GEMİLERDE SABİT VE HAREKETLİ DONANIMLARI VE BAKIMLARI

... konulu sunumlar: "GEMİLERDE SABİT VE HAREKETLİ DONANIMLARI VE BAKIMLARI"— Sunum transkripti:

1 GEMİLERDE SABİT VE HAREKETLİ DONANIMLARI VE BAKIMLARI

2 DEMİRLER DEMİR: Bir gemiyi uygun bir yerde tutmak, gemiyi limana aborda etmek, gemiyi limandan avara etmek ve gemiyi durdurmak için kullanılan donanımdır. Demir gemiye uygun uzunlukta bir zincir ile bağlanır. Zincir uzunluğu demirleyeceğimiz derinliği de belirler. Demiri gemiye almak için ırgat kullanılır. Tırnaklar her iki tarafa azami olarak 45 kadar hareket edebilir. Toplam ağırlığın %60 kadarı beden haricindeki kısımlardır. Aşağıdaki tablo genel bir kural olarak kullanılacak demir ağırlığı hakkında fikir vermektedir.

3 DEMİRİN KISIMLARI Anele: Demirin gemi ile ilişkisini sağlayan ve demirin en üstteki parçasıdır. Beden: Demirin temelini oluşturan parçaya denir. Askı Mapası: Demirin ağırlık merkezine konan ve demirin taşındığı kuvvetli kısımdır. Kollar: Demire tutma özelliğini sağlayan ve denizin dibine saplanan kısımdır. Tırnak: Kolların son kısmındaki geniş yüzeyli sivri kısımdır. Gaga: Tırnakların sivri olan uç kısmıdır. Demirin dibe saplanmasını sağlar. Meme: İki kolun bedene bağlandığı kısımdır

4

5 Demir Çeşitleri Günümüzde gemilerde, yatlarda, balıkçı teknelerinde ve hobi amaçlı kullanılan teknelerde çeşitli tip demirler kullanılmaktadır. Ancak gemilerde bulunabilecek demir tipleri şunlardır; Göz demiri, Yedek göz demiri, akıntı demiri ve tonoz demiridir. Göz demiri; çiposuz pratik ve iyi tutan demirdir. Yedek göz demiri; Göz demirinin herhangi bir nedenden alınamaması durumunda kullanılmak üzere gemi güvertesinde bulunan demirdir

6 Tonoz demiri; Gemiyi rüzgâr durumuna göre hareket etmeden istenen pozisyonda tutmak veya bazı zor durumlarda gemiyi yavaşlatmak ve/veya kontrol altına almak amaçlı kullanılan demirdir. Tonoz demiri geminin kıç tarafında bulunur.

7 Danfor Tipi Demir Bu tip demirler gemilerde göz ve tonoz demiri olarak kullanılır, ufak tipli olanları bot demiri olarak kullanılır. Bunlar hafif olmasına rağmen diğer demirlere göre çok daha yüksek tutma özelliğine sahiptir.( 5 katı ) Çamurlu diplerde tutma gücü yüksektir

8 Pulluk Tipi Demir Daha küçük teknelerde kullanılan ve atılıp tutulması kolay olan demirdir. İngiliz yapısı olup çamurlu dipte tutma yeteneği fazladır.

9 Şemsiye Demiri Daha çok şamandıra atmak veya dubaları yerinde tutmak için kullanılan bir demir çeşididir. Uzun süre dipte kalır. Çamurlu diplerde tutma gücü çok yüksektir.

10 Mantar Demiri Şemsiye demiri tipindedir. Genellikle onunla aynı yerlerde kullanılır. ( küçük deniz araçları için elverişlidir. )

11 Yapısı bakımından Demir çeşitleri
Demirler temelde beden, kol ve tırnak olmak üzere üç ana yapıdan oluşmaktadır. Yapısı bakımından demirler çipolu ve çiposuz olmak üzere iki kısma ayrılır. Gemilerde kullanışlılığı bakımından en çok çiposuz göz demiridir. Çipolu demir; Demir tırnaklarının deniz dibine tutmasını kolaylaştırmak için demir tırnakları ile farklı eksene kumanda etmek için beden kısmına uzun çubuk takılmış demirdir.

12 Çiposuz demir; Demirin denizden alındıktan sonra gemide neta bir durumda kalması için demir loçasına bedenin geçebilmesi amacıyla yapılmış demirdir. Kısaca çiposuz demirin istiflenmesi kolaydır. Bu yüzden loçaya rahat oturması fundo da kolaylık sağlaması nedeniyle ( tutma özelliği az da olsa ) büyük gemiler tarafından benimsenmiştir. Kendi arasında çok değişik türleri vardır. Sakıncalı tarafı taramaya başlayınca tutma yeteneğini kaybeder

13 DEMİR IRGATI Irgatlar demir ırgatı ve halat ırgatı olmak üzere sınıflandırılabilir. Halat ırgatı halatları gemiye almak ve gemiyi yanaştırmak için kullanılır. Demir ırgatı ise hem demir hem de halat ırgatı şeklinde kullanılabilir. Demir fenerliğini ve halat fenerliğini ayrı ayrı kumanda edebildiği gibi tek tek de kumanda edebilir. Demir ırgatları demiri almak (vira) ya da demiri atmak(funda) amacıyla kullanılan hidrolik, elektrikli donanımdır. Daha önceleri buharlı makinelerle çalışan ırgatlarda kullanılmaktaydı. Aşağıda gördüğünüz ırgat hem demir hem de halat ırgatı olarak kullanılmaktadır. Demir hayboci edileceği veya vira edileceği zaman kavrama kolu ile tamburdan sistem ayrılır. Sadece demir zinciri olan kısım hareket eder. Halat işlemleri sırasında ise kavrama kolu ile halat tamburunun dönmesi sağlanır.

14

15 Irgatın Kısımları Kaveleta: Zincir vira edilirken zincirin sarıldığı zincir baklalarını tutacak şekilde yapılmış bir nevi tamburdur.

16 Kastanyola:Demir ırgatının en önemli parçası olan Kastanyola, demirin akmasını durdurmak için kullanılan fren tertibatını sıkmak için kullanılan viralı frendir

17 Kaplumbağa bosa: Zincirin akmasını engellemek için loça ağzına yakın bir yerde zinciri sıkıştıran parçadır.

18 Domuz tırnağı: Zincirin zincirliğe rahat akması ve demir tamburundan ayrılması için ırgatın bedenine bağlı ucu sivri demir parçasıdır. Fenerlik: Irgatın tan taraflarında dönen makara sistemidir. Diğer adı tamburatadır.

19

20 ZİNİCİRLER Gemide çok sağlam ve emniyetli olması gerekli bağlama ve birleştirme işlerinde bitkisel veya çelik tel halatlar kullanmak sakıncalıdır. Bu tür işlerde çeşitli kalınlıkta da zincirler kullanılır. Bunlar göz demirini tekneye bağlamak, yüklerin laşingini yapmak veya ambar kapaklarını birbirine birleştirmek gibi çeşitli yerlerde kullanılır. Kullanılma durumuna göre boyutları değişiktir. Esas itibariyle iki çeşit zincir bulunur: Dövme çelik zincir ve Dökme çelik zincir. Zincirin baklasını oluşturacak çubuk halindeki demirler, bakla büyüklüğünde kesilerek uçları paralel getirilip kızgın durumdayken dövülerek birleştirilir. Bu durumda zincirin çekilme ile iki yanlarının kapanmasını önlemek için araya konan parçaya da Lokma denir. Gemi demirlerini denize atmak veya hareketli donanımlarda kullanılmak üzere birebir içinden geçmiş madeni halkalardır. Dökme demir veya dövme demirden olduğu gibi kullanılacak yerlere göre değişik malzemeden de yapılabilir. Zinciri meydana getiren her bir halkaya bakla denir.

21 Lokmasız Baklalı Zincirler
Fazla güç aranmayan yerlerde kullanılır. Genellikle dövme demirden yapılırlar ( küçük deniz araçları, cayraskallar. Lokmalı Baklalı Zincirler Ağır yük işlerinde ve gemilerin Demir Zincirinde kullanılır. Baklaların ortasında, takviye amacıyla konulmuş lokma diye bir parça bulunur

22 Lokma, zincir üzerinde 2 amaca hizmet eder
Zincirin, dönmelerden dolayı gamba almasına engel olur. Zincirin, aşırı yüklenmelerde gücünü arttırır, aynı zamanda baklaların bozulmasını engeller. Zincirler, kullanım yeri ve amacına göre değişik büyüklükte imal edilirler. Zincirin ölçüsü, bir baklasının çapı pus metre olarak ölçülerek bulunur. Zincirlerağır bir malzeme olduğundan nakilde kolaylık sağlamak amacıyla ve gerekse sistemde oluşacak hasar nedeni ile tüm zincirlerin değişmesini önlemek için parçalar halinde imal edilir. Bu parça zincire 1kilit zincir denir. Bu kilit zincirin uzunluğu 15 kulaçtır. Parça zincirler, birbirlerine Zincir Kilitleri ile eklenerek gemi Demir Zincirleri oluşturulur. Bir gemideki zincir uzunluğu, geminin boyu ile orantılı olarak değişir. Demir zincirleri genel olarak ikiye bölünerek sancak ve iskele demirlerine bağlanır. Bazı durumlarda demirlerden birine bir veya iki kilit daha fazla bağlanır. Aşağıdaki liste gemide bulunan zincir uzunluğunda bilgi sahibi olmak için yardımcı olacaktır.

23 ZİNCİRLİĞE BAKIM YAPMAK
Zincirlikler, demir zincirlerinin koyulduğu yerlerdir. Her geminin zincirliği gemi büyüklüğüne göre hacim olarak değişir. Zincirlerin kalınlık ve uzunlukları gemilerin büyüklüğüne göre kurallara göre saptandığından zincirliklerin büyüklükleri de bu duruma göre belirlenir. Zincirler gemi bünyesine "Hırca Mapası" ile bağlanır. Zincirler geliş şekillerine bağlı olarak kendiliğinden istif edilirler. Zincirler bazen gamba alır ve zincirliği güverteye bağlayan zincirlik manikasında sıkışabilir. Bu durumda zincirlik açılarak bir gemici tarafından düzeltilerek hayboci edilir. Zincir sonuna kadar verildiğinde hırça mapadan sökülerek gamba düzeltilir. Periyodik havuza girildiğinde zincirler test için havuza indirildiğinde zincirlikler bakıma tabi tutulmalı ve temizlenmelidir. Tahliye valfları ve boru devreleri kontrol edilmelidir. Zincirlik alabandaları gerekirse raspa edilip pasa mukavim boya ile boyanmalıdır.

24 DEMİR KUMANDALARI Demir Yerine İniş Ve Demirleme
Demir yerine mümkün olduğunca rüzgâr altından inilir. Örneğin kuzeyden esen bir rüzgâr varsa kuzeye doğru giderek demir yerine inmek daha iyi olur. Ancak böyle imkân olmazsa uygun bulunan kısımdan inilir. Sonra demirleme işlemi yapılır. Baş posta yerinde hazır tüm hazırlıklar yapılmış ve demir yerine gelinmiştir. Demir yerine yaklaşınca hızımızı mümkün olduğunca düşürürüz. Kaptan baş tarafa kaç kilit uzunlukta demirin tutulacağını bildirir. Bu derinliğe bağlı olarak değişir. Pratik olarak derinliğin bir buçuk katı kadar zincir verilince tutulur. Sonra hızımızı sıfıra yaklaştığında hayboci ile verilmiş sugadaki demirimizi Funda bismillah komutu ile atarız. Demir hangi kilitte aganta olacaksa baş posta aganta eder ve köprüüsütne rapor eder. Daha sonra geminin rüzgâr etkisi ile salması (sürüklenmesi) beklenir. Demir deste (gergin) olmaya başlayınca birinci zabit K/Ü ne demir deste diye rapor verir. K/Ü kaloma komutu ile kastanyola fren tertibatının serbest bırakılmasını ister. Bu arada I. Zabit kilit sayısını rapor eder. Kaptan kaç kilitte tutulacaksa baş tarafa bildirir. Tabi bu derinliğe, dip yapısına, hava durumuna, geminin yüklü veya boş olmasına ve demirde kalınacak süreye göre değişir. Ancak her durumda derinliğin en az üç katı demir zinciri döşenir. Örneğin 30m derinliğe en az 3. kilit suda olacak kadar zincir verilir. en son köprü üstünden kilit miktarı belirlenip aganta komutu verilir. Sonra neta komutu ile Suga yapılır. (Kastanyola tamamen sıkılır.) demirin kaplumbağa bosası vurulur. Irgatın elektriği kesilir. Demir küresi toka ( direğe asılır) edilir. Manevra tamamlanır.

25 Irgat :Yatay bir aks etrafında dönen fenerlikleri ve palamar babaları ile demiri funda (demirleme) etmede, demir zinciri ve halat virasında kullanılan gemi teçhizatı. Elektrik, stim veya hidrolik olarak çalışır. Dik olanlara dik ırgat, bocurgat denir. Funda Etmek :Demirlemek, demirlemek için demirin denize bırakılması Vira : Demir almaya veya bir halatın ırgat ile boşunu almak için yapılan işe vira denir. Demir Taraması : Demirin deniz dibinden kurtularak dibe tutunamamasına denir. Aganta :Herhangi bir halatı, zinciri olduğu yerde tutmaya aganta denir Neta : Gemi dahilinde dağınık olan her hangi bir yeri düzeltmeye ve demir halat manevraları sonrası her şeyin uygun hale getirilmesi anlamına gelir. Kaloma: Zinicirin deniz dibine serilmesidir. Deste: Demir vaya halatın gergin hale gelmesidir. Apiko: Demirin dipten kopmaya hazır olduğu andır. Salpa: Demir deniz dibinden koptuktan sonra yükün ırgatın üzerine bindiği zaman verilen komuttur. Suga: kastanyolanın iyice sıkılması için verilen komuttur

26 MAKARA VE PALANGA SİSTEMLERİ MAKARALAR(BASTİKALAR)
Gemilerde ağır yükleri daha az güç harcayarak kaldırmak için yapılmış ağaç veya metalden yapılmış parçalardır. Gemilerde bastika olarak isimlendirilir. Makaralar yük kaldırmakta kullanılan halatların daha yıpranmasına neden olur. Makaralar tek dilli veya çok dilli olabilir. Makarada kullanılan kanallara dil denir. Çok dilli makaralarla daha ağır yükleri kaldırmak için donanımlar yapılabilir.

27 Perno: Makaralarda tabla ile makara dilinin merkezinden geçen bir mildir. Dil bunun üzerinde döner.
Bülbül: Palangaların rigavolarının bağlanmaları için makaraların alt kısımlarına konan radansa veya yapılan kasalara denir. Tabla: Makaraların yüzeylerini teşkil eden dış kısımlarıdır. Dil: Makaraların veya bastikaların kanalları içinde ve perno (mil) üzerinde dönen, oluklu tekerleklerdir. Sapan: Makaraların ve tornoların tablaları etrafındaki halat veya demir kuşaklardır. Kanal: Halatların geçtikleri makaralar içindeki oluklardır.

28 PALANGALAR Makaralarla oluşturulan donanımlara palanga denir
Tirenti: Bir halatın veya palanganın çekilen çıması. Kısaca güç uyguladığımız kısımdır. Veta: Bir palangada halatın makaralar arasında işleyen kısmına denir. Rigavo: Palanga donanımının sabit olan “yani palangayı teşkil eden makaralardan birine bağlı” çımasına denir

29 Palanga Çeşitleri Tek dilli makaralı palanga;
1+1 makaralı palanga (iki makara, her ikisi de tek dilli): Kabasorta palanga. 1+2 makaralı palanga (iki makara biri tek dilli diğeri iki dilli) Adi palanga 2+2 makaralı palanga (İki makarada iki dilli) Top palanga 2+3 makaralı palanga (Biri iki dilli diğeri üç dilli) Manişka palanga 3+3 makaralı palanga (Her ikisi de üç dilli) Freşkon palanga 4+4 makaralı palanga (her ikiside dört dilli )Parelel palanga

30 Sübye palanga: Bir yere bağlanmış tek tornadan işleyen halatın oluşturduğu palangadır. İşin kolayca yapılmasından başka faydası yoktur. Sübye palanga donanımlı gemiler genellikle hafif donanımlı yelken arması olan gemilerdir. Eğer bumbalar da böyle donatılırsa, ağır yük kaldırılamaz. Tirentiye uygulanan çekme gücü (P) ve kaldırılan ağırlık (W) ise, sürtünme olduğuna göre yapılan iş: P/W=11/10 olur. Burada, her makara dili için sürtünme toleransı olarak kabul edilen miktar, yükün onda biri kabul edilmektedir

31 Kabasorta palanga İki tek tornadan oluşan palangadır
Kabasorta palanga İki tek tornadan oluşan palangadır. Burada üst makara bir kamçılı torna olup alt makara kancalı bir makaradır. Bir palanganın faydalı ve mahzurlu donatılmasını basit bir şekilde kabasorta palangada görebiliriz.

32 Mantikapan palanga: Tirentisi işler makaradan geçirilmiş bir sübye donanımın yararlı duruma getirilmiş halidir. Burada sürtünmeli yapılan iş: P/W=11/20 dir.

33 Tırfıl palangası: İki tek torna ve bir kancadan oluşan palangadır
Tırfıl palangası: İki tek torna ve bir kancadan oluşan palangadır. Kazanılan kuvvet üç mislidir. El (adi) palangası: Biri tek öteki çift dilli iki makaradan oluşan palangadır. El palangasında kazanılan kuvvet ağırlık tarafın çift dilli makara getirilirse dört, tek dilli getirilirse üç mislidir. Bu palanga genel olarak el altındaki bütün işlerde kullanılır . Kamçılı palanga: Bir makarası kamçılı ve çift dilli, öteki tek dilli ve kamçılı genel maksatlar için kullanılan bir palangadır. Top palangası: İki çift dilli makaranın donatılmasıyla yapılan ve gemilerde can filikalarını mataforalardan mayna ve hisa yapmakta kullanılan bir palangadır. Manişka palanga: Biri iki dilli, diğeri üç dilli iki makaradan donatılan palanga olup ağır işlerde kullanılır.

34

35 Freşkon palanga: İkisi de üç dilli iki makaradan donatılan palangalardır.

36 Paralel palanga: Her ikisi de dört dilli iki makaradan donatılan palangalar olup, ağır yükleri kaldırmak veya küçük tekneleri kızağa çekmek için kullanılır. Faydalı donatılınca dokuz misli, mahzurlu donatıldığı zaman sekiz misli kuvvet kazanmaktadır.

37 CAYRASKALLAR Cayraskal kolay bir şekilde taşınabilir, gövdesini üzerindeki kanca yardımı ile rahat bir şekilde istenilen yere asılabilen mekanik elle kullanılan donanımdır. Aynı zamanda makaralar düzeniyle ağır cisimlerin yer değiştirme işlerinde kullanılan kaldıraç düzeneğidir. Cayraskal olarak ta bilinen ceraskallar, bir tür palanga sistemidir. Cayraskalların en büyük özelliği, kaldırılan yükün, istenilen konumda bir kuvvet olmaksızın durabilmesi ve yükü kaldırmak için gereken kuvvetin az olmasıdır. Cayraskallar, eş merkezli ve birlikte dönen iki sabit ve bir de hareketli serbest makaradan meydana gelmektedir. Sıkça tercih edilmelerinin bir diğer nedeni ise bakımlarının kolay, boyutlarının küçük olması, dolayısıyla küçük atölye ve işletmelerin birinci tercihleri olmaktadırlar.

38 vinçler Vinçler gemilerin yük tahliye ve yükleme işlemlerinde kullanılan ağır yük donanımıdır. Son yıllarda yükleme ve tahliye limanlarda bulunan vinç ve kreyn sistemleri ile yapılmaktadır. Gemilerin kendi vinçleri yükleme ve tahliye işlemleri sonunda ambar kapama açma işlemlerine yardımcı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca gemide kalan yük kalıntılarını tahliye etmekte kullanılmaktadır. Bazı gemilerde vinç ve kreyn bulunmamaktadır. Sadece kumanya vinci bulunmaktadır. Her ne kadar limanlarda yükleme ve tahliye yapılsa da bazı limanlarda gemi vinç ve kreynlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bazı yüklerde yükleme ve tahliye işlemlerini daha rantabl olması bakımından gemi kendisi yapmaktadır. Böyle durumlarda da gemi donanımları son derece önem arz etmektedir. Vinçler genel olarak bir tambura sarılmış halat ve bunu hareket ettiren elektrikli ve/veya hidrolikli sistemlerden oluşmaktadır. Gemilerde kullanılan vinçler genel olarak hidrolikli, elektrik ve hidrolikli ve elektrikli olarak kullanılmaktadır. Eskiden buharlı, dizel ve elle çalışan vinç sistemi de kullanılmaktaydı.

39 Vinç çeşitleri Yük vinçleri(Bumba Donanımı) Kreyn
Matafora (Filika Vinci) Yük Vinçleri Gemilerde ağır yüklerin yüklenmesi ve boşaltılması için kullanılan sistemlerdir. Bumba sistemi, bumbayı hareket ettirmek için kullanılan halat, makara sistemleri ve motordan oluşmaktadır.

40 Bumba ve Donanımları: Bumba: Ana direğe bağlı hareket edebilen direktir. Çarmık: Direkleri gemi bordalarına tutan halatlardır. Patrisa: Çubukların yan taraflarında kıça meyilli tutan mapalardır. Cunda: Bumba ve serenlerin uç kısmına denir. Abli: Bumbanın sancak iskele yönünde hareketini sağlayan halatlardır. Mantilya: Bumbanın direğe asılı durması, aşağı yukarı hareket etmesi için kullanılan halattır. Karanfil: iki bumba direğini birbirine bağlayan halattır.(Amerikan donanımı diye de bilinen çift bumbalı vinç sisteminde kullanılır)

41 Kreynler Vinçlere göre daha kullanışlı ve gelişmiş sistemlerdir. Ana aks üzerine yerleştirilmiş çelik yapı ve buna bağlı halatlardan oluşmaktadır. Kreynler kullanıldıkları yere göre farklılıklar göstermektedirler. Limanlarda kullanılan kreynler bir ray üzerinde hareket eden kriş sisteminden oluşmuştur. Fabrika ve atölyelerde tavana sabitlenmiş ray üzerinde hareket ederler. Gemilerde ise sabit bir aks üzerine yerleştirmiş sancak iskele yönlerine dönebilen, kiriş sistemi ile yükü ileri geri hareket ettirebilen sistem şeklindedir. Vinç sisteminden farkı vincin ana direği sabittir. Kreynde ana direk görevi gören yapı hareketlidir. Kreynler vinçlere göre daha kolay kumanda edilmektedir.

42 Matafora Vinci Matafora vinci filikaları mayna ve vira etmek için kullanılan sistemdir. Mataforalar kullanıldıkları filika tipine ve kullanım yerine bağlı olarak değişmektedir. Gemilerde kullanılan mataforalar; serbest düşmeli, otomatik maynalı, kızaklı, dirisalı ve adi matafora dır. Günümüzde gemilerde daha çok serbest düşmeli ve otomatik maynalı mataforalar kullanılmaktadır.

43 Yük sapanları Lif halat sapan: Sentetik halat, nebati halat veya brandadan yapılan bir sapandır. Çuval, balya ve sandık elleçlenmesinde kullanılır.

44 İki çıması kasalı sapan: Tel veya lif halat kullanılarak yapılan bu sapan ile sandık, paletli yük, çubuk demir, kereste yüklemekte kullanılır. Kasanın biri diğerinin içinden geçirilerek koçaya takılır. Böylece yük kaldırılırken kendisini sıkıştırır. Zincir sapan: Tomruk ve demir yüklerin elleçlemesinde kullanılır. Çimalarında bir halka ve bir kanca bulunur. İki kasalı lif halat gibi kullanılır.

45 Tahta palet:Tahtadan imal edilmiş platformun iki tarafına elleçlenebilmek için iki sapan monte edilmiştir. Platform brandadan imal edilebilir veya tahta paletin yan tarafları yüksek yapılarak kasalı hale getirilir.

46 Saç levha sapanı: Sıkıştırma düzeneği vasıtasıyla levha haldeki saçların elleçlenmesi için kullanılır. Yükün ağırlığı daha sıkı kavranmasına neden olur.

47 Varil sapanı: Varillerin kenarına geçen parçalar varilin ağırlığı ile daha sıkı kavranır. Bu sapanlardan 4 ila 8 adedi bir halkaya takılarak bir defada 4 ila 8 varil elleçlenir.

48 Tomruk sapanı:Sivri ucları tomruğu sıkıca kavrar.

49 Rulo saç sapanı: Rulo saçların taşınması için kullanılır.
Bu sayılan sapan ve paletlerin yanında çok değişik amaçlarla kullanılan sapan ve paletlerde vardır. Balya sapanları ve taşıt sapanları gibi

50 Kilit: Zincirleri, çelik tel halatları bir yere bağlamakta kullanılan hareketli donanımlardır. Kilitler tip olarak farklı tiplerde olabilirler. Ancak kilidin ana kısımları harbi ve kilidin ana bedenidir.

51 Liftin Uskur: Tel halatları gergin hale getirmek için daha çok lashing (yükün bağlanması) işleminde kullanılır. Ortasında bulunan hareketli parça sağa veya sola çevrilerek sıkılır ve gevşetilir.

52 Maça: Genellikle Ro-Ro, konteyner ve araba taşıyan gemilerde yükün bağlanmasında kullanılan ve zincirin gergin hale getirilmesinin ardından kilit şeklinde tutmasını sağlayan parçadır.

53 Radansa: Halatların kasa denilen en sonundaki radansanın şekline benzeyen kısmına iç taraftan takılan, halatın veya halatın bağlanacağı yerin zarar görmesini engelleyen bir parçadır.

54 Kerye: Tel halatların Kasasının oluşturulması için halatın çımasını (uç kısmı) U şeklinde yaptıktan sonra halatın ucunu halatın bedenine sabitlemek için kullanılır. Ayrıca iki halatı birbirine eklemek için de kullanılır. Koça: Yük kaldırma işleminde vinç telinin ucuna takılan ağzı açık veya kapalı kancalardır.