BİYOTEKNOLOJİ UYGULAMALARININ İNSAN HAYATINA ETKİLERİ

... konulu sunumlar: "BİYOTEKNOLOJİ UYGULAMALARININ İNSAN HAYATINA ETKİLERİ"— Sunum transkripti:

1 ZEHRANUR KÜÇÜK 10/A 27

2 Biyoteknoloji nedir? Hücre ve doku biyolojisi kültürü, moleküler biyoloji, mikrobiyoloji, genetik fizyoloji ve biyokimya gibi doğa bilimleri yanında mühendislik ve bilgisayar mühendisliğinden yararlanarak,DNA teknolojisiyle bitki, hayvan ve mikroorganizmaları geliştirmek, doğal olarak var olmayan veya ihtiyacımız kadar üretilemeyen yeni ve az bulunan maddeler (ürünleri) elde etmek için kullanılan teknolojilerin tümüne Biyoteknoloji denilmektedir.

3 Biyoteknolojinin kullanıldığı bazı alanlar Yapısında A vitamini bulunmayan beyaz pirince, bir bakteri ve nergis bitkisinden gen aktarılması ile pirincin A vitamini üretmesi sağlanmıştır. Sazan balığından alınan büyüme hormonu sentezinde görev yapan gen, alabalığa aktarılarak çok hızlı büyüyen ve normalden daha büyük alabalık elde edilmiştir. İnsandan alınan bir gen koyuna nakledildiğinde koyunun sütünden bir akciğer hastalığının tedavisinde kullanılan madde üretilmiştir. Kelebek larvalarını 48 saat içinde öldüren bir toksinin üretiminde görev yapan gen, bakteri plazmitine yerleştirilip kullanılırsa, kelebek larvalarına dirençli domates, tütün ve pamuk gibi bitkiler elde edilmiştir. Kutuplarda yaşayan bir tür balıktan alınan gen, domates ve çileğe aktarıldığında bu bitkilerin soğukta yetiştirilmesi sağlanmıştır. Plastik, tahta ve petrol ile beslenen mikroorganizmalardan yararlanılarak tanker kazalarında denize dökülen petrolü temizlenmesi sağlanmıştır.

4 Uygulama Alanları İnsan sağlığına yönelik olarak proteinlerin üretilmesi Bazı hormon, antikor, vitamin ve antibiyotik üretilmesi Çok zor şartlara sahip çevrelerde (sıcak, kurak,tuzlu…) yaşayan organizmaların enzimlerini ve biyomoleküllerini saflaştırarak bunların sanayide kullanılması Yeni sebze ve meyve üretimi İnsandaki zararlı genlerin elemine edilmesi Aşı, pestisit, tıbbi bitki üretimi. İnsanın zarar görmüş veya işlevini kaybetmiş organ ve dokularının değiştirilmesi için yapay organ ve doku üretimi

5

6

7 Biyoteknolojinin topluma sağladığı faydalar nelerdir? Sağlık alanındaki yararları 1- Hastalıkların erken tanımında, tedavi yöntemlerinin geliştirilmesi. 2- DNA, sentetik peptid,rekombinant aşı endüstirisinin geliştirilmesi. 3- Biyoteknoloji ile üretilen ilaçların geliştirilmesi. 4- Tedavi amaçlı yapay hücre, doku, organların klonlama yöntemi ile yapılıp sak lanması 5- Genetik hastalıkların önlenmesi ve azaltılması için kök hücrelerin saklanması. 6- Kanserlerde gen tedavisi uygulamalarının geliştirilmesi.

8 Tarımsal alandaki yararları 1- Tarım ürünlerinde verimi etkileyen biyolojik ajanlara karşı(bakteri,virüs,mantar,) dayanıklı bitki türleri geliştirme çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalarda çevreye zarar veren kimyasal ilaçlar kullanılmadan bitkiler daha elverişli hale getirilmektedir. 2- Bitkilerde faydalı maddeler (buğdayda lisin, baklada metionin gibi) zenginleştirilerek daha kaliteli ürünler elde edilmektedir. 3- Özellikle buğday, pamuk, yağ bitkileri, domates gibi stratejik önemi olan bitkilerin melezleme yöntemi ile yeni çeşitleri elde edilmekte yapay tohum olanakları araştırılmaktadır.buğdaypamukyağ

9 Bilim adamları gıda sanayisi için sıfır gram trans yağ içeren ve doymuş yağ oranı yüzde 20 azaltılan gıda ürünlerine dönüştürülebilen daha gelişmiş soya yağları üretmeye yardımcı olmak amacıyla biyoteknoloji kullanıyor.

10 Hayvancılık alanındaki yararları 1- Türkiye için özgün olan hayvan ırklarının genomları belirlenerek devamlılığı sağlanmaktadır. 2- Hayvanların daha verimli, daha sağlıklı, daha kaliteli üremelerini sağlamak için modern tekniklerle çalışmalar yapılmaktadır. 3- Hayvanların daha sağlıklı olması için aşılar üretilmektedir. Gıda üretimindeki yararları 1- Sağlığa zararlı gıda üretiminin tespiti, önlenmesi, Gıdada zararlı maddelerin tespitine yarayan tekniklerin geliştirilmesine çalışılmaktadır.gıda 2- Genleri ile oynanmış gıdaların dünya standartlarına uygun olması, insan ve çevreye zarar vermemesi bunlar için yasal denetimler yapılması gereklidir

11 Diğer alanlardaki yararları 1- Rekombinant teknikler protein veantikor üretimi,aşıların geliştirilmesi, hormon üretimi.hormon 2- Kriminal çalışmada DNA analizi.Kriminal 3- Tarım alanında çeşitli zor şartlara uygun bitki türlerinin geliştirilmesi. 4- Yeni ilaç moleküllerinin geliştirilmesi.molekül 5- Hızlı tanı yöntemleri için spesifik genler, nükleoititler, peptitleri kullanarak hasta başı tanı kitleri geliştirme çalışmaları yapılmaktadır.nükleoititpeptit

12 Biyoteknolojinin zararları nelerdir? Biyoteknoloji’nin en kötü yönü taraflı olarak kullanıma açık olmasıdır. Örneğin üretilen biyolojik silahların pek çoğu günümüzde biyoteknoloji kullanılarak yapılmaktadır. Aynı şekilde biyoteknoloji kullanılarak yapılan GDO ' lar sebze ve meyve üretiminde kullanılmaktadır. Genetik mühendisliği uygulanmış ürünler potansiyel olarak toksik olup insan sağlığını tehdit edici bir konumdadır. Yiyecek alerjisi olan kişiler de günlük besin maddelerine eklenen yabancı proteinlerden zarar görebilirler, çünkü söz konusu proteinler insanlar tarafından şimdiye kadar hiç tüketilmemişlerdir.

13 İnsanlarda Uygulamaları Günümüzde biyoteknolojik metotlarda, ilaç veya diğer özel amaçlar için üretilen birçok protein bulunmaktadır. Bunların en önemlilerinden biri insülindir. Vücudun kan şekeri derişiminin düzenlenmesine yarayan insülin hormonu diyabet hastalarında üretilememektedir. Bu amaçla bilim adamları, 1920’li yıllarda domuz ve inek pankreasından izole edilen insülini diyabet hastalarına sunmuştur. Bir diğer uygulama gen terapisi olarak bilinen, bir hastalığın tedavisi için, DNA’nın hücre içinde başkalaştırılmasıdır. Bu uygulama ile kristik fibroz, kanser ve AIDS gibi hastalıklara tedavi geliştirilmektedir Biyoteknolojinin en bilindik uygulamalarından biri de DNA parmakizi tekniğidir. Kriminal araştırmalarda, olay yerinde elde edilen saç, vücut sıvısı veya deri örneği, şüpheli kişilerin DNA’sı ile karşılaştırılır. Aynı şekilde babalık testinde de, anne, çocuk ve babanın DNA’ları tespit edilir. Anne ve çocuğun eşleşen DNA’ları elimine edilerek, kalanlarla babanın DNA’sı karşılaştırılır.

14

15 BİYOTEKNOLOJİ İLE İLGİLİ BİR KARİKATÜR