kriptlerde bulunur Sulfomucin(sulfomükin) Yüksek viskoziteli Kriptlerin tepe noktasında bulunur Bu iki madde servikste Süzme işlevi görür 12-5 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

8 Sperm Taşınımı(Transport)
Aşağıdaki hormonlar sayesinde sperm dişi genital kanalda ilerletilir,ama sperm motilitesi artırılmaz Östrojen Oksitosin Aşağıdaki hormonlar ejakulatta(sperma) bulunur ve spermin taşınmasına ve motilitesine destek olur PGE(Prostaglandin E) PGF(Prostaglandin F) Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

9 Uterusta milyardan milyona düşer
Serviksten-ovidukta gidem yolda sperm sayısı azalır,bu zorlu yolculukta güçlü olanlar (hiperaktif ve kapasite olanlar) döllenme noktasına ulaşır Uterusta milyardan milyona düşer Oviduktun isthmus bölümünde binlerceye iner Ampullaya geldiğinde yüzlerce sayıya düşer Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

10 Sperm Transport Sperm Isthmusta – saklanır
Ovidukt mukozasına tutunur Hareketsiz bir şekilde geçici olarak bekler Kornular arasında göç edebilir Karın boşluğuna düşen oositi bularak dölleyebilir(intraperitoneal dölleme) Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

11 Fazla spermlere ne olur?
Geriye akar,geri taşınım Fagositozisle bertaraf edilir Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

12 Kapasitasyon Sperm döllenme yeteneği kazanmadan önce kapasite olmak zorundadır Belli bir zaman diliminde oluşur(ama sadece bir kez değil) Sperm uterusta de- Kapasite de olabilir. Kapasitasyonla sperm lerin üzerinde bulunan ağır bileşikler heparin benzeri maddelerle atılır Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

13 Fertilizasyon (döllenme) için gerekli aşmalar şunlardır:
Spermin epididimiste hiperaktivite kazanması Zona Pellusidaya bağlanması Acrosomal Reaksiyonu Zona pellusidayı delmesi Sperm-Oosit Membran Füzyonu Spermin baş kısmının yutulması Sperm çekirdeğinin dağılması Erkek ve Dişi Pronukleusunun şekillenmesi Erkek ve Dişi Pronukleusunun Birleşmesi(singami) Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

14 Akrozom reaksiyonu oluşur
ZP3 proteinlerinin reseptör görevi görerek spermi çekmesi ve Spermin zona pellusidaya bağlanmasıyla Akrozom reaksiyonu oluşur Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

15 12-10 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

16 Akrozom Reaksiyonu Nasıl olur?Aşamaları nelerdir?
Oosit ve sperm membranlarının füzyonu(teması ve birleşmesi) Vezikülleşme Akrozomal enzimlerin salınması Akrozom reaksiyonuna ekvatoryal segment maruz kalır 12-11 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

17 Zonanın Penetrasyonu(delinmesi)
Spermin akrozom membranındaki (Proakrozin enzimi) Akrosin enzimine dönüşür Sperm hareketiyle Sürekli zonaya bağlı kalma ve birleşme olur,enzimlerin de yardımıyla Ve spermin başı Perivitellin boşluğa geçer Böylece zona geçilmiş olur Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

18 Ooplasmadan parma gibi çıkıntılar belirir(mikrovilliler)
Oositin dış membranı oolemma ile spermin ekvatoryal segment bölümünün füzyonu nasıl olur? Ooplasmadan parma gibi çıkıntılar belirir(mikrovilliler) Fusyon proteinleri salınır ve oositin zar çıkıntıları spermin başını kavrayarak birleşir 12-12 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

19 Kortikal Reaksiyon(Zona Reaksiyonu) Nedir
Kortikal Reaksiyon(Zona Reaksiyonu) Nedir? «dilde gam var şimdilik lûtfeyle gelme ey sürûr olamaz bir hânede mihmân mihmân üstüne» Rasih Bir sperm oosite girdiği zaman oositte bulunan granüller mayoz bölünme esansında oositin periferine doğru hareket ederler. Bu granüllerin dışa doğru çıkışı ile Zona reaksiyonu (“blok”) meydana gelir ve Bu blok ile polispermi engellenir Bu blok aynı zamanda Vitelline blok ile desteklenir Böylece polispermi(birden çok sperm girişi) engellenir. Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

20 Erkek Pronukleusu nasıl oluşur?
Sperm oosite girdiği zaman baş kısmı ve çekirdek dağılır (decondensation) Bu dağılma disulfide köprülerinin (glutathione) azalması ile oluşur Zaten önceden oluşan dişi pronukleusu ile birleşme olur(singami) Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

21 Fertilizasyon (döllenme) için gerekli aşmalar :
Spermin epididimiste hiperaktivite kazanması Zona Pellusidaya bağlanması Acrosomal Reaksiyonu Zona pellusidayı delmesi Sperm-Oosit Membran Füzyonu Spermin baş kısmının yutulması Sperm çekirdeğinin dağılması Erkek ve Dişi Pronukleusunun şekillenmesi Erkek ve Dişi Pronukleusunun Birleşmesi(singami) Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

22 Bazı Tanımlar Zigot: Henüz hücre bölünmesine maruz kalmamış,iki gamet hücresinin birleşmesinden oluşan bir hücre Embryo: Fertilizasyondan sonra mtiotik hücre bölünmeleri sonucu gelişen morula ve blastosist gibi çok hücreli mkaryotik diploid (2n) yapılara denir Fetus: Embryo ile doğum arasındaki yavru (örneğin insanda başlıca yapıları şekillenmiş gebeliğin başlangıcından 8.haftanın sonuna kadar olan dönemdeki yavru) Konseptus(Conceptus): ovumun fertilizasyonundan doğuma kadar olan dönemdeki doğmamış gebeliğin herhangi bir gelişim aşamasındaki yavru yavru Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

23 Singami nedir? Erkek ve dişi pronukleusunun birleşmesine singami nedir? Zigot oluşur Bölünme başlar embriyo oluşur Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

24 Embriyogenezis Blastomerler 2,4,8 hücreli aşamalarla oluşur
Genomik aktivasyondan sonra 16 hücreli aşama Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

25 Embriyogenezis Morula Sıkı bağlantılar Gap bağlantıları
Na(sodyum) pompası Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

26 Blastosist Inner Cell Mass (ICM) İç hücre kitlesi Blastosel Trofoblast
Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

27 Hatching(Yumurtadan çıkış)
Sıvı birikimi ve blastosel oluşumu Enzim üretimi production Blastosistlerin kontraksiyonu ,kasılması ve haçing(yumurtadan çıkmakta) ve heçıd(yumurtadan çıkmış) durum. Yandaki şekli inceleyiniz Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

28 Embriyogenezis ve embriyonun uterusa göçü «Somonların göçüne veya yıllar önce çıktığı yurduna geri dönenlerin göçüne ne kadar benziyor değil mi? Bir geri göç ve kendini arayış gibi» 13-3 Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

29 Ekstraembriyonik Membranlar oluşur ve embriyo artık fetus olmuştur
Inner Cell Mass (Daha iç hücre kitlesi = Embriyo Trofoblast sonra Plasentaya dönüşecektir Sarı kese (yolk sac) Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

30 Ekstraembriyonik Membranlar oluşmaya devam eder
Amniotik boşluk Allantoik boşluk gelişir Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

31 Chorion(koryon) Amnion(amniyon) Amniotik boşluk Allantoic Cavity
(Allantoik boşluk) Allantoik membran Allanto-koryon Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

32 Gebeliğin Maternal tamıma dönemi başlar
En kritik dönedir. Luteolizis engellenir,luteotropik dönem başlamıştır. Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz

33 SORU VE YORUMLAR Bir oosit içerisine 2 sperm girerse ne olur?
Anne embriyoyu tanımazsa ne olur? Sperm oositi döllemek için dölleme yerine çok hızlı ve erken ulaşırsa ne olur? Sperm popülasyonu döllenme yerine ulaşıncaya kadar ciddi bir telefat ve kayıp yaşamaktadır. Bu durum normal midir? Konseptus nedir? Embriyo veya fetus bir konseptus sayılabilir mi? Spermanın türlere göre hacimlerinin ve kıvamlarının değişmesinin nedeni ne olabilir ?Örneğin köpek,aygır ve domuzda sperma sulu ve boğada ve koçta yoğun kıvamdadır…Köpek,aygır ve domuzda sperm konsantrasyonu ml’de az ama boğa ve koçta fazladır? Bu gerçeklerin nedenini yorumlayınız. Bu slaytlar KAÜ Vet.Fak.4.sınıf öğrencilerinin dölerme ve suni tohumlama dersine yardımcı olmak amacıyla Prof.Dr.Yavuz Öztürkler tarafından hazırlanmış olup hiç bir şekilde başka amaçla kullanıılamaz