Bahar YAKUT ÖZEK.

... konulu sunumlar: "Bahar YAKUT ÖZEK."— Sunum transkripti:

1 Bahar YAKUT ÖZEK

2

3 Duygular ve Duygu Durumları Nelerdir?
Duygulanım: İnsanların yaşadığı duygulara, duygu durumlarına ve hislere genel kapsamda verilen ad. Duygular: Birine veya bir şeye yöneltilen güçlü hisler. Duygu Durumlar: Duruma bağlı bir dürtüyle ilintili olmayan ve duygulardan daha az güçlü olan hisler.

4 Beyin ve Duygular Limbik Sistem Talamus Korteks Hippokampus Amigdala

5 Amigdala duygusal dürtüleri ele geçirdiği zaman;
Kızgın hale gelebilir Elinizi masaya vurabilir Kornaya basabilirsiniz Kötü sözler söyleyebilir Donup kalabilir, hareket edemeyebilir Çekip gidebilir, iletişimi reddedebilirsiniz. Bu davranışlardan hangisini yaparsanız yapın, bu duygularınıza yenilmek ve kendiliğinden davranmak olur. Bu yüzden amigdalanızı tetikleyen şeyleri bilmek ve buna nasıl tepki verdiğinizi anlamak, duygularınızı yönetmenin ve liderliğin en önemli parçasıdır.

6 Duygusal tetikleyiciler
Hatıralar Görsel girdiler İşitsel girdiler Değişen yüz ifadeleri Ses tonu-müzik-şarkılar Hayal gücü Dokunma-koku-tat alma gibi etkenler tetikleyebilir.

7 İnsanların hissettiği kaç duygu vardır?
Temel Duygular İnsanların hissettiği kaç duygu vardır? Psikologlar, yüz ifadeleri üzerinde çalışarak temel duyguları belirlemeyi denemiştir. Bu çalışmayla ilgili bir sıkıntı, bazı duyguların kolayca yüzümüzde yansımak için çok karmaşık olmalarıdır. Günümüzde birçok şirket, çalışanlarına, derin duygularını saklayabilmeleri için öfke yönetimi eğitimleri vermektedir. Birçok araştırmacı altı temel duygu üzerinde hemfikirdir: Öfke, korku, üzüntü, mutluluk, iğrenme ve şaşırma.

8 Temel Duygu Durumlar: Olumlu ve Olumsuz Duygulanım
Olumlu Duygulanım En yüksek seviyede heyecan, kendine güven, neşe gibi duygulardan; en düşük seviyede sıkıntı, cansızlık ve yorgunluktan oluşan bir duygu durum boyutu. Olumsuz Duygulanım En yüksek seviyede endişe, stres ve sinirlilikten; en düşük seviyede ise rahatlama, dinginlik ve dengeden oluşan bir duygu durum boyutu.

9

10 Olumluluk Dengesi Hiçbir girdi olmadığında, bireylerin çoğunlukla olumlu bir duygu durumunda olma eğilimi.

11 Duyguların İşlevi Kafatası burada gösterilmekte olan Phineas Gage’in beyin yaralanmalarını incelemek suretiyle araştırmacılar, duygular ve mantık arasında önemli bir bağlantı keşfetmişlerdir. Duygulanma yetisini kaybetmekle, Mantık kurma yetisinin de kaybolduğunu bulmuşlardır. Bu buluş da bize, düşünme sürecinde duyguların çok değerli bir kaynak olduğunu göstermektedir. göstermektedir.

12 Duyguların ve Duygu Durumların Kaynakları
Kişilik Mesafeli ve Duygusuz görünümlü Bazı insanların bazı duyguları ve duygu durumları daha sık hissetme ihtimali diğerlerine göre daha yüksektir. İnsanlar aynı zamanda, aynı duyguları farklı yoğunluklarda yaşarlar. Duygulanım yoğunlukları yüksek olan insanlar, hem olumlu hem de olumsuz duyguları daha yoğun yaşarlar.

13 Kolay öfkelenen Texas Tech basketbol koçu Bobby Knight/ Duygulanım yoğunluklarını deneyimleme şekilleri kesinlikle farklıdır

14 Örgütsel davranış açısındn ne işimize yarayacak
Örgütsel davranış açısındn ne işimize yarayacak? MEB’in tayinleri Cuma akşam saati açıklama şekli 

15

16 Hava Durumu Duyguları Etkiliyor mu?
Birçok insan, duygu durumlarının havaya göre değiştiğine inanır. Halbuki oldukça geniş ve detaylı bir araştırma, hava durumunun insanların nasıl hissettiği üzerinde çok az etkisi olduğunu göstermiştir.

17 Stres Bir çalışmanın yazarlarının belirttiği üzere, “düşük stres yaratan olayların sürekli birikimi bile, bir süre sonra, çalışanlarda bıkkınlık görülmesine neden olabilir.” Artan stres düzeyi duygu durumumuzun kötüye gitmesine ve daha çok olumsuz duygu hissetmemize neden olur.

18 Sosyal Aktiviteler İnsanlar kendilerini iyi hissederken mi sosyal aktivitelere katılırlar, yoksa sosyal aktivitelere katıldıkları için mi kendilerini iyi hissederler? Çoğu insan için sosyal aktiviteler olumlu duygu durumlarını artırır ve olumsuz duygu durumlara hiç etki etmez. Ancak şöyle bir ikilem vardır: İnsanlar kendilerini iyi hissederken mi sosyal aktivitelere katılırlar, yoksa sosyal aktivitelere katıldıkları için mi kendilerini iyi hissederler? Bu önermelerin ikisi de aslında doğrudur

19 Uyku Uykularını yeterince alamayan üniversite öğrencileri ve çalışanlar, daha çok yorgunluk ve endişe hissettiklerini, üstelik duygularını kontrol etmekte zorlandıklarını söylemektedir. Güncel bir araştırmaya göre, az uyku aynı zamanda iş memnuniyetini de azaltmaktadır. *Uyku kalitesi gerçekten de duygu durumumuzu etkiler. İnsanlar uykusuz olduklarında daha alıngan, yorgun ve algısı düşük hâle gelmektedir.

20 Egzersiz Çalışanlarına spor salonu hizmeti veren diğer şirketler gibi Glaxo Smith Kline da, egzersizin olumlu duygu durumları artırmak suretiyle daha sağlıklı, daha mutlu ve sonuç olarak daha verimli çalışanlar yarattığına inanıyor. İlaç ve sağlık ürünleri firması (paradontax, sensodyn) / Pazarlama müdürü Marks Saunders

21 Yaş Genç insanlar yaşlı insanlara göre da uç noktalarda olumlu duygu durumları mı deneyimlerler?

22 Yaş Yaşları 18 ila 94 arasında değişen insanlarla yapılan bir araştırmaya göre bireyler yaşlandıkça olumsuz duygu durumların ortaya çıkma olasılığı azalmaktadır. Yaşlı insanlar için olumlu duygu durumlar daha uzun sürmekte ve olumsuz duygu durumlar daha çabuk ortadan kaybolmaktadır.

23 Cinsiyet Kanıtlar, kadınların duygularını
açığa vurmada erkeklerden daha başarılı olduğunu; erkeklerden daha yoğun yaşadıklarını erkeklerden daha uzun süre “tutunduklarını” öfke hariç olumlu veya olumsuz duyguları göstermek adına daha fazla mimik kullandıklarını göstermektedir. Yani, duyguların deneyimlenmesi ve gösterilmesi konusunda cinsiyetler arasında farklılıklar mevcuttur.

24 Duygusal Çalışma (Duygusal Emek)
Duygusal Çalışma: İş sırasında etkileşimde bulunduğumuz kişilerle ilişkimiz sırasında kurumun istediği davranışları sergilemek. Fiziksel ve düşünsel çalışmanın yanısıra duygusal çalışma da vardır. Daha çok servis sektörü/havayolları kabin memurları

25 Apple örneği Arizona Scottsdale’de yeni açılan bu Apple mağazasının çalışanları, içeri girmek için sırada bekleyen insanları coşkuyla karşılamışlardır. Bu davranış, kurumun beklentisi gereği, dışa vurulan duygu olarak müşterilere sıcak davranmak ve güler yüz göstermenin somut bir örneğiydi.

26 Hissedilen Duygular: Bir bireyin gerçek duyguları.
Gösterilen Duygular: Kuruluşların istediği ve belirli bir iş için uygun bulunan duygular. Yüzeysel Rol: Dışa vurmamız gereken duyguyu gösterebilmek için, gerçek duygularımızı ve bu duyguların getireceği mimiklerimizi saklamak. Derin Rol: Dışa vurmamız gereken duyguyu gösterebilmek için, gerçek duygularımızı değiştirmeye çalışmak.

27 Duygusal Uyumsuzluk İnsanların nasıl hissettiği ve hislerini nasıl dışa vurduğu arasındaki tutarsızlık. Duygusal tükenme Duygusal Çöküş

28 Her ne kadar duyguları kontrol etmek bir çok meslek açısından çok fazla önemli olsa da duygusal çalışma yüzdesiyle maddi getiri doğru orantılı değildir.

29 Duygusal Olaylar Teorisi
Duygusal Olaylar Teorisi (DOT): Çalışanların iş yerinde gerçekleşen olaylara verdikleri duygusal tepkileri, ve bu tepkilerin iş performansıyla memnuniyeti nasıl etkilediğini gösteren bir model.

30 Duygusal Zeka İnsanın varoluşunu farkına varması, bir amacının olması gerektiği düşüncesi, hem bireysel açıdan hem de toplumsal faydaları bakımından duygusal zeka kavramını ortaya çıkardı (Tarhan, 2010, s. 208) Duygusal Zekâ: Duygusal işaretleri ve bilgileri anlayabilme ve yönetebilme yeteneği. (alrlJudge&Robin) 11 ABD başkanı arasındaki 6 özellik bakımından değerlendirme yapılıyor. Başarılı olanlarla başarısız olanlar arasındaki en belirgin farkın duygusal zeka olduğu ortaya çıkıyor.

31 Duygusal Zekayı Destekleyen Unsurlar
Sezgisel çekicilik DZ Asıl İşe Yarayan Kriterleri Öngörmesi Biyolojik Kaynaklı Olması Sezgisel Çekicilik Sezgilerimiz bize; diğerlerinin duygularını algılayabilen, kendi duygularını kontrol edebilen ve sosyal etkileşimleri idare edebilen insanların iş dünyasında çok daha başarılı olacağını söyler. Duygusal Zekâ Asıl İşe Yarayan Kriterleri Öngörür Hoskins, Gensler şirketinde müşterilere hizmet edebilmek için ihtiyaç duyulan yetenekleri geliştirebilmek adına, çalışanların işe alım süreçleri sırasında ve kariyerlerini geliştirirken, güvenilirliğini ve kültürel duyarlılığını kullanır. Duygusal Zekâ Biyolojik Kaynaklıdır Bir çalışmaya göre, beyinlerinin duygusal işlem birimi kaza sonucu hasar görmüş olan insanlar, bu bölgesinde herhangi bir hasar olmayan insanlarla zekâ testlerinde hemen hemen aynı sonucu almışlardır. Bu çalışma, duygusal zekânın standart zekâ ölçümleriyle bağlantılı olmadığını; doğrudan sinir sistemiyle bağlantılı olduğunu savunmaktadır. Ayrıca duygusal zekânın genetik olduğuna, yani gerçekten biyolojik bazlı bir etken olduğuna dair de kanıtlar mevcuttur.

32 Duygusal Zekâya Karşıt Görüşler
Belirsizliği Ölçülememesi Geçerliliğinin Henüz Kanıtlanamamış Olması Duygusal Zekâ Çok Belirsiz Bir Kavramdır. Bir araştırmacı özdisiplinle ilgili çalışırken bir diğeri empati üzerine, başka biriyse özfarkındalık üzerine çalışır. Bir gözlemcinin belirttiği üzere: “Duygusal zekâ günümüzde o kadar geniş kapsamlı hâle gelmiş, ve bileşenleri öylesine çeşitlenmiştir ki...artık zekice bir kavram olmaktan çıkmıştır”. Duygusal Zekâ Ölçülemez. Birçok eleştirmen duygusal zekânın ölçülebilir olup olmadığını sorgulamaktadır. Duygusal zekânın ölçütleri çeşitlidir ve araştırmacılar bu ölçütler üzerinde genel zekâ veya kişilik konusunda çalıştıkları kadar sıkı çalışmamaktadır. Duygusal Zekânın Geçerliliği Şüphelidir. Duygusal zekâ, özellikle duygusal denge gibi kişilik ölçütleriyle yüksek oranda bağlantılıdır. Bir şirketin duygusal zekâ ölçümlerine dair hazırlattığı promosyonlarda şöyle söylenmektedir: “duygusal zekâ, en iyi yöneticilerin yıldızlaşmış performanslarının % 85’ini oluşturmaktadır”.

33

34 Print master Gün içinde davranışlarınızı değerlendirmeye zaman ayırın.
Eğer negatifseniz olumlu şeyler düşünerek pozitif olun. Bunun için egzersiz yapabilirsiniz. Duygu ve davranış kalıplarınızın gün boyunca nasıl değiştiğini saptayın Dengeli bir yaşam sürün. Biyolojik saatinizin farkında olun. Print master

35 Duygular ve Duygu Durumların ÖD Uygulamaları
Starbucks’ın “insan ruhunu beslemek ve ona ilham vermek” misyonuna dayanarak baristalar müşterilerle iyi geçinebilecek, onlarla iletişim kurabilecek, ve onların hayatlarını iyileştirebilecek bireyler arasından seçilir. Seçim

36 Karar Alma İyi duygu durumunda olan veya iyi hisseden insanlar, hızlı ve iyi kararlar verebilmek adına, genel geçer kuralları kullanmaya daha meyillidir. Olumlu duygular aynı zamanda problem çözme yetilerini geliştirir ve böylece insanlar sorunlara daha akılcı çözümler bulabilirler. Sık sık atıfta bulunulan bir çalışmanın, depresif insanların daha kesin yargılara vardığını söylemesine rağmen daha güncel çalışmalar, bu tip insanların aslında daha zayıf kararlar aldığına dair ipuçları vermektedir.

37 Yaratıcılık İyi hisseden insanlar, kötü hissedenlere oranla daha yaratıcı olmaya eğilimlidir. Bu bireyler daha çok fikir ve olasılık üretir ve diğerleri de onların fikirlerinin orijinal olduğunu düşünür. Yöneticiler çalışanlarını sürekli mutlu etmeye çalışmalıdır, mutluluk yaratıcılığı artırır. Olumlu veya olumsuz bütün ateşleyici duygular daha yaratıcı olmamızı sağlarken, pasifleştirici duygular da yaratıcılığımıza sekte vurmaktadır. İyi hissedenler daha esnek ve açık düşünürler

38 Motivasyon İnsanların daha iyi hissetmeleri, daha yaratıcı olmalarını, bu da gözlemcilerden daha olumlu geribildirim almalarını sağlar. Olumlu geribildirim daha iyi hissetmelerini, bu da daha iyi çalışmalarını sağlar. Bu döngü aynı bu şekilde devam eder. Birçok çalışma, duyguların ve duygu durumların motivasyon üzerindeki önemli etkisini vurgulamıştır. Tayvanlı sigorta şirketi/pozitif satış elemanları yöneticilerden daha iyi performans sergiler

39 Liderlik Los Angeles Dodgers’ın Genel Müdürü, Ned Colletti fotoğrafta Dodgers ve San Diego Padres arasındaki maçtan önce, çalışanlarına ilham verici bir konuşma yaparken görülüyor. Colletti, muzaffer bir sezona ulaşmak adına birlikte çalışmaları için, idari işlerden halkla ilişkilere kadar takımı oluşturan bütün birimlerin çalışanlarına, duygusal mesajlar veriyor.

40 Arabuluculuk Birçok çalışma, öfkesini bastırabilen bir arabulucunun diğeri karşısında avantajlı durumda olduğunu göstermiştir. Neden? Çünkü bir arabulucu sinirlendiğinde, diğer arabulucu onun artık elinden geleni yaptığına ve teslim olduğuna inanır. 2005/ Phineas Gage

41 Çalışma Tutumları Birçok çalışma, iş yerinde iyi bir gün geçiren insanların, akşam evde daha mutlu olduğunu ve bunun tersinin de geçerli olduğunu göstermektedir. İş yerinde stresli bir gün geçiren insanlarınsa akşam eve geldiklerinde rahatlamaları zor olmaktadır.

42 Müşteri Hizmetleri Çalışanların duyguları müşterileri de etkiler mi? veya Duygular bulaşır mı?

43 Duygular Bulaşıcı Mıdır?
Çalışmalar, müşterilerle çalışanların duyguları arasında bir eşleşme etkisi saptamış, ve buna duygusal bulaşma adını vermişlerdir. Duygusal bulaşma, başkalarının duygularını kapma anlamına gelmektedir. Eğer birisi olumlu duygular içinde kahkaha atar ve size bakıp gülerse, siz de olumlu cevap verme eğiliminde olursunuz.

44 İş Yerinde Sapkın Davranışlar
Bir kuruluşta belirli bir zaman geçirmiş olan insanlar, bazen bireylerin kurum normlarını ihlal ederek kuruluşlarını, üyelerini veya her ikisini birden tehdit edecek şekilde davrandıklarını fark etmişlerdir. Bunların birçoğunun kaynağı, olumsuz duygulardır. Özellikle öfke ve saldırganlık hisseden insanların, iş yerinde sapkın davranışlar sergilemesinin daha muhtemel olduğu araştırmalarla kanıtlanmıştır.

45 İş Güvenliği ve Yaralanmalar
Kötü hissetmek, birçok farklı nedenle kazalara sebebiyet verebilir. Kötü hisseden insanlar, aynı zamanda endişeli olmaya meyillidir. Bu da onları tehlikelere daha açık bir hâle getirir. Her zaman karamsar olan bir insan, güvenlik önlemlerinin işe yararlılığı konusunda da karamsar olacaktır. Zira bu insan, illa ki yaralanacağını veya tehlikeli bir durumla karşılaştığında ya panik yapacağını, ya da donup kalacağını düşünmektedir.

46 Yöneticiler duygu durumları nasıl etkilerler?
Liderler kendilerini iyi hissettikleri zaman, ekipleri de daha iyi hisseder ve böylelikle daha iyi iş çıkarırlar. Son olarak, olumlu ekip üyeleri seçmenin bulaşıcı etkisi olabilir. Bu insanların olumlu hisleri, birinden diğerine bulaşır. Bu açıdan, yöneticilerin, takım üyesi olarak olumlu duygular deneyimleyebilen çalışanlar seçmesi mantıklı olacaktır.

47 Küresel Konular İnsanların Duygularını Deneyimleme Derecesi Kültürlere Göre Farklılık Gösterir İnsanların Duyguları Yorumlama Şekli Kültürlere Göre Farklılık Gösterir Duyguların Dışavurumu ile İlgili Normlar Kültürlere Göre Farklılık Gösterir ABD ve Ortadoğuda gülümsemek neşenin belirtisidir. Ortadoğuda gülümsemek aynı zmaanda cinsel çekimin de göstergesidir. Tahiti dilinde üzgün kelimesinin cevabı yoktur. Zira üzgün olmayı fiziksel bir hastalığa bağlı olduğuna inanırlar

48 Tahiti dilinde üzgün kelimesinin cevabı yoktur
Tahiti dilinde üzgün kelimesinin cevabı yoktur. Zira üzgün olmayı fiziksel bir hastalığa bağlı olduğuna inanırlar. Burada yasarken insan lugatına üzgün olmayı almaz tabisi 