COŞKU ve HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER(ŞİİR)

... konulu sunumlar: "COŞKU ve HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER(ŞİİR)"— Sunum transkripti:

1 COŞKU ve HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER(ŞİİR)
II. ÜNİTE: COŞKU ve HEYECANI DİLE GETİREN METİNLER(ŞİİR) 1- Şiir İnceleme Yöntemi 1.1. Zihniyet 1.2. Yapı 1.3. Tema 1.4. Şiir Dili 1.5. Ahenk 1.6. Gerçeklik ve Anlam 1.7. Şiir ve Gelenek 1.8. Yorum 1.9. Metin ve Şair 2- Şiir Okuma 3- Manzume ve Şiir İçindekiler sunulmuş, Konunun yeri gösterilmiş Renk kullanımı

2 ŞİİR VE GELENEK Ara geçiş resmi kullanılmış

3 KONU BAŞLIKLARI Konu başlıklarına yer verilmiş  Ok kullanımı Gelenek
Edebiyattaki Gelenek Şiirdeki Gelenek Türk Edebiyatı Dönemleri Türk Edebiyatı Şiir Geleneği - Halk Şiiri Aşık Tarzı Halk Şiiri Anonim Halk Şiiri Tekke-Tasavvuf Halk Şiiri - Divan Şiiri - Modern Şiir Öz Şiir(saf şiir) Toplumcu – Gerçekçi Şiir Garip(I.yeni) Akımı Şiiri II.Yeni Şiiri KONU BAŞLIKLARI Konu başlıklarına yer verilmiş  Ok kullanımı

4 “Gelenek” İfadesi Sizde Neleri Çağrıştırıyor ?
Gelenek kavramıyla «doğrudan ilgili» resim kullanılmış, tartışma sağlanıyor

5 Çevremizdeki Kültür Öğeleri
Sanat Ürünleri Nesnelerin yerlerşiminde denge, Merkezin vurgulanması Her bir maddenin animasyonla gelmesi Video ikonu, kendine ve öğrencilere hatırlatma İkonun yerlerşim yeri güzel Mimari Eserler Yiyecek İçecekler Çevremizdeki Kültür Öğeleri Halk Oyunları İnançlar Geleneksel Kıyafetler Edebi Eserler

6 Gelenek, bir toplumda kuşaktan kuşağa iletilen,
yaptırım gücü olan kültürel miras, alışkanlıklar, bilgi, töre ve davranışlar bütünüdür. “Gelenek” sözcüğü, edebiyatta ” geçmişten günümüze aktarılan ve oradan da gelecek kuşaklara iletilecek olan yazılmış, yaratılmış tüm eserler ile o eserlerde belirlenen ortak zevk ve kültür mirası” anlamında kullanılmıştır. Şiirde ise genel olarak “şiirin üretilme sürecinde şairi yönlendiren ilke ve kurallar bütünü, şairin benimsediği, bağlı kaldığı zevk ve anlayış” anlamı öne çıkmıştır. X  8 satır kuralına uyulmamış  Kötü bir slayt X  Slayt başlığı yok Vurgu için renkler kullanılmış.

7 Şiir geleneği daha önce yaşamış şairlerin eserleriyle oluşur
Şiir geleneği daha önce yaşamış şairlerin eserleriyle oluşur. Geleneği oluşturan şairler arasında sanat anlayışı bakımından bir ortaklık vardır. Dil, tema, yapı bakımından birbirleriyle benzer şiirler yazan şairler, bir geleneği başlatırlar. X  Slayt başlığı yok 8 satır kuralı …ok Resimlerle destekleme, animasyonu Vurgu için renk kullanımı MEVLANA YUNUS EMRE

8 Her şairin elinde, kendinden önceki şairlerin eserlerinden oluşan bir malzeme bulunur. Şair, bu malzemeden kendine uygun olanı yeni bir bağlam içinde, kendi çağının çizdiği çerçeveye uygun olarak kullanır. X  Slayt başlığı yok 8 satır kuralı …ok Resimlerle destekleme, Vurgu için renk kullanımı, anahtar kelime KARACAOĞLAN AŞIK VEYSEL

9 Tarih boyunca halı ve kilim motiflerinde gelişme ve değişmeler görülmektedir. Usta-çırak ilişkisine göre öğrenilen bu zanaatta bazı temel motifler kullanılır. Zaman içinde bu motifler değişikliğe uğrayarak farklı şekiller almışlardır. Bu durum, halı ve kilim dokumada da geleneğin etkili olduğunu gösterir. Bazı motifler temelde çok fazla değişmeden yüzyıllarca önceden değişmeden günümüze gelebilmiştir. X  Slayt başlığı yok 8 satır kuralı …X Resimlerle destekleme, Vurgu için renk kullanımı

10 Kültürel farklılaşma ve farklı kültürlerle etkileşim, dil anlayışının değişmesi gibi unsurlar, farklı şiir geleneklerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. X  Slayt başlığı yok Resim kullanımı Yerleşim (ortalanmış) diğer slaytlardan farklı

11 TÜRK EDEBİYATI DÖNEMLERİ
İslami Dönem Türk Şiiri Batı Etkisinde Gelişen Türk Şiiri İslamiyet Öncesi Türk Şiiri Slayt başlığı VAR Yerleşim  ok Kategorilendirme ile görselleştirme  ok Tanzimat Şiiri Sözlü Edebiyat Dönemi Divan Şiiri Halk Şiiri Servet-i Fünun Şiiri Aşık Şiiri (Beşeri Aşk) Fecri Ati Şiiri Yazılı Edebiyat Dönemi Anonim Şiir (Beşeri Aşk) Milli Edebiyat Şiiri Tekke Şiiri (İlahi Aşk) Cumhuriyet Devri Türk Şiiri

12 TÜRK EDEBİYATINDA ŞİİR GELENEĞİ
Slayt başlığı var Başlıkla ilgili resim kullanımı Yerleşim (ortalanmış) 9_2_Materyal_Tasarimi_dld.ppt sunumu çizgi kullanımı bütünlük etkisi HALK ŞİİR GELENEĞİ DİVAN ŞİİR GELENEĞİ MODERN ŞİİR GELENEĞİ

13 HALK ŞİİR GELENEĞİ Türklerin İslamiyet’i kabul etmelerinden sonra, halk arasında gelişen edebiyat geleneğidir. Halk kültürünü, değerlerini, halkın duyuş ve düşünüşünü yansıtan, halkın ruhundan doğmuş bir edebiyattır. İslâmiyet’ten önceki sözlü edebiyatın devamı niteliğindedir ve hâlâ varlığını sürdürmektedir. Slayt başlığı var 8 satır kuralı ..ok İlgili resim ok.

14 HALK ŞİİRİ ÖZELLİKLERİ
Slayt başlığı var Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor) 8 satır kuralı ok. Konuşma diliyle oluşmuş sade bir dil kullanılmıştır. Hece ölçüsü (en çok 7'li, 8'li, 11'li kalıplar) kullanılmıştır. Nazım birimi dörtlüktür. Anlatım yalın, içten, canlı ve akıcıdır. Genellikle yarım ve tam uyak kullanılır. Aşk,savaş,ayrılık,yiğitlik,doğa,tasavvuf konuları işlenir. Şiirler "bağlama" adı verilen saz eşliğinde doğaçlama olarak söylenmiştir.

15 Önemli, Sunumunun neredeyse yarısında, Dersi toparlamak, dikkat çekmek için araya karikatür koyulması, ki karikatürün de doğrudan ders içeriğiyle ilgili olması..ok.

16 HALK ŞİİRİ ÖZELLİKLERİ(1)
Toplum için sanat anlayışını taşır. Söyleyiş güzelliği değil, konu ön planda tutulmuştur. Şiirlerin başlığı yoktur. Şiirlerde mahlas kullanma geleneği vardır. Geniş halk kitlelerine hitap eder. Köroğlu, Dadaloğlu, Karacaoğlan, Âşık Veysel, Yunus Emre bu edebiyatın başlıca temsilcileridir. Slayt başlığı var 8 satır kuralı ok. Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor)

17 AŞIK TARZI HALK EDEBİYATI
HALK ŞİİR GELENEĞİ Slayt başlığı var Yerleşim (ortalanmış) 9_2_Materyal_Tasarimi_dld.ppt sunumu çizgi kullanımı bütünlük etkisi AŞIK TARZI HALK EDEBİYATI ANONİM HALK ŞİİRİ TEKKE(TASAVVUF) HALK ŞİİRİ Din dışı konular işlenir. “Aşık" denen saz şairleri var. Nazım biçimleri: koşma, semaî, varsağı, destan;nazım türleri: güzelleme, koçaklama, taşlama ,ağıt. Söyleyeni belli olmayan, halkın ortak yaratımıyla oluşan ürünlerdir. Mani, türkü, destan, bulmaca, tekerleme, ninni. Dini konuların işlendiği şiirlerdir. En önemli ürünü ilahidir. Nefes, nutuk, şathiye, devriye, deme .

18 DİVAN ŞİİRİ GELENEĞİ X. yüzyıldan sonra Türkler arasında yayılan ve yerleşen İslâmiyet, Arap ve İranlılarla her alanda bağların kurulmasını, edebiyat alanında da ortak bir düşünce ve zevkin doğmasını sağlamıştır. Medrese kültürüyle yetişen aydın şairler, Arap ve İran edebiyatının etkisinde kalarak eserler yazdılar. Böylece divan edebiyatı doğmuş oldu. X  8 satır kuralı yok Slayt başlığı var Resimler var Başlıkla ilgili resim kullanımı

19 DİVAN ŞİİRİ ÖZELLİKLERİ
Slayt başlığı var 8 satır kuralı ok. Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor) Arapça-Farsça-Türkçe karışımı (Osmanlıca) ağır bir dili vardır. Aşk, şarap, güzellik, tasavvuf konuları ağırlıklı olarak işlenir. Yüksek zümreye hitap eder. Aruz ölçüsü kullanılmıştır. Genellikle tam ve zengin uyak kullanılır. Konuya değil, söyleyiş güzelliğine önem verilir. Nazım birimi ağırlıklı olarak beyittir. Şiirlere özel bir ad, başlık konmaz.

20 DİVAN ŞİİRİ ÖZELLİKLERİ(1)
Toplumsal konulara değinilmemiş, "sanat için sanat" anlayışı benimsenmiştir. Söz sanatlarına, mecazlı söyleyişlere çok yer verilir. Soyut bir edebiyattır. Şiirlerde mahlas kullanma geleneği vardır. Slayt başlığı var 8 satır kuralı ok. Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor) Resim var. Bir önceki slaytın devamı başlıkta numara ile belirtmiş, Keşke öncekini 1 bunu 2 olarak numaralandırsaymış

21 DİVAN ŞİİRİ ÖZELLİKLERİ(3)
Slayt başlığı var 8 satır kuralı ok. Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor) Resim var. Bir önceki slaytın devamı başlıkta numara ile belirtmiş, Keşke öncekini 1 bunu 2 olarak numaralandırsaymış Mazmunlara çokça yer verilir. Duygu ve düşünceler özgün bir anlatımla ortaya konmaz. Fuzuli, Baki, Nedim, Nef'i, Nabi, Şeyh Galip en önemli temsilcilerindendir. Mehmet Akif Ersoy, Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı gibi ünlü şairlerimiz divan şiiri geleneğinden beslenerek yepyeni bir şiir tarzı yaratmışlardır.

22 MODERN ŞİİR GELENEĞİ Cumhuriyet döneminin ilk elli yılı, her alanda olduğu gibi sanat ve edebiyat alanında da büyük yenilik, zenginlik ve çeşitlilik gösterir. Denilebilir ki "yenilik" bu dönemin başlıca özelliğidir. Bu dönemin bazı şairleri halk ve divan edebiyatındaki bazı unsurları kullanarak yeni bir şiir tarzı yaratmıştır. Slayt başlığı var Yeni konuya geçişi vurgulayabilirdi, başlık slaydı kullanabilirdi 8 satır kuralı ok. Resim var. Düz yazı yerine madde ifadeleri daha iyi olurdu aslında OKTAY RIFAT HOROZCU CAHİT SITKI TARANCI

23 MODERN ŞİİR ÖZELLİKLERİ
Uyak, ölçü gibi unsurları kullanmak gerekli görülmez. Şiirlerde iç ahenk ön plandadır. Genellikle serbest nazım kullanılır. Birim zorunluluğu yoktur. Nazım birimi dizedir. Modern şiirler hem imgeye hem sese dayanır. Anlam geriye itilmiştir. Modern şiir, geleneği özümseyerek yeniden yaratma yolunu seçmiştir. Konu yönünden belli bir sınırlaması yoktur. Şairler şiirlerinde mahlas kullanmaz. Sözcükler çağrışım yönünden zengindir. Slayt başlığı var 8 satır kuralı ok. (9 satır) Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor) numaralandırsaymış

24 MODERN ŞİİR ÖZELLİKLERİ(1)
Dilin anlam yönü, imgeyle ortaya çıkar. Bireysel duygular ön plandadır. Somuttan çok, soyut duygu ve düşüncelere yaslanır. Her şiirin bir başlığı vardır. Bazı şairler modern şiir geleneğine bağlı olmakla birlikte halk veya divan şiirinden de yararlanmayı sürdürmüşlerdir. Örneğin Ahmet Kutsi Tecer, halk şiirinden; Atilla İlhan, divan şiirinden yararlanmıştır. Anlam yönünden birimler arasında belli bir akış ilişkisi vardır. Bu nedenle birimlerin yerleri değiştirilemez. Slayt başlığı var 8 satır kuralı ok. (uzun metin kısaltılmalı) Listeleme kullanılmış (özellikleri anlatıyor) Resim var. Bir önceki slaytın devamı başlıkta numara ile belirtmiş, Keşke öncekini 1 bunu 2 olarak numaralandırsaymış

25 Öz Şiir (Saf Şiir) Akımı
İç ahenk çok önemlidir. Mecaz ve imgelerle yüklüdür. Serbest nazım kullanılır. Şekil güzelliği önemlidir. Bireysel temalar işlenir. Kafiye, redif ve ses benzerliklerinden yararlanılır. Cahit Sıtkı Tarancı, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Muhip Dıranas önemli temsilcilerindendir. AHMET MUHİP DIRANAS

26 Toplumcu-Gerçekçi Şiir
Serbest nazım kullanılır. Toplumsal konular işlenir. Anlatım açıktır. İçerik önemlidir. Nazım Hikmet, Sabahattin Ali önemli temsilcilerindendir. SABAHATTİN ALİ

27 Garip (I. Yeni) Akımı Şiiri
Ölçü, uyak, şekil unsurları önemsizdir. Süslü, sanatlı anlatımdan kaçınılır. Sıradan insanlar ve basit konular şiire girer. Serbest nazım kullanılır. Orhan Veli Kanık önemli temsilcilerindendir. Orhan velİ kanık

28 II. Yeni Şiiri Yoruma açık olan kapalı şiirler yazılmıştır.
Şiirde soyutlamalara gidilmiştir. Duyguya ve çağrışıma yaslanılmıştır. Serbest nazım kullanılır. İlhan Berk, Ülkü Tamer, Edip Cansever önemli temsilcilerindendir. İLHAN BERK

29 KAYNAKLAR TEŞEKKÜRLER
Kaynaklar verilmiş güzel Ders yine bir karikatür, toparlayıcı slayt ile bitirilebilirdi. Güvender yayınları Türk Edebiyatı Kitabı TEŞEKKÜRLER